2
Na jndyo Espíritu Santo
1 Xjen na tueeꞌ nguee Pentecostés, nque nnꞌan na vantyja nꞌon Jesús, tsoñꞌenhan ninncüii tojnaanꞌ mꞌanhan. 2 Juu xjenꞌñeen ninjonto tyeꞌ na ticꞌuaa tondye tsjöꞌndue, nanꞌñeen itsijonhanꞌ juuhanꞌ chaꞌvijon ya na jndei ndyo jndye. Ndoꞌ xjenꞌñeen, ninvaa quiiꞌ vꞌaa naijon na minndyuaa nanꞌñeen, ticꞌuaa. 3 Juu xjenꞌñeen, jntyꞌiahan tityincyooꞌ chaꞌvijon tsachon na ntyjohanꞌ nacjo ncüii cüiihan. 4 Ndoꞌ tsoñꞌenhan quindë ya nanꞌxuanhan Espíritu Santo. Ndoꞌ tyincyaa jon na nanꞌxuanhan juu najndei na condui nquii jon. Ndoꞌ tyeꞌ jnanꞌneinhan mañoon nnon jñꞌoon na chito jñꞌoon na mancüiixjen na conanꞌneinhan.
5 Ndoꞌ juu xjen na tui na nndaꞌ, quiiꞌ Jerusalén mꞌan nnꞌan judíos na veꞌ sque yahan joꞌ na jnanhan ncüii cüii ndyuaa. Squehan tsjoonꞌñeen na nnanꞌtꞌmaanꞌhan Tyoꞌtsꞌon. 6 Ndoꞌ joo nanꞌñeen xjen na jndyehan na nndaꞌ vaa na ticꞌuaa, xjenꞌñeen tëncüihan. Ee tsoñꞌenhan tondyehan na joo jñꞌoon na mancüiixjen conanꞌnein nquehan, nque nnꞌan na tꞌua Jesús tsꞌian ndëëhan, tonanꞌneinhan joo jñꞌoonꞌñeen. Ndoꞌ joo nanꞌñeen na sque yahan joꞌ, totsiquijñꞌeenhanꞌhin na nndaꞌ vaa ꞌnan na tui. 7 Xjen na jndye nanꞌñeen na nndaꞌ, sityꞌuehanꞌhin ndoꞌ vacue tomꞌaanꞌ nꞌonhan. Totaꞌxeeꞌhanꞌ ndëë ntyjehan:
—Tsoñꞌen nanminꞌ, mancüiixjen nnꞌan ndyuaa Galileahin. 8 Ndoꞌ na nndaꞌ, ¿Nin ngꞌeꞌñeen na condyëë na conanꞌneinhan ncüii cüii nnon jñꞌoon na mancüiixjen conanꞌnën jaa? 9 Ee quiiꞌ ntꞌan jaa mꞌan ntyjë na jnanhin ndyuaa Partia, Media, Elam yo Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto, yo ninꞌndyuaa Asia. 10 Mantyi ñꞌen jaa na jnan ndyuaa Frigia, Panfilia, Egipto, yo ndyuaa Africa na ndyo tsjoon Cirene. Ndoꞌ vendyechen jaa na jnan tsjoon Roma, mantyi ñꞌen jaa na tui jaa nnꞌan judíos, ndoꞌ ñꞌen vendye jaa na conanꞌjön na conanꞌtꞌmaanꞌ Tyoꞌtsꞌon chaꞌxjen nque nnꞌan judíos conanꞌtꞌmaanꞌhan jon. 11 Ndoꞌ mantyi ñꞌen jaa na jnan Creta yo ninꞌArabia. Ndoꞌ joo nanminꞌ nnꞌan ndyuaa Galileahin, tsoñꞌen jaa condyëë na conanꞌneinhan ncüii cüii nnon jñꞌoon na mancüiixjen na conanꞌnën. Conduehan joo ꞌnan na taquintyja na tꞌman na itsꞌaa Tyoꞌtsꞌon.
12 Ndoꞌ tsoñꞌen nanꞌñeen na jnanhan ncüii cüii joo, tꞌman jndyi vaa na sꞌaahan ngiohan, ndoꞌ mantyi totsiquijñꞌeenhanꞌhin. Totaꞌxeeꞌhan ndëë ntyjehan:
—¿Nin ninꞌquitsiquindyihanꞌ na nndaꞌ vaa ꞌnan na condui?
13 Majoꞌ ñꞌen vendye nanꞌñeen veꞌ toncohan. Jnduehan:
—Nanminꞌ jndë quindyehan na tëhan vinon na tacoque ya.
Jñꞌoon na sinin Pedro ndëë nnꞌan
14 Ngꞌe na nndaꞌ jndue nanꞌñeen, joꞌ tëcüentyjeeꞌ Pedro yo ntyje jon nnꞌan nqui nchoꞌncüii. Jndei sinin jon ndëë nnꞌan na mꞌan joꞌ. Itso jon: “ꞌOꞌ ntyjë nnꞌan ndyuaa Judea yo tsoñꞌenhoꞌ na sque yahoꞌ ntjoohin Jerusalén, quitquen yahoꞌ cüenta ndoꞌ quindyehoꞌ chjo jñꞌoon na ntsjö. 15 Ee nque ntyjëëhë nanmin, chito quindyehan chaꞌxjen na cotjiꞌhoꞌ cüenta, ee xe jnda tueeꞌ na ñjen na vitsjoon. 16 Majoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ juu ꞌnan na cojntyꞌiahoꞌ naneinhin, itsiquindëhanꞌ juu jñꞌoon na toninncyaa Joel, tsan na toninncyaa jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon ntyja nchu vaa ꞌnan na nnguaa. 17 Ndö vaa jñꞌoon na siquindyi Tyoꞌtsꞌon yo ꞌndyo tsanꞌñeen. Itso jon:
Joo xuee na matsꞌia, njñön ja Espíritu njan quiiꞌ nꞌon jndye nnꞌan.
Ngꞌe joꞌ, nque ndahoꞌ nannon yo nanntcu, nnanꞌneinhan jñꞌoon na ntsiquindyi ja joohan.
Ndoꞌ nannon na tyiꞌtque, min ꞌnan nnintyincyooꞌ na njntyꞌia ndëëhan.
Ndoꞌ nque nnꞌan na jndë tque, ngitsohan ndaa.
18 Majoo xueeꞌñeen, njñön Espíritu njan quiiꞌ nꞌon nnꞌan na cotyeꞌntjonhan nnön, nque nannon ndoꞌ mantyi nanntcu.
Joohan ninncyahan jñꞌoon ntyja njan.
19 Ndoꞌ ja ntsꞌa na ndityincyooꞌ jndye nnon jnꞌaan na tondye tsjöꞌndue, ndoꞌ xjen na njntyꞌia nnꞌanhanꞌ, ntsityꞌuehanꞌhin.
Ndoꞌ na tocje nnon tsonnangue,
ntsꞌa na ndityincyooꞌ jnꞌaan chaꞌna neonꞌ yo chon yo ninꞌneoon.
20 Juu xjenꞌñeen, nninjaan nnon ndoꞌcüjioonꞌ, ndoꞌ chiꞌ ntsijonhanꞌ nnonhanꞌ chaꞌvijon neonꞌ.
Joo jnꞌaanminꞌ ndityincyooꞌ vitjachen na ngueeꞌ juu xuee ntyja ꞌnaanꞌ nquii jon na conduihin na ntcoꞌxen jon.
Juu xeeꞌñeen tꞌmanntyichen tsixuanhanꞌ na ntsiꞌmanhanꞌ juu najndei na condui ja.
21 Ndoꞌ ncüii cüii tsꞌan na ntcan na quitejndei jahin, ja ntsinꞌman ñuaanꞌ tsanꞌñeen.”
Ndöꞌ vaa jñꞌoon na itsiquindyi Tyoꞌtsꞌon yo ꞌndyo Joel.
22 Ndoꞌ tsontyichen Pedro: “ꞌOꞌ ntyjë nnꞌan Israel, quindyehoꞌ chjo jñꞌoon na ntsinën ntyja ꞌnaanꞌ nquii Jesús, tsan na jnan Nazaret. Joo tsꞌian na totsꞌaa jon quiiꞌ ntꞌanhoꞌ, totsiꞌman jndyoyuhanꞌ na nquii Tyoꞌtsꞌon jñonhin quiiꞌ ntꞌan nnꞌan. Ee tsꞌianꞌñeen tyiꞌjeꞌquindëë nduihanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ najndei nquii tsꞌan. Jndye nnon ꞌnan na totsꞌaa jon na tyincyaahanꞌ na tëveeꞌ jndyi ngio nnꞌanhanꞌ, yo jnꞌaan na tataaꞌ nꞌon nnꞌan nin ꞌnan totsiꞌmanhanꞌ. 23 Ee ndyu na toxenꞌchen, mancüiixjen ntyjii Tyoꞌtsꞌon na ncꞌoon Jesús ndueehoꞌ, ngꞌe nquii jon nndaꞌ vaa na sijndaꞌ jon. Majoꞌ ꞌoꞌ tyincyahoꞌ cüenta Jesús nduee nnꞌan na conduihan ntyja ꞌnaanꞌ tsjoon Roma. Ndoꞌ vi na jndë jntꞌahoꞌ na nndaꞌ, joo nanꞌñeen tꞌionhan jon nnon tsonjnꞌaan na jnanꞌcueeꞌhan jon. 24 Majoꞌ nquii Tyoꞌtsꞌon tyincyaa na vandoꞌ xco jon. Siquindyaa jonhin ntyja na tomꞌaan jon na tsꞌoohin ee tyiꞌjon jnda na ntjotyenhin ntyja ꞌnaanꞌ na covje nnꞌan. 25 Ee nquii David sinin jon na chaꞌvijon itsinin nquii Jesús. Itso tsanꞌñeen:
Ninnquiiꞌchen mantyꞌia Tyoꞌtsꞌon na mꞌaan jon na tonnön.
Ngꞌe na mꞌaan jon yo ja, joꞌ na tyiꞌcjöcüentyjëꞌ na mantyja tsꞌönhin.
26 Mangꞌe na nndaꞌ, nën jndyi ja ꞌuꞌ, min taxeꞌquitsichjooꞌhanꞌ tsꞌön ntyja ꞌnaanꞌ juu siꞌtsꞌo njan.
27 Ngꞌe ꞌuꞌ xeꞌncyaꞌ na ntjo ñuan njan naijon na contjo ñuaan nnꞌan na jndë tjë,
min ja na matyeꞌntjön nnonꞌ na condui ja ñuan nquiiꞌ, jeꞌncyaꞌ na ngitöꞌ juu siꞌtsꞌo njan.
28 Ncuꞌ siꞌmanꞌ nato nnön na ntyja ꞌnaanꞌ joꞌ ngüantꞌö nntꞌa.
Ndoꞌ na ntyꞌia nnonꞌ nninncyaahanꞌ na nën jndyi.”
Ndöꞌ vaa jñꞌoon na sinin David.
29 Ndoꞌ tsontyichen Pedro: “ꞌOꞌ ntyjë, mantsinën jñꞌoon nquiiꞌ ndëëhoꞌ na juu tsochiihi David, tivio tueꞌ jon. Tyequityꞌiu nnꞌanhin ndoꞌ ata xjen neinhin ninvaa vaa tsiꞌtsꞌuaaꞌ jon tsjöönhön. 30 Majoꞌ tonduihin tsꞌan na toncyaa jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon ntyja nchu vaa ꞌnan na nnguaa. Ntyjii ya David na tyiꞌjeꞌquitsiviꞌnnꞌan Tyoꞌtsꞌonhin. Ee jndë tso jon nnon juu na nquii Cristo nduihin quiiꞌ ntꞌan tsjan ꞌnaan ntsindantyjo jon na nndyocahanꞌ, ndoꞌ juu silla na maninꞌ tsꞌiaanꞌ ꞌnaanꞌ juu, nquii Cristo ngüaquityen jonhanꞌ na ntcoꞌxen jon. 31 Ndoꞌ vitjachen na tui na nndaꞌ, taaꞌ ya tsꞌon David na ngüandoꞌ xco Cristo. Ngꞌe joꞌ na tso tsanꞌñeen na xeꞌquintjo ñuan ꞌnaanꞌ Cristo naijon na contjo ñuan ꞌnaan nnꞌan na jndë tjë, ndoꞌ mantyi siꞌtsꞌo ꞌnaanꞌ nquii jon, min tyiꞌjeꞌquitöꞌhanꞌ. 32 Ndoꞌ jñꞌoon na mayuuꞌ, manquiintyi Jesús na conanꞌnë́n ndëëhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ jon, jndë tyincyaa Tyoꞌtsꞌon na vandoꞌ xco jon, ndoꞌ cotjíꞌ jndyoyú ndëëhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ na nndaꞌ vaa na tui. 33 Ndoꞌ naneinhin mꞌaan Jesús tontyjaya ntꞌö Tyoꞌtsꞌon naijon na covitꞌmaanꞌhin. Nquii tye jon tcoꞌ jon ꞌndyo jon na nninncyaa jon Espíritu Santo. Ndoꞌ nquii Jesús, vi na jndë mꞌaan ntcüeꞌ jon naijon mꞌaan tye jon, tyꞌoon jon cüenta juu Espíritu Santo na nquii jon na jndë tyjeeꞌ naneinhin. Joꞌ na condui tsoñꞌen tsꞌianminꞌ na cojntyꞌiahoꞌ ndoꞌ na condyehoꞌ. 34 Ee chito nquii David tëva jon quiñoonꞌndue. Tsiꞌmanhanꞌ na nndaꞌ ee nquiintyi jon tso jon:
Nquii ta Tyoꞌtsꞌon sinin jon nnon nquii ta na ityeꞌntjon jon ja.
Itso jon nnon juu: Quijmanꞌ ncꞌia tontyjaya,
35 Ata nque nnꞌan na jndohan ꞌuꞌ ntsꞌa tmaanꞌhan nacjeeꞌ ngꞌeꞌ.”
36 Ndoꞌ itsontyichen Pedro: “ꞌOꞌ ntyjë nnꞌan Israel, ngꞌe na nndaꞌ vaa itsiquindyi juu jñꞌoonꞌñeen, tsoñꞌenhoꞌ cüaaꞌ ya nꞌonhoꞌ na mayuuꞌ na nquii Jesús na tꞌionhoꞌhin tsonjnꞌaan, nquii Tyoꞌtsꞌon tquen jon na conduihin ta na ngocoꞌxen jon jaa, ndoꞌ mantyi conduihin Cristo na ntyja ꞌnaanꞌ jon na nꞌman ñuan njanhan.”
37 Ndoꞌ nque nnꞌan Israelꞌñeen, vi na jndë jndyehan jñꞌoonminꞌ, tꞌman jndyi vaa na siꞌndaaꞌhanꞌ ngiohan. Ncüii cüiihan jnduehan nnon Pedro yo ntyje jon nnꞌan na cotsayꞌonhan yo jñꞌoon na toninncyaa Jesús:
—ꞌOꞌ ntyjë, ngꞌe na nndaꞌ vaa, ¿Nin ꞌnan icanhanꞌ na quintꞌá?
38 Ndoꞌ sintcüeꞌ Pedro jñꞌoon ndëë nanꞌñeen, tso jon:
—Ncüii cüiihoꞌ quintcüeꞌ nꞌonhoꞌ yo jnanhoꞌ, ndoꞌ quintꞌëhoꞌ yo xueeꞌ Jesucristo, chaꞌ ndëë ntsitꞌman tsꞌon Tyoꞌtsꞌonhoꞌ jnanhoꞌ. Ndoꞌ nninncyaa jon na ncyꞌonhoꞌ cüenta Espíritu Santo quiiꞌ nꞌonhoꞌ. 39 Ee juu jñꞌoonvahin na jndë tcoꞌ Tyoꞌtsꞌon ꞌndyo jon na tyiꞌxeꞌcüejndyo juuhanꞌ, tsixuanhanꞌ cüenta nquehoꞌ yo ndahoꞌ, ndoꞌ mantyi cüenta tsoñꞌen nnꞌan na tycya mꞌanhin, ndoꞌ mantyi cüentaaꞌ ncüii cüii tsꞌan na juu ta Tyoꞌtsꞌon na conanꞌtꞌmaanꞌ jaa na iqueenꞌ jonhan.
40 Ndoꞌ jndyentyichen jñꞌoon sinin jndyoyu Pedro ndëë nanꞌñeen. Yo jñꞌoonꞌñeen siquiꞌmaanꞌ jonhan. Tso jon:
—Ncyahoꞌ na ntsinꞌman Tyoꞌtsꞌonhoꞌ quiiꞌ ntꞌan nnꞌan na queꞌ nꞌon na contꞌahan ꞌnan natyia.
41 Ndoꞌ nque nnꞌan na tëntyja nꞌonhan juu jñꞌoon na tyincyaa jon, juu Pedro yo ntyjehin jnanꞌquindëëꞌhan nanꞌñeen. Ndo juu xeeꞌñeen, nque nnꞌan na tëntyja nꞌonhan Jesús, tueeꞌ chaꞌna ndye minhan. 42 Joo nanꞌñeen totquen yahan cüenta jñꞌoon na tondyehan na tonanꞌman nque nnꞌan na tonanꞌjon yo jñꞌoon na toncyaa Jesús. Ndoꞌ yo na xoncüeeꞌ nꞌonhan totejndeihan ntyjehan ꞌnan na tocanhanꞌ. Mantyi totyjehan tanꞌ tyooꞌ yo ntyjehan na tovañjoonꞌ nꞌonhan Jesús ndoꞌ na tonanꞌneinhan nnon Tyoꞌtsꞌon.
Nnꞌan na vejndyee na tovantyja nꞌon Jesús, ndö vaa tomꞌanhan
43 Ndoꞌ nque nanꞌñeen na totsayꞌon yo jñꞌoon na toninncyaa Jesús, jndye nnon tsꞌian tꞌman na tontꞌahan na tyiꞌjeꞌquinduihanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ najndë nquehin. Mantyi tontꞌahan jndye nnon jnꞌaan tꞌman na tonanꞌmanhanꞌ na totyentjonhan nnon Jesús. Joo tsꞌianꞌñeen sꞌaahanꞌ na nque nnꞌan na tatonanꞌjonhan yo juu jñꞌoonꞌñeen, veꞌ jnꞌan tinanꞌhan, min ndicüaaꞌ nꞌonhan ntyja ꞌnaanhanꞌ. 44 Ndoꞌ nque nanꞌñeen na vantyja nꞌonhan Jesús, tsoñꞌenhan ninncüii jñꞌoon ngiohan yo ntyjehan. Ndoꞌ ꞌnaanhan na min, ninvitꞌman na tovijntꞌuehinhanꞌ. 45 Ee tondëëhan ndyuaa ꞌnaanhan yo ninꞌnaanhin na min. Ndoꞌ xoquituꞌ na tyꞌonhan cüenta na jndëëhinhanꞌ, totꞌonhinhanꞌ ndëë nnꞌan xjen ncüii nchu xjen ꞌnan na totsitjahanꞌ nanꞌñeen. 46 ꞌIo ꞌio tovatjonhan vatsꞌon tꞌman. Ndoꞌ mantyi tovancüihan ntꞌaa ntyjehan na totyjehan tanꞌ tyooꞌ tocüaꞌhinhanꞌ na tovañjoonꞌ nꞌonhan nquii Jesús. Yo na neinhin, ninncüii tojnaanꞌ tocüaꞌhan na xoncüeeꞌ nꞌonhan tomꞌanhan yo ntyjehan. 47 Tonanꞌtꞌmaanꞌhan Tyoꞌtsꞌon, ndoꞌ nque nnꞌan quiiꞌ tsjoon tondinjon jndyi nanꞌñeen ngiohan. Ndoꞌ ꞌio ꞌio tavijndyentyichen nnꞌan na tsinꞌman Tyoꞌtsꞌon ñuaanhan, ndoꞌ ngꞌe na nndaꞌ, juu tmaanꞌ nnꞌan na jndë vantyja nꞌonhan jon, tëvijndyentyichenhanꞌ.