Kálag e
Mbɛltéd
ḿme bembapɛɛ bé nlómag
Ndibned ń kálag
Mod awe atelé kálag e Lukasɛ mɔ́ atelé-ʼɛ kálag e Mbɛltéd. Mekan ḿme enɛ́n kálag mékooʼɛ́ alúmed áte médíi âláa bad ngáne Edəə́dəŋ éche Ésáá énwōŋgɛ̄nnē bad ábe béhídéʼáá Yesuɛ âkal nkalaŋ ḿ bwâm tə̂ŋgɛne Yesuɛ á Jerusalɛm, á mbwɔ́g é Judeya ne Samaria ne á mesóg mé nkǒŋsé. Elûmte ngáne adúbe á bad bé Krǐsto ábédé âlóned chǒm éche bad bé Israɛl béndūbɛ̄ɛ̄. Enɛ́n kálag elûmte ngáne adúbe á bad bé Krǐsto ábóótédé á Jerusalɛm ámbīd e mpume ḿme Krǐstəə ne ngáne ákíí mebwɔ́g mémpēe. Atɔ́n áde ádé etógnɛ́n áde enɛ́n kálag élûmtɛɛ́ ámpē ádíi nsɔ́n ḿme Edəə́dəŋ éche Ésáá ébɛlɛɛ́. Êmpɛ̌ ne ngíne ámīn e bad ábe bédúbpé á mbwɛ ḿ Pɛntekɔs.
Nkabtéd ń kálag
Âboŋsɛn bad ábe békale nkalaŋ ḿ bwâm 1.1-26
a. Pɔ́le e asóg eche Yesuɛ ne ábē Bembapɛɛ 1.1-14
b. Mod awě atédé Judasɛ échē etə́l nɛ̂ŋgáne mbapɛɛ 1.15-26
Nkalaŋ ḿme Yesuɛ ńkálté á Jerusalɛm 2.1-8.3
Nkalaŋ ḿme Yesuɛ ńkálté á Judeya ne á Samaria 8.4-12.25
Nsɔ́n ḿme Paalɛ 13.1-28.31
a. Ekɛ éʼsó âkɛ dé abɛl nsɔ́n 13.1-14.28
b. Mbom ḿme bembapɛɛ bé nlómag ne belyə́ged bé mwembé á Jerusalɛm 15.1-35
c. Mekɛ ḿme mélóntɛ́né mébɛ âkɛ dé abɛl nsɔ́n 15.36-18.22
d. Mekɛ ḿme mélóntɛ́né méláán âkɛ dé abɛl nsɔ́n 18.23-21.6
e. Paalɛ adé á mbwɔg á Jerusalɛm, á Kaisaria ne á Roma 21.17-28.31
1
Titɛ́ɛ Dyǒbɛ aá mɔ́ɔ̄lōm
Edəə́dəŋ éche Ésáá
Á-Tiofilos, mod a edúbé, á kálag echě ńsébpé atel, mentěl mekan ásē ḿme Yesuɛ âmbɛnlé ne ḿme áyə́gtéʼáá bad. Ambɛ̌l ḿmɛ́n mekan bootya á póndé echě âmbootédté ḿme nsɔ́n, kə́ə́ŋne, á póndé eche Dyǒb dêmbɛnlé boŋ ápūmē. Byánán ǎpumé, ambɛnléd ngíne e Edəə́dəŋ éche Ésáá, âláa bad ábe âmpwɛdté nɛ̂ŋgáne ábē bembapɛɛ bé nlómag mekan ḿme bétə́ŋgɛ́né abɛl. Bootya áde Yesuɛ áwédé, âpɛ móom mé eʼpun méniin, anlúméd ábē bembapɛɛ bé nlómag yə̌l ngen ne ngen, âlúmed nɛ́n aá ne mbále mɔ́dē á aloŋgé. Bényínnáá mɔ́ dǐd ákanlé-ʼɛ bɔ́ tə̂ŋgɛne nkamlɛn ń Dyǒb. Póndé pɔ́g áde bɔ́ɔ̄bɔ̄ɔ bédyágkē ndyééd, ansím bɔ́ etúu áte aláá bɔ́ aá, “Nyéēhīdtē á dyad á Jerusalɛm. Nyésineʼ ndɛ echě Titɛ́ɛ awêm áláŋgé nyé aá mɔ́hɔ̄bē aá mɔ́ɔ̄bɛ̌ nyé. Ene ndɛ chɔ́ɔ ménlāāʼɛ́ nyé. Jɔnɛ adǔsánnáá bad ne mendíb, boŋ ámbīd e nguse e eʼpun bɔɔb, bɛ́dusɛ́n nyé ne Edəə́dəŋ éche Ésáá.”
Yesuɛ apǔmmé
(Mak 16.19-20; Luk 24.50-53)
Póndé pɔ́g bembapɛɛ bé nlómag bɔ́ɔbɛ Yesuɛ bênladɛ́n hǒm ahɔ́g. Hɛ́ɛ bésɛdtɛɛ́ mɔ́ bánken, “A-Sáŋ, láá sé. Ḿmɛ́n mesú dɔ́ɔ wɛ́bɛnlé boŋ bad bé Israɛl béwóŋ ngíne ámpē âkamlɛn echab yə̌l-ɛ?” Hɛ́ɛ Yesuɛ átimtanné bɔ́ aá, “Titɛ́ɛ mɔ́ abɛnlad eche ngíne âtíi póndé ne mekag ḿme kéchéé ébɛnlédté. Nyéewóoʼɛ́ kunze âbíi póndé eche ḿmɛ́n mekan mɛ́bɛnlédté. Boŋ áde Edəə́dəŋ éche Ésáá épiíʼɛ́ nyé nyɛ́ɛ̄kǔd ngíne, hɛ́-ʼaá nyɛ́kanlɛ́ɛ́ bad mekan ḿme nyényíné tə̂ŋgɛne mɛ á dyad á Jerusalɛm, á mbwɔ́g é Judeya, ne e Samaria ésyə̄ə̄l kə́ə́ŋ nyépɛ̄ á metóŋgé mé nkǒŋsé mésyə̄ə̄l.” Yesuɛ amaá-ʼaá bɔ́ aláa nɛ̂, dɔ́ɔ Dyǒb ábɛ́lé boŋ ápūmē ámīn. Áde bédíi bénɔnɛɛ́ mɔ́ nɛ̂, mbag énkūtɛ̄n mɔ́, bénkênnyín-naá mɔ́ ámpē. 10 Bembapɛɛ bémbɛ̄ bétānē mǐd áte bénɔnéʼ ngáne Yesuɛ ákagké ámīn, dɔ́ɔ bad bébɛ ábe béhédé mbɔ́té éche épúbeʼ bébídé təléd, bétyéém bɔ́ á nkəg. 11 Hɛ́ɛ ábê bad bébɛ bésɛdtɛɛ́ bɔ́ bánken “Á-bad bé Galilia, cheé nyétyéémé hɛ́n, nyénɔnɛɛ́ ámīn? Anɛ́n Yesuɛ awě Dyǒb ábɛ́lé boŋ áhīdē átîntê echɛ̂n, ápūmē ámīn, ǎtǐm ámbīd melemlem ngáne nyényíné akag ámīn.”
Matiasɛ atédé etə́l éche Judasɛ
12 Hɛ́ɛ bembapɛɛ bé nlómag béhídté á Ekone é Menzab, bétím ámbīd á Jerusalɛm. Échê ekɛ ébédé dyam epɛd é Máyl ehɔ́g. 13 Áde bésɔ́lé á dyad-tê, bênkɛ̌ bésɔ́l á toŋ eche bédyɛ́ɛ́ʼáá áte. Ene toŋ ebédé á esóŋ é ndáb éche édé ámīn. Ábê bembapɛɛ bé nlómag bébédɛ́ɛ Petro, Jɔnɛ, Jemsɛ ne Andreya, Filibɛ ne Tɔmasɛ, Batolomyo ne Matyo, Jemsɛ, mwǎn awe Alfɔsɛ ne Simɔnɛ awě anwóŋ kə́n e aloŋ, ne Judasɛ mwǎn awě Jemsɛ. 14 Ábɛ́n bembapɛɛ béyɔ́gkéʼáá aladɛn áte hǒm ahɔ́g âkáne nchoo ne bebaád, Maria, Yesuɛ nyaa, ne Yesuɛ baányaŋ.
15 Ḿmê mesú měn, bad ábe béndūbē Yesuɛ bênladɛ́n áte. Bébédé dyam mbwɔ́kɛl ne móom mé bad mébɛ. Hɛ́ɛ Petro átyéémé ámīn átîntê echâb boŋ áhɔ̄bē aá, 16 “A-baányaŋ, mekan ḿme méténlédé á kálag e Dyǒb métə́ŋgɛ́né alón. Edəə́dəŋ éche Ésáá énhɔ̄b áʼsō é póndé á nsəl ḿme Dabidɛ tə̂ŋgɛne Judasɛ awě antómɛ́n bad ábɛ bênkɛ̌ Yesuɛ akób. 17 Judasɛ abédé nhɔ́g átîntê e syánē. Yesuɛ ampwɛ̌d mɔ́ âbɛl ḿmɛ́n nsɔ́n melemlem nɛ̂ŋgáne âmpwɛdté syánē. 18 (Mɔné ḿme ânkudté áyə̄le ebébtéd éche âmbɛnlé, anchanɛ́n mɔ́ etúú. Á etúú-te wɛ̂ děn-naá ânsoŋgé dúu, awɛ́-ʼɛ, abum ákán mɔ́, mmii ḿbíd-tɛ mɔ́ áwed. 19 Bad bésyə̄ə̄l á Jerusalɛm bénwōg ádɛ́n akan, né-ɔɔ́ bênchə̌g ádê hǒm áwab ehɔ́b-te bán Akɛldama, nɛ́dē, ‘Ndɔɔb e mekií.’) ” 20 Petro ambád ahɔ́b aá, “Nɛ́n ábɛ́nlédé ngáne éténlédé a kálag e ngəse é Dyǒb nɛ́n bán,
‘Áde hǒm átim eʼbwɔ́gɛn
modmod eelóóʼ áhed.’
Éténlédé-ʼɛ nɛ́n bán,
‘Mod ampée átêd eche etə́l é nsɔ́n.’
21 “Né-ɔɔ́, éhɛdneʼ nɛ́n bán dépwɛd mod nhɔ́g. Ane mod atə́ŋgɛ́né abɛ́ mod awě abágáá ne syánē póndé esyəə́l eche echɛd Sáŋ Yesuɛ ne syánē dékágéʼáá mebwɔ́g ne mebwɔ́g, 22 bootyaa á póndé echě Jɔnɛ ádúsánnáá bad âpɛ á póndé echě Dyǒb dêmbɛnlé boŋ Yesuɛ ápūmē. Mɔ́mpē atə́ŋgɛ́né abɛ́ mod awě ambɛ́ mbóŋ áde Yesuɛ âmpuúʼɛ́.”
23 Hɛ̂ dɔ́ɔ bépwɛ́dé bad bébɛ, Josɛbɛ awě bépwáŋtánnáá bán Basabasɛ (béchə́géʼáá mɔ́mpē bán Justusɛ) bɔ́ Matiasɛ. 24 Dɔ́ɔ békânnɛɛ́ bán, “A-Sáŋ ebíí mod asyəə́l nlém áte. Lúméd sé mod awě épwɛ́dé átîntê e ábɛ́n bad bébɛ, 25 âtéd etə́l nɛ́ɛ mod a nlómag, éche Judasɛ átɛ́dté boŋ mwěn átiméʼ éche epɛd éche éboŋnédé mɔ́.” 26 Né-ɔɔ́, bênsǐd mbambú âlúmed bɔ́ mod awě bɛ́pwɛdté. Dɔ́ɔ mbambú élúmté bɔ́ âpwɛd Matiasɛ. Né-ɔɔ́, bémbād Matiasɛ á mesoŋgé mé bembapɛɛ bé nlómag ábíníí dyôm ne nhɔ́g.