1 Pai añu puinu tinbunu, ma bijee faraón kipimi. Tsenñu faraón kipibi, Nilo pi kelunu uyunaren, 2 pisha mandishpai wagara faala naraa nakululuu tene. Tsejtu ñañi chundala ishtape fifikentsula. 3 Tsa denaren yala' benesha bain mandishpai wagara ejkekee firuundene defaatu, pi kelunu uyudila ajke' faamula' keesha. 4 Tsanatun, ¡entsa ejkekee firuu wagaalaya juntsa naraa nakululuu wagaalanu defikila!

Tsenmalan faraón mandengakemi. 5 Tsejturen manen kasu' manguipiñu, umaa ma trigu lura narai awamin, mandishpai ali vi' trigu tene nandiyaimi. 6 Tsenmala bene bain mandishpai ali mafaala pajlanu deechusha jamu ishuwachi dejuya' ejke jupeendene. 7 Tsenmin entsa ejke ali trigu jumula naraa trigu aa ali jumulanu defikila.

Tsenñu faraón mandengatu mijami naa kipibi tsaiñuba.

8 Tsejtu ayunchi kepenene yuj pensandyami. Tsandyatu, kumuinchi Egipto' chumu mirukulanu demikatu, faraón kuinda kemi ya naa-i kipi'ba. Tsenñuren naa-i kipitaa tsaiñuba muba aseetangui'tu waintyula. 9 Tsenñu binu kikare' faraónnu kuwa kuwakemula' bale ruku, faraónnu entsandimi: Naa iya pashiitu mandengatyu' firu' kikeñuu kendu bain challaa mandengayu. 10 Ñu kaspele, ñuchi tiba kiikemu rukulanu ajaatyatu, naa pan kiikemu bale rukunu bain, naa inu bain peesu pumuwaave peesu pumulanu washna' keekeenamula' bale ruku' yasha. 11 Tsenñu ya bain, i bain manguepe dekipiwayu. Tsejtu vee vee dekipiwayu, tsenmin main main naa-i depikitaa tsaiñuba aseetanguenuu juwa. 12 Tsenñu washna' keenamula' bale rukuchi manda-i' taawasha kemu main hebreo musu laaba puwa. Tsejtu juntsa musu lala naa naa-i dekipiñuba main main aseetangue' kuinda kiwa. 13 Tsenñu ya naati pañu bain juntsa deiyu. Tsejtu iya engu taawasha manjañun, mainya tuta' yangaraive, timi.

14 Tsenñu faraón ya' chachillanu Josénu peesusha mangalaanu uudenguiñu, jei mangalaajila.

Tsejtu José malutu, tyaipu mangue', jali vera manbana', faraón' ajuusha jimi.

15 Tsenñu faraón tsandimi: Iya kipiñuren muba aseetangue' wainnu deki've, tsaaren ñuya naa-i dekipiñuba aseetangue' wainmuve detiñu mijayu, timi.

16 Tsenñu José pakatu tsandimi: Iya maali aseetangue' tsanguityu juyu; Diosya ñu naa-i kipitaa tsaiñuba wandi' ñuchi uraanuu mijakaanu juve, timi.

17 Tsenñu Josénu faraón patu tsandimi: Iya kipibi Nilo pi kelunu uyunayu. 18 Tsanaren pisha mandishpai wagara naraa nakululuu tene defale' ñañi chundala ishtape findetsuwa. 19 Tsadenan juntsala' bendala mandishpai wagara demafaave mafiruu ejkekee tene. Tsaaren naa-uwanuba Egiptosha juntsaa firuu wagaraya kata' kerajtuyu. 20 Tsejtu juntsa ejkekee firuu wagaala juntsa ajke' faamu mandishpai wagaa nakululuu jumulanu defidekiwa. 21 Tsaaren juntsangue' defituren, maliiba jayu aawa' mangueraindetyu', kaspele naaju ejkeke deju'ba juntsaaren ne judeewa. Juntsai kipitu mandengayu.

22 Tsejtu manen kasu' manguipiñu, umaa mandishpai ali trigu tene narai de-awave ma lura juunuren. 23 Tsenñu bene yala' benesha mandishpai trigu ali pajlanu deechusha jamu ishuwachi dejuya' ejke jupeendene de-awave. 24 Tsejtu entsa ejkekee ali jumula aa ali naraa jumulanu defidekiwa. Entsai kipitaa mirukulanu iya entsandi kuinda keñuren, maliiba aseeta dekityu' inu dewandi've naa-i kipitaa tsaiñuba, timi.

25 Tsenñu José faraónnu pakatu tsandimi: Ñu pai bijee kipiiñushu juntsa main juuren tsaave. Dios wajturen tyee kenu ju'ba ñunu mijakaatunguiñuve. 26 Mandishpai wagara naraashu juntsala mandishpai añu juve ti' keewarave. Tsenmala mandishpai trigu ali naraashu juntsala bain tsaren mandishpai añu juve ti' keewarave. Tsaju' juntsa kipiñu jumula main juuren tsaave. 27 Tsenmala mandishpai wagara ejkekee firuu jumula bendala faamula bain, mandishpai añu juve ti' keewarave. Tsenmala mandishpai ali ejke jupe deeve tishu juntsala bain mandishpai añu tiba yamuj inu juve ti' keewarave. 28 Tsa' mitya iya ñunu naati pañuba, Dios bene juntsanguenu tsuyu ti' ñunu keewaatunguiñuve. 29 Kumuinchi Egipto tusha mandishpai añu' mityaya pure' bui tinbu juu tiyanu tsuve. 30 Tsejturen bene mandishpai añu' mityaya tiba yamuj juu tiyanu tsuve. Tsainmala naa Egiptosha tiba bui tinbu i' puimuwaañuba mandengan dejutyuve. Entsa yamujka tinbu nuka bain tiba finutsumu millangue dekikaanu tsuve. 31 Juntsa-i' aa yamuj tiyanmala, naajulaba kaspele bui tinbu i' puimuwaañuba jaiba mandengai'nu detsuve. 32 Tsejtu ñunu juntsaren pai bijee kipikaamiya, Diosya ura uwain tsanguenbera kenu ju', wajturen tsanguenu jutaa tsanguiñuve. 33 Tsa' mitya ñu, faraón, main bibu' aseeta juunu mi'ke' kade, tsangue' yanu Egipto tunu washna' keenakaanu tireñu urave. 34 Tsejtu ñu entsanguide: uñi detire' naa nukaba de-eetu chachilla ti de-iware' kañu bain man pela veekare' ma pela kalare' ñuchi wa'kaakaa kikaade, matyu juntsa mandishpai añu tiba inu tinbu pullaindyuya. 35 Tsejtu kumuinchi juntsa finutsumi jumula juntsa mandishpai añu tiba de-inu tinbunu deka' pebulutala de-uukare', faraón' tyaapasha puite' washkikaade, bene chachilla finudetsu. 36 Tsenmala entsa fikenuu jumula uukara' tsananu tsuve juntsa mandishpai añu yamuj tinbu janmala chachilla finudetsu, matyu Egiptosha chumula pandachi yamuj detiya' peyan jutyu, timi.

37 José entsandiñu, faraón bain, naa ya' kelunu mi'na' tiba kiikemu chachilla bain pensangue' keetu, uraa tyala. 38 Tsenñu faraón yachi tiba kiikemu chachillanu entsandimi: ¿Veelaba entsaa Diosa' espirituchi kivetaa chachi katawanu jun? timi.

39 Tsejtu Josénu tsandimi: Ñu tsaa bibu' pensa juu, tsenmin tsamantsa aseeta juuya dejutyuve, matyu Diosya ñunu entsaa mijakaanu tireñu' mitya. 40 Ñaa in chunu yanu bale ruku mandiyanu juve. Tsenmala kumuinchi in chachilla ñu' uudennu tene meedinu detsuve. Tsaaren iyaa rei' mitya iren ñunu kayu pullaa bale ruku chunanu tsuyu, timi. 41 Tsanditu: Iya ñunu kumuinchi entsa Egipto tusha washkemu uñi tirentsuyu, timi.

42 Tsejtu faraón, ya' muute chujtintsumi suutes kalaatu, José' tyamishunu pukemi. Tsanguemin balela' pannu ura linu jali pangaanu uudenguikemi, tsenmin kutunu panantsumi bain uru tene juu pandekaami. 43 Tsanguetu bene ya' kelunu jijiimu naraa karu kawalluchi ju'llaa jumunu e'lare' eekemi. Tsenñu ya' chachilla ajkesha utis jijiitu, chachillanu entsa entsandila: Ya' ajuusha teedi' balengure' keewaadei, tiitila. Entsaitaa José kumuinchi Egiptochi uñi tiyami.

44 Tsenñu faraón bene entsandimi: Iyaa faraónyu, tsaaren muba ñunu uuden pa'tyumujchiya Egipto' chulla tiba kenu dejutyuve, timi.

45 Tsejtu faraón Josénu vee mumu manbutu Egipto palaachi Safenat-panéah timi. Tsenmin, Josénu faraón supungumi On pebulubi chumu, pajtanu dyus kure' balenguumishtimu ruku Potifera' na'ma, Asenatnu. Tsenñu José kumuinchi Egipto tusha bale ruku tiyami.

46 José 30 añu juunu uwanaa faraónchi taawasha kemu tiyami. Tsejtu José nukaba lu' ji' deneimi Egiptosha. 47 Juntsa mandishpai añunu tiba pure' bui tinbu tiyaimi. 48 Tsenñu José juntsa bui tinbu jañu kumuinchi tiba imula mandishpai añunu deka' wa'kaatu nutsa pebulusha kalen juñuba junga taji' tsutsungaakaami. 49 José juntsangue', bui inu tinbu jañu deka' wa'kaatu, finutsumi trigu pure' kake' fera ñiipe tsun tsangue deka' wa'kaami, tsejtu tsamantsangue wa'kaatu naake' miken tsai tiyami.

50 Kayu yamuj tinbu jaindyuren, José ya' shinbu Asenatba pai na miyandimi. Asenatya On pebulubi chumu, pajtanu dyus kure' balenguumishtimu ruku Potifera' na'ma juwaami. 51 Tsejtu José ajke' nanuya Manasés mumu pumi, Dios yanu naa taaju ke' puiñuba demanbashware', naa ya' paandela' mitya bain pensandyawaatyuve titu. 52 Tsenmin ya' bene nanuya Efraín mumu pumi, Diosya ya' taaju-i' puinu tunuren tiba yaichi uraanuu dekikare', naa na bain miyandiwaave, titu.

53 Tsenñu Egiptosha yumaa mandishpai añuya bui tinbu de-i' puiñu, 54 umaa mandishpai añu yamuj tinbu tene jumu bain tiyami, José naati pamuwaañuba juntsaitu. Tsenñu naa nuka bain ti fin tsai tiyala. Tsaaren Egiptoshaya tiba fikenuu jumula tsumi. 55 Tsenñu bene Egipto' chulla ti fin tsai tiyatu, faraón' junga ji' panda pa' jila. Tsenñu faraón kumuinchi Egiptosha chullanu tsandimi: José' jungaa ji' dekeetu, ya naatiñuba tsanguidei, timi.

56 Tsejtu naa nuka bain ti fin tsaa tiya deiñu, José nuka nuka fikenuu buli uukara' tsuñuba majuuke' atintsumi Egipto' chullanu, matyu nukaba kayu yamujka ne tiyaintsuñu' mitya. 57 Tsenñu naa nuka tu' chulla bain ti fin tsandyatu Egiptosha buli ati'kanu José' junga jijiila, matyu nuka bain tiba fikenuu tsutyuñu' mitya.