Kaiwo Anatu Paulusi Soi We Jemati Na
Roma
Kaiwo dedung we surati Roma nei
Bendari Roma mani bendari fiabai paria, tuti na rahida nani Mananu Kaisari Roma foi yuo nunei sentenang. Rasul Paulusi soi ne kaiwo anatu nei we Kristusi ne jemati na Roma foi weo meinenansa weo ambori dontai suambawasa. Enetituai we yufi na mano eroasoa fosa na wanai kuteai, akawuru wori efatari dontai pari to Spanyoli.
Na suratinei, reantenang mani Paulusi dohong mahikai we jemati na Roma foi tuti deikaririai wesa kariri todoni dutang tutisa pampang we Sempaisi fo. Akawuru wori deisaha ne kaiwoariri fuba sewa foi, amani Kaiwo Mahikai na Allai fo deinawi todoni niari inontaraine tata tabeng riati aha, nana mani na taroaso Seng Yesus Kristusi terai, wiro na tatohong kariri Allai ne Hukumi dohoni we Musai foi kaha, ete na fi bengno tanari fo kaha, mae manta na taroasoi tera fo.
Ainanaya Paulusi medu bitoya aha kariri finana. Kaiwasane kiai, Yahudi tuti Yahudi kaha nesa, tabeng ete taweboyari ria Allai kaha, tata kiai tanai na sasari rorong fo, tuti sasarifo yu tata kiai. Wape tabeng ria Allai aha na taroaso Yesus Kristusi fo. Tuti na taweboyari ria Kristusi fo mani Allai niari riwang tata ambori tatarang waworu aha tuti tabeng ria Allai aha. Mano taroasoi ne tata ne mani taminohi na mai ria Allai tuti Nuaninu Mirarebana foi sawing tata weru sasari rorong fo tuti weru marareha rorong fo une mambiriufo.
Na robong ring (5) pariao indeatoru (8) Paulusi medu kariri Allai ne Hukumifoi tuti kariri Allai Nuaninufoi ne mambiriu na tata fo. Medu kariri Allai ne enetituaitafo we inontarai Yahudi tuti Yahudi kaha fosa, tuti kariri ne dawiafo wesa kiai. Deyo Allai enetituai fafong ambori Yahudi fosa bitoya eteiaya Yesusi ambori wedaya kaiwasa na nunei kiai nesa esobu rang weo ehahefang Allai na Yesus Kristusi. Mae deyo yoasoai we Yahudifosa kontai, waroi ahang kaha mae, eteiaya Kristusi ahang kaha mae eroasoi tuti erariati ki. Kontai soi kariri todoni taminohi weinontarai Kristeni ne, tuti todoni taenemiwawu wawera tata, tarufi we Allai na mai, tatato parentanei, tafata wawera tata, tuti fi siai wei fo. Na fui pari fo denatu mahikaifeai we inontarai maneiru teai na Roma fosa tuti fiai Sempaisi wesa.
Kaiwo na suratinei deto kutuai toninai:
1:1-17 Kaiwo fafong tuti ne kaiwo fuba sewa ne.
1:18–3:20 Todoni kontai inontaraine esobu fariri weru ene sasarifo.
3:21–4:25 Allai dohong rang we esobu faririfo, amani na Kristusi.
5:1–8:39 Todoni inontarai eminohi etarang waworu na Kristusi.
9:1–11:36 Allai ne enetituaitafo we Israelifosa.
12:1–15:13 Inontarai Kristeni ne taminohi toa fo.
15:14–16:27 Kaiwo kife suratinei tuti dohong mahikaifeai we inontaraifosa.
1
Paulusi dohong mahikai we jemati na bendari Roma
1 Kaiwo anatu nei na yau Paulusi, mano iwewoming we Kristusi Yesusi ne yau. Allai diri yau kawuru ampa we iwerasuli* Rasulinei mani, siai weru pendeta nei. Rasuli mani, mano ewati te Kristusi na euremifo tuti Allai yuaisa we ewuwu Kristusi nani tuti ne Kaiwo Mahikai kariri fo, ne tarai toyari Paulusi, Petrusi tuti mano siai wei fosa. Weaifa mani ahui we inong anatu kontai. tuti yuai yau we iwuwu ne Kaiwo Mahikai fo. 2 Kaiwo Mahikai nanai Allai dererai fafong kawuru ampa ria ne nabifosa, tuti esoi kaririai na ne Kaiwo Mararebana fo na Buku Mamo foi ampa, 3 amani kariri ne Kaisungfoi. Watioai na weinontarai batang ne mani, weriria na mananu Dauti ma, 4 wape na Nuaninu Mirarebana foi ne mambiriufo mani, deinawiai we Allai ne Kaisung dine, tuti finanai deinawiai na mambiriuo suwi na marareha rorong foi aha ma fo; nana mani Yesus Kristusi, tane Sengfoi. 5 Na Yesus Kristusi nani, Allai dohong ne bengfo arora we yau we iwerasuli, ambori iwiwiaing kaiwasa na nu bodoni konta foi, we eroaso Kristusi ambori etohong kariri, ambori eruai wonongfo dedai. 6 Tuti mea na Roma wa mea, mea kontai mehontai inontarai Allai sahusa tuti yuaisa we Yesus Kristusi ne inontarai disara fo.
7 Isoi kaiwo ninai we mea kiai na jemati Roma wa mea, mano Allai enewawu mea wa tuti sahu mea we ne inontarai memararebanaia wa mea.
Kadono tane Dai Allai tuti Seng Yesus Kristusi urohong une bengfo arora we mea tuti urohong mea menumiruainso ne maifo.
Paulusi de dontai we deti mano eroasoai na Roma fosa
8 Fi reantenang mani, yohong mahikai we nehu Seng Allai ria Yesus Kristusi we mea kiai, weo nunei sentenang etaramioai we meroaso Kristusi na mai paria. 9 Na nehu nadi yutang Allai fo, arohuporo mea kaha, mae yutang tuti mea pampang wei. Fianai imadurai tonina ne itofa kaha. Allai deitawang kaiwo imadurai ninai wekaiwo wetarai fine. Allai nini mani Allaio irufi wei na enehurorongfuisi sentenang, amani na iwuwu Kaiwo Mahikai fo kariri ne Kaisungfoi fo. 10 Yutang tuti Allai we mea pampang, tuti yutani paria we kadono, yoa we yau we na ninai kontaio dohong rang we ira mau iwati mea. 11 Weo yawi weai paria we ira we mea mau, ambori ifata mea na yohong Fi Maio Nuaninu Mirarebana foi dohonai arora fo we mea,† Nana mani, fi weo fata jemati nai, toyari fio oikaririai na 1 Korintusi 12 tuti 13. Fi Mai nanai toyari madu na kaiwo siai, Fi Mai we nari inontarai emaninang fosa ebeng, tuti ne siai wei fo kontai. ambori memutubaru na meroasoawa. 12 Amani, mea tuti yau, tata kiai tafata wawera tata na taroaso Kristusi ne, ambori tawemambiriu aha.
13 Doroi meaine, yohong weai paria we dohonao meserawawerahai kariri todoni irurai pampang paria we yontai mau iwati mea, manamo isobu dadira pampang. Yohong weai tonanai we ambori fi iru we mea, na iwuwu Kristusi we mea kiai, wetarai na mea, amani na mano wiro eroasoai kaharai fosa ambori erariati, mai kariri wetarai na Yahudi kahai siai fosa na katai siai fo ampa. 14 Weo todoni kontaio irufi we Kristusi rahang kaiwasa na nu bodoni konta fosa, amani mano Yunani fosa konta mano Yunani kaha fosa, mano esawai fosa konta mano ewebonggoi fosa. 15 Nanai wedaya yohong weai paria we iwuwu Kaiwo Mahikai fo we mea mano menayai na bendari Roma wai mea kontai ninai.‡ Ne fuba paria we Paulusi niari fo mani, wiuwu Kaiwo Mahikai kariri Yesusi we Yahudi kaha fosa, mano etaramioai kaharai fosa, akawuru wori we Yahudifosa kontai. Tuti na bendari Roma foi mani, Yahudi manea, wape ne faufosa mani Yahudi kaha saine. Na jemati Roma foi mani tonanai kontai.
Kaiwo weneung we kaiwo anatu ne
16 Imamaya tuti Kaiwo Mahikai fo kaha, weo Kaiwo Mahikai fo mani, Allai ne mambiriufo aine we feriri inontarai eroaso Kristusi nesa kiai, reantenang mani inontarai Yahudi fosa, tuti sua aha mani, Yahudi kaha fosa. 17 Weo na Kaiwo Mahikai nanai aino Allai deinawi kariri todoni inontarai emasi na arongreafo; amani emasi na eroasoifo, tuti na eroasoifo na reantenang pariao we rea fo. Nanai kariri kaiwofo dotu tono:
“Inontarai mano mesi dine, darang na ne yoasoafo.”* Habakuki 2:4
Inontarai mandoni kontai, Yahudi ete Yahudi kaha nesa kiai, enari sasari, ampafe emasi na Allai urengreafo kaha (1:18–3:20)
Allai dohong aiboifo we inontarai wiro etaroansoi kaha fosa, weo ewaitawanai we seng manei, wape eteiayari tuti esomi wei kaha
18 Na rorafaisi, Allai deinawi ne kesoufo we inontaraine ene sasarifoi kiai tuti we ene karirafo kai. Weo fi kerira inontarai etohong kariri Allai kaha fosa enariri tonana foi wedayasa etaha tawang aunau wetarai fo. 19 Weo eroaso Allai kaha mae fianai aino ewaitawanai kariri I fo, finanai kasau wesa ampa. Weo Allai mantauni dino deinawiaia kasau wesa ne. 20 Weo na rahida Allai niari nunei tuti rorafaisi fo pariao ninai, neo mambiriu werea kaha fo, tuti ne weSengfo, ne mirarebanafo, ne enerorong beng fo, wiro wati parai kaha, wape watioai kontai ampa, amani waitawanai kasau paria na fi kiaio niariri nini ampa. Ampafe mandoni kontaio wiro wemambiriu we medu deyo, “Iwaitawang Allai ne mambiriu weSeng fo kaha.” 21 Inontaraine ewaitawang seng manei wape etaroansoi tuti etatori we weSengfo kaha, tuti etohong mahikai wei kaha. Mae enemitituaitafo wefieai ahang kaha, tuti enemirorong webonggoi foi memantiti ampa. 22 Eteyo esawai, wape wiro tonana kaha mae, ewebonggoia, 23 weo wiro Seng Dedai Sambewaraio minohi wenumainu foi dino esomi wei fo kaha, mae aririwangno ne tarai kariri fidarangfoi, amani fio ambori wioru foi andino esomi wei ne, amani aririwang toyari inontarai, romu, andowa, tuti tawai foi.
24 Nanai wedaya Allai sawinsa kariri enemirorong wesasari foi, sawinsa we enari fi kerirao enemirorong dohong we enari fo, donio enari maninawao werarika fo tuti fio kia mamaya wawerasa fo paria. 25 Allai mano wetarai foi, eriwani na fio wiro wetarai kaha fo. Tuti wiro Mano niari fi fuba nini kiai foi dino esomi wei kaha tuti etohong kariri ne kaiwofo kaha, mae fio niari nanai aino esomi wea tuti etohong kariria ne. Wape Mano niari finini kiai foi andino tafiai we fitawafa ne. Antu!
26 Na inontaraine ene enari tonana fo, wedaya Allai sawinsa etohong kariri epaing funomaio kia mamaya paria fo. Wiwingfosa kontai wiro etohong we mangfosa kariri todoni tonanafo kaha, mae eriwang ne nanai na etohong wesa wawerahai, nana mani wiwing epaing we wiwing siai fosa. 27 Mangfosa kontai tonanai, wiro etohong we wiwingfosa we erausa kaha, mae epaingfo niunung enemirorongfoi ampafe etohong we emaninawa we mang siai fosa aha. Ampafe enari fi werarika kia mamaya paria fo wawerasa tonanai, tuti wedaya esodai fiembaitai kerira foi kariri fi kerira enariri nani.
28 Tuti inontarainesa emaya we enemitituai kariri Allai ahang kahai nanai, wedaya Allai sawinsa enari kariri enumikamieio kerirara foi, ampafe enari fi wiro mai we nari fo kaha. 29 Enemirorongfoi sefang na fi karira tuti fi poro doni konta fo, euremi fiabai we ra, tuti enemitituaitafo mai kahai ampa. Ehasou we kaiwasa ne fi, etawiai we emung inontarai, emamuna, etatofa, enemirorong pirahai we inontarai, etairiri inontarai siai. 30 Eteibera inontarai siai, enemirireu Allai, ene kaiwo karira we inontarai siai, enemirorong dedai tuti eboromi fiabai funomai, esawai paria we esera we rang waworu we enari ne karirafo nayai, etapa ene wawafosa, 31 ewebonggoi, etohong kariri kaiwo emadura fo kaha, ene pari enemiwawu, tuti earomi inontarai siai kaha. 32 Inontarai mandoni dino niari ne karira nanai mani, Allai ne Hukumio mesi nei dotu deyo wenani mai we sobu aiboi marareha fo. Ewaitawang tonanai ki, wape enumiairai we enari fi kerira nani pampang. Tuti fi kerira sewa aha mani, eroa we inontarai siai we enari kontai.
*1:1 Rasulinei mani, siai weru pendeta nei. Rasuli mani, mano ewati te Kristusi na euremifo tuti Allai yuaisa we ewuwu Kristusi nani tuti ne Kaiwo Mahikai kariri fo, ne tarai toyari Paulusi, Petrusi tuti mano siai wei fosa. Weaifa mani ahui we inong anatu kontai.
†1:11 Nana mani, fi weo fata jemati nai, toyari fio oikaririai na 1 Korintusi 12 tuti 13. Fi Mai nanai toyari madu na kaiwo siai, Fi Mai we nari inontarai emaninang fosa ebeng, tuti ne siai wei fo kontai.
‡1:15 Ne fuba paria we Paulusi niari fo mani, wiuwu Kaiwo Mahikai kariri Yesusi we Yahudi kaha fosa, mano etaramioai kaharai fosa, akawuru wori we Yahudifosa kontai. Tuti na bendari Roma foi mani, Yahudi manea, wape ne faufosa mani Yahudi kaha saine. Na jemati Roma foi mani tonanai kontai.
*1:17 Habakuki 2:4