Apasol
(Acts)
Wonawiiakowa
Yesu kana kivikivina Luk touna buka tana kana waghawagha na Yesu Warana Miisena igirumi. Muriye yana buka ivikiitayini da Acts igirumi.
Bi mmko bukana kamone yiakovida da metagha Kanuma Kabikabikuwayina, Yesu kana kivikivina ivinaghovedi da Keriso Warana Miisena kubura nununagha sidimeni, Jerusalem kwanatuna kamone, Jiudiya da Sameriya kuburidi kamodiye, bi muriye kubura tupane.
Dagudagune na Jius damdi kawagha Keriso siyigeruveni da sivikeresiyana. Bi muriye na Warana Miisena ikanibu da kubuna damdi biiyadi. Da kata na kubura tupane wawaya Keriso sigeruveni.
Mmko bukana kamone Luk touda biiyadi ividebeni da Jius damdi yadi bera bi yadi wonawiiyoyowana buka katamanina kamone iviyevevedi da metagha God sinakovi. Bi awakigha Jius damdi kamodiye idaguni na Yesu Keriso ipiika da ivikovini bi wawaya kubura nununagha God yawata nuwanuwadi tanagha. Luk mmko bukana kamone igiruma da apasol Yesu Keriso Warana Miisena siyadimedimeni da keresiyana kubura nununagha itubugha bi keresiyana yadi koroto iyaragaragata.
Bi Luk igiruma da Yesu kana kivikivina mmko naboni sikanibu da Warana Miisena sikabirereyi.
Yesu raboboma igeghomiiri igae abame bi murine kana kivikivina yadi bagibagi sidaguni na wawaya Jerusalem kamone sivikeresiyana.
Kana kivikivina Jerusalem sikanibutaveni bi Jiudiya da Sameriya kuburidi kamodiye yadi bagibagi sibera.
Muriyena Jiudiya da Sameriya sikanibutavedi bi Mediteriyen Yegiina sipepewakovi da kubura bogaebogae sidima siyanono da Roumma sikanibu.
Noghota ghamanakina Acts bukana kamone na Kanuma Kabikabikuwayina yana maragata. Touna iyowogha da wiigeruwana damdi Jerusalem kamone itowatawanidi. Noko berana na Pentikos raghanine itubugha bi noko murine Kanuma Kabikabikuwayina gabudara nonowa, keresiyana da yadi babada yawata iyiinaghovedi bi maragata iyavereveredi da bera peyaridi mmko bukana kamone igirumi na itubugha. Keresiyana damdi rorowaiyinagha sidima na mmko bukana kamone igirumi da takovi metagha ivisisiya. Bi tana kita da wiigeruwana damdi yadi yawa kamone na God wonana ivimaragata kirakii. Bi noko maragasina debane na keresiyana nuwanuwadi tanagha.
Luk yana noghota mmko naboni irereyi.
Chapter 1:1 da inagho 26 Yesu kana kivikivina sikabunagha da Keresiyana bagibagina siyadaguni.
Chapter 1:1 da inagho 14 Yesu yana sisiya tughurina bi yana wonawiiyoyowana maragasidi kana kivikivina biiyadi.
Chapter 1:15 da inagho 26 Jiudas wasana sivineyi.
Chapter 2:1 da inagho 8:3 Yesu kana kivikivina yadi bagibagi da yadi dima Jerusalem kamone.
Chapter 8:4 da inagho 12:25 Yesu kana kivikivina yadi bagibagi da yadi dima Jiudiya da Sameriya kuburidiye.
Chapter 13:1 da inagho 28:31 Pol yana yawa.
Chapter 13:1 da inagho 14:28 Pol yana bagibagi idaguni bi metagha ipepewa.
Chapter 15:1 da inagho 35 Apasol yadi dughu ghamana Jerusalem kamone.
Chapter 15:36 da inagho 18:22 Pol yana pepewa wiibatana.
Chapter 18:23 da inagho 21:16 Pol yana pepewa wiiarobina.
Chapter 21:17 da inagho 28:31 Pol na biwa kamone, Jerusalem, Sisariya da Roum kamodiye.
1
1 Wayakapo, Tiyopilas.
Roro buka tana agirumi na kamone Yesu yana wiiyeveveyana da yana bagibagi metagha ibera, dagudagune da tughurine na tupana atore. 2 Muriye da abame iyagae na iiyawogha ivineyidi da yana apasol na Kanuma Kabikabikuwayina yana maragate iwonawiiyoyowanedi da awakigha siyabera. 3 Yesu irabobo murine na gabudara 40 kamone iyarurumaghatara yana apasol biiyadi bi raghani peyaridi iyiidebena mayeni da wonawaghata touna yawayawiina. Bi God yana wiikiiwawona toudi biiyadi iyisisiyeni. 4 Raghani tana yawata siyakamkam bi sisiya bagibaginama iwonedi bo, “Jerusalem gekonakanibutaveni, kovikoyakoyagha raghani gisina. Nada awonemi da tamagunaki yana wiisuwona maragasina itore da kami puyo inawonataveni. 5 Mrk 1:8Jon, rarimama wawaya ibabataitodi bi gabudara viya murine na tami Kanuma Kabikabikuwayinama konababataito.”
Yesu igae abame
Mrk 16:19-20; Luk 24:50-53
6 Raghani na apasol siriyena mayedi Yesu biidi na sivitarakiiyaneni bo, “Bada, rubana da tam mmko raghanine Roum kunagetawanidi bi Isrel damdi yadi wiikiiwawona kuniveramayi, bo?”* Yesu kana kivikivina na kubura wiikiiwawona sivisisiyeni. Sinoghosi da Yesu Roum damdi iyakwavinidi bi touna iyikiiwawo da Isrel damdi iyibadedi.
7 Bi Yesu iwonabodedi bo, “Tamagunaki touna kawagha yana wiibadana da nokodi raghani da iri itoura bi getami yami bagibagi da akovina konakabi. 8 Mrk 16:15Bi raghanine Kanuma Kabikabikuwayina inatowatawanimi na maragata inaveremi. Da tagu kiiraviguve na wawaya konimaghamaghataredi, Jerusalem kamone bi Jiudiya kubura tupane da Sameriya kubure bi kate kubura tupana.” 9 Mrk 16:19Raghanina mmkodi ivisisiya ikovi, na siyaruruwiitete bi God ikabi iyageegee da matadiye bi uwa ivikowoyi.
10 Raghanina iyageegee abame bi patana siyaruruwiitete na yaininagha tomotomogha bata kadi kwama poepoedi riridiye sirumaghatara. 11 Bi siwona bo, “Galili dammi, awaki kiiravine komiiri bi abame kogagaagawa? Mmko Yesu na, iiyabo gwabimima sikabitaveni igae abame, na kedana mayimayiyina muriye inaveramagha metagha kokita iyageegee abamena.”
Jiudas wasana Mataiyas sivinei
Mat 27:3-10
12 Wasina bi apasol siveramagha Jerusalem kwanatune, Oliv Koyanama bi noko tarabogina yana rabaraba na gegha gurina da Jerusalem kwanatuna.† Sipepewa na gerabarabana 1,000 mita naboni. 13 Mrk 3:16-19Raghanina Jerusalem kwanatune siverakanibu na sigae bare kamove tupayaragha meme siyamakamakena. Kadi waghawagha mma naboni: Pita, Jon, Jemes da Andru, Piripo da Tomas, Batoromiu da Matiu, Jemes (touna Arupiyas natuna), da bada Saimon (touna Zelot wawaya)‡ Zelot: Zelot damdi siyawiiwiini da Isrel kamone Roum yadi babada siyakuwiitavedi. bi kate Jiudas (touna Jemes natuna). 14 Bi toudi raghani nonowa nuwanuwadi tanagha bi rupari kiiravine na siyiitaghomidi, wasiwasike viya yawata da Yesu sinananaki Meri teya bi kate tiitiinayoghoyogho.
15 Nokodi raghanidiye wiigeruwana damdi siriyedi da kamodiye na wawaya yadi 120. Bi Pita igeghomiiri da ivisisiya iwona bo, 16 “Warewaresigu, buka katamanina kamone metagha igirumina inatubugha da kamone Kanuma Kabikabikuwayina naghove waghata ivisisiya Deivid kawanama iwonakasiyaragha Jiudas kiiravine. Touna ivikedawaga da wawaya Yesu sipatumi. 17 Kiiravine Jiudas na touda kamodae bi yawata tabagibagi patapata.”
18 (Bi Jiudas yana wiiyaba berona miisanina ikabi na manenama tanawa muduna igimoni. Noko tanavina kamone Jiudas ibeku da kamokamona ivikwata da kamowarawarana iruwayi. 19 Wawaya tupadi Jerusalemne makamakedi noko rabobona warana siwaiyaneni na Hibru gamodima tanavina sikwatuveni Akeldama, noko waghawaghana basuna, ganigani tanavina.)
20 Bi Pita sisiya ivikiitayini iwona, “Psam kamone kiiwawo Deivid igiruma bo,
‘Yana bare inakwebu,
da gewawaya sinamakena.’
Bi kate,
‘Wawaya tana kana gawara inakabi.’
21 Mrk 1:9, 16:19Noko biidi tomogha tana tanavineyi da Jiudas kana gawara inakabi. Touna tomoyina na toumii yawata raghani patepatena Bada Yesu yawata kayapeepewa, 22 dagudaguna na Jon wawaya iyabaabataitodi raghanine, patana da Yesu yana gae abame gabudarine - mmko tomoyina tana iniwiiteda da wawaya biiyadi tani maghamaghatara da Yesu raboboma igeghomiiri.”
23 Na tomotomogha bata sikabigubadi: Jousep sakwatuveni Basabas (kana waghawagha tana Jastas) bi kate Mataiyas. 24 Wasina bi tupadi sirupari bo, “Bada, wawaya tupadi nuwanuwadi tam kwakovi. Kiyevevemii da meko tomoyina kwawiiwiini, 25 da mmko bagibagine yana gawara inakabi da apasol bigana inabera meko Jiudas imiiri kuyoveni, basuna ikuyovemii inagho yana kubure.” 26 Na wiirekwa tana§ Jius metagha wiirekwa siyaberabera na touna waghawagha sagiruma bo akima debadiye satarakatugha bi redu kamone suwana. Bi reduna siruguguveni patana da akimina tana yikapoka yakanibu maghatare. Na wasina iiyabo kana waghawagha akimina debane na, wasina touna wawayina savineyi. sibera, da Mataiyas sivineyi, da touna iviapasol nokodi yadi 11 iviagagudi.
*1:6: Yesu kana kivikivina na kubura wiikiiwawona sivisisiyeni. Sinoghosi da Yesu Roum damdi iyakwavinidi bi touna iyikiiwawo da Isrel damdi iyibadedi.
†1:12: Sipepewa na gerabarabana 1,000 mita naboni.
‡1:13: Zelot: Zelot damdi siyawiiwiini da Isrel kamone Roum yadi babada siyakuwiitavedi.
§1:26: Jius metagha wiirekwa siyaberabera na touna waghawagha sagiruma bo akima debadiye satarakatugha bi redu kamone suwana. Bi reduna siruguguveni patana da akimina tana yikapoka yakanibu maghatare. Na wasina iiyabo kana waghawagha akimina debane na, wasina touna wawayina savineyi.