1 Ken, Galilea e̱ʼpo̱g konogda oʼdikkaʼ Tiberias. Nogok Galilea e̱ʼpo̱g Jesús oktegʼuy. Oroʼomeyere okteguy. 2 Jesús eʼhuaʼte huakkaʼada aratbut onʼtahuaʼpo, kenaʼpo konig Diosyoʼda kaʼdik o̱ʼe̱, konigti Jesúsa nogok nogok oʼkaʼpo, dakhueʼ e̱ʼnetaj oʼbayareaʼuy. Konige̱po huakkaʼada onʼtahuaʼuy. 3 Aʼti huakupayo oʼbehuikuy. Oroʼomey Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeriere moʼbatohuaduyne. 4 Aʼti judío huakurueri isiʼpo mabueyhueʼ e̱e̱ʼ okkahuehueʼ aypo fiesta o̱ʼe̱a̱po. Konige̱po huakkaʼda aratbut o̱ʼnuy. 5 Huakkaʼda aratbut o̱gkupopakdepo enʼbatiakte Jesúsa oʼbatiahuayʼuy. Felipetaj

—‍¿Huakkaʼda onʼbatiakde kanʼbapeʼpo meya̱ʼ pan oʼbaeyapet? —‍Jesúsa Felipetaj onaʼuy.

6 Menpaʼti Felipea oaʼapo eʼnopo̱e̱ʼtaʼ oʼpakpo onaʼuy. Kenda ijkaʼapoy soatayoʼ Jesúsa oʼnopo̱e̱ʼuy.

7 —‍Pan huabaeʼ doscientos denarios huakupe e̱e̱ʼnayo ayaʼada aratbuta sueʼpiʼ pan bapehueʼdik o̱ʼne. —‍Felipea onaʼuy.

8-9 —‍Huabokereksiʼpoa nogmanigtida cebadao̱gʼ pan bottaʼ biigere oʼto̱e̱nigʼa kenniga aratbuta kate bapehueʼdik o̱ʼnenok. —‍Andrésa, Simón Pedroen huamaʼbuy o̱ʼe̱po onaʼuy. Jesústaj onaʼuy.

10 —‍“Yanʼbahuad.” Yanʼmanaʼ. —‍Jesúsa oroʼtaj monaʼuyne.

Kenteda huakkaʼda mire̱ o̱ʼu̱yate. Ken ayaʼda onʼbahuaduy. Cinco mil huabokerek o̱ʼnuy. 11 Jesúsa pan oʼto̱e̱po Diostaj dakiti oʼtionaʼpakuy. Oroʼomey keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeritaj oʼposakeaʼpo boʼyokeʼpo aratbut enʼbahuadte oroʼomeya̱ oʼbayokeʼuy. Konigti biig oʼmanokpukpukpo boʼyokeʼnok oroʼomeya̱ oʼbayokeʼuy. Noga̱ huakkaʼ enpakok huakkaʼ oʼbayokeʼuy. Dapoteyaʼda onʼbapeʼuy. 12 Kenokaʼ ayaʼda dapotey e̱ʼnedeʼte,

—‍Pan huaboroʼ huaenmo boroʼtaʼsujmonere bapehueʼ eneʼ yanʼbaeaʼ. Ken sigpiʼ parahueʼdik ka̱e̱ʼpo. —‍Oroʼtaj monaʼuyne.

13 Ken oʼbaeaʼuy. Doce kusogyo̱ cebada pan boroʼtaʼsujmon hueda̱ʼhueda̱ʼda oʼkuda̱ʼuy. 14 Kenda konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱ Jesúsa konigti oʼkaʼnok aratbuta onʼtiahuaypo,

—‍Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakeri oroʼomeytaj moʼnigtiakapone, Apag Diosbaʼa oaʼ. Kentaj e̱kpo̱e̱ʼ o̱ʼnigunhuahuikaʼuy. Dapiʼ Jesús Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakeri o̱ʼe̱. —‍Judío aratbuta onʼbatiaʼpakuy.

15 Jesústaj monʼtohuaʼ. Oroʼomeyen gobierno huairi ka̱e̱ʼ. Huakkaʼ aratbut e̱gkupopakte huanopoyaʼda onʼnopo̱e̱ʼuy. Jesúsa oʼnokotpo, oʼbakhuaʼpo nogtiaʼda oteʼyo oʼbakbehuikuyate.

16 Ken osikdenok oroʼ Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeri e̱ʼpo̱gte oʼhuaʼuy. 17 Kusiʼpeyo oʼbakudpo, Capernaum huakkaʼ jakyo e̱ʼpo̱g oʼnoktegpo ektegte oʼbaksikpo, Jesús tiakhued e̱e̱ʼte 18 diga̱ʼda oʼbapokpo e̱ʼpo̱g huakkaʼda oʼkutaʼhuaropakuy. 19 Bidteda eʼhuadeʼte, e̱ʼpo̱g hua̱hue̱tiudte Jesús oʼhuaeʼpo kusiʼpeyo Jesúsa eʼhuatiakte oroʼ oʼtiahuayʼuy. Jesústaj oʼtiahuaypo oʼmeʼpukonʼuy.

20 —‍Do i̱hue̱y. Meʼpukhueʼ yaneʼ. —‍Jesúsa monaʼuyne.

21 “Kusiʼpeyo yakud.” Durugteda onaʼdepo, eʼkuddeʼte ijhuiti ehueʼ akodpen oʼhuaʼdepo onʼbetuy.

22 Ken emeʼte akodpen huakkaʼda aratbut o̱ʼnuyate. Kente cinco miltaj oʼbatobapeʼuy. ʼIkken nogkusiʼpetida o̱ʼe̱meʼ. Ken kusiʼpeyo Jesús kudhueʼ o̱ʼemeʼnok Jesúsen huanigpe̱i̱kaʼeriomeynayo onʼbakudpo oʼnokbahuameʼnok onʼbatiahuayaʼuy. 23 Tiberias huakkaʼ jakyaʼ kusiʼpe oʼbatiakuyate. Huakkaʼda aratbut onʼbatiakuy. Kente Jesús Huairi pantaj dakiti oʼtionaʼpakmeʼ. Pankon onʼbapemeʼ kente ibodteda kusiʼpe oʼbatiakuyate. 24 Kente Jesústaj huahuayhueʼda keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeritaj huahuayhueʼda huakkaʼda aratbut kusiʼpeyo onʼkudonpo Jesústaj oʼdukpo Capernaumyo onʼhuaʼuyate.

25 Ken akodpen kusiʼpete onʼbetdepo Capernaumyo Jesústaj oʼdukpo, onhuahuaydepo,

—‍¿Menokaʼ i̱yo̱da iʼtiak, Huamanmadikaʼeri? —‍Oʼnonaʼuy.

26 —‍Konig Diosyoʼda teyda kaʼdik o̱ʼe̱, do konigti ijkaʼdemeʼnigʼa kenda doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. Pan ijbiameʼnok opudomey dapoteyaʼda moʼbapemeʼpo, kenaʼpo doʼtaj oʼdukne. Aypoyoʼda boʼpakne. Buttida oʼnonaʼne. 27 Aypo kenpaʼti katetapiʼ boʼeretpakpiʼ, aʼbaeyaʼpo moʼbaaʼpopiʼ, boʼkikaʼnigʼa aypo kenpaʼti nogda aʼti ehueʼ o̱ʼe̱a̱po. Konige̱po aypoyoʼda kenpaʼti katetapiʼ eretpakhueʼ yaneʼ. Kikahueʼ yaneʼ. Aypoanayo moʼmanoteypakpo sueʼpiʼ moʼnoeaʼne. Doanayo Diosere manoeanhuahuikaʼdik o̱ʼnene. Do huabokerek i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Doʼtaj mederetpakpo meʼnoknopo̱e̱ʼ. Diosa beʼtihuapoknok ijbayareaʼmey kenpaʼti konig Diosyoʼda teyda kaʼdik o̱ʼe̱, konigti ijkamey. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

28 —‍Diosen eʼkaʼtaʼ oʼpaki. ¿Diosen huaʼa aʼkayaʼpo kate kaʼdik o̱ʼe̱y oroʼ? —‍Jesústaj namaʼda oʼnonaʼuy.

29 —‍Opudte Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Doʼtaj meʼnoknopo̱e̱ʼ. Kenda Diosa oʼpak. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

30 —‍Oroʼomeya̱ ontaj meʼnoknopo̱e̱ʼpo konig Diosyoʼda oʼkikaʼ, konigti yakaʼ. Konig Diosa ʼuruaʼnanada oʼkikaʼ o̱ʼna konigti ekaʼnayo oknopo̱e̱a̱poy. Diosyaʼ oʼtiakuyate oknopo̱e̱a̱poy. 31 Aʼnennada oroʼomeyen adhueaʼpaneʼtaj Moisésa oʼbatohuaeʼikaʼuyate. Aratbut ehueʼ e̱ʼhua̱e̱ʼi̱kaʼyo oʼbatohuaʼikaʼuyate. “Maná aypo kurudya̱ʼ oʼbatobapeʼikaʼuyate.” Apagbaʼ oaʼ. —‍Jesústaj oʼnonaʼuy.

32-33 —‍Aʼnennada kurudya̱ʼ maná aypo Moisésa oʼbayokikaʼuyate namaʼda moʼnopo̱e̱nigʼa Moisésa bayokhueʼ o̱ʼu̱yate. Kurudya̱ʼ Diosa maná aypo oʼbayokonhuahuaʼikaʼuyate. Maná ayponayo manoeanhuahuikahueʼdik o̱ʼe̱. Kurudya̱ʼ doʼhued Apag Dios meʼtaʼmonaʼuyne. Konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri i̱jje̱y. Aratbuttaj aʼmanoeanhuahuikayaʼpo ijtiakuy. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

34 —‍Kenda aypo boʼyokikaʼne, huairi. —‍Jesústaj nopoenkahueʼ e̱ʼe̱a̱da oʼnonaʼuy.

35 —‍Konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri i̱jje̱po aratbuttaj manoeanhuahuikaʼdik i̱jje̱y. Ayaʼada onʼnopoʼkorepo doʼtaj moknopo̱e̱po moʼnigpe̱i̱kaʼpo konig noteyda durugnopoʼda o̱ʼneonhuahuikaʼapo. Onʼnopoʼnoeyonhuahuikaʼapo. 36 Opudomeynayo doʼtaj pakhueʼ o̱ʼnepo doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. Konig huaboaʼda oʼnonaʼpo, doʼtaj eʼtiahuaymeʼpiʼ oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. 37 Apag Diosa doʼte ayaʼtada moʼtaʼmonaʼne doʼtaj moknopo̱e̱a̱pone kenpaʼti doʼtaj moʼnigpe̱i̱kaʼapone. Kenomeya̱ doʼtaj meʼnoknopo̱e̱nok ijbaeʼapoy, maenhueʼdik i̱jje̱a̱poy. 38 Kenaʼpo kurudya̱ʼ ijtiakuy Diosa meʼtaʼmonaʼuynok. Keʼnen eʼkaʼtaʼ ijpakpo ijtiakuy. Do huataʼda eʼkaʼtaʼ pakhueʼ i̱jje̱po ijtiakuy. 39 Huakkaʼ Diosataj huaknopo̱e̱ʼeri meʼbayokuyne nogtipiʼ titikhueʼ moʼe̱a̱pone. Keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete ayaʼtada ijmanoyhuada̱ʼapoy. Kenda oʼpakpo Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. 40 Diosa oʼpakpo kenomey doʼtaj oʼnoknopo̱e̱ne, do Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱ oʼnoknopo̱e̱po kenda moʼbatiaʼpakpo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼpo keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete onteʼti kenomeytaj ijmanoeaʼapoy. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

41 “Do konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri i̱jje̱y. Kurudya̱ʼ doʼhued Apag Diosa meʼtaʼmonaʼuyne.” Jesúsa oaʼnok judío huairia Jesústaj onʼhuadiaypo onʼhuamahui̱ʼi̱a̱ʼpo,

42 —‍In huabokerek Jesús o̱ʼe̱. Joséensiʼpo o̱ʼe̱. Keʼnen huaoj keʼnen hua̱ye̱kon o̱ki̱e̱y. “Kurudya̱ʼ Diosa meʼtaʼmonaʼuyne.” ¿Menaʼpo kenpaʼ aʼdik ya̱ʼe̱? —‍Judío huairia onpapayoʼ onʼbatiaʼpakuy.

43 —‍Onpapayoʼ huaahueʼ meneʼ. 44 Apag Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Huakkaʼtada Diosa oʼbatihuapokpo, doʼtaj huaknoponhuaʼ oʼbatihuapok. Kenomey huaknopo̱e̱ʼeritaj ijmanoyhuada̱ʼapoy. Keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete ijmanoyhuada̱ʼapoy. Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. 45 “Diosa ayaʼtada oʼmanopo̱e̱a̱ʼapo.” Diosen huaʼa huamanbatiaʼpakeria oʼmadoyaʼuyate. Konige̱po ayaʼada Apagtaj onʼpe̱e̱po oʼnoknopo̱e̱po doʼtakon moʼnigpe̱i̱kaʼapone.

46 Apag Diosyaʼ ijtiakuy, doʼayoʼda Apagtaj ijtiahuayikaʼuy. Nogomeynayo Apagtaj tiahuayhueʼ o̱ʼnikameʼte. 47 Kenomey doʼtaj oʼnoknopo̱e̱po Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Buttida ijjay. 48 Do konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri i̱jje̱y. Aratbuttaj ijmanoeanhuahuikaʼapoy. 49 Aratbut ehueʼ e̱ʼi̱kaʼyo opuden adhueaʼpaneʼ o̱ʼneonhuahuikaʼuyate. Diosa maná aypo eʼbayokikaʼtada Diosere noeonhuahuikahueʼ o̱ʼnuyate. Onʼmabueyʼuyate. 50 Nog aypo o̱ʼe̱. Huamanoeanhuahuikaʼ aypo o̱ʼe̱. Donayo konig huamanoeanhuahuikaʼ ayponig i̱jje̱y. Kurudya̱ʼ ijtiakuypo. Konig huamanoeanhuahuikaʼ aypo enʼbapeʼnayo, bueyhueʼ onʼnoeonhuahuikaʼapo. Kenda huamanoeanhuahuikaʼ ayponig i̱jje̱y. 51 Aypo huamanoeanhuahuikaʼ do konig aypo i̱jje̱y. Kurudya̱ʼ Diosenbayaʼ ijtiakuypo, ayaʼada in aypo eʼbapeʼnayo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Ken huamanoeanhuahuikaʼ aypo konig doʼhued hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱. Aratbut kanʼnoeonhuahuikeʼpo ijmanigbueyapoy. Doʼtaj oknopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne. —‍Oʼmanbatiaʼpakpo kenda Jesúsa oʼmanaʼuy.

52 Huayahuaya judío huairia onʼbatiaʼpakpo,

—‍Menpaʼ keʼnen hua̱so̱ʼ peʼdik o̱ʼe̱nok yaaʼ. —‍Onʼbatiaʼpakuy.

53 —‍Do Huabokerek i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne doʼhued hua̱so̱ʼ bapehueʼ e̱e̱ʼnayo, doʼhued mimi mayhueʼ e̱e̱ʼnayo onteʼti Diosere noeonhuahuikahueʼ moʼe̱a̱pone. 54 Kenomey doʼhued hua̱so̱ʼ onʼbapeʼpo kenpaʼti doʼhued mimi onʼmaiʼpo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. Diostehuapaʼ keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete kenomeytaj ijmanoeaʼapoy. 55-56 Kenda oʼnonaʼnig doʼhued hua̱so̱ʼ huamanoeanhuahuikaʼ aypo o̱ʼe̱. Doʼhued mimi buttida huamaiʼ mimi o̱ʼe̱. Ayaʼada doʼhued hua̱so̱ʼ onʼbapeʼpo doʼhued mimi onʼmaiʼpo doyoyoʼ o̱ʼnikaʼ. Do kenpaʼti kenomeyere i̱ji̱kay. 57 Doʼhued Paga̱ meʼtaʼmonaʼuyne. Apaga oʼnoeonhuahuikaʼpo doʼtakon meʼnoeanhuahuikaʼne. Ayaʼada konig doʼtaj moʼbapeʼpo doʼtaj moknopo̱e̱po doere onʼnoeonhuahuikaʼapo. 58 Do konig aypo huamanoeanhuahuikaʼeri ka̱e̱ʼpo kurudya̱ʼ Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Aʼnennada adhueaʼpaneʼtaj Diosa maná aypo kurudya̱ʼ oʼbayokikaʼuyate. Eʼbapeʼikaʼada nogok onʼmabueyʼuyate. Ayaʼda doʼtaj moknopo̱e̱po konig huamanoeanhuahuikaʼ aypo onʼbapeʼpo Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. —‍Jesúsa judío huairitaj oʼmanaʼuy.

59 Capernaum huakkaʼ jakyo judío aratbuten hua̱i̱takeʼ jakyo Jesúsa oʼmanmadikaʼpo kenda oʼmanaʼuy.

60 Sueʼda huakkaʼmon Jesúsen huanigpe̱i̱kaeria onʼpeeondepo,

—‍Jesúsa oʼmanmadikaʼ kenda kahueʼdik o̱ʼe̱ne. Menpaʼ beʼapi nigpe̱e̱ʼdik ya̱ʼnet. —‍Kenomeya̱ onʼbatiaʼpakʼuy.

61 Keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeri kenda onʼbatiaʼpakpo Jesúsa oʼnopo̱e̱po,

—‍¿Doʼhued huaʼataj menpaʼ nigpe̱e̱hueʼdik moʼe̱? 62 ¿Do Huabokerek i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne ke̱yo̱ kurudyo̱ i̱ji̱kaʼuy eʼbehuikte opuda̱ onʼtiahuaydepo menpaʼ doʼtaj moknopo̱e̱a̱pet? 63 Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanoeanhuahuikaʼ. Aratbuten hua̱so̱ʼa̱nayo manoeanhuahuikahueʼ o̱ʼe̱. Doʼhued huaʼa ijmanay konig Diosen Noki̱re̱g oʼmanoeanhuahuikaʼapo. Doʼhued huaʼataj moknopo̱i̱kaʼpo moʼnigpe̱i̱kaʼpo Diosere moʼnoeonhuahuikaʼapone. 64 Kenda ijjaʼdenigʼa opudomey sueʼada oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnene. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

Ken huakkuruda Jesúsa aʼmanmadikayaʼpo tiakhued o̱ʼe̱poed beʼati doʼtaj oknopo̱e̱hueʼ meʼneapone Jesúsa oʼnopo̱i̱kaʼuyate. Kenpaʼti Judasa kadarakeʼpo beʼtitotiakapone Jesúsa oʼnopo̱e̱ʼuyate.

65 —‍Do Diosen Huasiʼpo i̱jje̱nok Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Doʼtaj kanoknopo̱e̱ʼpo Diosa eʼtihuapokenayo oknopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne. Doʼtaj kanoknopo̱e̱ʼpo Diosa tihuapokhueʼ e̱e̱ʼnayo oknopo̱e̱hueʼdik moʼe̱ne. —‍Jesúsa oʼmanaʼuy.

66 Kenda eʼmanadeʼte huakkaʼada keʼnen huanigpe̱i̱kaʼeriomeya̱ oʼnoknopo̱e̱batikuy. Onteʼti kenere taʼhuaehueʼ o̱ʼneʼuy.

67 —‍¿Opud kenpaʼti menpaʼ eknopo̱e̱batiktaʼ boʼpak? —‍Jesúsa oroʼ doce huamataʼmonaʼeritaj monaʼuyne.

68 —‍Ehueʼ, Huairi, o̱ʼna huanoeonhuahuikaʼ huaʼa onaʼikaʼne. 69 Cristo i̱ʼe̱po, Diosen Huasiʼpo i̱ʼe̱po ontaj Diosa bektieʼeaʼuyate, Huairi. —‍Simón Pedroa onaʼuy.

70 —‍Opud, doce huamataʼmonaʼeri ijbaktieʼeaʼuynigʼa, opuda̱ nogtatida totoʼ huairia moʼnopoʼto̱e̱a̱pone. —‍Jesúsa monaʼuyne. 71 Simónensiʼpo Judas Iscariotetaj oʼbatiaʼpakpo kenaʼpo ken doce huanigpe̱i̱kaʼeriyaʼ kadarakeʼpo oʼbatotiakapo Jesúsa oʼnopo̱e̱ʼuy.