1 Labambaa meraurutanoŋ qaa kokaeŋ jegi Jeikobwaa gejianoŋ kemero moro: “Maŋnananoŋ iwoi buŋa qeŋ laligoroti, Jeikobnoŋ ii kuuya kalugoŋ konjoratiŋ aŋgoŋ kono. Maŋnanaa esuhinaya galeŋ koma iikawanoŋa hinaya kuuya ii iyaŋaajoŋ mokolooŋ kindiŋbiri kolooja.” 2 Qaa ii moro ano looyaa jaasewaŋa iima kokaeŋ moma asariro: “Labanoŋ wala ala awaa kolooŋ noma laligoŋ kouroto, kaaŋa mende toroqeŋ ama laligoja.”

3 Kaeŋ moma asariro Poŋnoŋ Jeikob kokaeŋ ijoro: “Gii mono eleema maŋasauruga yoŋoo balonoŋ kema tinitosauruga yoŋowo laligowa. Kema laligona niinoŋ giwo nama laligomaŋa.”

4 Jeikobnoŋ qaa ii moma Reizel ano Lea yoroojoŋ qaa ano keno baloŋ korianoŋ lama tuuŋa tuuŋa galeŋ koma oŋonoti, iikanoŋ kari. 5 Kari kokaeŋ irijoro: “Niinoŋ maŋgaraa jaasewaŋa iima kokaeŋ moma asarijeŋ: Iinoŋ wala ala awaa ama noma laligoŋ kouroto, iikaaŋa mombo mende ama laligoja. Maŋnaa Anutuyanoŋ mono kileŋ niwo nama laligoŋ kouro. 6 Nii ku-usuna kuuya kululuuŋ iikawaa so maŋgara weleŋ qeŋ muŋ laligoŋ koubeti, oro ii saanoŋ mojao.

7 “Kaeŋ laligoweto, iinoŋ aŋgomokoloŋ qaganoŋ ama noma laligoŋ gawonaa tawaya ii somaŋa 10:baa so utequte ama laligoro. Kaeŋ ama noma laligoroto, Poŋnoŋ aŋgoŋ koma muro tiwitiwilaa moŋ mende ama nono laligowe. 8 Kambaŋ moŋnoŋ kokaeŋ jero, ‘Lama ano meme (noniŋ) titogiawo koloowuti, ii mono goo gawoŋ tawaga koloowu.’ Kaeŋ jero oro tuuŋ kuuya yoŋonoŋ meraboraaŋgia titogiawo oŋoŋgi. Kambaŋ moŋnoŋ kokaeŋ jero, ‘Lama ano meme (noniŋ) kaweŋtetere koloowuti, ii mono goo gawoŋ tawaga koloowu.’ Kaeŋ jero oro tuuŋ kuuya yoŋonoŋ meraboraaŋgia kaweŋtetere oŋoŋgi. 9 Anutunoŋ kaeŋ ano asugiro maŋgaraa tuuŋanoŋga oro konjoratiŋ uŋuama nono seigi.

10 “Oro ejianoŋ embia uŋualeema laligogiti, kambaŋ iikanoŋ gaoŋ iima jaana uuŋ waama iibe meme (noniŋ) ejianoŋ embia uŋualeema naŋgiti, iyoŋoo selegia ii kaweŋtetere, titogiawo ano diriweŋ, soŋojinjiri me koromboŋgi kuuya koloogi. 11 Nii gaoŋ iibe kanoŋ Anutuwaa gajoba moŋnoŋ noojoŋ ‘Jeikob!’ qaro. Kaeŋ qaro ‘Koi nanjeŋ,’ jeŋ meleembe. 12 Meleembe kokaeŋ toroqeŋ nijoro: ‘Labanoŋ iwoi kuuya ama gomakeji, niinoŋ ii iima mojeŋ. Kawaajoŋ saanoŋ jaaga otaama uuŋ iiba: Meme (noniŋ) ejia kuuya embia uŋualeema nanjuti, iyoŋoo selegianoŋ kaweŋtetere, titogiawo ano diriweŋ, soŋojinjiri me koromboŋgi kolooja. 13  * Jen 28.18-22 Niinoŋ Betel kanoŋ asugiŋ gombe jamo daŋgunu moŋ kuuŋ kele moriŋ niwo qaa somoŋgoŋ jojopaŋ qaanoŋ jeŋ kotiina. Niinoŋ Anutu ii ano goojoŋ qaa kokaeŋ jejeŋ: Gii mono keteda koi waama kantri koi mesaoŋ geeŋgaa kolokoloo gomaŋganoŋ mombo eleema kemba.’ ”

14 Jeikobnoŋ qaaya kaeŋ jero Reizel ano Lea yoronoŋ kokaeŋ meleema muŋ ijori: “Maŋnaraa mirinoŋ borosamowaa bakaya moŋ ii noroonoŋ mende toroqeŋ raja. 15 Iinoŋ eja norono sewanaranoŋ karo ii aŋaajoŋgadeeŋ meŋ gilidabororo. Kawaajoŋ noro mono waba tani ama norono laligoŋ kouri. 16 Kawaajoŋ Anutunoŋ maŋnaraa tuuŋanoŋa esuhina ilawoila konjoratiŋ wano seiroti, ii kuuya mono oŋanoŋ anana ano meraboraurunana ananaa buŋaga kolooja. Kawaajoŋ Anutunoŋ jeŋ kotoŋ gonoti, giinoŋ mono ii kuuya teŋ koma otaawa.”

17 Kaeŋ ijori waama meŋ mozozoŋgoŋ meŋ embamerauruta kobibiiŋ oŋono kamel qagianoŋ ugi.

18 Miriwaa oro tuuŋa kuuya konjoma oŋono wala keŋgi. Esuhina iwoiya kuuya Mesopotemia (Padan Aram) balonoŋ laligoŋ mokolooro seiroti, ii korebore kololooŋ maŋa Aisakwaanoŋ kembombaajoŋ Keinan balonoŋ baageŋ keŋgi. 19 Kambaŋ kanoŋ Labanoŋ lama jugia motomambaajoŋ keno Reizelnoŋ maŋaa mirinoŋ doŋlopioŋ bubuga yoŋgoro mero. 20 Yoŋgoro mero Jeikobnoŋ toroqeŋ looya Aram eja Laban ii kokaeŋ tiligoŋ muro: Kembombaa qaaya ii mende jero moroto, mono oloŋ mesaoŋ keŋgi. 21 Kaeŋ oloŋ keŋgi kamel yoŋonoŋ ilawoilaya kuuya meŋ bosiŋgi. Kema Yufreitis apu gowoya kotoŋ Gilead baloŋ baaŋawo iikanoŋ baageŋ keŋgi. Kiaŋ.

22 Keŋgito, weemboria karooŋa kolooro kanoŋ qaa kokaeŋ jegi Labanoŋ moro, “Jeikobnoŋ mono togoŋ oloŋ koma keno.” 23 Ii moma waama tinitosa ejauruta uŋuama weemboria 7:baa so oŋotaaŋ kema kema Gilead baloŋ baaŋawo kanoŋ mokolooŋ oŋoŋgi. 24 Oŋoŋgiti, gomantiiŋa iikanoŋa Anutunoŋ Aram eja Laban ii gaonoŋ asugiŋ qaa kokaeŋ ijoro: “Gii Jeikobwaajoŋ kotumotue me qasumasuaa qaa moŋ jewabotiwaajoŋ mono moma kotoŋ galeŋ meŋ aowa.” 25 Uŋuaŋgi Jeikobnoŋ opo sel kuuŋa Gilead baloŋ baaŋawonoŋ mororoŋgoŋ kuuro Laban ano ejauruta yoŋonoŋ kaaŋagadeeŋ opo sel kuuŋgia iikanoŋ kuuŋ egi.

26 Eŋ waama qegia Jeikobwaanoŋ kema kokaeŋ jero moro: “Gii mono naa terega ama nona? Gii tiligoŋ nonjaŋ. Kere yoŋonoŋ manja qeŋ emba yoŋgoro horoŋkejuti, mono iikawaa tani noo borawoina oloŋ uruama koi kana. 27 Gii naambaajoŋ aŋgomokoloŋ ama noma uulaŋawo oloŋ koma nomesaoŋ kana? Gii mono naambaajoŋ qaa moŋ mende jena mobe laŋ kana? Ii mobenagati eeŋ, nii saanoŋ rii gbawe ambe komaŋ koma gita kulele qegi korisoro qaganoŋ oŋoombe kawuyaga.

28 “Ii mobenagati eeŋ, mono saanoŋ esauruna ano borawoina buugia kitoŋ neŋ yeizozogia jewenaga. Gii mono uuga qaawaa tere kaaŋa anjaŋa. 29 Niinoŋ ku-usunawo kaŋ saanoŋ tiwilaaŋ gombenagato, gomantiiŋa ewe maŋgaa Anutuyanoŋ qaa kokaeŋ nijojaa: ‘Gii Jeikobwaajoŋ kotumotue me qasumasuaa qaa moŋ jewabotiwaajoŋ mono moma kotoŋ galeŋ meŋ aowa.’ 30 Kawaajoŋ mesaowa, geeŋgaa maŋgaa gomaŋ mirinoŋ eleemambaa uuaiŋga somata moma laligoŋgo mesaodaboroŋ kananoŋ kaŋ laligojaŋ. Kawaajoŋ saanoŋ kembato, noonoŋ doŋlopioŋuruna ii mono naambaajoŋ yoŋgoro meŋ kana?”

31 Labanoŋ kaeŋ ijoro Jeikobnoŋ kokaeŋ meleema muro: “Giinoŋ borawoiga manjaqeqe ku-usuŋ qaganoŋ nuambabotiwaajoŋ romoŋgoŋ keena moma oloŋ koma kaniŋ. 32 Kaninto, moŋnoŋ doŋlopioŋ bubuga mero mokoloowagi, ii saanoŋ qena komuwaa. Ilawoila kuuya meŋ laligojeŋi, ii saanoŋ tinitosaurunara yoŋoo jaanoŋ iima gosiŋ nama goonoŋ iwoiga moŋ mokolooŋ iima ii saanoŋ mewa.” Jeikobnoŋ kaeŋ ijoroto, embia Reizelnoŋ doŋlopioŋ ii yoŋgoro meroti, loyanoŋ ii mende morotiwaajoŋ ii haŋqaŋ qeŋ jero.

33 Kaeŋ jero qegia Jeikobwaa opo sel kuuŋanoŋ uma qeŋgama moŋgama Leawaa opo sel kuuŋanoŋ uma toroqeŋ weleŋ embawoi yoroo opo sel kuuŋgaranoŋ uma qeŋgama moŋgama iwoi moŋ mende mokolooro. Leawaanoŋ kuuŋ mesaoŋ kawaa gematanoŋ Reizelwaa kuuŋanoŋ uro. 34 Uroto, Reizelnoŋ doŋlopioŋ bubuga ii meŋ gesonoŋ mouma kamel qaganoŋ duŋ rarawaa uutanoŋ ama qaganoŋ uma qelanjiŋ raro. Kaeŋ raro maŋanoŋ opo kuuŋaa uuta kuuya qeŋganoto, ii mende mokolooro. 35 Reizelnoŋ maŋa kokaeŋ ijoro: “Somatana, nii koinoŋ niiro rajeŋiwaajoŋ ama goo jaasewaŋganoŋ saanoŋ mende waamaŋa. Kawaajoŋ uuduuduu mende moma nomba.” Kaeŋ ijoro miriwaa doŋlopioŋ bubuga iikawaajoŋ moŋganoto, ii mende mokolooro.

36 Mende mokolooro nama Jeikobnoŋ iriŋa soono temboma Laban kokaeŋ jeŋ qisiŋ muro: “Niinoŋ naa kanaga ama soŋgiwe? Mono naa sili bologa ama gombetiwaajoŋ kakasililinoŋ tiwowasanoŋ tigoŋ nonjaŋ? 37 Noo esuhinana kuuya qeŋgan daboroŋgo mono naa iwoiga moŋ mokoloona goo miri uutaa buŋaga koloonaga? Ii saanoŋ meŋ koi kaŋ tinitosaurunara yoŋoo jaagianoŋ ana iigi batunaranoŋ qaa lombo enagati, ii gosiŋ jeŋ tegoŋ mindiŋgoŋ norombuya.

38 “Niinoŋ giwo yambu 20 laligoŋ waabe. Kambaŋ iikawaa uutanoŋ gawoŋga mewe goonoŋ lama ano meme (noniŋ) yoŋonoŋ mende jaŋgoŋ qaoŋgito, awaagadeeŋ kolooŋ seisei ama laligogi. Kaaŋagadeeŋ lama ejia moŋ goo oro tuuŋnoŋa mende qeŋ newe. 39 Kambaŋ tosaaŋanoŋ oro kawalianoŋ lama qeŋ kitomitooroti, ii mende meŋ kaŋ goma laligoweto, iikawaa kitia ii neenaa tuuŋnoŋga meŋ kitianoŋ ama laligowe. Lamaga gomantiiŋanoŋ me asasaganoŋ yoŋgoro meŋ laligowuyagati, kileŋ iikawaa kitia amambaajoŋ jeŋkooto ana ii otaaŋ laligowe.

40 “Weeŋ biiwianoŋ gomaŋ gerianoŋ nooro gomantiiŋanoŋ memetotoŋanoŋ nuro saŋgoŋa moma laligowe. Kambaŋ mamaga gaoŋ gbiligbili laligowe. 41 Yambu 20:waa so iikaaŋ goo gomanoŋ laligoŋ waabe tegoja. Yambu 14 ii borawoiga oromambaajoŋ weleŋ qeŋ goma laligowe. Iikawaa gematanoŋ yambu 6 ii lama bulmakao mokoloomambaajoŋ goonoŋ gawoŋ meŋ laligowe. Kaeŋ laligoweto, giinoŋ gawoŋ memewaa tawana ii somaŋa 10:baa so utequte ama laligona.

42 “Asana Aabrahambaa Anutuya amana Aisaknoŋ waeya meŋ mepeseeŋkeji, iinoŋ gemananoŋ aworo kolooŋ mende kotiŋgoŋ nonagi eeŋ, giinoŋ mono bobora wasiŋ nona kawenaga. Kaeŋ ama nonagato, Anutunoŋ noonoŋ siimbobolo kakasililiŋ iiro gawoŋ boronanoŋ seleqeqe ama meŋ laligoweti, ii iima kete gomantiiŋanoŋ noo qaana gosiŋ jeŋ tegoro mojaŋ.” Kiaŋ.

43 Jeikobnoŋ kaeŋ jero Labanoŋ kokaeŋ meleema muro: “Emba woi koi mono noo borawoinaga. Yoroo meraboraurugara ii noonoŋa. Lama bulmakao tuuŋa tuuŋa koi ii noonoŋa. Iwoi kuuya koi iijaŋi, ii kuuya noo buŋagadeeŋ kolooja. Kaento, mesaowa niinoŋ kete borawoina koi ano meraboraurugara oŋoniti, yoŋonoŋ kembutiwaa qaagia jegi ii qewagomambaajoŋ moma bimoojeŋ. 44 Kawaajoŋ saanoŋ kaŋ gou koma aoŋ batunaranoŋ soomoŋgo ambo. Ii qendeembotiwaajoŋ romoŋgoŋ noroma daŋgunu kaaŋa batunaranoŋ ewaa.”

45 Kaeŋ jero Jeikobnoŋ jamo moŋ meŋ kuuro moroalimbaŋ daŋgunu kaaŋa sodogara kolooŋ nano. 46 Iikanoŋ nano Jeikobnoŋ tinitosauruta yoŋoojoŋ jamo meŋ kululuuwutiwaajoŋ jero. Kaeŋ jero jamo meŋ qanoŋ qanoŋ ama kululuugi uro iikawaa kosianoŋ nene lombaŋ ooŋ negi. 47 Labanoŋ jamo tuuŋ kawaa qata Jegar Sahaduta qaro Jeikobnoŋ qata Galed qaro. * Daŋgunu jamo tuuŋ: ii Hibruu qaanoŋ Galed ano Arameik qaanoŋ Jegar Sahaduta.

48 Kaeŋ qama looyanoŋ qegia Jeikob kokaeŋ ijoro: “Jamo tuuŋ koi mono kete anaraa batunaranoŋ moroalimbaŋ daŋgununaraga ewaa.” Kawaajoŋ Jeikobnoŋ iikawaa qata Galed qaro. 49 Labanoŋ qaa toroqeŋ kokaeŋ jero: “Poŋnoŋ deema laligowoti, kambaŋ iikanoŋ batunaranoŋ jaayanoŋ niriima riiŋ galeŋ meŋ noroma laligowaa.” Kawaa so baloŋ iikawaa qata moŋ Mizpa qaro. (Mizpa = Galeŋ meme miri koriga.)

50 Labanoŋ qaa ii toroqeŋ kokaeŋ ijoro: “Giinoŋ borawoina horoŋ ureeŋ aoŋ ama oromba me toroqeŋ emba tosaaŋa oŋombagati eeŋ, mono qaa koi moma laligowa: Baloŋ eja moŋnoŋ kosonaranoŋ mende laligoŋ niriiro Anutunoŋ mono kileŋ saanoŋ niriima batunaranoŋ soomoŋgo ejiwaa qaaya ii naŋgoŋ jeŋ laligowaa.”

51 Kaeŋ ijoŋ mombo toroqeŋ kokaeŋ jero: “Qegana moba, jamo tuuŋ koi ano tooŋ koi kuujeŋi, iikanoŋ mono anaraa batunaranoŋ daŋgunu kaaŋa rama ubao. 52 Jamo tuuŋ koi mono daŋgununara kolooŋ rama ubaa ano tooŋ koi ii kaaŋagadeeŋ daŋgununara kolooŋ rama ubaa. Iikanoŋ soomoŋgonaraajoŋ kokaeŋ romoŋgoŋ noroma rama ubao: Niinoŋ meŋ boliŋ gomambaajoŋ moma jamo tuuŋ koi mende uuguŋ goonoŋ kamaŋa. Giinoŋ kaaŋiadeeŋ meŋ boliŋ nomambaajoŋ moma jamo tuuŋ ano tooŋ koi mende uruuguŋ noonoŋ kawa. 53 Aabraham, Naahor ano yoroo maŋgaraa beŋgia Anutu iinoŋ mono qaa batunaranoŋ kolooro ii gosiŋ jeŋ tegoŋ norombaa.” Labanoŋ kaeŋ ijoro Jeikobnoŋ qaa ii somoŋgoŋ Anutuwaa qanoŋ jojopaŋ qaanoŋ jeŋ kotiiro. Maŋa Aisaknoŋ Anutu iikawaa waeya meŋ mepeseeŋ laligoro.

54 Jeikobnoŋ kaeŋ ama baloŋ baaŋanoŋ oro qeŋ iikanoŋ siimoloŋ ooŋ tinitosauruta horoŋ oŋono lombanoŋ kagi. Kaŋ nene neŋ gomantiiŋanoŋ rii oroŋ baaŋanoŋ kanoŋ egi. 55 Egi gomaŋ asariro Labanoŋ umugawodeeŋ waama esauruta ano borawoita buugia kitoŋ neŋ kotuegoŋ oŋoma yeizozogia jero. Ii jeŋ oŋomesaoŋ eleema gomaŋanoŋ keno. Kiaŋ.