1 Itzun yi tele'n tiemp, nin yi tilol Raquel yi qui'c rmeril tan jale'n chinitxa' tu Jacow, ẍchi'che'n tzun c'u'l i'-tz te'j Lea yi stzicy. Nintzun tal i' tetz Jacow:

—Ma jalu' bin, na waj jun wal, kok qui', ẍchinquimok.* Job 5:2.

2 Yi tbital Jacow yi yol Raquel, nintzun je' swutz. Itzun taltz:

—¿In ptzun Ryos wetz? ¿In ptzun na chintzan tan makle'n awalbil? Ntin Ryos ilol tetz, stzun Jacow bantz tetz Raquel.

3 —Ko ya'tz, ba'n tcu'n bin cy'aj tzaj inmos yi na bi'aj Bilha nin okwok itib tuch'. Ma yil jal yi tal, ni'cu'ntz chi ik ina'tz jal wal, stzun Raquel bantz.

4 Nin tan yi xtxolbile'j tak' Raquel ama'ltz tetz Jacow tan cyok'bel quib tu Bilha, chi txkel bantz. 5 Ma yi cyok'bel quib nintzun jal jun chinitxa' Jacow tu Bilha, yi mos Raquel. 6 Yi jale'n chinitxa' Jacow tu Bilha, nintzun tal Raquel: “Yi ni'e'j, Dan sbne' bi', na tantu' mbit Ryos yi intzi' nin inkul, ja tzun tak' i' jun wal.”

7 Yi xone'n tiemp, jale'n nintzun ban junt tal Bilha. 8 Ma yi tule'n itz'ok yi jun ni'a'tz nintzun tal Raqueltz: “Yi ni'e'j, Neftalí sbne' bi', na sajle'n tunintz at bano'n ib skaxo'l tu wutzicy tan paj yi qui'c wetz wal, poro jalu' ja chinxcye' te'j,” stzun i' bantz.

9 Ma yi tilol Lea yi qui'ct tetz talbil, nintzun tak' ama'l tetz yi mos, yi na bi'aj Zilpa, tan cyok'bel quib tu Jacow. 10 Ma yi jale'n chinitxa' Jacow tu Zilpa, 11 nintzun tal Lea: “¡Chumbalaj nin inswert! Cha'stzun te Gad† Yi bi'aj “Gad” na elepont “swert”. sbne' bi' yi ni'e'j.”

12 Ma yi jale'n yi ca'p chinitxa' Jacow tu Zilpa, 13 nintzun tal Lea: “Ma jalu' wi'nin na chintzatzin. Ej nin cyakil xna'n scyale': ‘Ba'n tetz Lea, na tzatzin.’ Cha'stzun te Aser‡ Yi bi'aj “Aser” na elepont “tzatzi'n”. sbne' bi' yi ni'e'j,” stzun Lea bantz.

14 At tzun jun tir te yi tiemp tan je'se'n triw nin ben Rubén tan xo'n wi cojbil. Te yi na xon i' nin nojquen te jun jilwutz lo'baj yi na bi'aj mandragora.§ Le wutz cyajtza'kl wunak ba'n yi jun lo'baja'tz tan jale'n talbil jun xna'n. Nin saj tcy'al swutz Lea yi xtxu'. Yi tilol Raquel yi lo'baja'tz te'j Lea, nintzun taltz:

—Banaj pawor, tzawak' jun wetz te yi lo'baj yi mmu'l tan awal.

15 Saje'n tzun stza'wel Lea:

—¿Qui nin pe' ncu' ac'u'l tan yi mme'l amajol yi wuchmil? ¿Nin ncha'tz na awaj yil tzamaj tlen yi lo'baj yi mmu'l tcy'al wal?

—Swak'e' bin ama'l tetz Jacow tan wite'n tzawe'j te ak'bale'j kol tzawak' yi lo'baj swetz, chij Raquel ban.

16 Itzun bantz yi toque'n akale'n, yi tule'n tzaj Jacow tan ak'un wi cojbil, lajke'l nintzun tele'n tzaj Lea tan c'ulche'n. Nin tal tetz:

—Ma jalu' cho'n cẍwitok swe'j te jun akale'ne'j, na ja wi't cẍinc'am tetz Raquel, tan yi mandragora yi mmu'l tan wal, chij Lea bantz tetz Jacow.

Cho'n tzun wite'n Jacow te Lea te jun ak'bala'tz. 17 Jale'n nintzun ban yi to'e'n chinitxa' Jacowtz tu Lea, na nsken tbit Kataj Ryos yi stzi' yi kul Lea. 18 Yi tule'n itz'ok, nintzun tal Lea: “Isacar* Yi bi'aj “Isacar” na elepont “c'amij”. sbne' bi' yi ni'e'j, na i'tz jun oy yi ntak' Ryos swetz tantu' yi nwak' ama'l tetz wuchmil tan toque'n te inmos.”

19 Ma yi jale'n yi wukake'n chinitxa' Jacow tu Lea 20 nintzun tal Lea: “Ryos nmak'on yi jun balaj oye'j swetz. Ma jalu' yi wuchmil spek'ok mas swe'j na ja jal wukakix kanitxa' tuch'. Cha'stzun te Zabulón† Yi bi'aj “Zabulón” na elepont “oy” nka “Jun yi at k'ej”. sbne' bi' yi ni'e'j.”

21 Wi'tzbiltlen jale'n junt tal Lea, yi xun. Dina ban bi'.

22 Ma Raquel, qui nin el i' te'j c'u'l Ryos. Nin tbit Ryos yi stzi' yi kul, cha'stzun te k'ak'ane'n c'u'l Ryos tibaj tan jale'n tal. 23 Yi jale'n bajx tal i', nintzun taltz: “Ryos micy'anlen yi jun chin tx'ixwe'n yi at swetz, tan paj yi qui'c wal at. 24 Ya'tzk tajbil i' tan jale'n junt wal,” chij Raquel ban. Cha'stzun te toque'n bi' yi ni'a'tz tetz Ẍep‡ Yi bi'aj “Ẍep” na elepont “Ja tak' wi'nin”, nka “ja el tcy'al”. ta'n.

25 Itzun bantz te yi nsken ul yos tu Raquel tu ni', nintzun tal Jacow tetz Labán:

—Tak'u' ama'l swetz tan waje'n le wetz inluwar. 26 Ej nin tak'u' ama'l swetz tan cyaje'n wucy'al yi e' innitxa' nin yi e' wuxkel na ja nak'uj tuch'u' tan chitx'acle'n. Sak cunin swutzu' yi ẍe'n cu'n nnak'uj tuch'u'.

27 Saje'n tzun tlol Labán tetz Jacow:

—Yaj, banaj pawor, ncwentu'tz swuch', na ja chinnachon te'j, nin ja lajluchax tzinwutz yi tan aẍ ntak' wit Ryos banl swibaj. 28 Al tzaj swetz yi nicy'na' nin na awaj yil tzinchoj te ak'ej, list in tan ẍchojle'n, chij Labán ban.

29 Itzun saj tlol Jacow:

—Elnak xtxumu' tetz yi ẍe'n cunin nnak'uj tuch'u', ej nin ẍe'n cunin nche' inq'uicy'lej tawunu'. 30 Te yi ntaxk nu'l tuch'u' qui'c mas tawunu', poro jalu' at wi'nin. Jetza'tz yi wule'n tuch'u', ya'stzun xe'te'n Ryos tan tak'le'n banl tibu'. Ba'n yi nink nak'uj tuch'u', poro, ¿tona' lnak'uj wetz tan wetzal yi wetz inme'bi'l? stzun Jacow tetz Labán.

31 —Qui' yaj, altzaj swetz nicy'na' nin na awaj yil tzinchoj te ak'ej, chij Labán ban.

—Qui tajwe'n chin ẍchoju' jun centaw ta', na list in tan chiq'uicy'le'n yi tawunu'. Poro yi kol cu' swutzu' yi xtxolbile'j: 32 Tak'u' ama'l swetz tan woque'n chixo'l tawunu', tan chitxa'le'n cyakil yi e' ne'ẍ cneru' yi k'ek cye'j nin yi e' ne'ẍ chiw yi pint cye'j, ya'stzunk injamel sbantz. 33 Ej nin yil kaben mas skawutz ba'n tz'ulu' tan tilwe'n yi nicy'na' cu'n yi injamel yi tzintx'aque'. Nin yi kol chijal cneru' nin chiw ẍchixo'l yi wetz yi nk'e'tz k'ek nin nk'e'tz pint cye'j ya'stzun techl yi alak' tzun nche'wulej ẍchixo'l yi e' teru' tawunu'.

34 —Ba'n, ba'n atit yi atxumu'n yi mbixe' awa'n, chij Labán bantz.

35 Poro itzun bantz, ite'n nin k'eja'tz toque'n Labán tan chitxa'le'n cyakil yi e' mam chiw yi pint cye'j. Ej nin ncha'tz octz tan chitxa'le'n cyakil tij chiw yi pint cye'j, scyuch' yi e' cneru' yi k'ek cye'j, nin yi e' yi tz'itaji'n tan sak scye'j. Ej nin e' baj nin tk'oltz scyetz e' tetz nitxajil tan cyoque'n tan chiq'uicy'le'n. 36 Nin e' el tewal joylajlen, e'ch ox lo' k'ej be' xo'l kale e' opone't ta'n.

Ma Jacow, nintzun cyaj cyen tan chiq'uicy'le'n yi sobril tawun Labán. 37 Toque'n tzun i' tan tamle'n e'ch k'ab tze' yi txa'x, yi na bi'aj álamo, almendro tu castaño. Ej nin oc tan telse'n len te'jak tan jale'n cyen tx'ilaji'n sak te'j e'ch k'ab tze'a'tz. 38-39 Cwe'n tzun xtxicbal yi e'ch k'ab tze' ẍchiwutz yi cneru' le ama'l kale na chimolwit quib tan uc'a'e'n. Ej nin yi chimolol quib tul yi jun ama'la'tz, ja chisakchij e' mam chiwtz scye'j e' ti. Tantu' yi cho'n nchisakchbej quib swutz yi e'chk tze'a'tz yi txiclij ẍchiwutz, ja chitz'ij ni' yi pint cu'n cye'j. Yi nchitz'ij nin e' el jatxol Jacow. 40 Cho'n tzun e' baj cwe'ntz yi e' cne'ra'tz ẍchiwutz yi e' tawun Labán yi k'ek tu pint cye'j. Ya'stzun ban Jacowtz tan chijalse'n yi e' tetz tawun yi mero tetz cu'n. 41 Ej nin ncha'tz cyakil tir yi nchisakchij yi e' cneru' yi chin chic'atzaj nin, nintzun cu tk'ol Jacow yi e'chk tze'a'tz ẍchiwutz. Na yi xac yi tze'a'tz i'tz: Te yi na chisakchbej quib yi e' tij ja quil yi yubil yi tze'. Ja tzun chitz'ij ni' yi pint cu'n cye'j. 42 Ma yi na chisakchij yi e' cneru' yi qui'c mas chic'atzaj qui tzun cu tk'ol Jacow yi tze'a'tz ẍchiwutz, na ya'stzun tetz Labán ban. 43 Ya'stzun ban Jacowtz tan riquine'n. Ej nin chin ric nin ban i'. Wi'nin yaj nin wi'nin xna'n jalt tetz mos. Ej nin wi'nin cneru', nin wi'nin buru' scyuch' camey e' jaltz tuch'.