30
Raquel ala'r
1 Mik Raquel tö isué̱ tö ie' kë̀ dö̀ alàë, eta̱ ie' sibineka̱ iël ki̱. Ie' tö iché iwëm a̱:
—Be' kë̀ tö ye' a̱ alà mè, e' ta̱ ye' duörawa̱.
2 Jacob uluneka̱ ie' ki̱ ta̱ ichéitö ia̱:
—Ye' dör Skëköl kalì, e̱'ma ye' a̱ alà mermi be' a̱. Ie' wák tö be' méa̱t kë̀ dö̀ alàë.
3 Ie' tö iiu̱té:
—Ittsö́, ye' kanè méso kiè Bilhá, e' ta̱ be' se̱nú. Mik ie' alà kéka̱ eta̱ e' dör we̱s ye' alà es. Es ye' döraë alàë ie' batamik.
4 Es ie' tö ikanè méso Bilhá e' mé iwëm a̱ alakölie, e' ta̱ Jacob se̱né. 5 Ie' ta̱ Jacob alà kéka̱. 6 Raquel tö iché: “Skëköl tö ye' tsa̱tké buaë. Ie' tö ye' ttö̀ ttsé ta̱ alà méitö ye' a̱ wëm.” E' kue̱ki̱ ie' tö ikiè méka̱ Dan.* Dan: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè Skëköl tö s'tsa̱tkè buaë.
7 E' ukuöki̱ ta̱ Bilhá alà skà ku̱ne Jacob ta̱. 8 Raquel tö iché: “Ye' ñippé tai̱ë ye' ël ta̱ eta̱ ye' e̱' aléka̱ iki̱.” E' kue̱ki̱ ikiè méka̱itö Neftalí.† Neftalí: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè ñippök.
9 Mik Lía tö isué̱ tö ie' kë̀ dë'ia̱ alàë, eta̱ ie' tö ikanè méso kiè Zilpá, e' mé Jacob a̱ alakölie. 10 Zilpá alà kéka̱ Jacob ta̱. 11 Lía tö iché: “¡Edaa̱ ì mène ye' a̱!” E' kue̱ki̱ ilà kiè méka̱itö Gad.‡ Gad: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè ka̱wö buaë mène.
12 E' ukuöki̱ ta̱ Zilpá alà skà kéka̱ Jacob ta̱. 13 Lía tö iché: “¡Ye' ttsë'r buaë! Ire' alakölpa ko̱s tö icheraë tö be' ttsë'r buaë.” E' kue̱ki̱ ilà kiè méka̱itö Aser.§ Aser: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè ittsë'r buaë.
14 Trigo wö alirke e' ké̱ska' ta̱ Rubén mía̱ kañika̱. Ee̱ ie' tö kalwö kiè mandrágora* mandrágora: Ká̱ e' ké̱wöska ta̱ ie'pa tö ibikeitseke tö mandrágora wö katé alakölpa tö, e' ta̱ e' tö ie'pa ki̱mèmi dök alàë. e' alí kué̱. E' bite̱ iwa̱ imì Lía a̱. Mik Raquel tö kalwö e' sué̱ ta̱ ichéitö Lía a̱:
—Be' we'ikèyö, kalwö debitu̱ be' alà wa̱ be' a̱, e' kakmú ña.
15 Lía tö iiu̱té:
—¿Be' kë̀ a̱ wë' idir tö be' wa̱ ye' wëm mítse̱r? ¡Kí̱ie ta̱ be' é̱na kalwö debitu̱ ye' alà wa̱ ye' a̱, e' yaktsa̱ ye' ulà a̱!
Erë Raquel tö iché ia̱:
—Kalwö e' skéie i̱'ñe nañewe ye' wëm patkekeyö be' ta̱ kapök.
16 Ka̱tuirketke ta̱ Jacob tso' kaneblök e' debitu̱ ta̱ Lía mía̱ iñale̱tsu̱k ta̱ ichéitö ia̱:
—Ye' tö ye' alà mandrágora e' mé Raquel a̱, e' skéie be' ka̱wöta̱ kapök ye' ta̱ i̱'ñe nañewe.
E' nañewe Jacob kapé ie' ta̱. 17 Eta̱ Skëköl tö Lía ttö̀ ttsé ta̱ iduneka̱ ta̱ ilà skà ku̱ne Jacob ta̱. Es ie' alà deka̱ ske̱l. 18 Lía tö iché: “Ye' tö ye' kanè méso mé ye' wëm a̱ e' skéie Skëköl ye' a̱ alà i' mé.” E' kue̱ki̱ ilà kiè méka̱itö Isacar.† Isacar: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè ské.
19 E' ukuöki̱ ta̱ Lía alà skà kéka̱ Jacob ta̱, e' ta̱ ideka̱ teröl. 20 Ie' iché: “Skëköl tö ye' a̱ ì buaë kakmé. Ire' ye' ala'r de teröl. E' kue̱ki̱ ye' wëm é̱na ye' dalërdaë jaishe̱t.” E' kue̱ki̱ ilà kiè méka̱itö Zabulón.‡ Zabulón: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè kakmeule.
21 Bata ekkë ta̱ ie' alà skà ku̱ne alaköl. E' kiè méka̱itö Dina. 22 Erë ñies Raquel ki̱mé Skëköl tö. Ie' tö ala'r mé ia̱ we̱s Raquel tö ikié ia̱ es. 23 Ie' duneka̱ ta̱ ilà tsá̱ ku̱ne kiè méka̱itö José. Ie' tö iché: “Ye' jaëne' sia̱rë e' yéttsa̱ Skëköl tö ye' ki̱. 24 Jehová mú tö ye' a̱ alà kí̱ mè ia̱ eköl.” E' kue̱ki̱ ikiè méka̱itö José.§ José: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè ilè ki̱mú.
Jacob iyiwak alöne tai̱ë
25 José ku̱ne e' ukuöki̱ ta̱ Jacob tö iché Labán a̱:
—Ye' ö́mine ye' ka̱ska'. 26 Ye' alakölpa ena ye' ala'r e'pa mú ye' a̱ a̱s imi'rak ye' ta̱. Ye' kaneblétke be' a̱ ie'pa skéie. Be' wa̱ ijche̱r buaë tö ko̱s ye' kaneblé be' a̱.
27 Erë Labán tö iiu̱té:
—Be' we'ikèyö. Be' e̱' tsú̱a̱tia̱ se̱nuk ye' ska'. Ye' tö itötké tö Jehová e̱r buaë ché ye' a̱ be' batamik. 28 Ichö́ ña ko̱s be' ki̱ inuköl kiane be' kanè skéie, e̱'ma ekkë ye' be' patuè̱mi.
29 Ie' tö iiu̱té:
—Be' wa̱ ijche̱r tö ye' kaneblé buaë be' a̱. Ñies ye' tö be' iyiwak kkö'né buaë be' a̱. 30 Mik ye' dë'bitu̱ be' ska', eta̱ be' kë̀ wa̱ ì ku̱' tai̱ë. I̱'ñe ta̱ be' wa̱ íyi tso' tai̱ë. Jehová e̱r buaë ché be' a̱ ye' kue̱ki̱. Erë ¿mik ye' kaneblö̀mi ye' wák a̱? Ye' wöché yamipaë.
31 Labán tö iskà ché ia̱:
—¿Ko̱s be' ki̱ ikiane tö be' patuè̱yö?
Ie' tö iiu̱té:
—Be' kë̀ tö ye' patau̱k. Erë ì chekeyö be' a̱ e' iu̱tö́, e' ta̱ ye' tö be' iyiwak kkö'nemi. 32 I̱'ñe ye' mi'ke be' iyiwak shu̱shtök. Obeja ko̱s dalolo ena chibo ko̱s wöaule shkitshkit ö u̱la̱u̱la̱ ese klö'we̱keyö ye' wák a̱ e̱' patuo̱ie. 33 Mik be' de ye' iyiwak sa̱u̱k ta̱ ee̱ be' isuè̱mi tö obeja dalolo ö chibo wöaule shkitshkit ö u̱la̱u̱la̱ ese ë̀ tso', e' ta̱ be' wa̱ ijche̱rwa̱mi tö ye' dör wëm yësyësë. E' kë̀ dör es, e' ta̱ be' wa̱ ijche̱rdaë tö ye' tö be' iyiwak ekiblé.
34 Labán tö iiu̱té:
—Tö́, buaë idir. Iù̱sö we̱s be' iché es.
35 Erë e' diwö shà̱ ta̱ ie' mía̱ ie' iyiwak shu̱shtök. Ie' chibo ko̱s tso' wöaule skëkshkëk ö u̱la̱u̱la̱ ese yéluritö. Ñies ie' obeja ko̱s tso' dalolo ese yéluritö ta̱ iméitö ila'r wëpa a̱ kkö'nè. 36 E' ukuöki̱ ta̱ iyiwak yélur ie' tö e' wëttsë ie' mía̱ shkè dö̀ ká̱ mañat Jacob yöki̱. Eta̱ Jacob ka̱wöta̱ Labán iyiwak male̱pa e' kkö'nuk.
37 Erë Jacob tö kal kua̱'ki̱ kua̱'ki̱ dö̀ mañalka e' ulà aki tée. Elka kiè álamo, skà kiè almendro, skà kiè castaño. Kal ulà kkuölit takla jchéloritö a̱s iwër wöaule saruru skëkshkëk. 38-39 E' ukuöki̱ ta̱ kal ulà e' tuléwa̱itö wé̱ iyiwak daparke di'yök e' wösha̱ë. Ee̱ iyiwak wöbatsöke ñì wa. Iyiwak wöbatsöke ñì wa kal ulà ñe' wösha̱ë e' ala'rla ko̱s tskirke wöaule skëkshkëk ö shkitshkit ö u̱la̱u̱la̱. 40 Iyiwak tskirke wöaule e' ko̱s dapa'wé̱itö bánet ie' wák a̱. Ese wë'ñe ko̱s u̱yéwa̱itö Labán iyiwak ko̱s wöaule ö dalolo ese a̱ a̱s itskir wöaule ö dalolo. Es ie' iyiwak alörke tai̱ë bánet, kë̀ ku̱' Labán icha ta̱ ñita̱. 41 Mik iyiwak bua'bua ese wöbatsöke ñì wa, eta̱ ie' tö kal ulà ñe' tuléwa̱ wé̱ iyiwak di' yöke ee̱. Es ie'pa tö kal ulà wöaule e' sué̱ mik iwöbatsöke ñì wa e' dalewa. E' ala'rla tskirke ko̱s e'pa dör wöaule. 42 Erë mik iyiwak sí po ese datse̱, eta̱ ie' kë̀ tö kal ñe' tulèwa̱. E' kue̱ki̱ iyiwak sí po ese ala'rla ko̱s tskirke e' dör Labán icha. Erë wé̱ bua'buaë ese dör ie' icha. 43 Es ie' de íyi blú tai̱ë. Obeja ena kanè mésopa wëpa ena alakölpa ñies kameio ena burro e' ko̱s tso' ie' wa̱ tai̱ë.
*30:6 Dan: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè Skëköl tö s'tsa̱tkè buaë.
†30:8 Neftalí: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè ñippök.
‡30:11 Gad: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè ka̱wö buaë mène.
§30:13 Aser: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè ittsë'r buaë.
*30:14 mandrágora: Ká̱ e' ké̱wöska ta̱ ie'pa tö ibikeitseke tö mandrágora wö katé alakölpa tö, e' ta̱ e' tö ie'pa ki̱mèmi dök alàë.
†30:18 Isacar: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè ské.
‡30:20 Zabulón: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè kakmeule.
§30:24 José: Hebreoie s'kiè e' wà kiane chè ilè ki̱mú.