JUANËAN 'A UPÍ BANA
1
Nucën Papa Diosan Bana uni 'iá
1 Nucën Papa Diosan ñu unioisama pain 'aínbi ca aín Bana 'iacëxa. Aín Bana ax ca Nucën Papa Diosbë 'iacëxa, ax ca Nucën Papa Diosbi 'iacëxa. 2 Usa 'ain ca ñu uniocëma pain 'ain aín Bana, ax Nucën Papa Diosbë 'iacëxa. 3 Aín Banáinshi ca camabi ñu uniacëxa. Nucën Papa Diosan Bana 'aíma 'ia 'ain ca ñu 'aíma 'ianan ñancáishi 'itsíanxa. 4 A bana anúan Nucën Papa Diosan nëtë 'inan 'aish ca camabi ñu 'imainun uníxribi ënë nëtënu bucuia. Usai 'i ca an 'imicëx unicama sinánñu 'icën. 5 Ñunshin 'atimanën 'imicëxun unin 'aisama 'iti sinaniabi ca Nucën Papa Diosan Bana ax upíira 'ixun uni upí 'inun 'imia. Usaquian 'imia ca ñunshin 'atimanën a cuati uni upí 'iaxma 'inun quixun Nucën Papa Diosan bana a nëtënima.
6 Uni achúshi ca 'iacëxa Juan caquin anëcë. A ca Nucën Papa Diosan ënë menua unun xuacëxa. 7 Ax ca Nucën Papa Diosan Bana, an 'uchañuira 'icëbi uni aín nuitu upí 'imiti, ax ucëbëa ami catamënun camabi uni a ñuixuni uacëxa. 8 Juan, ax ca an uni aín nuitu upí 'imiti ama 'iacëxa. Usa 'aíshbi ca axa uti ainra uni aín nuitu upí 'imiti, a unicama ñuixunuan Nucën Papa Diosan ënë menu xucë 'iacëxa. 9 An aín sinan upíira 'ixun uni upí 'imiti axa uti ñuiquin ca Juanën unicama ñuixuancëxa.
10 An aín sinan upíira 'ixun uni upí 'imiti ax ca ënë menu 'iacëxa. Usa 'ixun an Nucën Papa Diosbëtan camabi me 'imainun camabi ñucama unio 'icëbi ca unicaman, ui cara ax 'icë quixun 'unánma 'icën. 11 Ënë nëtënu 'icë unicaman ca an unio 'ixunbi, atubë 'inúxa ucëbi biisama tancëxa. 12 Usa 'ixunbi ca uicamax cara ami sinánan ami catamëtia, acama Nucën Papa Diosan bëchicëa 'inun 'imiacëxa. 13 Unían aín xanumi bëchicë tuá ax ca unishi 'ia. Unin bëchicënëxa usa 'aínbi ca usama Nucën Papa Diosan bëchicëcama 'icën. Ax ca aín cushínshia aín bëchicë 'imicë 'icën.
14 Nucën Papa Diosan Bana a ca bëtsi tuásaribi 'inun xanun bacë́ancëxa, uni 'inun. Nucën Papa Diosan sinánsaribi 'ixun ca ënë menu 'icë unicama abë 'ixun nuibacëxa. Ax aín Bëchicë Achúshi 'aish aín Papa Diossaribi 'aish aín sinan upíira upí cananuna isacën. 15 Usa 'ain ca Juan, an uni nashimicë, an Nucën Papa Diosan Bana ñui munuma banaquin cacëxa:
—Ënëx ca a ñuiquin ësaquin 'ën mitsu caëxancë a 'icën: Axa 'ë caxu uti uni ax ca 'ësamaira 'icën. 'Ëx 'icëma pain 'ain ax pain 'iá 'aish ca 'ësamaira 'icën.
16 An ca aín sinan upíira 'ixun ax 'icësaribitinu nun sinan upí 'inun nuibaquin ënquinma nu 'aquinia. 17 Uisai cara Nucën Papa Diosan uni 'iti 'icë quixun ca Moisésnën nucën raracama 'unánmiacëxa. Usa 'aínbi ca axira uxun Jesucristonën asérabi nuibaquin aín 'ucha tërë́nquin Nucën Papa Dios cuëëncësabi oía aín uni 'inun 'imiaxa. 18 Uinu 'icë unínbi ca Nucën Papa Dios isáma 'icën. Aín Bëchicë Achúshi, axa aín Papabë 'icë, an cuni ca uisa cara Nucën Papa Dios 'icë quixun nu 'unánmiacëxa.
I. JESUCRISTONËAN GALILEA ME 'IMAINUN JUDEA MENUXUN BANA ÑUIXUAN (1.19-12.50)
Juanëan Jesús ñuia
(Mt 3.11-12; Mr 1.7-8; Lc 3.15-17)
19 Usa 'ain ca Jerusalénu 'icë judíos unicaman ax caraisa ui 'icë quixuan Juan ñucátanun, sacerdotecamacëñun levita unicama xuacëxa. 20 Xucëx cuanx bëbaxuan ñucácëxun ca parántisama tanquin Juanën cacëxa:
—'Ëx cana Cristoma 'ain.
21 Cacëxun ca cacëxa:
—¿Ama 'aish caina ui 'ain? ¿Elías caina 'ain?
Quixuan cacëxun ca cacëxa:
—'Ëx cana ama 'ain.
Cacëxun ca ñucátëcëancëxa:
—¿An Nucën Papa Dios quicë bana unicama ñuixunti uni, axa uti a caina mix 'ain?
Cacëxun ca —ama cana 'ai —quixun cacëxa. 22 Usaquin cacëxunbi ca catëcëancëxa:
—¿Uiira caramina mix 'ain? An nu xucë unicamanu cai cuanun ca mix caramina ui 'ai quixun nu cat.
23 Cacëxun ca Juanën cacëxa:
—'Ëx cana axa anu uni 'icëma menuax munuma banacë uni a 'ain, ësai qui: “Nucën 'Ibu ca aia, camina axa anun uti bai mëníoquin racanati 'ain”. An ënë bana cuënëo, Isaías, an Nucën Papa Dios quicë bana unicama ñuixuncë, axa quiásabi oi cana 'ëx 'in.
24 Axa usaquin Juan ñucati cuancë unicamax ca fariseo unicaman xucë 'iacëxa. 25 Usa 'ixun ca Juan catëcëancëxa:
—¿Mix Cristoma 'ianan Elíasma 'ianan an Nucën Papa Dios quicë bana unicama ñuixunti, axa uti ama 'ixunbi caina min uisa cupí unicama 'unpaxan nashimin?
26 Cacëxun ca Juanën cacëxa:
—'Ën cana uni 'unpaxan nashimin, 'aínbi ca mitsúnmi 'unáncëma uni achúshi mitsubë 'icën. 27 Ax 'ësamaira 'aish ca mitsúnmi 'unánun 'ë caxu aia. 'Ëx 'iisama pain 'ain, ax pain 'iá 'aish ca 'ësamaira 'icën. Axa upíira 'aish cushiira 'ain cana 'ëx asaribima 'aish ami rabini a 'urama 'itima 'ain. Usai 'iquin cana aín taxacabi tubuxuntima 'ain.
28 Jordán 'ucëmanan 'icë Betábara cacë ëma anuxuan unicama nashimicë, anu cuanx ca unían xucë unicama usai Juanbë banacëxa.
Carnero 'icësaribitia unin 'ucha cupí bamati, Cristo, a ñuicë bana
29 Usaquin unicama coónxun ca Juanën Jesús aia isacëxa. Aia isi ca quiacëxa:
—Ca is, ënëx ca unin 'ucha cupí carnero bamati 'aínbia ax bamacë cupí Nucën Papa Diosan camabi unin 'ucha tërë́nti a 'icën. 30 Ënëx ca a ñuiquin ësai quiquin 'ën mitsu cacë a 'icën: Axa 'ësamaira uni ax ca 'ë caxu aia. 'Ëx 'icëma pain 'ain ca ax pain 'iacëxa. Usa 'aish ca 'ësamaira 'icën. A ñuiquin 'ën mi cacë, a ca ux 'icën. 31 'Ënribi cana a 'unáncëma 'ain, 'aíshbi cana Israel unicaman uisa uni cara quixun a 'unánun 'unpaxan uni nashimi uan.
32-33 Usaquin catancëxun ca, ësai ca 'iaxa quixun Juanën unicama ñuixuancëxa:
—'Ën a 'unáncëma 'icëbi ca Nucën Papa Diosan 'ën 'unpaxan uni nashiminun xuquin 'ë caxa: “Uni achúshinua 'ën Bëru Ñunshin Upí ubútancëx 'iruia camina isnuxun 'ain. Ainra ca uni 'ën Bëru Ñunshin Upíbëa 'inun 'imiti 'icën”. Usaquin ca 'ë caxa. An 'ë cacësabi oquin cana Nucën Papa Diosan Bëru Ñunshin Upía ñumacuru tinax naínuax ubútancëx a uninu 'iruia isan. 34 Usaquin isun cana —ax ca Nucën Papa Diosan Bëchicë 'icë —quixun camabi uni cain.
Usaquin ca Juanën cacëxa.
Jesusan aín 'unánmicë unia 'inun a pain caísa uni
35 Usaquian coon ca Juanbë aín 'unánmicë uni rabë́ 'iacëxa. 36 Abë 'icë ca Jesús cuainia isquin Juanën cacëxa:
—Ca is, carnero 'icësaribiti unin 'ucha cupí bamanuan Nucën Papa Diosan xua a ca ux 'icën.
37 Usaía quia cuaquin ca Juanën 'unánmicë uni rabëtan Jesús nuibiancëxa. 38 Nuibiancëxun caxu bësuquin isquin ca Jesusan cacëxa:
—¿Añu caramina barin?
Cacëxun ca ñucácëxa:
—¿Uinu cara min 'iti 'ic, rabí? (Rabí quicë bana, ax ca an uni 'unánmicë uni qui quicë 'icën.)
39 ¿Uinu 'icë cara min 'iti 'ic? quixun cacëxun ca Jesusan cacëxa:
—Isi cuanun ca ut.
Cacëx cuanxun ca aín 'iti isacëxa, istancëx ca bari xupíbucëbëa baquíshti 'urama 'ain abë 'iacëxa.
40 Juanën cacëxun cuaquian Jesús nuibiancë uni rabëtax ca bëtsix Simón Pedronën xucën Andrés 'iacëxa. 41 Jesusan 'itinuax cuanxun ca Andrésnën aín xucën Simón Pedro bariquin mëraxun cacëxa:
—Mesías cananuna isan.
Mesías quicë bana, ax ca Cristo, axa utia judíos unicaman caíncë a qui quicë 'icën. 42 Cabianquin ca aín xucën Jesúsnu buáncëxa. Buáncëx bëbaia isquin ca Jesusan bëñachaquin cacëxa:
—Mix camina Juanën bëchicë, Simón, a 'ain. 'Aíshbi camina Cefas caquin anëcë 'iti 'ain.
Cefas quicë bana, ax ca Pedro qui quicë 'icën.
Jesusan Felipe 'imainun Natanael abë cuanun ca
43 Usaquian Pedro coon pëcaracëbë, Galilea menu cuanti sinani cuanquinbi ca Jesusan Felipe mëracëxa. Mëraquin ca cacëxa:
—'Ën mi 'unánminun ca 'ëbë cuani ut.
44 Felipe Betsaida ëmanu 'icë uni 'ain, ca Andrés 'imainun Pedroribi, anu 'icë uni 'iacëxa. 45 Usaquian Jesusan cacëx cuanxun ca Felipenën Natanael cacë uni bariquin mëraquin cacëxa:
—A ñuiquian Moisés 'imainun an Nucën Papa Diosan sinánmicëxun uni bana ñuixuncë unicaman cuënëo, a uni cananuna mëran. Ax ca Jesús, Nazaretnu 'icë uni, Josénën bëchicë, a 'icën.
46 Felipenën cacëxun ca Natanaelnën cacëxa:
—¿Nazaret ëmanu cara ñu 'unáncë uni 'iti 'ic?
Cacëxun ca Felipenën cacëxa:
—Usa ca mi isnun ca 'ëbë cuani ut.
47 Cabianquin buáncëxa Natanael aia isi ca Jesús quiacëxa:
—U unix ca asérabi Israel uni upí 'icën, uni paráncëma ca ux 'icën.
48 Quia ca Natanaelnën cacëxa:
—¿Uisaxun caramina 'ë 'unan?
Cacëxun ca Jesusan cacëxa:
—Mi caia Felipe cuancëma pan 'aínbi cana mi higuera tanáinua isan.
49 Cacëxun ca Natanaelnën cacëxa:
—Mix camina Nucën Papa Diosan Bëchicë 'ianan Israel unicaman 'apu 'ain.
50 Cacëxun ca Jesusan cacëxa:
—¿Higuera tanáinua cana mi isan 'ën mi cacëxun caramina bërí, ënëx ca Nucën Papa Diosan Bëchicë 'icë quixun 'ë sinanin? Minmi 'ë iscësamaira oquin camina 'ën ñu 'aia isnuxun 'ain.
51 Ësaquinribi ca Jesusan Natanael cacëxa:
—Asérabi cana mitsu cain, naí panárabëcëbëtan camina uni 'inux 'ëx anuax uá, 'ë manáminuaxa Nucën Papa Diosan ángelcama cuaruanan ubutia isnuxun 'ain.