1 Solomon Ikiavɨra Itir Godɨn Dɨpenim ko, atrivimɨn dɨpenimɨn ingarigha gɨfa. A dɨpenir kamningɨn ingaramin nɨghnɨziba, a bar ada gɨfa. 2  1 Atriviba 3:5; 2 Eghaghaniba 1:7Ezɨ gɨn, Ikiavɨra Itir God faragha Gibeonɨn nguibar ekiamɨn irebamɨn a batozɨ moghɨn, uam a bato. 3 Egha Ikiavɨra Itir God kamaghɨn a mɨgei, “Kɨ nɨn azangsɨziba baregha gɨfa. Egha nɨ ingarizir Dɨpenir kam ua bagha a ginabagha gɨfa, eghtɨ gumazamiziba zurara dughiabar Dɨpenir kamɨn aven izɨva nan boroghɨn izam. Eghtɨ kɨ zurara Dɨpenir kam damazim a gasɨ, egh uan navir averiamɨn aven a gɨnɨghnɨgham. 4  1 Atriviba 3:14; 11:4-6Eghtɨ nɨ uan afeziam Devit amizɨ moghɨn, nɨ navir averiamɨn aven na baghvɨra nɨghnɨgh nan damazimɨn deravɨra daru, egh arazir kɨ ifongeziba ko bizir kɨ damuasa ia mɨkemeziba, kɨ nɨ mɨkemezɨ moghɨn bizibar amu. 5  1 Atriviba 2:4Nɨ kamaghɨn damutɨ, kɨ zurara nɨn ovavir boribar amutɨ, me Israelɨn atrivibar ikɨ mangɨvɨra ikiam. Egh kɨ nɨn afeziam Devit ko amizir akar dɨkɨrɨzir kam damightɨ, a guizɨn otivam. Kɨ kamaghɨn Devit mɨgɨa ghaze, ‘Devit, kɨ zurara nɨn ovavir boribar amutɨ, me Israelian atrivibar ikɨ mangɨvɨra ikiam.’

6 “Egh Solomon, nɨ uan ovavir borir gɨn otivamiba ko, ia na ategh nan Akar Gavgaviba ko arazir kɨ ifongezibar gɨn mangan kogh, egh asebar gɨn mangɨ dar ziaba fɨtɨ, 7 kɨ nguazir Israelia ia ganɨngizimɨn bar ia batuegham. Eghtɨ ikɨzir igharazibar gumazamiziba dɨbovir akabar ia mɨkɨm ian ziam gasɨghasɨgham. Kɨ uaghan, akɨrim ragh Dɨpenir kɨ ua bagha inabazim gasaragham, egh uam a gɨnɨghnɨghan kogham. 8  2 Atriviba 25:9; 2 Eghaghaniba 36:19Dɨpenir kam, datɨrɨghɨn ziar ekiam iti. Eghtɨ gɨn gumazir danganir kamɨn izamiba me izɨva an gan me dɨpov akɨ mɨsoribar anɨng, dɨgavir kuram damigh, egh bar atiatigh, kamaghɨn mɨkɨmam, ‘Ikiavɨra Itir God, manmaghsuavɨra nguazir kam gasɨghasɨgha, egha Dɨpenir kam sarama asɨghasɨki?’ 9 Eghtɨ gumazitaba men akam ikaragh suam, ‘Bizir kamɨn mɨngarim kamakɨn, Israelia Ikiavɨra Itir God men God, anetaki. A fomɨra men inazir afeziaba Isipɨn me inigha nguzir kamɨn ize. Ezɨ me God ategha, ragha uan asebar gɨn ghua dar ziaba fe. Kamaghɨn amizɨ, Ikiavɨra Itir God asɨghasɨzir kam gamizɨma a me bato.’ ”

10 Solomon uan ingangarir gumaziba ko, me Ikiavɨra Itir Godɨn Dɨpenimɨn ingara anegɨvagha, egha gɨn me Solomonɨn dɨpenimɨn ingari. Ingangarir me amir kaba bar, me 20plan azenibar dar ingari. 11 Tairɨn nguibar ekiamɨn Atrivim Hiram, Solomon ifongezɨ moghɨn, sidan temeba ko painɨn temeba ko golɨn avɨriba, ingangarir kabar amuasa Solomon ganɨngi. Kamaghɨn amizɨ, ingangarir kaba bar gɨvazɨ, Solomon 20plan nguibar ekiaba bizir aghuimɨn mɨn da isa Hiram ganɨngi. Nguibar ekiar kaba da Galilin Distrighɨn iti. 12 Ezɨ Hiram Tairɨn nguibar ekiam ategha iza Solomon a ganɨngizir nguibar ekiar kabar ganigha, dagh ifongezir puvatɨ. 13 Egha a kamaghɨn Solomon mɨgei, “Nan aveghbuam, kar manmagh garir nguibar ekiaba, nɨ da isa na ganɨngi?” Bizir kam bagha, datɨrɨghɨn gumazamiziba danganir kam ziar kam a garɨsi, “Kabul.”* Hibrun akamɨn ziar kam, “Kabul,” a mong akar kam ko voroghɨra ghu, “Nguazir ikuvim.” 14 Hiram faragha golɨn bar avɨrim isa Solomon ganɨngi, ezɨ dar osɨmtɨzim 4pla tanɨn tu.

15  2 Eghaghaniba 8:16Atrivim Solomon gumazir bar avɨrim inigha me mɨgɨa ghaze, me an ingangaribar amuam. A me mɨgeima, me Ikiavɨra Itir Godɨn Dɨpenimɨn ingarigha uaghan an dɨpenim sara ingarigha, dɨvazir ekiar Jerusalem avɨnizimɨn ingari. Egha me mɨkemezɨ, me Jerusalemɨn nguazibagh kua da isa Jerusalemɨn danganir iraghuezibav kɨra da apeme. Egha me mɨkemezɨ, me nguibar ekiar kaba uam adar kɨri, Hasor, Megido ko Geser. 16 Geserɨn nguibar ekiam, a fomɨra Kenanian nguibar ekiam, ezɨ Isipian atrivim iza me mɨsoghezɨ me ariaghirezɨ me a gaborozɨ a isi. Ezɨ Solomon Isipɨn atrivimɨn guivim inigha an itima, atrivim Geserɨn nguibar ekiar kam bizir aghuimɨn mɨn a isa uan guivim ganɨngi. 17 Ezɨ Solomon gɨn ua Geserɨn nguibar ekiar kamɨn ingari. A gɨn Bethoronɨn nguibar ekiar vɨn amadaghan itim ko, 18 Balat ko Tamarɨn nguibamningɨn ingari. Tamarɨn nguibar ekiam, Judan anabamɨn gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn iti. 19 Egha a uaghan dagheba itir nguibar ekiaba ko mɨdorozir karisba arɨzir nguibar ekiaba ko, hoziaba arɨzir nguibar ekiaba ko, Jerusalem ko, Lebanon ko, nguazir an ativagha garibar aven, a bizir igharazir a ingarasa ifongeziba, bar adar ingari.

20 Ezɨ Israelɨn kantrin aven, ikɨzir igharazir mabar gumazamiziba iti. Kar Amoria, Hitia, Peresia, Hivia, ko Jebusia, men marazi Israelian tongɨn ikiavɨra iti. 21 Israelia fomɨra men avɨribav soghezɨ me ariaghire, egha bar me kuavaremezir puvatɨzɨ, men ovavir borir vabara ikiavɨra iti. Ezɨ datɨrɨghɨn Solomon me gamizɨma, me puram an ingangarir gumazir kɨnibar mɨn otivigha, datɨrɨghɨn ikia kamaghɨra iti.† Mɨgɨrɨgɨar otevir kam, “datɨrɨghɨn uaghan,” an en itir dughiar kam mɨgeir puvatɨ. A gumazir akɨnafarir kam osirizimɨn dughiam mɨgei. 22 Ezɨ Israelia, Solomon me gamizɨ me an ingangarir gumazir kɨnibar itir pu. Bar puvatɨ, a me isa mɨdorozir gumaziba ko, gavmanɨn ingangarim gamir gumazir dapaniba, ko mɨdorozir gumazibar garir gumazir dapanibar me arɨki. Egha marazi isa, karisɨn tuiva ghua mɨsozir ingangarim ko, gumazir hoziabagh apiagha ghua mɨsozibar ingangarim me ganɨngi. 23 Solomonɨn ingangaribagh amir gumaziba, men garir gumazir dapanibar dɨbobonim, a 550ɨn tu.

24 Solomonɨn amuim, a Devitɨn Nguibar Ekiam ategha ghua Solomon a bagha ingarizir dɨpenir igiamɨn iti. Amizir kam, a Isipian atrivimɨn guivim. Egha gɨn, Solomon gumazibav mɨkemezɨ, me Jerusalemɨn itir danganir iraghueziba apeme.

25  Ua Me Ini 23:17; 34:23; Godɨn Araziba 16:16Egha azeniba vaghvagha, Solomon 3plan dughiabar ingarizir ofan dakozir kamɨn Ikiavɨra Itir God bagha ofa bagh ami. A ofan bar isia mɨghɨriba ko, Ikiavɨra Itir God ko navir vamɨran ikiamin ofaba tue. Egha a Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn ofan mɨgharir mughuriar aghuim zuibagh ami. Kamaghɨra, Solomon ofan kabagh amua Dɨpenir kamɨn ingangarim gamizɨ, a guizbangɨrama oto.‡ Hibrun akam, deragha akar kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ.

26 Atrivim Solomon, a Esiongeberɨn nguibar ekiamɨn kurir avɨribar ingari. Esiongeber a kantri Idomɨn iti, an Ongarir Aghevimɨn dadarimɨn ikia Elatɨn nguibar ekiamɨn boroghɨn iti. 27 Ezɨ Atrivim Hiram uan gumazir aghuir kuribar aven ingara ongarimɨn aruir arazimɨn bar a gɨfoziba amadazɨ, me ghua Solomonɨn kuribar aven ingarir gumaziba ko me kurir kabar aven ingari. 28 Ezɨ kurir kaba kantri Ofirɨn ghua golɨn avɨriba isa Solomon bagha izi. Golɨn kabar osɨmtɨzim 14plan tanbagh afira.