5
Jesúsne ɨnkal ɨzakis Dios pit kamtanamtu
Akkwan awa wanmakkarɨt iznarawane, Jesúsne ɨnkal ɨzara nut kit sua uzta. Paiña kammuruzne ussa wanmakkara. Usne paiña pit usparuza kamtanamɨz kit sunkana kaiznara:
Mɨnma watsal kultɨt mai
(Lc 6.20-23)
“Diosta piankamshimturuzne Dios kaizta aizpa kiat kit watsal uzanazi.
Awa tayalamtukas, Diosne usparuza wat kiwainanazi, tayalamanpa.
Na mamazkin an warish kiztuchimikane an watsal uznazi,
Dios an sukin pa kin namta akwa.
Nil kishimturuzkas wat kishimturuzkas an watsal uzanazi,
Dios pashimtu aizpa kiamtu akwa.
Diosne mamaztuza kiwainmuruza kiwainnanazi, watsal uzanapa.
Ayukta kaijchura sɨnam sarɨttuzne an watsal kulat
kit Diosta izanazi. Dios ayukta kaijchura sɨnam saninnamtu akwa,
uspane an wat kulat kit Diosta izanazi.
Awaruza kalpain uzanapa paninturuzne kalpain uzanazi.
Diosne usparuza ‘u ap pashparuz mai’ kiznanazi.
10 Awa nil uztuzakas Dios kaizta aizpa kimtuzakas pizamtukas,
awa usparuza kwail kiashimtukas,
Diosne paiña ɨninturuza, paiña ɨnintukin
watsal uzninnanazi.
11 Une ap wat kanpamtuz mai.
Mamaz awane na akwa ‘u kwail awa mai’ kizanazi.
Awane na akwa uruza kwail kianazi.
Uspane na akwa u kwail kiamtu pɨrail appanazi.
12 Sunkana uruza kinakane, watsal kiat kit watsal nɨjkultain. Diosne chiyura uruza watsal mɨlam mɨlananazi. Ñamin Dios kainammtuz uzasmin, awane kawarain usparuza naizninnara.”
Ñamkas impilkas
(Mr 9.50; Lc 14.34-35)
13 “Ñam ñara nɨrane, ña pɨtkain. Une ñamkanain wat uztain, awa an kwail kiamanpa. Wat ñam chine, ñara kulkain. Tɨhwi. Ñam kultachine, kiakpɨntɨm, awa mittɨ kuliztɨnpa.
14 Une au sukin wat uztain, mamaz awara watsal kamtananapa, watsal uzanapa. Une impil kai aiztukanain nil uzarawa, awa nil uzna piankamanapa. Pɨpulu malta uztane, wanne pɨpulura kai izanazi. Kulasachi. 15 Kawarain alampara puttane, tɨm ampal unanchi. Kancha alampara kwashta kantawa, wan awa tukin kai izanapa. 16 Kawarain une awa iztakin watsal uztain, awa u wat kiamtu aizpa izanapa. U wat kirɨt aizpa izarane, uspane u Taitta Dios chiyuras kwisha wari kizanazi.”
Jesúsne Dios ɨnintu aizpa wari kizta
17 “Une nawa nil minñamtuchi. Une Moisés kaizta aizpakas Dios kainammtuz kamtara aizpakas piankamamtu. Uspa kamtara aizpa kwaimanash. Nane apa arau, u wan Dios kaizta aizpa watcha piankamanapa. 18 Nane watcha kaiznamtus. Aune chiyura iztumakpas. Aune an sura uztumakpas. Chiyukas an sukas azain pailsachi. Kawarain wan Dios ɨnintu aizpa pailmanazi. Paiña pitkas paiña kamtamkas pailmanazi, wan chiwal kinkima. 19 Katmizna Dios ɨnintu aizpa kimtuchimikane, Dios ɨnintu aizpa kiman kamtamtumikane, Dios ɨnintukin katsa awakana nammanazi. Dios ɨnintu aizpa kimturuzkas mamaztuza sunkanain kinpa kamtamtuzkas, Dios ɨnintukin an katsa awakana namanazi. 20 Uruza kainanamtus. Une Moisés kaizta aizpa kamtamtuzkinkas Fariseo awakinkas an watsal uzarawa. An watsal uzamtukine, une Dios ɨnintukin nappasachi.”
Mamazta aliz kultane, kwail i
(Lc 12.57-59)
21 “Une ñamin uztuza kamtanara aizpa mɨara. Usparuza ka kiznara: ‘Mamazta piantaman. Mɨnpazhara piantarɨtmikane katsa mikwara kwail ilninna ɨtpa,’ kiznara. Éx 20.13; Dt 5.17 22 Sunkana nain kaiznamtus: aimpihshkasa pilchapuztumikane mikwara ilninna ɨtpa. Mɨnpazha aimpihshta kwail pit parakane, katsa mikwara ilninna ɨtpa. Mɨnpazha aimpihshta nune ‘tɨmpa i’ kiztamikane ĩnta ɨrɨshina.
23 Sunkana kirain. Diosta chiwazha mɨlam mɨlamtuasmin, aimpihshta kwail kirɨt nɨjkulkane, up mɨlan mɨlkain. 24 Kancha up mɨlan mɨlamtukin tuij ɨtpa. An ñancha aimpihshkasa wat kultawa. Up aimpihshkasa wat kultawane, suasne kailtawane, up mɨlan Diosta mɨlatpa.
25 Mɨnpazha nu kwail kirɨt kizkane, katsa mikwara ɨmtuasmin, nune azain nu kwail kirɨt kizmumikakasa nɨjkultawa, izmuruz namanapa. Katsa mikwane nua policíara ɨninshina, kajchira sɨpninna. 26 Watcha kaiztus. Suain kajchiras puzsachi, nu wan pial tanakima.”
Jesúsne mamazpa ashampara sanachi kurunnamtu
27 “Une ñamin uruza kamtara aizpa mɨara. Uruza ka kiznara: ‘Mamazpa ashampara sanachi,’ kiznara. Éx 20.14; Dt 5.18 28 Sunkana nane uruza kaiznamtus. Mɨnpazha ashampara iztane, ashampara sashimtu mintane, usne me ashampara piz kit sarɨtkana uztu.
29 Mane nune kasu waj. Mɨnpazha kwail aizpa kin iztumikane sunpa kwail kin min kit kwail kishina. Chinkas kwail aizpa kin izman, kwail minmanpa, kwail kishimanpa. Kasukasa kwail izturuzkas kwail kishimturuzne ĩnta ianazi. Katmizna kwail aizpa kin izman, ĩnta ɨamanpa. 30 Awane chihtɨ waj. Awane uspa chihtɨkasa kwail kiashina. Chihtɨkasa kwail kishimtuzne maizarawa, uspa chihtɨkasa kwail kiamanpa. Paiña chihtɨkasa kwail kishimtumikane ĩnta ɨrɨnazi.”
Jesúsne ampu ashampawa mɨjmikasha kamtamtu
(Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lc 16.18)
31 “Sunkas une ñamin uruza kamtara aizpa mɨara. Usparuza ka kiznara: ‘Mɨnpazha paiña ashampara kwairane, kwaina pɨnkɨh pat kit ussa chɨhkatpa,’ kiznara. Dt 24.1 32 Me nain mamaz tuntu uruza kurunnamtus. Mɨnpazha ashampa mamaz ampukasa pittachimikasha kwairane, usne ashampara kwail kinintu. An ashampane mamazkasa uztɨnazi. Mɨnpazha ashampa kwairɨtmikakasa kasara kimtune, uskas kwail kimtu.”
Sun kin namtu aizpa
33 “Sunkas une ñamin uruza kamtara aizpa mɨara. Uruza ka kiznara: ‘U anpat iztakin sun kin namta aizpa maintachin kiarawa,’ kiznara. Lv 19.12; Nm 30.2 34 Me nain mamaz tuntu uruza kurunnamtus. Kwinta kimtuasmin, nil pit paraarawa. Kain pit kaizman. Chiwazha kin namtuasmin, chiyura nu kaizta aizpa mɨna akwanchi. Chiyura akwatne, nune Diosta akwantu, nu kaizta aizpa mɨnapa. 35 Chiwazha kin namtuasmin, au sukin nu kaizta aizpa mɨna akwanchi. Sun au sura kaiztane, nune Diosta, paiña su ɨnintukin, akwantu. Jerusalén pɨpulura nu kaizta aizpa mɨna akwanchi. Jerusalén pɨpulura akwatne, Jerusalénpa katsa mikwasha nu kaizta aizpa mɨna akwantu. 36 Chiwazha kin namtuasmin, up kɨzpukasa sunkana kin nammun, up tɨlkaya ash putchã ash chikninsachi akwa. 37 Nune ‘watchain’ kaizti. ‘Watcha chine, watcha chi’ kizti. Mamaz tuntu pit kaiztane, nune Diablo pit kaiztɨnazi.”
Mamaz nua kwail kitne, puija kiman
(Lc 6.29-30)
38 “Sunkas une ñamin uruza kamtara aizpa mɨara. Uruza ka kiznara: ‘Kasukin kɨzmumikane kwarain kɨzmumikawa kasu uktawa. Sulakin kɨzpianmumikane kawarain sula kɨzpianmikawa sula uktawa.’ Éx 21.24; Lv 24.20; Dt 19.21 39 Sunkana nain uruza kurunnamtus: Nua kwail kirɨtmikasha puija kwail kinchi. Maza nua matsɨhkin kuzkane, mamazpa matsɨhkin kuzshina pianninti kizti. 40 Mɨnpazha mikwasha up kamisha uknapa ɨninkane, ɨsal kwam kamishakas ussa mɨlatpa. 41 Mɨnpazha nua maza kilómetro kakwakima kwana ɨninkane, nune kutña kilómetrokima ɨtpa. 42 Mɨnpazha chiwazha paikukane, mɨlatpa. Mɨnpazha chiwazha nua nampizkane, nammɨlatpa, kaiztachin.”
Aliztuza wat kultawa
(Lc 6.27-28, 32-36)
43 “Sunkas une ñamin uruza kamtara aizpa mɨara. Uruza ka kiznara: ‘Izmuruza pashinarawa. Aliztuza aliz kultawa,’ kizara. Lv 19.18 44 Me nain mamaz tuntu uruza kurunamtus. Aliztuza pashinarawa. Uruza kwail kimtuz akwa Diosta paikwatpa. 45 Sunkana kitne, une chiyura Taitta pashparuzkana uzanazi. Diosne kwail awaruzakas wat awaruzakas pãn malninamtu. Usne wat kimtuz surakas nilchi kimtuz surakas alu kinintu. 46 U uruza pashimtuzain pashinarakas, une uruza pashinamtuchiruza pashinarawa, Dios uruza chiwazha mɨlananapa. Kwail kimtuzne usparuza pashinamturuzakas pashiamtu. 47 U izmuruzain ‘wat kɨntɨre’ kiznarane, une Diosta pianchiruzkana uzamtu. Diosta pianchiruzne usparuzpain kawarain kiamtu. 48 U chiyuras Papihshne chinkas kwail kit chi. Kawarain u chiyura Papihsh uztukanain watsal uz kit watsal kirain.”

5:21 Éx 20.13; Dt 5.17

5:27 Éx 20.14; Dt 5.18

5:31 Dt 24.1

5:33 Lv 19.12; Nm 30.2

5:38 Éx 21.24; Lv 24.20; Dt 19.21

5:43 Lv 19.18