1 Ikiavɨra Itir God, kamaghɨn Moses mɨgei, 2  Matyu 8:4; Mak 1:44; Luk 5:14; 17:14“Gumazir manam lepan mɨn garir arɨmariar kuram an iti, kar Arazir Moses Osirizim. An arɨmariam gɨvaghamin dughiamɨn, a nan damazimɨn zueghsɨ, me a inigh ofa gamir gumazim bagh mangɨ. 3 Eghtɨ ofa gamir gumazim a inigh danganir me itimɨn azenan mangɨ, egh deragh an mɨkarzimɨn ganigh. Eghtɨ lepan mɨn garir arɨmariam guizbangɨra bar gɨvaghtɨ, 4 ofa gamir gumazim me mɨkemeghtɨ, me nan damazimɨn kuarazir angamɨra ikia zuezir pumuning, ko sidan temer otevitam, ko benir aghevir tam, ko temer hisopɨn aguatam, da inigh izɨ. 5 Eghtɨ ofa gamir gumazim me mɨkemeghtɨ, me nguazir mɨnetam inigh daghurir aghuitamɨn mangɨ dɨpar igiar dɨkɨriatam tuigh, a inigh izɨ. Egh me gɨn kuarazir kamningɨn tam inigh, mɨnem gisɨn an suiragh a mɨsueghtɨ, an ghuzim mɨnemɨn magɨrɨ. 6 Eghtɨ ofa gamir gumazim kuarazir igharazim ko temer sidan otevir kam, ko benir aghevir kam, ko hisopɨn aguam isɨ ghuzim itir dɨpam darugh, zuamɨram anesigh. 7 Egh gumazir kam nan damazimɨn zueghsɨ, me 7plan dughiabar dɨpar ghuzim itim a gisɨn a kavamang. Egh ofa gamir gumazim kamaghɨn a mɨkɨm, ‘Nɨ datɨrɨghɨn Godɨn damazimɨn zuegha gɨfa.’ Egh ofa gamir gumazim kuarazir angamɨra itim inigh, nguibamɨn azenan mangɨ, egh dadaba itir danganimɨn aneteghtɨ a mɨghegh mangɨ. 8 Gumazim zueghsɨ a uan korotiam ruva, dapanir arɨziba ko uan mɨkarzimɨn arɨziba bar dagh isegh uabɨ ruegh. A kamaghɨn damigh, nan damazimɨn zuegh, egh nguibamɨn aven mangɨ, egh 7plan aruebar a uan purirpenimɨn azenan ikɨ. 9 Egh aruer namba 7ɨn, gumazir kam ua, uan dapanir arɨziba bar dagh isɨva, ghuamasɨziba ko sevanir arɨziba, ko namnamɨn arɨzir maba sara isegh, egh a uabɨ ruva uan korotiam sara ruegh, egh nan damazimɨn zuegham.

10 “Egh namba 8ɨn dughiamɨn, a sipsipɨn apurir pumuning ko sipsipɨn amebar azenir vamɨra itim inigh. Da bar deragh egh duatam dar mɨkarzibar ikian kogham. Egh a wit tuamin ofan mɨn, a 3 kilogremɨn plauan aghuiba ko olivɨn borem sara da veregh da inigh. Egh olivɨn borer itarir pumuning gingegh. 11 Egh a sipsipba ko plaua ko olivɨn borem inigh na bativamin Purirpenimɨn izɨ. Eghtɨ ofa gamir gumazitam an akuraghtɨ a zuegham. Ofa gamir gumazim, gumazir kam ko ofan kaba sara a inigh, na bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn izɨ, nan damazimɨn tugham. 12 Egh datɨrɨghɨn ofa gamir gumazim sipsipɨn apurir kamningɨn tam inigh olivɨn borem sara ofa damu, mati an osɨmtɨzim agevir ofa. A faragh bizir kaba dafarimɨn dar suiragh da fegh dar amutɨ da nan damazimɨn ighuavamangɨ. 13 Ofa gamir gumazim sipsipɨn kam isɨ, ofan bar isia mɨghɨriba ko, arazir kuraba gɨn amadir ofaba bagha me bulmakaubav sozir danganimɨn mangɨ a mɨsueghtɨ an aremegh. Guizbangɨra, osɨmtɨzim agevir ofaba, da arazir kuraba gɨn amadir ofabar mɨrara ghu. Kar nan bizimra, ezɨ kɨ God, kɨ a isa ofa gamir gumazibagh anɨngi. Kamaghɨn amizɨ, ofa gamir gumazim kamaghɨn damuam. 14 Egh gɨn ofa gamir gumazim sipsipɨn ghuzir taba inigh, gumazimɨn kuarir guvimɨn itir kuarir apebamɨn amɨrazim datɨgh, egh an agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir amebam ko gumazir kamɨn dagarir amebar agharir guvimɨn amadaghan itim datɨgh. 15 Egh ofa gamir gumazim olivɨn boremɨn taba inigh uan dafarir kɨriam gingegh, egh borer kam dafarimɨn an suiragh. 16 Egh a uan agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir bizibar akakazim isɨ, uan dafarir kɨriamɨn itir borer kam darugh, egh 7plan dughiabar Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn a kavamang. 17 Egh gɨn ofa gamir gumazim borer an dafarimɨn ikiavɨra itir taba inigh, gumazir zueghamimɨn kuarir guvimɨn itir kuarir apebamɨn amɨrazim datɨgh, egh uaghan olivɨn borem isɨ gumazir kamɨn agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir amebam ko gumazir kamɨn dagarir amebar agharir guvimɨn amadaghan itim datɨgh, danganir kaba, a faragha ghuziba dagh arɨki. 18 Egh borer nar ofa gamir gumazimɨn dafarimɨn ikiavɨra itiba, gumazir kamɨn dapanim gingegh. Arazir kamɨn a gumazim damightɨ, a nan damazimɨn zuegham.

19 “Egh ofa gamir gumazim ofan arazir kuraba gɨn amangamin asɨzimɨn ofa damutɨ, gumazim nan damazimɨn zuegham. Egh a gɨn, ofan bar isia mɨghɨrim damusɨ, asɨzim mɨsogham. 20 Egh an asɨzir kam, wit tuer ofa sara, ofa gamir dakozimɨn ofa damu. Egh arazir kamɨn ofa gamir gumazim, gumazir kamɨn arazir kuraba gɨn amangɨsɨ ofa damutɨ, gumazim nan damazimɨn bar zuegham.

21 “Eghtɨ gumazim uabɨ zueghsɨ bizir ofa damuamibagh ivezamin dagɨaba puvatɨgh, a sipsipɨn nguzir apurir vamɨrara inigh. Sipsipɨn kam a gumazimɨn osɨmtɨzim agevir ofa. Eghtɨ gɨn ofa gamir gumazim an suiragh a fegh a damutɨ a nan damazimɨn ighuavamangɨ. Gumazir kam, 1 kilogrem plauan aghuim uaghan a inigh, olivɨn borem sara a veregh wit tuer ofa damu. Egh a olivɨn borer aghuir itarir pumuning vɨraram aningɨn suiragh izɨ. 22 A dagɨaba otevegh sipsipbagh ivezan iburagh, a kuarazir bunbar pumuning inigh ofa damusɨ izɨ. Egh kuarazir tam arazir kuraba gɨn amadir ofa damuva, egh kuarazir igharazim, bar isia mɨghɨrir ofa damu. 23 Namba 8ɨn aruemɨn, gumazir kam uabɨ zueghsɨ, bizir kaba bar ada inigh nan damazimɨn ofa gamir gumazim bagh na bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn mangɨ. 24 Eghtɨ ofa gamir gumazim osɨmtɨzim agevir ofa bagh sipsipɨn nguzir kam ko olivɨn borem inigh, dafarimɨn an suiragh a fegh a damutɨ a nan damazimɨn ighuavamangɨ. 25 Egh ofa gamir gumazim osɨmtɨzim agevir ofa bagh sipsipɨn nguzir kam mɨsuegh, egh ofan ghuzir taba inigh, gumazir uabɨ zusɨ damuamin gumazir kamɨn kuarir guvimɨn itir kuarir apebamɨn amɨrazim datɨgh, egh an agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir amebam ko gumazir kamɨn dagarir amebar agharir guvimɨn amadaghan itim datɨgh. 26 Egh ofa gamir gumazim olivɨn borer taba inigh uan dafarir kɨriam gingegh, egh borer kam dafarimɨn an suiragh. 27 Egh a uan agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir akakazim isɨ, uan dafarir kɨriamɨn itir borer kam darugh, egh 7plan dughiabar Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn a kavamang. 28 Egh gɨn ofa gamir gumazim borer an dafarimɨn ikiavɨra itir taba inigh, gumazir zueghamimɨn kuarir guvimɨn itir kuarir apebamɨn amɨrazim datɨgh, egh uaghan olivɨn borem isɨ gumazir kamɨn agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir amebam ko gumazir kamɨn dagarir amebar agharir guvimɨn amadaghan itim datɨgh, danganir kaba, a faragha ghuziba dagh arɨki. 29 Egh borer nar ofa gamir gumazimɨn dafarimɨn ikiavɨra itiba, gumazir kamɨn dapanim gingegh. Egh arazir kamɨn a gumazim damightɨ, a nan damazimɨn zuegham. 30 Egh ofa gamir gumazim, gumazir kam kuarazir bunbar ofa damuasa inigha izezimning, an aning inigh. 31 A kuarazir tam, arazir kuraba gɨn amadir ofa damu, egh igharazim an ofan bar isia mɨghɨrim damu. Egh a uaghan wit tuer ofa ko kuarazir bunbar kamning sara ofa damu. Arazir kamɨn ofa gamir gumazim, gumazir nan damazimɨn zueghamin kamɨn arazir kuraba gɨn amangɨsɨ ofa damu. 32 Arazir kam, gumazir uan lepan mɨn garir arɨmariam agɨvsɨ, egh dagɨaba otevegh, ofan asɨzibagh ivezan iburagham, an arazir kamɨn gɨn mangɨva, nan damazimɨn zuegham.”

33 Ikiavɨra Itir God, kamaghɨn Moses ko Aron mɨgei, 34 “Ia gɨn Kenanɨn nguazimɨn mangegh an ikiam, nguazir kɨ ia danɨngamin kam, a ian nguazimra ikiam. Egh dughiar ia Kenanɨn ikiamim, kɨ ti lepan mɨn garir arɨmariar kuram damightɨ, a dɨpenir tabar amutɨ da ikuvigham. 35 Eghtɨ dɨpenir ghuavim mangɨ ofa gamir gumazim kamaghɨn a mɨkɨmam, ‘Kɨ asɨghasɨzir mam arɨmariar kuramɨn mɨn an gari an nan dɨpenimɨn otogha nan dɨpenim gasɨghasɨsi.’ 36 Eghtɨ ofa gamir gumazim kamaghɨn oreghɨva, gumazim mɨkɨmtɨ, a dɨpenimɨn aven itir biziba bar da ater azenan mangam. Eghtɨ gumazim kamaghɨn damighan koghtɨ, ofa gamir gumazim izɨ kamaghɨn a mɨkɨmam, ‘Bizir dɨpenimɨn aven ikiavɨra itir kaba bar Godɨn damazimɨn ikuvigha mɨze, ezɨ a dar anogoroke.’ Eghtɨ gumazim biziba bar da inigh azenan mangɨtɨ, ofa gamir gumazim aven mangɨ dɨpenimɨn ganam. 37 A bar deraghvɨra bizir dɨpenimɨn bɨribagh ami da ikuvimɨn ganam. Egh a gantɨma, bizir gariba ko agheviba torir muziariba bɨribar arɨghtɨ a suam, bizir kam bar bɨribar aven ghu, 38 egh ofa gamir gumazim azenan mangɨgh kamaghɨn mɨkɨm suam, ‘Dɨpenir kam, a 7plan dughiabar pura ikiam.’ 39 Egh dughiar namba 7ɨn, ofa gamir gumazim ua izɨ dɨpenim getiv an ganam. Eghtɨ asɨghasɨzir kam bɨrimɨn otogh bar ekeveghtɨ, 40 ofa gamir gumazim me mɨkemeghtɨ, me bizir kurar kam itir dagɨaba asigh, egh nguibamɨn azenan mangɨ danganir me ghua bizir mɨzɨrɨzir nan damazimɨn zuezir puvatɨziba makuri naghɨn, da makunigh. 41 Me dar amigh gɨvagh, nguazir mɨsɨngizir dagɨar dɨpenimɨn aven bɨriba bar da avarazim angarigh. Egh da inigh nguibamɨn azenan mangɨ, danganir bizir kuraba akurir naghɨra da kunigh. 42 Egh me dagɨar igiaba inigh dagɨar kabar danganibar arɨgh, ua bɨrir kabar ingarigh. Egh nguazir kumkuar igiam inigh dɨpenimɨn bɨriba ua dar aghu da avegh.

43 “Eghtɨ me ingangarir kam damightɨ, an gɨn asɨghasɨzir kam ua bɨrimɨn otoghtɨ, 44 ofa gamir gumazim ua dɨpenimɨn mangɨ, egh deraghvɨra a getiv an ganigh. Asɨghasɨzir kam otogh bar ekevegh dɨpenim damightɨ a ikuvigh, egh dɨpenir kam a nan damazimɨn mɨzegha gɨfa. 45 Kamaghɨn amizɨ, me dɨpenir kam apɨrigh dagɨaba ko temeba bar ada angarigh. Egh me da inigh nguibamɨn azenan mangɨ, danganir me nan damazimɨn zuezir puvatɨzir biziba makuri naghɨn da makunigh.

46 “Egh dɨpenir mɨzezir kam, gumazitam an aven mangɨ, a nan damazimɨn mɨzeghɨva kamaghɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 47 Eghtɨ gumazitam dɨpenir kamɨn aven damɨ, o an aven dakuam, kamaghɨn a uan korotiaba ruegh.

48 “Eghtɨ ofa gamir gumazim ua izɨ dɨpenimɨn gantɨ, an bɨriba deragham, eghtɨ asɨghasɨzir kam uam a batoghan koghtɨ, a kamaghɨn me mɨkɨmam, ‘Dɨpenir kam a Godɨn damazimɨn zue.’ A fo, bizir lepan arɨmariar kuramɨn mɨn garir dɨpenibagh asɨghasɨzir kam, a ua itir puvatɨ. Asɨghasɨzir kam, a gɨfa. 49 Arazir dɨpenim gamima a ua nan damazimɨn zuezim, a kamakɨn. Ofa gamir gumazim me mɨkemeghtɨ, me nan damazimɨn kuarazir angamɨra ikia zuezir pumuning, ko sidan temer otevir tam, ko benir aghevir tam, ko temer hisopɨn aguatam, inigh izɨ. 50 Eghtɨ ofa gamir gumazim me mɨkemeghtɨ, me nguazir mɨnetam inigh daghurir aghuitamɨn mangɨ dɨpar igiar dɨkɨriam tuigh, a inigh izɨ. Egh gɨn ofa gamir gumazim kuarazir kamningɨn tam inigh, mɨnem gisɨn an suiragh a mɨsueghtɨ an ghuzim mɨnemɨn magɨrɨ. 51 Eghtɨ ofa gamir gumazim kuarazir angamɨra itir igharazim ko temer sidan otevir kam, ko benir aghevir kam, ko hisopɨn aguam da isɨ ghuzim itir dɨpam darugh, egh zuamɨra da asigh. Egh gɨn 7plan dughiabar dɨpar ghuzim itim dɨpenimɨn a kavamang. 52 Ofa gamir gumazim kamaghɨn damutɨ dɨpenim nan damazimɨn zuegham. 53 Egh ofa gamir gumazim kuarazir angamɨra itim inigh, nguibamɨn azenan mangɨ, egh dadaba itir danganimɨn aneteghtɨ a mɨghegh mangɨ. Kar dɨpenimɨn mɨzɨrɨziba agevir arazim, eghtɨ dɨpenim nan damazimɨn ua zuegham.

54-56 “Arazir kaba, da gumazamizir arɨmariar kuraba itiba ko gumazamizir duar muziariba itiba ko, okaba ko duar mɨkarzimɨn otiviba, ko asɨghasɨzir korotiaba ko dɨpenibagh amima da nan damazimɨn mɨzeziba, da bizir mɨzɨrɨzir kabanangɨn ia mɨgei. 57 Akar Gavgavir kaba, da ian akaghtɨ ia fogh suam, bizir manaba nan damazimɨn zue, ezɨ bizir manaba zuezir puvatɨ.”