13
Barnabas maro Paulus apojoma'po
1 Moro Antioki pono Tamusi na'nanopy'san apyimy ta ro Tamusi auran uku'ponamon me, amepanamon me enapa kynatokon Barnabas, Simeon, mo'ko Niger me kynejatojaton inoro, mo'ko Sirene pono Lusius, mo'ko jopoto Herodes maro etuwaro'ma'po Manaen, Saulus enapa. 2 O'wino me Tamusi na'nanopy'san me Tamusi ety awongatokon. Kynonematokon enapa. Moro jako ro mo'ko Tamusi a'kary wyka'po: “Barnabas Saulus maro ytoko typo moro i'wanokon me ynyry'po amaminano ka'to'me.” 3 Tywonema'san mero, Tamusi 'wa taurana'san mero, itu'ponakaine tainarykon yry'san mero enapa, moro tokosanokon amaminano poko Barnabas aike'ka'po, Saulus aike'ka'po enapa i'waine.
Siprus po
4 Mo'ko Tamusi a'kary 'wa tomoky'san mero, Barnabas maro Saulus wo'pema'po Seleusie 'wa. Moro wyino ro kurijara ta ito'san Siprus 'wa. 5 Moro aitopo Salamis 'wa tytunda'san mero, moro Tamusi auranymbo ekarity'po i'waine morokon Simosu wota'nano'to'kon autokon ta. Johanes enapa imaroine kynakon epano'namon me.
6 Pa'poro moro pa'wu tu'po tytopoty'san wyino, Pafos 'wa itunda'san. Moro po ro amy tamoreken Simosu epory'po i'waine. Tamusi auran uku'ponen waike kynakon. Barjesus ety me kynakon. 7 Mo'ko ro mo'ko pa'wu undymanen Sergius Paulus ekosa kynakon. Mo'ko Sergius Paulus amy tupu'ponen wokyry me kynakon. Mo'ko 'wa ro Barnabas, Saulus ko'mapo'san ty'wa. Moro Tamusi auranymbo etary 'se kynakon iwyinoine. 8 Aurangon po'takaro te kynakon mo'ko Elymas, mo'ko tamoreken. (Moro Elymas taurotopo ro tamoreke man.) Kristus wyinono me mo'ko pa'wu undymanen wairy a'kotory 'se kynakon. 9 Saulus, mo'ko Paulus me enapa kynejatojaton inoro y'namoro'po Tamusi a'kary 'wa. Onu'ka'pa Elymas ene'po i'wa. 10 Irombo ika'po: “Tonapiren 'ne roten! Yja'wanymbo 'ne roten! Ewa'rumy tamuru a'sakary! Pa'poro tamambore aino jenono'nen! Morokon sapatoronokon Tamusi emary ko'wairory poko mana! 11 Erome te Tamusi opoky'matan. Ajenuke'take. Weju anene'pa maitake amy kurita 'wa ro.” Irombo o'win wytory imero enuru ewa'rumamy'po. Amy taronen man upi'po i'wa. 12 Moro ene'po mero mo'ko pa'wu undymanen we'i'po Kristus wyinono me. Mo'ko Jopoto poko omepano 'wa i'naranga'po.
Moro Pisidie tano Antioki po
13 Irombo kurijara ta Pafos wyino tyto'san mero, mo'karon ta'sakarykon maro Paulus tunda'po moro Panfili tano aitopo Perge 'wa. Johanes we'i'po te imaroine tytory 'se'pa noro. Iwerama'po rapa Jerusalem 'wa. 14 Mo'karon a'sakarykon wyto'san te Perge wyino moro Pisidie tano Antioki 'wa. Moro po ro moro otare'matopo kurita iwo'my'san moro Simosu wota'nano'to'kon auto taka. Iwotandy'mo'san. 15 Moro omenano mero'po, mo'karon Tamusi auran uku'ponamonymbo nimero'san kareta erupa'ma'san mero enapa, mo'karon Simosu wota'nano'to'kon auto jopotorykon 'wa ero taurangonymbo aropo'po mo'karon apojoma'san 'wa: “Yja'sakarykon, amy o'to awykarykon 'se aja'taine mo'karon ijaro 'wa opy'san pori'tomato'me, kaitoko.”
16 Irombo Paulus awomy'po. Tainary awonga'po i'wa ity'nato'ko'me. Irombo ika'po: “Israel pajanymbo, Tamusi nendonamon, epanamatoko. 17 Mo'karon Israel pajanymbo tamusiry 'wa mo'karon kytangonymbo tyje mandon tywyinonaka. Mo'karon typyitorykon ety enapa tawonga i'wa man, mo'karon Egypte ponokon ekosa emamyrykon jako. Moro Egypte wyino ro taro i'wa mandon typori'tory ta. Exodus 1:7, Exodus 12:51 18 Irombo oko-kari'na siriko iwairy taro moro iponomyn wo'i ta moro emepo'pa iwairykon tapyije i'wa man. Numeri 14:34, Deuteronomium 1:31 19 Moro Kana'an yinonory tu'po oko-to'ima amykon aseke tamerykon aronamon kari'na apyimykon y'ma'ka'san wyino ty'wa, moro inonorykon aporenjan me mo'karon Israel pajanymbo tyje i'wa mandon. Deuteronomium 7:1, Jakobus 14:1 20 O'win-kari'namboto o'win-kari'na itu'ponaka oko-kari'na itu'ponaka ainapatoro siriko iwairy taro morokon otykon tywo'ka'se man. Moro pa'po me undymanamon me amykon tyje mandon mo'ko Tamusi auran uku'ponenymbo Samuel wairy 'wa ro. Richteren 2:16, 1 Samuel 3:20 21 Morombo wyino tywoturupo mandon amy poto 'su jopoto poko. Tamusi 'wa mo'ko Kis ymuru Saul tyje man ijopotorykon me. Mo'ko ro amy Benjamin pajanymbo a'sakary me tywaije man. Oko-kari'na siriko jopoto me tywaije man. 1 Samuel 8:5, 1 Samuel 10:21 22 Mo'ko Saul ka'po wyino, i'petakan me mo'ko David tyje man ijopotorykon me. Mo'ko poko ro Tamusi 'wa ero tuku'po man: ‘Mo'ko Isai ymuru David seporyi amy yturu'po nisanory wokyry me. Pa'poro o'to ywykato'kon ka'tan.’ 1 Samuel 13:14, 1 Samuel 16:12, Ware 89:20 23 Mo'ko parymbo ro amy tyje Tamusi 'wa man mo'karon Israel pajanymbo Epano'namon me moro tykatopombo wararo. Mo'ko Jesus, wykaje irombo. 24 Mo'ko wopyry uwaporo Johanes 'wa pa'poro mo'karon Israel pajanymbo tyko'ma mandon tamamyrykon u'mato'me i'waine, iwosetykapoto'ko'me enapa. Markus 1:4, Lukas 3:3 25 Moro tamamin aike'kary 'wa Johanes tyka man: ‘Mo'ko Mesias me anekanopyrykon kapyn awu wa. Ywena'po ta te kyno'tan mo'ko isapatory etandy ymbokato'me y'wa uwam'po watapoja inoro.’ Johanes 1:20, Mateus 3:11, Markus 1:7, Lukas 3:16, Johanes 1:27
26 “Yja'sakarykon, Abraham pajanymbo, mo'karon ara'naine Tamusi nendonamon enapa, ky'wanokon me ro ero kari'na ymbokanen auranano tyje man. 27 Mo'karon Jerusalem ta amandonon irombo mo'karon tyjopotorykon maro mo'ko Jesus ukutyry 'se'pa tywaije mandon. Turumena i'waine man. Iwara te mo'karon Tamusi auran uku'ponamonymbo nimero'san, morokon otare'matopo kurita wararo tyneruparykon tyka'po i'waine man. 28 Amy pairo iwopoto'man anepory'pa tywe'i'san se'me, Pilatus 'wa tywoturupo mandon iwopoto'me. Mateus 27:22-23, Markus 15:13-14, Lukas 23:21-23, Johanes 19:15 29 Pa'poro morokon ipoko imero'san ka'po'san mero ty'waine, tyka i'waine man moro ipokatopombo wakapu wyino. Irombo tunenje i'waine man. Mateus 27:57-61, Markus 15:42-47, Lukas 23:50-56, Johanes 19:38-42 30 Tamusi 'wa te iromby'san wyino tawongapo rapa man. 31 Pyime kurita tywosenepo man mo'karon Galilea wyino Jerusalem 'wa tymaro anuku'san 'wa. Inaron ro erome kari'na 'wa moro o'to iwe'i'po ekari'namon me mandon. Apojoma'san 1:3
32 “Iru'pyn oka ekari'san ro na'na o'waine. Moro kytangonymbo 'wa tykatopombo ro 33 tyka'po Tamusi 'wa man mo'karon ipajanymbo 'wano me, ky'wanokon me, wykaje irombo. Jesus irombo tawongapo rapa i'wa man. Iwara enapa moro ijokonory ware ta tymero man: Ware 2:7
“Ymuru amoro mana. Erome ajumy me tywaije wa.”
34 “Ikota'pa moro ija'mun waito'man me mo'karon iromby'san wyino Jesus tawongapo rapa man Tamusi 'wa. Moro poko ro tyka man Tamusi: ‘Moro yturu'po maro David 'wa ywykato'konymbo sika'take o'waine.’ Jesaja 55:3 (LXX) 35 Amy terapa oje irombo tyka man: ‘Mo'ko tamyikaporen apyitory ja'mun anikotano'po'pa maitake.’ Ware 16:10 36 Mo'karon tamamyry jakonokon ta'sakarykon 'wano me tamamina'po mero, mo'ko David tyromo'se man Tamusi nisanory me. Mo'karon itangon tu'mungon aporito tunenje man. Ija'mun tykota man. 37 Mo'ko Tamusi nawongapo'po ja'mun te ikota'pa tywaije man. 38 Mo'ko nikapy'po poko ro morokon oja'wanykonymbo kary man uku'toko, yja'sakarykon. Moro ekarojan ro na'na. Pa'poro oja'wanykonymbo kary tupi man morokon Moses nimero'san omenano 'wa. 39 Pa'poro kari'na yja'wanykonymbo kanon moro i'wa mo'ko Tamusi nawongapo'po amyikary. 40 Tuwaro aitoko, mo'ko o'win amy Tamusi auran uku'ponenymbo wyka'po waito'me ajepory'paine. Ero wara irombo tymero i'wa man:
41 ‘Senu'ka pangon! Ajenutatoko! Oneke'toko! Moro ajemamyrykon jakonokon kurita amy oty sika'sa. O'waine moro oty ekarity'pomboto amy kari'na 'wa, anamyika'pa pairo maitory.’ ” Habakuk 1:5 (LXX)
42 Kurandonaka itorykon jako, mo'karon aurangonymbo etanamonymbo woturupo'san i'waine mony otare'matopo kurita rapa auranato'ko'me morokon tynekarity'san poko. 43 Moro Simosu wota'nano'topo auto wyino tywepa'ka'san mero, Paulus, Barnabas wekena'san pyime Simosu 'wa, pyime Tamusi nendonamon Simosu me atypotonon 'wa enapa. Mo'karon apokuma'san ro i'waine mo'ja ro moro Tamusi turu'popory ta emando'ko'me.
44 Moro otare'matopo kurita wopyry ta pa'poro rypo mo'karon moro ponokon wota'nanopyry manombo tywaije man, mo'ko Jopoto ekary eta. 45 Mo'karon kari'na apyimykon ene'san mero ty'waine, mo'karon Simosu ato'ke iwe'i'po. Irombo onapi me moro Paulus nekarityry ekarity'po i'waine. 46 Enari'ma te Paulus, Barnabas wyka'san: “O'waine na'nen moro Tamusi auranymbo etary kynakon. Amyjaron te murumenaton. Moro i'matypyn amano apyinamon me atu'ku'pa matypojaton. Iro ke ro mo'karon Simosu me e'i'non 'wa kynotu'manon na'na. 47 Ero wara irombo mo'ko Jopoto na'na 'wa tyka man: Jesaja 42:6, 49:6
‘Mo'karon Simosu me e'i'non 'wano aweinano me kyryi. Iwara ro uta'no wyino kari'na munendake nono y'matyry 'wa ro.’ ”
48 Moro eta'po mero, mo'karon Simosu me e'i'non ewa'pota'san. Mo'ko Jopoto ekary amyika'po i'waine. Pa'poro mo'karon i'matypyn amano 'wanokon me tyje tywaije kynatokon inaron we'i'san Kristus wyinonokon me. 49 Moro wyino ro mo'ko Jopoto ekary wotaripapy'po wararo.
50 Mo'karon Simosu 'wa te mo'karon Tamusi nendonamon tywoneporamon woryijan, mo'karon aitopo ponokon potonon wokyryjan enapa erupo'toma'san. Mo'karon maro ro mo'karon aitopo ponokon apokuma'san i'waine, Paulus, Barnabas wetoine itoto'ko'me. Imoma'san ro i'waine moro tyinonorykon wyino. 51 Mo'karon apojoma'san 'wa te typupurukon y'koka'san, mo'karon aitopo ponokon e'mato'me ty'waine. Irombo ito'san Ikonium 'wa. Mateus 10:14, Markus 6:11, Lukas 9:5, 10:11 52 Mo'karon Antioki ponokon omepatonon te moro awa'ponano 'wa, Tamusi a'kary 'wa enapa ty'namororykon ko'mangapo'satokon.
13:17 Exodus 1:7, Exodus 12:51
13:18 Numeri 14:34, Deuteronomium 1:31
13:19 Deuteronomium 7:1, Jakobus 14:1
13:20 Richteren 2:16, 1 Samuel 3:20
13:21 1 Samuel 8:5, 1 Samuel 10:21
13:22 1 Samuel 13:14, 1 Samuel 16:12, Ware 89:20
13:24 Markus 1:4, Lukas 3:3
13:25 Johanes 1:20, Mateus 3:11, Markus 1:7, Lukas 3:16, Johanes 1:27
13:28 Mateus 27:22-23, Markus 15:13-14, Lukas 23:21-23, Johanes 19:15
13:29 Mateus 27:57-61, Markus 15:42-47, Lukas 23:50-56, Johanes 19:38-42
13:31 Apojoma'san 1:3
13:33 Ware 2:7
13:34 Jesaja 55:3 (LXX)
13:35 Ware 16:10
13:41 Habakuk 1:5 (LXX)
13:47 Jesaja 42:6, 49:6
13:51 Mateus 10:14, Markus 6:11, Lukas 9:5, 10:11