2
Yisu Gubuꞌ Gan Rinan Apingꞌan
1 Gubuꞌ wasaꞌ aru Yowanis rinan apingꞌa sib igi da King tsiraꞌ Kaisar Augustus itangin nan i kakara garam sib angu mpada gamp santan Rom mpada tayangꞌ gin binganggan. 2 Gum akara garam bingan igi iwaꞌ isu miamun da gubuꞌ Kwirinius suda kiap tsiraꞌ i intap Siria. 3 Da garam sib angu ifa gampan wain ruga rugan i rima bingan.
4-5 Ibinigi da Yosef irut Maria, sagat ragada rutin ugu, itangin gamp Nasaret mingꞌa Galili rai da ifa Yudia, i akara bingan. Da iwaꞌ Betlehem, Tafit gampan, i wainggan Yosef imingꞌ Tafit utupan gin. Da gubuꞌ arigi sagat rumpa marabampap. 6 Bawaꞌa nigi sib da sagat gubuꞌ gan apingꞌan ibawaꞌ. 7 Da yapingꞌ narun marub miamun, da ipatiꞌ i bruꞌ da isintungꞌ iruꞌ ibang. I ungar ampi gingꞌa gin wasaꞌ utaꞌ mangan ruwamingꞌ u.
Angira Iwaꞌ da Garam Mpada Tayangꞌ Dumpa
8 Mingꞌa gamp igi, da garam mpada tayangꞌ dumpa impa tayangꞌ gan dumpa gan imingꞌ puatsi manaꞌ da idziang. 9 Nifutsarif angira gan iwaꞌ rutin, da Nifutsarif nanggan puatsadan yari wasi gin, da ribarangan irunt fafun da irat tsiraꞌ angu i nam igi. 10 Da bitsintaꞌ angira ini rutin, “Watangin ratan. Waringantin! Dzi yu sisingꞌ bini iba da agam i rima nugun tsiaꞌan tsiraꞌ da garam santan. 11 I gubuꞌ aruani da agam garamam rima sib rinan yapingꞌ imingꞌ Tafit gampan. Arangan Nifutsarif Kristus, Garam Anutu ragadan.* Kristus, Garam Anutu ragadan - Bingan Kristus iba imingꞌ nan Grik da bingan Mesia iba imingꞌ nan Hibru. Wainggan isangꞌ ruan: ‘Garam Anutu ragadan’. 12 Agam fawaꞌan da bungꞌ atsangan i nam santingꞌan bida ani: mamaꞌ mitan patiꞌa sib i bruꞌ igingꞌ iruꞌ ibang.”
13 Sung angu da angira utup tsiraꞌ iwaꞌ impruꞌ da angira igi, da nifun itsaf Anutu ibiani:
14 “Nan tsarifan nafan da Anutu mpada wagungꞌ,
da nan nufan namingꞌ intap narut garam Anutu maran aridagin.”
Garam Mpada Tayangꞌ Dumpa Ifa Betlehem
15 Angira itangin ribarangan rai da itip ifa gunungun, da garam mpada tayangꞌ dumpa ini da ruan, “Ariꞌ, agi fada Betlehem da tsanganda nam Nifutsarif santingꞌa agi gin ani.”
16 Ifa sung angu da iwaꞌ da Maria da Yosef da itsangan mamaꞌ narun gingꞌa ruꞌa ibang. 17 Tuas arangan itsangan sib, da ifis i nan mamaꞌ narun angira nida rutin ugu wasi. 18 Da garam santan aru ringanta i nan igi irunt fafun gin da igara bangin i garam mpada tayangꞌ dumpa nan gan fisagin. 19 Da Maria maran ifur nam sib angu waꞌan igi da itip imingꞌ i gan wangunggan. 20 Garam mpada tayangꞌ dumpa itip ifan da nifun itsaf da itsarif Anutu i nam sib angu ribarangan ringantagin mingꞌa angira gin da tsangandan mingꞌa Betlehem ugu iwaꞌ isangꞌ angira nidan.
21 Mamaꞌ narun igi gubuꞌ gan iwaꞌ 8 da isaf i rinin da ifaringꞌ i binganggan Yisu, bingan angira nida mungꞌ da rinan rumpada sasaꞌ ugu.
Iyu Mamaꞌ Narun Ifa Ungar Mararam
22-24 Gubuꞌ nam paꞌa ruan ntsupa sib† Gubuꞌ nam paꞌa ruan ntsupa sib - Nam paꞌa ruan igi yatsungꞌ garam Yuda sanaban. Sagat apingꞌa narun da ibubumpua nasangꞌ gubuꞌ 40 ntsupan da narim dangki i nanga runggan sapan., da Maria irut Yosef iyu Yisu da ifa Yerusalem i rima dangki ngarumum narufaꞌ ma ngasabusir iruꞌrun atsungꞌa Moses nan gan faidagin i nanga runggan sapan Lo 12:8. Da irim Yisu isu Nifutsarif nanggan mararam, isangꞌ Nifutsarif nan gan faidagin nidan bida ani, “Watangin mamaꞌ marub miamun sib angu nafan da Nifutsarif.”‡ Kis 13:2,12,15
25 Da gubuꞌ arigi, garam rururungan atsungꞌa sanab mararam mangan, binganggan Simion, impa Yerusalem. Da Anutu Marapayaman Mararam isisungꞌ arangan da impa irim maran i Anutu gubuꞌ gan rima gan garaman Israil sib. 26 Anutu Marapayaman Mararam ini rutin mungꞌ i anungꞌ isangꞌ mampan da bungꞌ ampai marataꞌ raiyi nasangꞌ tsanganda Nifutsarif Garaman ragadan. 27 Da gubuꞌ arigi da Marapayam yusu Simion ifa Ungar Mararam. Da mpada nigi, da itsangan Maria da Yosef uda mamaꞌ narun Yisu badan i nanga nam i Arangan atsungꞌa sanab nan faidagin nidan. 28 Da Simion yapingꞌ Yisu sinungꞌ Maria da nifun itsarif Anutu ini binaꞌ:
29 “Nifutsarif nampang wain, u nan gam ragadan ibasu nidzun,
da watangin dzi, u garam pumuꞌan gam, nafan ruta nan nufan bini.
30 I dzi maranggangꞌ itsangan u nanggam rima aga sib
31 aru u tipa mungꞌ i garam sib angu tsangandan.
32 Da Arangan bungꞌ asu nam puatsadan nadumpu wasi i garam mamida mingꞌa wasaꞌ i utup Yuda
da nasu nan tsarifan nafan da u garamam Israil.”
33 Da Yisu ramanggan da rinanggan maran ifur nan ampi bingan i Simion nan gan nidan i mamaꞌ narun igi. 34 Da Simion ifinti ribarangan sib da ini da rinan Maria ibiani, “Mamaꞌ narun ani bungꞌ anang da garam Israil ampi bingan bungꞌ arururuaꞌ da bungꞌ araꞌ i ampi bingan. Da Arangan bungꞌ asu nam santingꞌa Anutu uwayantan bini, da bitsintaꞌ garam ampi bingan bungꞌ arim barun rutin. 35 Da ibinigi bungꞌ asu nam kupisa garam wangunggan ratar wasi. Da agu wangunggam barabindan bungꞌ abi singan bararang ntanga u nugunggam.”
36 Da Ana, Fanuel narun finam imingꞌ utup Aser an, arangan sagat profet mangan uda Anutu nan gan da nida wasi. Gubuꞌ suda gabun da irut impai isangꞌ udzuf 7 angu da gabun imamp. Arangan isu sagat fufi sib. 37 Da isu sagat yaruf isangꞌ udzufan 84. Da watangin Ungar Mararam rai u. Arangan imingꞌ ruta nanggan paꞌa ruan i nam gadan da uda Anutu gin da gubuꞌ da idziang. 38 Da Simion ntsupa nan gan nidan sib, da Ana iwaꞌ ba da irim dangki da Anutu da ini nan iyab i mamaꞌ narun ifan da garam santan mpada fangꞌa i garam idzuwai barima Israil sib.
39 Yosef irut Maria inang nam santan isangꞌ Nifutsarif nan gan faidagin sib da itip ifa gan gampan wain Nasaret mingꞌa Galili. 40 Da mamaꞌ narun igi iyingꞌ ruta riniurun da mararuru, da Anutu maraampi gan ibuafir Arangan.
Yisu Udzufan Iwaꞌ 12 da Impa Ungar Mararam
41 Da Yisu ramanggan da rinanggan iti ifa Yerusalem da udzuf santan i gubuꞌ mararam faringꞌa bida Angira Atupa Sib.§ gubuꞌ mararam faringꞌa bida Angira Atupa Sib - Gubuꞌ mararam igi da garam Yuda maran ifur gubuꞌ angira atupa garam Israil muantsi gan sib i anungꞌ isa mamaꞌ narun miamun funub u. Wafaris Kisim Bek gudzun 12. 42 Da Yisu udzufan waꞌa 12, da Arangan irut ramanggan da rinanggan iyab Yerusalem i gubuꞌ tsiraꞌ igi, yatsungꞌ gan tafan rusan sanaban. 43 Da gubuꞌ mararam igi gubuꞌ gan ntsupan, da ramanggan da rinanggan itip iyung ifa gan gampan, da bitsintaꞌ anungꞌ isruꞌ i Yisu rumpada Yerusalem u. 44 Maran ifur Arangan yunga wasaꞌ i ribarangan utupan, da iyung isangꞌ gubuꞌ bits raiyi da isau Arangan imingꞌ wasaꞌ i gan utupan. 45 Imami waꞌan da Arangan da itip ifa Yerusalem i sauda Arangan. 46 Da gubuꞌ suda iruꞌ da bits da iwaꞌ da Arangan imingꞌ Ungar Mararam, impa impruꞌ da nan gudzun ruas, iringant i rib igi nan gan nidan da igut i rib igi i nan fain. 47 Rib santan ringanta i Arangan nan gan nidan da igara bangin i Arangan uwayantan da nan gan mungaꞌ nidan. 48 Arangan ramanggan da rinanggan tsanganda Arangan da irunt fafun. Da rinanggan ini da Arangan, “Narungꞌ, ibi anungꞌ da u nang ibiani da agai? Dzi da u ramanggam isau agu ruta nan maran furan ampi bingan.”
49 Da Yisu ini da ribarangan, “Ibi anungꞌ da agam isau dzi? Agam madasruꞌgin dabi dzi mpa ramanggangꞌ ungaran?” 50 Da bitsintaꞌ ribarangan anungꞌ idzidziwan i nan Arangan nida rutin igi wainggan u.
51 Da Arangan irut ramanggan da rinanggan iruꞌ Nasaret, da yatangꞌ warangꞌ i raman da rinan nan gan santan. Da rinan maran ifur da itip nam igi sib angu imingꞌ i wangunggan. 52 Arangan iyingꞌ tsiraꞌ ruta mararuru, da Anutu da garam maran yari gin da itsarif Arangan.
*2:11: Kristus, Garam Anutu ragadan - Bingan Kristus iba imingꞌ nan Grik da bingan Mesia iba imingꞌ nan Hibru. Wainggan isangꞌ ruan: ‘Garam Anutu ragadan’.
†2:22-24: Gubuꞌ nam paꞌa ruan ntsupa sib - Nam paꞌa ruan igi yatsungꞌ garam Yuda sanaban. Sagat apingꞌa narun da ibubumpua nasangꞌ gubuꞌ 40 ntsupan da narim dangki i nanga runggan sapan.
2:22-24: Lo 12:8
‡2:22-24: Kis 13:2,12,15
§2:41: gubuꞌ mararam faringꞌa bida Angira Atupa Sib - Gubuꞌ mararam igi da garam Yuda maran ifur gubuꞌ angira atupa garam Israil muantsi gan sib i anungꞌ isa mamaꞌ narun miamun funub u. Wafaris Kisim Bek gudzun 12.