1 Hôôk busin-anju Yesu vu bayêên alo be hato la voon, tombe la nando betum nanyendangga, 2  + o 13:2 Luk 5:1-3*le mem hil ngeeyaata lasupin lala vu yi om lakala nando kaanu ti, de hil pin daale lonak, 3 tonde mem nêêl vakasin pakwesin ngeeyaata vu sil. Nêêl ti nambe, “Ham gango, omaaho ti la in nambe baalil yite vave dukana kul moos. 4 Monaalil atombe vaalu tok nando mop, tombe manak lalaam-ambe laya lôôt. 5 De vaalu tok lakando ngaanggis pasivdaka sen lakando tatuuh baandonii-to, tombe sen ngaanggis pasivdaka muu-to om me valup pavis, 6 lemu taaku vavak ak-ambe malan pavis, tombe bambôôv valok-ate, in kangga me-lukala le. 7 De vaalu lokala ganggwak dangga tombe ganggwak valup having be yêês, om me-yiis nôôn e. 8 Tonde vaalu lokala ngaanggis anivasa ond valup-ambe yiis nôôn. Heey yiis nôôn doo-namaavaalu, de heey yiis nôôn doo-yaal, de heey yiis doo-ti be nomaayuuh. 9 Ke, omaaho ti nambe nanye neep ond gangoyin.”

10 Tombe maanggêêm-aso lala lalingin Yesu nambe, “Nambe vaati sen onanêêl vakasin pakwesin vu sil?” 11  + o 13:11 1Ko 4:1*Le nêêl laah vu sil nambe, “Ham ond mem Anutu nanêêl vakasin sen vun yii-to langaah vu ham lak sen Anutu nanggin yiiy-ato, le me-nanêêl langaah vu hil-anju le. 12  + o 13:12 Mat 25:29; Mak 4:25; Luk 8:18; 19:26*Naambe omaaho ti ka navu vakasin nivasa, ond Anutu le bu ka vaalu gaving-ambe jak ni lôôt. Le naambe omaaho ti doosin vakasin, de me-ka navu vakasin ti le, ond kakook daka sen neep vu yii-to ond Anutu le nôôh vêêl. 13  + o 13:13 Diu 29:4*Sa naanêêl vakasin pakwesin vu sil-anju in dangga nambe sil dayi va lemu me-dalak ni le, de nanyend nango taaku lemu me-dango be datokak dangga le. 14  + o 13:14-15 Ais 6:9-10; Jon 12:40; Sin 28:26-27*Om Anutu-te vakasin sen Yesaia nêêl langaah bôôy-ato nôôn ak lak sil nambe,

16  + o 13:16 Luk 10:23-24*“Nganjo ham ond ham akam vasa in ham amem nayi va, de ham nanyem nango vakasin. 17 Sa naanêêl keen vu ham naambe bôôy hil sen danêêl Anutu-te vakasin langaah osin hil anivalok ngeeyaata datung mend in nambe lanji va sen ham nahêê-jo, le ma de me-layi le,

de dambe nanyend in nambe gango vakasin sen ham nangôô-jo, le ma de me-lango le.”

18 “Om ham gango vakasin pakwesin danggakook jak omaaho sen vaalil vavêê-to le. 19 Hil pin sen dango vakasin nambe Anutu nanggin yite hil-ato le me-datokak dangga le, ond sil lalohvu vave sen tok nando mop-ato, tonde Omaaho Nipaya la navu sapos vakasin sen Anutu vaalôôh lokala sil alondpayôô-to. 20 Tonde vave vaalu sen tok lakando ngaanggis daka lakando tatuuh baandonii-to ond lohvu hil sen dangoyin vakasin-ambe dako lak pavis-ambe dapêêlis, 21 lemu lalohvu va sen kangga me-lukala le, om dando daka vêêl e mem va nimeen natokak sil, me omaaheey dawiing nindanjeen vu sil in davu sapa Anutu-te vakasin, tombe sim nind baya be davuuh Anutu la pavis. 22  + o 13:22 Mat 6:19-34; Luk 12:16-21; 1Ti 6:9-10,17*De vave vaalu tok lokala ganggwak danggaa-to ond lohvu hil sen dango Anutu-te vakasin, lemu sil alondpayo nimeen in kand navu va voon-ate osin mend nôôn in kupak ayuuh mone bop, tombe sil akand oo navu va nambêênjo natu bopaata nahilin Anutu-te vakasin, om me-le nôôn jak vu sil e. 23 Tonde vave vaalu sentok lukala ngaanggis anivasaa-to ond lohvu hil vaalu sen dango vakasin-ambe dawii-having tombe dayiis nôôn lohvu vave nayiis nôôn-ato. Vaalu dayiis nôôn ngeeyaata lôôt lohvu vave vaalu nayiis nôôn 100, de vaalu dayiis nôôn ngeey daka lohvu vave vaalu nayiis nôôn 60, de vaalu dayiis pasivdaka lohvu vave vaalu nayiis nôôn 30.”

24 Yesu nêêl vakasin pakwesin ango having vu sil nambe, “Anutu nanggin yite hil ond lohvu omaaho ti vaalil vave nivasa hôôk yite kul, 25 tombe hil deep busin-ande omaaho sen nayi yi payaa-to valup-ambe vaalil taavêêt anipaya nôôn yêês vave nivasa baandoni de lom-ambe la. 26 Tombe vanôôn nôôn ak lôôt-ambe wiingin nambe nyiis nôôn, le sim layi taavêêt anipaya valup having, 27 tombe yite kul vaha-so lala vu kul mangganaan-ambe lanêêl vu nambe, ‘Himbop, ovaalil vave nivasa hôôk gate kul, tonde taavêêt sen valup hôôk-anju vu tana?’ 28 Tombe nêêl vu sil nambe, ‘Omaaho sen nayi sa payaa-to wiing vaa-ja.’ Tombe kul vaha-so lalingin yi nambe, ‘Om hey ana bapuuh taavêêt-anju na?’ 29 Le nêêl vu sil nambe, ‘Ôôye, ham e bapuuh atombe ham bapuuh vanôôn gaving, 30  + o 13:30 Mat 3:12*om ham baale de yuuh ahosin balup-ambe lanjak hôôk ti, de busin sen hil daasupin vanôôn e mem. Sale naanêêl vu hil sen daasupin vanôôn-ato naambe sil bapuuh taavêêt anipaya naamunggin-ambe lambaav, le mem daasupin vanôôn nôôn jakana sate bayêên vanôôn-ate.’ ”

31 Tonde Yesu nêêl vakasin pakwesin ango vu sil nambe, “Anutu nanggin yite hil-ato ond lohvu môônd nôôvoow sen tok-ambe valup, tombe omaaho ti hako be la vaalôôh-ato. 32 Môônd nôôvoow-anju nipasiv lôôt, de me-bop nambe haah vaalu nôôn e, lemu taamusin valup-ambe kaluuh haah pasi-pasiv pin la de tu haah bopaata lak, tombe manak dahaav vunis-ambe dando lak nama.”

33 Tonde yik nêêl vakasin pakwesin ango vu sil nambe, “Anutu nanggin yite hil-ato ond lohvu va sen datung lukala balet-ambe nalinj-ato, danêêl nambe yis. Ond vêêh ti hako yis-anju be monanggingg having balet hôôk kaambum bopaata, tombe yis la hanggwang balet alopayo lôôt atombe linj.”

34 Yesu nêêl vakasin pakwesin pin-anju ond me-nêêl ti langaah e, yik yoo nêêl tu vakasin pakwesin amu vu hil alu bopaataa-ju, 35  + o 13:35 Saam 78:2*om Anutu-te vakasin sen omaaho ti nêêl langaah bôôy-ato nôôn ak nambe,

36 Yesu nêêl lung la tonde havuuh hil ngeeyaataa-ju de lukala bayêên alo, tombe yite maanggêêm-aso lala vu yi be lanêêl nambe, “Otatekin vakasin pakwesin lak taavêêt anipaya sen valup hôôk kul-ato dangga vu hey e.” 37 Tombe Yesu nêêl laah vu sil nambe, “Omaaho ti vaalil vave nivasa ond Omaahonôôn Noow, 38  + o 13:38 1Ko 3:9; 1Jon 3:10*de kul ond taaku voon-anjo pin, de vave nivasa ond hil sen latu Anutu-te hil-ato, de taavêêt anipaya ond Omaaho Nipaya Saalang-ate hil. 39 De omaaho sen vaalil taavêêt anipayaa-to ond Saalang, de busin sen daasupin nôôn ond lohvu busin taamusin lôôt. De hil sen daasupin vanôôn-ato ond angela-so, 40  + o 13:40 Mat 7:19; Jon 15:6*tonde sil bapuuh taavêêt anipaya be lambaav jak kin ond le lambiing naambêênju vu busin taamusin. 41  + o 13:41 Mat 24:31; 25:31-46; Mak 13:27*Omaahonôôn Noow e biing yite angela-so lana bapuuh hil anipaya pin sen davu palapin hil-ato, osin bapuuh hil kalêêsin ambu-so pin vu Anutu-te hil lavuun, 42  + o 13:42 Mat 8:12*tombe gaate sil jakana kin bopaata. Hôôk kin-anju ond le daasu bopaata, de navund monaangitak. 43  + o 13:43 Dan 12:3*Tombe hôôk busin-anju ond hil anivalok e daatêêlang naambe taaku mêê-to dôôk Maandin Anutu-te taaku. Omaaho ti nambe nanye neep ond gango.”

44  + o 13:44 Mat 19:29; Luk 14:33; Pil 3:7*“Anutu nanggin yite hil-ato ond lohvu kupak anivasa sen omaaho ti vun lukala ngaanggis-ambe nando de yimb, tombe taamusin atombe omaaho ango tokak-ambe wiingin, om kambu yesin laah, de la osin ka vasa lôôt, tomem la vu yinêên va pin-ambe hil laanggo, tombe hako monêê-ju be la vaanggo ngaanggis boow tii-ju sen kupak lukando hôôk-ato lak.”

45 “Ti having nambe Anutu nanggin yite hil-ato ond lohvu omaaho ti navu taahuun va, ond navu salo vaali nivasa vasa, 46 tombe yi vaali ti nivasa lôôt om vu yinêên va pin-ambe hil laanggo, de hako monêê-ju be la vaanggo vaali nivasaa-ju lak.”

47  + o 13:47 Mat 22:9-10*“Tonde yik ti having nambe Anutu nanggin yite hil-ato ond lohvu govak sen daate lokala bel-ambe paahuung vaha vaha nalokalaa-to, 48 be pup govak la le mem sil laandiiy lakalaam lonak, tombe sil dando be laholin paahuung anivasa vasa lokala kaambum, de nipaya ond laate la. 49 Vu busin taamusin lôôt ond le naambêênja. Angela-so le lanaam-ambe langgolin hil anipaya dôôk hil anivasa lavuun, 50  + o 13:50 Mat 13:42; Luk 13:28*tombe gaate sil jêê-na kin bopaata, tombe le daasu be le janga navund.”

51 Tonde Yesu lingin sil nambe, “Vakasin pin-anjo ond ham alak ni?” Tombe laliinggis nambe, “Êê-e.” 52 Tombe nêêl vu sil nambe, “Hil tanasin dangga-so pin sen kand navu Anutu-te tanasin bôôy osin sil lango sate vakasin lak Anutu nanggin yite hil-ato having-ambe lako lak, ond sil lalohvu bayêên mangganaan lokala yite bayêên alo kupak-atêêto be hako yite va moos osin va nimbôôy hôôk ti be lukalom.”

53  + o 13:53 Mat 7:28*Yesu nêêl vakasin pakwesin-anju lung la tonde kandi vuu-ju be la. 54  + o 13:54 Jon 7:15*Tok la baan atombe huli-la dumb alo be wiing tanasin vu hil, tombe lavindis lôôt-ande lanêêl nambe, “Omaahôô-ju hako lukook bopaataa-ju osin nawiing taahu taahu osin niwêêk-anju vu tana? 55  + o 13:55 Luk 3:23; Jon 6:42*Omaahôô-ju mak kaamunda noow, tangganaan Malia, de halindin Yaakop ayuuh Yusep de Simon ayuuh Yudas, 56 de vangaandin pin sen dando having yiiy-anjo, om hako va pin-anju vu tana?” 57  + o 13:57 Jon 4:44*Tombe sil ahend kalin vu yi. Tombe Yesu nêêl vu sil nambe, “Omaaho ti nanêêl Anutu-te vakasin langaah ond hil dako omaahôô-ju haale lak lohvu taaku pin, lemu hil vu yite baan dangga dosin osin hil sen sil dangga timuu-to ond sil-ame dako yi

lak e.” 58 Tombe Yesu me-wiing taahu taahu osin niwêêk ngeeyaata vu taakuu-ju le, in hil-ame lawii-having yi le.