1 Lung laa tonde Yesu la betum Galili vaalu, betum-anju danêêl haale ango nambe Taibilias, 2 tombe hil ngeeyaata layi taahu taahu osin niwêêk sen wiing ak hil anilakin-ato om sil taamuyin lôôt. 3 Tonde Yesu having yite maanggêêm-aso be lalakala dando kandu ti. 4  + o 6:4 Jon 2:13*De hil Yuda-te busin bop busin haluusin sen Anutu haluuh hil Islel hôôk vu Ijip bôôy-ato ngaaho lak, 5 tombe Yesu vêêl me lak, le yi de hil ngeeyaata dalaam vu yi, tombe nêêl vu Pilip nambe, “Yale baanggo vanôôn vu tana in yaambu be hil-anjo lanja?” 6 Vakasin-anjo yoo nêêl in nambe sahi Pilip, de va sen navu biing-ato ond yoo lak ni lung la. 7 Le Pilip nêêl laah vu yi nambe, “Naambe yiiy baanggo vanôôn ak 200 kina be yaambu daka daka vu sil ond me-le nohvu sil e.” 8 Tombe yite maanggêêm ango Simon Pita hali Endru nêêl vu Yesu nambe, 9 “Unoopasiv ti monako balet namaavaalu having paahuung yuuh nandôô-jo, lemu vanôôn dakaa-jo le dôôvu hil alu ngeeyaataa-jo naambe tana?” 10 Tombe Yesu nêêl nambe, “Ham naanêêl vu hil naambe sil gato mando.” Taakuu-ju taavêêt alis anivasa om sil lato dando lak, ond moow ngeeyaata lôôt lohvu 5 taosen.

11 Lato dando lung la tonde Yesu lôôh balet-anju lak, tombe lohak osin pêêlis la vu Anutu de hatiiy vu

sil, tonde yik paahuung yuuh-anjuuto wiing va timu, tombe sil oo laya lohvu kand. 12 Sil laya be lohvu sil atonde Yesu nêêl vu yite maanggêêm-aso nambe, “Ham naasupin vanôôn anyengale pin, in yame aambiliyak e.” 13 In sil laya balet namaavaalu nganjôô-to de nyengale-ngale nando, om sil lasupin nyengale lukala jaambang nomaayuuh-ambe laam yuuh-ambe pup.

14  + o 6:14 Diu 18:15; Jon 5:46*Om hil layi de Yesu wiing taahu taahu osin niwêêk-anjo, tombe lanêêl nambe, “Keen, Anutu-te omaaho ti sen lanêêl nambe naam voon-ato ond yik yii-jo.” 15  + o 6:15 Jon 18:36; Mat 14:23*Tombe Yesu lak ni nambe davu lanaam gako yi in nambe lambiing niwêêk in naatu silate omaaho lulemak, om yoo ti be laah kandu lu yesin.

16 Tonde soosin hôôk atombe Yesu-te maanggêêm-aso lala lato betum nanyendangga, 17 tombe sil lalakala kaanu ti be lala in lana betum vaalu Kapenaum ani, tonde taaku bus la de Yesu me-la hato vu sil e. 18 Tonde vavi bopaata ti laam osin niwêêk, tombe wiing-ambe betum anindanjeen ak, 19 de sil lateel kaanu be lala diin ak lôôt lohvu 5 kilomita me 6 kilomita. Tonde layi de Yesu naale lak bel baandoni be la valup ngaaho vu kaanu, tombe sil layêênin lôôt, 20 le nêêl vu sil nambe, “Yik saa-jo, om ham-ame anjêênin e.” 21 Tombe mem lawiingin-ambe lako Yesu lakala kaanu, tonde pavis atombe kaanu tok la taaku sen lala in nambe lanaa-to.

22 Tonde samiinaanôôn atombe hil sen dando betum vaalung-anjuuto lalak ni nambe kaanu heey-ame naalêê-ju le, yik timu sen Yesu-te maanggêêm-aso lalak-ambe lalaa-juuto, de Yesu me-lak kaanuu-ju be la having sil e. 23  + o 6:23 Jon 6:11*Tonde hil Taibilias-ate kaanu heey valu-nando ngaaho vu taaku sen Omaaho Bop lohak vanôôn-ambe sil layaa-to, 24 tombe sil layi le Yesu having yite maanggêêm-aso me-dandôô-ju le, om lalakala kaanuu-ju heey-ambe lala in salo Yesu vu Kapenaum.

25 Tombe sil latovu Yesu vu betum vaalu be lanêêl vu nambe, “Kaputung, galaam-anjo naangelis?” 26  + o 6:26 Jon 6:11-12*Tombe Yesu nêêl laah nambe, “Sa naanêêl keen lôôt vu ham naambe ham-ame kam navu nambe saawiing taahu taahu osin niwêêk ondeey ham navu salo sa le, malis, ham navu salo sa in balet sen ham aha be ham ahem pup-ato. 27  + o 6:27 Jon 4:14; 6:48-58*Ham-ame ambiing kul in gako vanôôn sen le na menamaa-jo le, malis, ham ambiing kul in gako vanôôn nôôn keen sen le mando danggataa-to. Vanôôn-anjo Omaahonôôn Noow e bu vu ham, in Mangganaan Anutu yoo taato yi langaah lung la in nambe biing kul-anjo.”

28 Tombe lalingin yi nambe, “Hey e aambiing Anutu-te kul naambe vaati?” 29  + o 6:29 1; Jon 3:23*Le Yesu nêêl laah vu sil nambe, “Anutu-te kul-anjo nambe ham ambiing gaving omaaho sen Anutu wiing laam-ato.”

30  + o 6:30 Mat 16:1; Jon 2:18*Tombe lanêêl vu nambe, “Gale gambiing taahu taahu jak va bop vaati in hey aangge be hey aambiing gaving hong? Gale gambiing kul vaati? 31  + o 6:31 Eks 16:14-15; Nam 11:7-9; Saam 78:24*Heyate himbop-aso bôôy ond laya vanôôn maana vu taaku lumbalaamb, lohvu vakasin sen kaavu neep hôôk kaapiyaa-to nambe, ‘Vu vanôôn baandoni vu sil-ambe laya.’ ” 32 Le Yesu nêêl vu sil nambe, “Sa naanêêl keen lôôt vu ham naambe Mose me-vu vanôôn baandoni vu ham e, malis, sate Aamangg oo navu vanôôn baandoni keen vu ham. 33 Ond vanôôn sen Anutu vuu-jo ond vu baandoni be lukalaam voon, tombe navu metumin vu omaahonôôn.”

34  + o 6:34 Jon 4:15*Tombe lanêêl vu nambe, “Omaaho Bop, goo monambu vanôôn-anja vu hey nohvu busin pin.” 35  + o 6:35 Jon 4:14; 6:48-58*Tombe Yesu nêêl vu sil nambe, “Yik saa-jo, soo aatu vanôôn metumin-ate. Omaaho ti nambe naam vu sa ond me-le jimb ahe naah e, de omaaho ti lopayo naam timu vu sa, ond me-le lo bambôôv jesin naah e. 36  + o 6:36 Jon 20:29*Lemu saanêêl vu ham lung laa-to nambe ham ahe sa lung la, le ham-ame awii-having sa le. 37  + o 6:37 Jon 17:6-8; Mat 11:28*De omaahonôôn pin sen Aamangg vu vu saa-to ond le lanaam vu sa, tonde omaaho ti naam vu sa ond same le gatiiy yi na le, malis. 38  + o 6:38 Mat 26:39; Jon 4:34*De sa vu baandoni be saalukalaam voon in nambe same yoo le aambiing va nohvu sa kangg e, malis, saalukalaam voon in nambe saambiing nohvu omaaho sen wiing sa laam-ato ka. 39  + o 6:39 Jon 10:28-29; 17:12*De omaaho sen wiing sa laam-anjo yite ka nambêênjo nambe omaahonôôn sen vu vu sa lung laa-to, ond same gavuuh ti be na menama le, malis, soo aambiing-ambe sil pin kandi jak vu busin taamusin. 40  + o 6:40 Jon 11:24*In Mangg yoo ahe having nambe hil pin sen lanji Noow-ambe londpayo na timu vu yii-to ond sil e mando metumin danggata, tombe sale aambiing-ambe sil kandi jak vu busin taamusin.”

41 Tombe hil Yuda layi Yesu paya be lakaas ngeeyaata lôôt, in nêêl nambe, “Saa-jo sa vanôôn sen sa vu baandoni le saalukalaam voon.” 42  + o 6:42 Mat 13:55*Tombe lanêêl nambe, “Omaahôô-ju yi Yesu sen Yusep noow-ato, de tangganaan ayuuh mangganaan ond yalak ni, le nambe tana sen nêêl gêên nambe laam vu baandoni?” 43 Tombe Yesu nêêl laah vu sil nambe, “Ham-ame bakaas ngeeyaata lôôt vu ham e. 44  + o 6:44 Jon 6:65*Omaaho ti me-yoo lohvu nambe naam vu sa malis e. Aamangg sen yoo wiing sa be sa laam-ato nambe daandiiy omaaho ti ond mem le naam vu sa, tombe sale aambiing-ambe kandi jak vu busin taamusin. 45  + o 6:45 Ais 54:13*In hil sen danêêl Anutu-te vakasin langaah-ato kaavu neep hôôk kaapiya nambe, ‘Anutu yoo le taahu omaahonôôn pin hôôk yite tanasin.’ De hil pin sen dango Aamangg-ate vakasin-ambe dalak nii-to ond dalaam vu sa. 46  + o 6:46 Jon 1:18*Lemu omaaho ti me-yi me lak Mangg e, yik omaaho timu sen nando having Anutu be laam-ato, ond mem yi me lak Mangg.

47  + o 6:47 Jon 3:15-16*“Om sa naanêêl keen lôôt vu ham naambe hil sen sil alondpayo naam timu vu saa-to ond sil e mando metumin danggata. 48  + o 6:48-49 Jon 6:35,58*De sa ond sa vanôôn metumin-ate.

49 In bôôy hamate himbop-aso laya vanôôn maana vu taaku lumbalaamb-ato tombe sil layimb lung la, 50 lemu vanôôn sen vu baandoni be laam voon-anjo ond naambe omaaho ti ja ond me-le jimb e. 51 De sa vanôôn metumin sen sa vu baandoni be sa laam voon-anjo. Omaaho ti nambe ja vanôôn-anjo ond le mando metumin danggata osin danggata. De vanôôn sen saambu vuu-to ond sa laaliip, in saambu vu omaahonôôn pin in nambe sil mando metumin.”

52 Tombe hil Yuda yoo lanêêl sil nambe, “Nambe vaati sen omaahôô-ju bu laaliip-ambe yanggaa-jo?” 53 Tombe Yesu nêêl vu sil nambe, “Sa naanêêl keen vu ham naambe ham-ame angga Omaahonôôn Noow laaliip e, osin ham-ame naanum yite nihees e, ond ham-ame le mando metumin e. 54 Hil sen lanja sa laaliip osin daanum sa nihees-ato ond sil e mando metumin danggata, de vu busin taamusin sale aambiing-ambe sil e kandi jak. 55 In sa laaliip-anjo tu vanôôn keen osin sa nihees tu bel numin keen. 56  + o 6:56 Jon 15:4-5; 1Jon 3:24*Om omaaho ti ja sa laaliip osin naanum sa nihees ond le mando hôôk sa, de sale mando hôôk yi. 57 Aamangg sen metumin danggakook-ato wiing-ambe sa laam, tombe sa nando metumin lak Mangg-ate niwêêk, om yik hil sen lanja saa-to ond sil e mando metumin jak sate niwêêk. 58 Ond manyinjo vanôôn sen vu baandoni be laam voon-ato, de me-nambe vanôôn sen bôôy hamate himbop-aso laya vu taaku lumbalaamb-ambe layimb-ato le, malis. Vanôôn-anjo nambe omaaho ti ja ond le mando metumin danggata osin danggata.”

59 Vakasin-anjo Yesu nêêl hôôk sen monanêêl tanasin hôôk dumb alo vu Kapenaum-ato.

60 Yesu-te hil ngeeyaata sen davu sapa yii-to lango vakasin-anju tombe lanêêl nambe, “Vakasin-anju nimeen lôôt, om lati lohvu nambe gango?” 61 Lemu Yesu yoo lak ni nambe yite hil lakaas ngeeyaata lôôt in vakasin-anju, om nêêl vu sil nambe, “Vakasin-anjo wiing-ambe ham ahem kalin a? 62  + o 6:62 Jon 3:13; Sin 1:9-11*De ham angge naambe Omaahonôôn Noow jak-ambe naah baan sen nando bôôy-ato ond ham e naanêêl naambe vaati? 63  + o 6:63 2Ko 3:6*De Vavi Vaambuung yoo navu metumin vu omaahonôôn, de yaningg naavi ond me-nahôôvu yiiy daka le, om vakasin sen soo aanêêl vu ham-anja ond saanêêl in nambe dôôvu hamate nôôn, osin bu metumin vu ham, 64  + o 6:64 Jon 13:11*lemu ham vaalu me-awii-having e.” Yesu nêêl nambêênju in hil sen me-le lambiing gaving yii-to le, ond yoo lak sil anind munggin, osin omaaho sen navu naanêêl yi langaah-ambe hil lanôôh-ato ond Yesu lak ni having. 65  + o 6:65 Jon 6:44*Tonde Yesu nêêl having nambe, “Yik danggakook-anja sen saanêêl vu ham lung la nambe omaaho ti me-yoo lohvu nambe naam vu sa malis e, Aamangg bu niwêêk vu yi ond mem.”

66 Yesu nêêl vakasin-anju om hil ngeeyaata sen davu sapa yii-to ond lavuuh yi de lalaah, de sil-ame lala having Yesu yesin laah e. 67 Tombe Yesu nêêl vu yite maanggêêm nomaayuuh-ambe laam yuuh-ato nambe, “De ham-ok, ham navu gavuuh sa gaving-ande ham ana?” 68 Le Simon Pita nêêl laah vu Yesu nambe, “Omaaho Bop, hey e ana vu lati? Vakasin metumin danggata yoo neep vu hong, 69  + o 6:69 Mat 14:33; 16:16; Mak 1:24; Jon 1:49*om hey aawii-having hong osin hey alak ni lung la nambe Anutu-te Omaaho Vaambuung hong.” 70 Tombe Yesu nêêl laah vu sil nambe, “Saaholin ham nomaayuuh-ambe laam yuuh, le ham ti lohvu mamu nipaya.” 71 Vakasin-anjo nêêl lak Yudas sen Simon Iskaliot noow-ato ond maanggêêm nomaayuuh-ambe laam yuuh-ato ti, in ngaaho lak in navu bu Yesu dukana hil namand in nambe lanyiis-ambe jimb.