1  + o 12:1 Ais 5:1-2*Yesu nêêl vakasin pakwesin-anjo vu sil nambe, “Omaaho ti vaalôôh kul wain ti be vaaku ayak hilin de haav taaku sen davu samu wain-aanôôn aniluk hôôk-ato, tonde haav bayêên vaha salak ti in nambe hil baale hôôk-ambe mend in kul wain-anju, tombe mem vu kul-anju lukala hil vaalu namand-ambe sil danggin, tonde yik la taaku dinaandiin lôôt. 2 De wain linj-ambe yiis nôôn-ambe suuh, tombe kul mangganaan wiing yite hil kul ti la vu hil sen danggin kul wain-ato in nambe gako yite nôôn vaalu. 3 Le ma de hil sen danggin kul-ato lalôôh-ambe laveek, tonde latiiy laah-ambe la nama malis. 4 Tonde kul mangganaan wiing omaaho ango laah, le ma de layiis lukala lukook de lawiing nindanjeen vu. 5 Tombe yik wiing omaaho ti laah yesin, le ma de layiis-ambe yimb, de lawiing nambêênju vu yite hil ngeeyaata having, laveek vaalu, de layiis vaalu be layimb. 6  + o 12:6 Mat 3:17*De kul mangganaan ayuuh noow timu sen ahe having yii-to yuuh oo dando, om wiing-ambe la vu sil in ka vu nambe, ‘Manyinjo sa noongg, om sil e lanjêênin yi.’ 7 Lemu hil sen danggin kul wain-ato lanêêl vu sil nambe,

‘Omaaho sen-anju le gako mangganaan-ate va pin, om ham-o, yaanyiis-ambe jimb-ande kul-anjo naatu yate va.’ 8  + o 12:8 Hiblu 13:12*Om lalôôh-ambe layiis-ambe yimb, le mem laate la voon. 9 Om kul wain mangganaan e biing vaati? Le balup-ambe nyiis hil sen danggin kul wain-anjuuto de bu kul-anju be hil vaalu ganggin. 10  + o 12:10-11 Saam 118:22-23; Sin 4:11*Mak ham-ame asevin Anutu-te vakasin-anjo mava? Nambe,

12 Yesu nêêl lung atonde yêêv-aso lalak ni nambe nêêl vakasin pakwesin-anjo lak sil, om lawiingin nambe lanôôh yi, le ma de layêênin hil ngeeyaataa-ju, om lavuuh yi de lala.

13  + o 12:13 Mak 3:6*Lawiing Palisai vaalu laving Helot-ate hil heey lala vu Yesu, be sil sahi yi in nambe naanêêl vakasin ti na paya ond daanêêl lak me bulôôt. 14 Om lalaam-ambe lanêêl vu yi nambe, “Kaputung, hey alak ganim nambe

hong omaaho sen onanêêl vakasin keen. Game nayêênin omaaho ti nambe haale bop me haale pasiv e, malis. Yik goo navu tatekin Anutu-te mop keen-ato langaah, om onaanêêl vu hey e. Lohvu nambe yiiy gaate taakis na vu Lom-ate yêêv bop Sisa me malis? 15 Yale gaate, me jip?” Le Yesu lak silate vakasin tatuhin-anju ni, om nêêl vu sil nambe, “Nambe vaati sen ham nawiingin nambe sahi saa-jo? Ham ambu mone ti naam saangge le.” 16 Om lavu mone ti la vu be yi, le mem nêêl vu sil nambe, “Lati kanu osin haale lakaneep-anjo?” Le lanêêl vu nambe, “Sisa.” 17  + o 12:17 Lom 13:7*Tombe Yesu nêêl vu sil nambe, “Om ham ambu Sisa-te va vu Sisa, de Anutu-te va vu Anutu.” Tombe lavindis in yite vakasin.

18  + o 12:18 Sin 23:8*Hil heey danêêl nambe omaahonôôn yimbin-ame le kandi jak naah e, ond danêêl hil-anju nambe hil Sadusi, ond Sadusii-ju lala vu Yesu be lanêêl nambe, 19  + o 12:19 Diu 25:5*“Kaputung, Mose kaavu tanasin in nambe yiiy sapa dôôk, ond kaavu ti nambe omaaho ti yimb-ande havuuh vane nando de noow ma, ond omaahôô-ju hali le gako vane vehaahôôv-anju in yuuh gako unoopasiv dukanaah mangganaan sen yimb-ato ahembaan. 20 Om hil o halindin namaavaalu be vindak yuuh dando, tombe sil halindin tuk hako vêêh ti be yimb de noow ma, 21 om sil halindin

miin hako vehaahôôv-anju tombe yimb de noow ma, tombe yik gwey wiing nambêênju va timu. 22 Sil o halindin namaavaalu be vindak yuuh sen lako vêêh timuu-juuto layimb pin, de sil noondin ma, tonde vehaahôôv yimb lakaneep ahus. 23 Om vu busin sen omaahonôôn yimbin kandi jak naah-ato, ond vehaahôôv-anju le naatu sil ti tana vane, in sil namaavaalu be vindak yuuh lako vêêh timuu-ju lung laa-to.” 24 Le sim Yesu nêêl vu sil nambe, “Ôôye, ham doosin Anutu-te niwêêk osin yite vakasin sen lukaneep kaapiyaa-to ondeey ham nakaas paya. 25 Vu busin sen omaahonôôn yimbin kandi jak naah-ato, ond moow ayuuh vêêh-ame le gako sil naah e, le nama, sil e mando nohvu angela-so sen dando baandonii-to. 26  + o 12:26 Eks 3:2,6*Vakasin lak omaahonôôn yimbin kandi jak naah-ato ond ham-ame asevin sen Mose kaavuu-to mava? Vakasin daka lak haah aniyin sen kin natum hôôk-ato, ond Anutu nêêl vu Mose nambe, ‘Abalaam ayuuh Isak-ande Yaakop, yaalate Anutu sa.’ 27 Le hamambe yaal layimb om yaal lala valok-ate? Malis, in Anutu ond hil metumin vu voon osin hil pin sen layimb-ambe lala dando metumin-ato silate Anutu yi. Ham nakaas paya lôôt.”

28 Tanasin dangga-so ti laam-ambe hangoyin-ande dakaas lôôt, tombe hangoyin vakasin sen Yesu nêêl laah vu sil-ato be nivasa lôôt, om lingin Yesu nambe, “Tanasin ti tana savok tanasin pin?” 29  + o 12:29 Diu 6:4-5*Le Yesu nêêl laah vu yi nambe, “Tanasin danggakook ti nyendoos-ato ond savok tanasin pin, nambe ‘Ham Islel, ham gango. Omaaho Bop sen yate Anutuu-to ond yi Omaaho Bop timuu-ju, 30 om ham ahem gaving Omaaho Bop hamate Anutu osin ham alompayo doos, be ham kanum doos, be ham akam na doos osin ham animwêêk na doos vu yi timu.’ 31  + o 12:31 Lev 19:18; Gal 5:14; Lom 13:9; Jem 2:8*De tanasin ango neep nambe, ‘Ham ahem gaving hil sen dando ngaaho vu ham naambe sen ham ahem oo naving ham-ato.’ Tonde tanasin pin ond ti me-kaluuh yuuh-anjo la le.” 32  + o 12:32 Diu 4:35; Ais 45:21*Tombe tanasin dangga tii-ju nêêl vu nambe, “Kaputung, ganêêl keen nambe Anutu ond yoo timu, de Anutu ango me-nando le. 33  + o 12:33 Diu 6:5; 1Sml 15:22; Hos 6:6*Om yahengg gaving yi osin yalonggpayo doos, de yakangg sapa yi osin yaninggwêêk doos na vu yi, be yahengg gaving hil sen dando ngaaho vu yiiy naambe sen yahengg oo naving yiiy-ato. Yiiy sapa tanasin yuuh-anjo ond mem kaluuh salivangin sen dasi lak kin nala vu Anutu osin salivangin sen yiiy natung vu Anutuu-to pin.” 34 Yesu hango de nêêl vakasin osin ka nivasa om nêêl vu nambe, “Ngaaho lak in Anutu ganggin hong gaving yite hil.” Tombe sim hil pin layêênin om me-lalingin yi in vakasin heey yesin laah e.

35 Yesu wiing tanasin hôôk Anutu-te dumb bop alo nambe, “Nambe vaati sen hil tanasin dangga-so danêêl omaaho sen Anutu yoo holin yi vulôôt in nambe dôôvu yiiy-ato nambe yite danggakook neep vu Devit? 36  + o 12:36 Saam 110:1*Le Vavi Vaambuung vêêl Devit alu lak-ambe nêêl nambe,

37  + o 12:37 Luk 19:48*Om sen Devit nêêl omaahôô-ju nambe Omaaho Bop, le nambe vaati sen Omaaho Bop-anju tu Devit-ate hil moos ti* Yesu nêêl Devit-ate vakasin-anju in nambe bêêl sil alund jak in kand bu naambe omaaho sen Anutu yoo holin yi vulôôt in nambe dôôvu yiiy-ato ond yite danggakook neep vu Devit lemu yite niwêêk kaluuh Devit la, ondeey Devit nêêl nambe Omaaho Bop. ?” Tombe hil pin langoyin-ambe londpayo nivasa.

38 Yesu wiing tanasin vu hil nambe, “Ham ganggin ham in tanasin dangga-so, in sil oo lawiingin nambe lanjop lolop dinaandiin-ambe ganjung noh talind in nambe omaahonôôn gako sil jak, 39 osin sil lana mando hil pin amend vu dumb alo, de vanôôn bop ond sil oo mando nalu munggin. 40 Dalakin vehaahôôv-ate bayêên de davun londpayo lak lohakin diin, om nipaya nyevahaan e naatovu sil bopaata lôôt.”

41  + o 12:41 2King 12:9*Yesu nando ngaaho vu taaku sen datung salivangin-ato be monayi hil dalup-ambe datung salivangin, ond yi de kupak dangga-so ngeeyaata daate mone bop. 42 Tombe yi vehaahôôv ti, yinêên va ma, ond valup-ambe haate yite mone noow daka yuuh, 43  + o 12:43 2Ko 8:12*om teey yite maanggêêm-aso lalaam-ambe nêêl vu sil nambe, “Sa naanêêl keen vu ham naambe vehaahôôv-anju ond yinêên va ma, lemu hatung salivangin-anju kaluuh omaahonôôn pin, 44 in sil pin-anju va ngeeyaata nando, le lako pasivdaka-daka be latung salivangin ak, de vehaahôôv-anju yinêên va ma, lemu haate yite mone pin lukala tu salivangin, de ti me-nando vu yi in baanggo vanôôn jak-ambe ja le.”