1 Läꜙ maˊ toˉnëˊ maˊ cha̱a̱yˉ baˊ, la̱a̱yꜗ Juuˈ. Juuˈ ja̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ kya̱a̱hˊ Dio. Ja̱ˉbaˊ Juuˈ ja̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ hñiiꜘ Dio. 2 Hi̱ˉ naˉ maˊ la̱a̱ˈ läꜙ maˊ toˉnëˊ kya̱a̱hˊ Dio. 3 Hñiiyꜘ gaꜙjmeeyꜘ läꜙjëꜙ heˉ chaˉ, niꜙ miihˉ saꜙ chaˉ heˉ maˉnaˉlaꜚ kihꜗ hñiiꜘ heˉ saꜙ gaꜙjmeeyꜘ hñiiyꜘ. 4 Kihꜗ hñiiꜘ bihꜗ naˊji̱i̱hꜙ. Hehꜗ heˉ naˊji̱i̱hꜙ ja̱ˉ, laꜗ läꜙko̱o̱ˉ waˊjeˉ heˉ chooꜙ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ. 5 Gaꜙläꜙjnäꜘ waˊjeˉ ja̱ˉ jeeˊ maˊ tä̱ä̱hˊ hi̱ˉ jmeeꜙ heˉ hlɨɨhˈ. Pero dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jmeeꜙ heˉ hlɨɨhˈ, saꜙ gaꜙlɨyhꜗ kya̱a̱hˊ.

6 Hiꜙ maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ maˊ che̱e̱ˉ Jwa̱a̱ꜚ hi̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ Dio. 7 Hi̱ˉ heꜘ jaꜗ kye̱ˉ juˈdsooꜘ, mahꜗ kwayꜗ juˈdsooꜘ kihꜗ waˊjeˉ, mahꜗ läꜙja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ läꜙdsooꜘ dsëꜗ kihꜗ waˊjeˉ ja̱ˉ kya̱a̱hˊ juuˈ heˉ gaꜙkwayꜘ. 8 Ja̱ꜙ hi̱ˉ heꜘ maˊ la̱a̱ˈ läꜙko̱o̱ˉ waˊjeˉ ja̱ˉ, jayꜗ mahꜗ kwayꜗ juˈdsooꜘ kihꜗ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱o̱ˉ waˊjeˉ ja̱ˉbaˊ. 9 Maˉngooꜗ yaꜙjä̱hꜙ jäꜙ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱o̱ˉ waˊjeˉ heˉ laꜗ juˈdsooꜘ, heˉ chooꜙ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ.

10 Ja̱ˉbaˊ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ maˉcha̱a̱yˉ, hiꜙ gaꜙjmeeꜘ Dio jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ taꜙlaꜙ kiyhꜗ. Pero dsaˉ cha̱a̱ˉ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ saꜙ gaꜙläꜙkyu̱u̱yꜙ. 11 Jayꜗ ja̱ˉbaˊ jmɨˉgyʉʉꜙ kiyhꜗ, pero hi̱ˉ cha̱a̱ˉ kya̱a̱yꜗ saꜙ gaꜙhe̱e̱yhˉ. 12 Pero läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙhe̱e̱yhˉ, hi̱ˉ jmeeꜙ dsooꜘ dsëꜗ kiyhꜗ, gaꜙkwayꜘ jwëˈ le̱e̱yꜘ jo̱o̱ꜘ Dio. 13 Heˉ la̱a̱yꜗ jo̱o̱ꜘ Dio, ja̱ꜙ kihꜗ heˉ gaꜙläꜙcha̱a̱yꜙ läꜙko̱o̱ˉ lleˋ kihˈ dsaˉläˉcha̱a̱ˉ dsaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ, niꜙ ja̱ꜙ kihꜗ heˉ gaꜙläꜙhyohꜙ dsëꜗ choˈjmiiyˉ heˉ gaꜙläꜙcha̱a̱yꜙ heˉ la̱a̱yꜗ jo̱o̱ꜘ Dio, niꜙ ja̱ꜙ kihꜗ heˉ gaꜙjmeeꜘ choˈjmiiyˉ hʉʉˊdsëˉ heˉ gaꜙläꜙcha̱a̱yꜙ. Heˉ gaꜙläꜙcha̱a̱yꜙ läꜙ hnøøꜗ hñiiꜘ Dio baˊ ja̱ˉ.

14 Hi̱hꜗ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Juuˈ ja̱ˉ, gaꜙlë̱ë̱yꜗ dsaˉ mahꜗ gaꜙgyayˉ jeeˊ jnänˋ, hiꜙ jnäähˈ discípulo kya̱a̱yꜗ gaꜙjë̱ë̱ˊ jnihꜘ heˉ la̱a̱yꜗ jø̱ø̱yhˈ. La̱a̱yꜗ jø̱ø̱yhˈ kihꜗ heˉ la̱a̱yꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ ko̱o̱ˉ mëëˈ kya̱a̱ꜗ Tääˋ. Haˉ ko̱hꜘ saꜙ lluꜗ dsëyꜗ hiꜙ kye̱yˉ juˈdsooꜘ jmahꜗ baˊ. 15 Gaꜙkwaꜘ Jwa̱a̱ꜚ juˈdsooꜘ kiyhꜗ, maˊ jäyhꜘ:

—Hi̱ˉ laˉ heꜘ hi̱ˉ maˊ jwahnꜙ kihꜗ: “Hi̱ˉ jäꜙ kë̱ë̱ˉ gaˊ kinꜙ, hi̱ˉ laˉ jø̱ø̱hˈ gaˊ läꜙko̱o̱ˉ jnäꜘ, jëëhꜘ ko̱ˉja̱ˉ maˉcha̱a̱ˉ bihꜗ jä̱ä̱ꜗ kiꜙ jnäꜘ.”

16 Haˉ ko̱hꜘ saꜙ chaˉmiihˉ heˉ chaˉ kiyhꜗ, hiꜙ jeeˊ gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ jneˊ johꜘ heˉ saꜙ maˉhñah˜ jneˊ. Ja̱ꜙ ko̱o̱ˉ häˊ maˉmiˉjä̱ä̱yꜗ jneˊ. 17 Hehꜗ ley, taꜙlaꜙ kihꜗ Moisé baˊ jaˈ. Pero läꜙjëꜙ heˉ laˊ kwaꜙ Dio, kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ juˈdsooꜘ, taꜙlaꜙ kihꜗ Jesucristo baˊ gaꜙhñahꜗ jneˊ. 18 Ji̱hˊko̱hꜘ ji̱hˊlɨhꜘ, niꜙ ja̱a̱ˉ saꜙ maˉjë̱ë̱ꜙ Dio. Jo̱o̱yꜘ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ ko̱o̱ˉ mëëˈ baˊ, hi̱ˉ gyaꜗ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Tääˋ, hi̱ˉ heꜘ baˊ maˉmiˉjnääyˉ jnänˋ haˉ läꜙ la̱a̱yꜗ.

19 Dsaˉtaˊ judiu hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Jerusalén gaꜙche̱e̱yꜗ jmiˉdsaˉ kya̱a̱hˊ dsaˉ levita kihꜗ Jwa̱a̱ꜚ mahꜗ naˊngɨɨyˊ juuˈ kiyhꜗ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Jwa̱a̱ꜚ. 20 Heˉja̱ˉ gaꜙhe̱e̱hˉ baˊ Jwa̱a̱ꜚ heˉ jmeeyhꜗ juuˈ, saꜙ gaꜙhmäyꜘ:

—Ja̱ꜙ heꜘ jnäꜘ la̱a̱nꜗ Cristo —gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ sɨɨyhꜙ.

21 —¿Hi̱i̱ˉ baˊ la̱a̱hˈ hneˉ ja̱ˉ? ¿Cheˊ hneˉ heꜘ Elía? —gaꜙsɨɨyhꜙ Jwa̱a̱ꜚ.

—Ja̱ꜙ heꜘ jnäꜘ —gaꜙjäyhꜘ.

—¿O cheˊ hneˉ heꜘ la̱a̱hꜗ dsaˉ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio hi̱ˉ nøøꜘ juuˈ jäꜙ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ? —gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ.

Ko̱o̱ˉ kaˉlähꜘ gaꜙje̱e̱hˉ Jwa̱a̱ꜚ juuˈ kiyhꜗ:

—Ja̱hꜙha̱ˈ.

22 —¿Hi̱i̱ˉ baˊ la̱a̱hˈ hneˉ ja̱ˉ? Mahꜗ ngëëˊ jnäähꜗ juuˈ kweeˉ kihꜗ hi̱ˉ maˉche̱e̱ꜗ jnäähˈ. ¿Haˉ läꜙ jwahꜘ hñaahꜗ? —gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ sɨɨyhꜙ Jwa̱a̱ꜚ.

23 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ sɨɨyhꜙ:

—Jnäꜘ la̱a̱nꜗ hi̱ˉ kwaꜙ juuˈ jeeˊ laˈ hwaꜗ ki̱i̱ꜙ jeeˊ saꜙ kwaꜙ niꜙ miihˉ: “Miˉllu̱u̱ˋ hnähꜘ hñaahꜗ mahꜗ jäꜙ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ ko̱ˉdsooꜘ jwëˈ” —läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjähꜘ Isaía hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio.

24 Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ dsaˉ judiu heꜘ maˊ la̱a̱ˈ fariseo. 25 Gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kiyhꜗ kaˉlähꜘ gaꜙsɨɨyhꜙ:

—¿Heˉlaˈ ja̱ˉ cha̱a̱hˊ dsaˉ jmɨɨˉ, cherˊmahꜗ saꜙ la̱a̱hꜗ Cristo, niꜙ saꜙ la̱a̱hꜗ Elía, niꜙ hi̱i̱ˉ gaˊ jñahꜘ dsaˉ hi̱ˉ maˊ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio? —gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ sɨɨyhꜙ.

26 —Jnäꜘ cha̱a̱nˊ dsaˉ jmɨɨˉ kya̱a̱hˊ jmɨɨˉ baˊ, pero jeeˊ kyahˈ hnähꜘ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ saꜙ kyu̱u̱hꜙ hnähꜘ. 27 Hi̱ˉ heꜘ jäꜙ kë̱ë̱ˉ gaˊ kiꜙ jnäꜘ. Hiꜙ niꜙ saꜙ të̱ˊdsë̱ë̱nꜗ chiihnˊ mahꜗ llenˋ looˉ heˉ häˊ tɨɨyˊ —gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ sɨɨyhꜙ.

28 Läꜙjëꜙ heˉ laˉ gaꜙlaꜗ jeeˊ jwɨɨˉ heˉ che̱e̱ˉ Betania, taꜙ hngaahˋ ko̱ˉta̱a̱ˉ kihꜗ jmɨɨˉ Jordán, taꜙ jeeˊ maˊ choo˜ Jwa̱a̱ꜚ jmɨɨˉ.

29 Maˊ gaꜙjnäꜗ jyohꜘ jmɨɨˊ, gaꜙjë̱ë̱ꜗ Jwa̱a̱ꜚ Jesús jaꜗ taꜙ jeeˊ maˊ cheyhˈ, mahꜗ gaꜙjäyhꜘ:

—Jëëˋ daˊ, hi̱ˉ naˉ heꜘ Borrego mähꜗ kya̱a̱ꜗ Dio hi̱ˉ jñuuh˜ dsoˊkyeˉ kihꜗ dsaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ. 30 Hi̱ˉ naˉ naˉ hi̱ˉ maˊ jwahnꜙ kihꜗ: “Kë̱ë̱ˉ gaˊ kinꜙ, jäꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ jø̱ø̱hˈ gaˊ läꜙko̱o̱ˉ jnäꜘ, jëëhꜘ ko̱ˉja̱ˉ maˉcha̱a̱ˉ bihꜗ jä̱ä̱ꜗ kiꜙ jnäꜘ.” 31 Jnäꜘ saꜙ maˊ kyu̱u̱ꜙ jnihꜘ. Maˉjan˜ mahꜗ cha̱a̱nˊ dsaˉ jmɨɨˉ baˊ mahꜗ läꜙja̱ˉ, läꜙjnääyꜘ kihꜗ dsaˉ Israel.

32 Gaꜙmiꜙjnääˉ gaˊ Jwa̱a̱ꜚ juuˈ, gaꜙjäyhꜘ:

—Gaꜙjëënꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ kihꜗ Dio gaꜙjyooꜗ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ, la̱a̱yꜗ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ juuˉ, hi̱ˉ gaꜙjä̱ꜘ ko̱ˉhwëëꜘ nëˊ kiyhˈ. 33 Jnäꜘ saꜙ maˊ manꜙ hi̱i̱ˉ heꜘ. Pero hi̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ jnäꜘ heˉ cha̱a̱nˊ dsaˉ jmɨɨˉ kya̱a̱hˊ jmɨɨˉ, gaꜙsɨɨyhꜙ jnäꜘ: “Hi̱ˉ jë̱ë̱hˈ jyooꜗ Jmɨˉlleꜘ mahꜗ jä̱ꜗ ko̱ˉhwëëꜘ nëˊ kiyhˈ, hi̱ˉ heꜘ heꜘ hi̱ˉ cha̱a̱ꜗ dsaˉ jmɨɨˉ kya̱a̱hˊ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ kihꜗ Dio.” 34 Läꜙja̱ˉ gaꜙjëënꜗ hiꜙ jmeenꜙ juˈdsooꜘ kiyhꜗ, hi̱ˉ heꜘ heꜘ Jo̱o̱ꜘ Dio —gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ.

35 Maˊ gaꜙjnäꜗ jyohꜘ jmɨɨˊ, ko̱o̱ˉ kaˉlähꜘ maˊ chehˈ Jwa̱a̱ꜚ kya̱a̱hˊ u̱u̱ˈ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ. 36 Maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ Jesús maˊ ngëyꜙ jeeˊ ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙjäyhꜘ:

—Jëëˋ daˊ, hi̱ˉ naˉ heꜘ Borrego mähꜗ kya̱a̱ꜗ Dio.

37 Maˊ gaꜙnuuꜘ läꜙu̱u̱ꜘ hi̱ˉ maˊ gaꜙnääˊ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ heˉ gaꜙhlëëyhꜘ läꜙja̱ˉ, gaꜙnääyꜗ kya̱a̱hˊ Jesús baˊ. 38 Maˊ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús hñiiꜘ, gaꜙjë̱ë̱yꜗ cha̱a̱ˈ hi̱ˉ heꜘ kaahˋ kiyhˈ, mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ:

—¿Heeˉ naˉ hnoohꜘ hnähꜘ?

Mahꜗ gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ:

—¿Haˉ ñehꜘ hneˉ Rabí, heˉ laˉ hnøøꜗ jähꜙ Taˉjwohꜗ?

39 —Yaˉnääꜘ hnähꜘ ja̱ˉ mahꜗ yaˉjëëˋ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ.

Gaꜙnääyꜗ mahꜗ naˊjëëyˉ haˉ maˊ gyayˈ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙjä̱yꜘ kya̱a̱yhˊ jmɨɨˊ ja̱ˉ. Hor˜ ja̱ˉ, maˉtëꜘ ko̱ˉhi̱ˊ gyaˈ.

40 Ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙu̱u̱ꜘ, hi̱ˉ gaꜙnuuꜘ kihꜗ Jwa̱a̱ꜚ hi̱hꜗ gaꜙjmeeꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Jesús, che̱e̱ˉ Andreˊ ø̱ø̱hꜚ Simón Peeˊ. 41 Heˉ gaꜙjmeeyꜘ toˉnëˊ, naˊhnääyhˉ ø̱ø̱yhꜚ Simón mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ:

—Maˉje̱e̱ˈ jnäähꜗ Mesía —heˉ hnøøꜗ jähꜙ Cristo.

42 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ naˊjä̱ä̱yˉ Simón chaˊnëˊ Jesús. Maˊ gaꜙjë̱ë̱ꜗ Jesús hi̱ˉ heꜘ, gaꜙjäyhꜘ:

—Hneˉ heꜘ Simón, jo̱o̱ꜘ Joná. Hneˉ läꜙche̱e̱hˉ Cefa —heˉ hnøøꜗ jähꜙ Peeˊ.

43 Maˊ gaꜙjnäꜗ jyohꜘ jmɨɨˊ, ngaahꜗ Jesús taꜙ Galilea. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙjë̱ë̱yꜗ Felipe mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ:

—Ñaˉ kya̱a̱hˊ jnäꜘ.

44 Felipe heꜘ maˊ cha̱a̱ˉ Betsaida, dsaˉgooˈ Andreˊ kya̱a̱hˊ Peeˊ kaˉlähꜘ. 45 Maˊ gaꜙje̱e̱ˈ Felipe Natanael mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ:

—Maˉje̱e̱ˈ jnäähꜗ hi̱hꜗ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙsɨɨꜘ Moisé kihꜗ nëˊ ley, hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio gaꜙsɨɨꜘ kiyhꜗ kaˉlähꜘ. Hi̱ˉ heꜘ heꜘ Jesús, jo̱o̱ꜘ José hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Nazaret.

46 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Natanael:

—¿Haˉ läꜙ laꜗ juuˈ heˉ yaˉhë̱ë̱ˈ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ jeeˊ jwɨɨˉ Nazaret?

—Ñaˉ mahꜗ jëëˋ daˊ —gaꜙjähꜘ Felipe sɨɨyhꜙ.

47 Maˊ gaꜙjëëꜗ Jesús ngooꜗ yaꜙjä̱hꜙ Natanael, gaꜙhlëëyhꜘ kiyhꜗ:

—Hi̱ˉ jaꜗ naˉ, hi̱ˉ naˉ baˊ heꜘ dsaˉ Israel, hi̱ˉ saꜙ chaˉ niꜙ miihˉ juuˈ taˉjuuˈ tuhˉdsëꜗ.

48 —¿Haˉ läꜙnaˉ heˉ maˉläˉkyu̱u̱hꜙ jnäꜘ? —gaꜙjähꜘ Natanael sɨɨyhꜙ.

—Jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ hlë̱ë̱hˈ Felipe hneˉ, gaꜙjë̱ë̱nꜙ hneˉ maˉchehꜗ kooꜘ kihꜗ chaahˈ higo —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ.

49 —Taˉjwohꜗ, hneˉ heꜘ la̱a̱hꜗ Jo̱o̱ꜘ Dio, hneˉ la̱a̱hꜗ Rey kya̱a̱ꜗ dsaˉgoo˜ jneˊ —gaꜙjähꜘ Natanael sɨɨyhꜙ.

50 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús kaˉlähꜘ:

—Maˉläˉdsooꜘ hohꜘ jnäꜘ, kihꜗ heˉ maˉjwë̱ë̱hnꜗ hneˉ gaꜙjë̱ë̱nꜙ hneˉ kooꜘ chaahˈ higo. Pero chaˉgaˊmiihˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ jëëhˈ naꜗ taꜙ chaˊnëˊ.

51 Hiꜙ gaꜙjäyhꜘ kaˉlähꜘ:

—Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, naꜗ taꜙ chaˊnëˊ jëëhˈ hnähꜘ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ naˉnaˊ, jë̱ë̱hˈ hnähꜘ ángele kya̱a̱ꜗ Dio hi̱ˉ wɨɨ˜ hi̱ˉ jña̱a̱ꜙ nëˊ kihˈ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ.