1 Caun₂ jmɨg₄ sa₅₄, ca₂ŋɨ₅ Jesús caun₂ ja₁nau₂ ja₁jnia₄ trigo. Jaun₂ ca₂gág₃ dsa₂ i₂quiain'₅₄ mɨ́'₂ trigo, qui₂ca₂guéin₂ ca₂guë́'₃. 2 Jaun₂ jme₁ca₂jág₂ i₂lɨn₅₄ dsa₂ fariseos, jaun₂ ca₂juá'₂:

―¿'E₂ lë₃ jmo'₂ 'nia'₂ a₂tsá₃ 'i₄ 'éi'₃ jmo₃ dsa₂ jme₁jmɨg₄ sa₅₄?

Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús:

3 ―¿Tsa₁ ma₂'í'₂ 'nia'₂ ja₁juá'₂ a₂ca₂jmo₃ David quiain'₅₄ rɨin'₅₄ jme₁ca₂tá'₂ i₁cón'₅? 4 Ca₂'í₃ dsi₂néi₂ quió'₅ Diú₄ ca₂can₃ i₁ŋí'₄ jŋió₅ a₂'i₄ 'éi'₃ a₂guë́'₃ jmá'₃ jme₂dsa₂. Ca₂guë́'₃, ca₂cuë́'₃ rɨin'₅₄ i₂jme₁quiain'₅₄ në́₃.

5 Ca₂juá'₂ Jesús ján₃:

―Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ bá₄ i₂quian₅ 'éi'₃ ne₄ quió'₅ jmɨg₄ sa₅₄.

6 Co₂ráun₂ táng₃ caun₂ jmɨg₄ sa₅₄ ca₂lë₃, ca₂'í₃ Jesús guá'₅ sinagoga, ca₂jme₃tɨin₂₃ dsa₂. Jë₄ jaun₂ jme₁'en₅₄ jan₂ dsa₂ i₂rë₂já'₃ gu₂ ne₁. 7 Ca₂tiog₃ dsa₂ fariseos quian'₅₄ të₅juá'₅ chi₂jua'₂ jme₃'lióin₂ 'éi₂ të₃ jmɨg₄ sa₅₄, ia₁ jme₁'no'₂ juɨ₅ 'a₂ lia'₂ jmo₃ dsáu₁ 'éi₂. 8 La₁ a₂ŋi₅ rë₂ bá₄ Jesús 'e₂ a₂dsɨ₂jiog₅ dsɨ́₅ dsa₂ 'éi₂ tióin₂, jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ i₂rë₂já'₃ gu₂:

―Nau₂, ŋia₅ dsi₂jo₂ la₂.

Ca₂nau₂ bá₄ dsa₂ 'éi₂ ca₂ŋó₃. 9 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ Jesús dsa₂ i₂tión₂ jág₅:

―La₂ ŋag₄ jniá₂ caun₂ 'nia'₂: ¿'E₂ 'i₄ 'éi'₃ jmo₃ dsa₂ juɨ₁lia'₂ jme₁jmɨg₄ sa₅₄? ¿A₁dse₃, o₃ a₂'lɨg'₅₄ 'e₂? ¿A₂lióin₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ rɨin'₅₄, o₃ a₂jŋag'₃ 'e₂?

10 Jaun₂ ca₂jɨ́in₂ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂tión₂ le₃lág'₃ quió'₅, jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ dso'₅₄:

―Nei'₅₄ gog'₂.

Jaun₂ ca₂néi'₃. Dsɨ₂juɨ₅ jaun₂ bá₄ ca₂lág₃ gu₂. 11 La₁ ca₂rë₃'né₃ bá₄ dsa₂ jain₂ jain₂ tioin'₅₄, ca₂jme₃lióg₃ ca₂tsɨ́'₃ rɨin'₅₄ 'e₂ jmái'₂ Jesús.

12 Ca₂lë₃ të₃jë₄ jmɨg₄ jaun₂, ca₂ŋó₃ Jesús juɨ₅ caun₂ má'₂ a₂chi₂i₁lein'₄ Diú₄. Të₁jma₃nei₅ bá₄ ca₂ŋɨi₅ chi₂léin'₂ Diú₄. 13 Jme₁jnia₃ táng₃ jaun₂, ca₂të́'₃ dsa₂ i₂quiain'₅₄, jaun₂ ca₂quióin'₂ guia₃-tɨ́n₂ 'éi₂. I₂'éi₂ në́₃ ca₂quiain₃, i₂chen₄ quiáin₅.* griego: apóstolous (dsa₂ i₂chen₄). 14 Le₂la₂ jme₁chein₂: Si₂mu₅₄ i₂ca₂quiain₃ Pe₄; Drë́₄ rɨn'₅₄ Si₂mu₅₄; Jacobob quian'₅₄ Juan₅₄ në́₃; Fe₂li₄, Bartolomé, 15 Të₅₄, To₁má₄, Jacobo† o₃, Santiago. i₂lɨ́n₅ ja₁ŋi'₅₄ Alfeo; Si₂mu₅₄ i₂lɨ́n₅ cananista.‡ griego: Celotes, co₂'nió'₄ dsa₂ i₂nau₂ quen₅; jan₂ i₂'nio₃ táun₂ 'uë₃ 'éi'₃ quió'₅ Roma. Jma₃quén₅ ca₂quioin₃ le₃on₃ Si₂mu₅₄ 'éi₂, ia₁ ŋɨ́₄ lë₃ mei'₂ tsá₃ ca₂ne₅₄ a₂chein₂. 16 Judas rɨn'₅₄ Jacobo; quian'₅₄ Judas Iscariote§ o₃, Judas i₂chan₂ Cariot; o₃ Judas i₂të₂jɨ́n₁. i₂ca₂dsióg₃ ca₂'nɨi₃ Jesús cang₂.

17 Jme₁ca₂sióin₃ má'₂ jaun₂, quiain'₅₄ 'éi₂, jaun₂ ca₂nau₂ caun₂ ja₁lë́₄ ja₁jo₂. Ja₁jaun₂ në́₃ jme₁ma₂le₁ŋɨ'₂ juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ i₂chan₂ ta₁caun₂ 'uë₃ Judea, i₂ja₂lén₂ Jerusalén, ca₂le₃jë́₃ juɨg₂ te₁'i₁ le₂tan₅₄ chei'₅₄ jmɨ₁ŋí'₄ ja₁niog₅ juɨg₂ Tiro quian'₅₄ Sidón në́₃, 18 ia₁ 'nio₃ dsa₂ nag₃ jág₁ quió'₅ Jesús, ton'₂ ia₁ 'nio₃ 'lióin₂ 'e₂ caun₂ dso₄ niog₅ lɨ́in₅. Le₂jaun₂ guë'₂ dsa₂ i₂chan₂ uɨg₅ co₂jmóg'₂ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄, ja₁jaun₂ qui₂ca₂'lóin₂ bá₄ ján₃. 19 Qui₂ca₂'náu'₃ juɨ₅ a₂nɨ́i'₃ quió'₅ Jesús, ia₁ jme₁'io₅ 'éi₂ bí₂ a₂jme₁jme₂'lióin₂ ca₂le₃jɨ́n₃.

20 Jaun₂ ca₂jɨ́in₂ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂ma₂quiain'₅₄, jaun₂ ca₂juá'₂:

―'E₂ guë́₄ dsen'₃ 'nia'₂ dsa₂ i₂chang'₂ ŋég'₂ le₃ne₄ Diú₄, ia₁ 'nia'₂ bá₄ ca₂tɨ́ng'₂ ja₁goin₂.

21 ’'E₂ guë́₄ dsen'₃ 'nia'₂ i₂chang'₂ 'ong'₅₄ rë₂në́₃, ia₁ 'ág'₄ bá₄ 'au'₂. Dsen'₃ 'nia'₂ i₂quɨ'₂-'o₅ jmɨg₄ në₃, ia₁ ŋág'₄ bá₄ 'nia'₂.

22 ’'E₂ guë́₄ dsen'₃ 'nia'₂ jë₁ma₂ca₂jme₃'iog₅₄ dsa₂, a₂'uág'₂, jë₁ma₂të́₂ rë₁të₃'o'₂, quiong₃ dsa₂ a₂'lɨng'₅₄ o₄quió'₄ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃.

23 'Jmo₄ 'nia'₂ 'io'₂ 'ŋio₅ lɨn₃, quian₂ 'nia'₂ o₂'ŋió₃ 'au'₂ jë₁ma₂të́₂ jmɨg₄ jaun₂, ia₁ le₂në₅ bá₄ guéi'₁ 'nia'₂ juë'₂ 'liang'₅₄ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃. Ia₁ le₂në₅ bá₄ ma₂jmo₃ dsa₂ can'₅₄ quiáin₅ ca₃ma₂lɨ́g'₂ ma₂jmái'₂ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄.

24 ’La₁ 'e₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ dsa₂ cha₂ cu₄, ia₁ ma₂gue'₅₄ bá₄ 'nia'₂ liang'₅₄.

25 ’'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ i₂chang'₂ qui₂le₁'ág'₃ 'au'₂, ia₁ já₅ jmɨg₄ jë₁le₃chang'₂ 'ong'₅₄. 'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ i₂chan₂ co₂ŋág₂ jmɨg₄ në₃, ia₁ já₅ bá₄ jmɨg₄ jë₁tóng'₁ 'lia'₂ 'au'₂ quɨ'₁-'áu'₂.

26 ’Juɨ́g'₂ bá₄ 'nia'₂ jë₁ma₂të́₂ rë₁qui₃'ag₃ dsa₂ dse₃, ia₁ le₂në₅ bá₄ ca₂jmo₃ dsa₂ can'₅₄ quiáin₅, ca₂'ɨin₃ dse₃ dsa₂ juɨ₁gan₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ ma₂lɨ́g'₂.

27 ’La₁ 'nia'₂ dsa₂ i₂nag₅, juá'₅ jniá₂: Jme₁'nió₄ 'nia'₂ dsa₂ i₂'iog₅₄, jmo₄ a₂dse₃ ja₁con₂ dsa₂ i₂ja₂uɨn₅₄ dsɨ́₅ jág₂. 28 Caun₂ dse₃ bá₄ qui₁'ɨ́ng'₄ i₂'ag₅ 'lɨg'₅₄; chi₁len'₅₄ 'nia'₂ Diú₄ o₄quió'₄ i₂lë₁co₂jmóg'₂. 29 Chi₂jua'₂ 'ein₂ ca₂jnáu₃ ca₂ton₂ rë₂jog'₂, jein'₅₄ le₃ca₂ton₂ táng₃ o₁jnáu₄; chi₂jua'₂ 'ein₂ ca₂jŋiá'₂ 'mɨ'₂ dsiog₂ quiáng'₂, le₂jiog₅ tsɨ́ng'₂ a₂qui'₅₄ cuë'₅₄ ján₃, o₁quion₂. 30 Juɨ₁'ein₂ guë́₃ mɨ₅ 'e₂ mɨ₂₃, cuë'₅₄; chi₂jua'₂ 'e₂ caun₂ a₂jŋiá'₂ quiáng'₂, tsá₃ ma₃mag'₅₄. 31 Juɨ₁lia'₂ a₂'niog'₂ 'nia'₂ jmo₃ dsa₂ ja₁cong'₂, le₂jaun₂ jmo₄ 'nia'₂ ja₁coin₂.

32 ’Ia₁ në₁jua'₂ 'nióg'₃ jmá'₃ lia'₂ dsa₂ i₂'nio₃ 'nia'₂ guiong'₅₄, ¿'e₂ ti₁'mag'₄ ca₂tɨ́ng'₂ në₁jua'₂ le₂jaun₂? Ia₁ ján₃ bá₄ le₂në₅ jmo₅ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂'no₅ dso₄. 33 Ia₁ chi₂jua'₂ jmo'₂ 'nia'₂ dse₃ jmá'₃ lia'₂ ne₄ dsa₂ i₂jmo₅ dse₃ ja₁cong'₂, ¿'e₂ ti₁'mag'₄ ca₂tɨ́ng'₂ në₁jua'₂ le₂jaun₂? Ia₁ le₂në₅ bá₄ tion'₅₄ dsa₂ i₂'no₅ dso₄ ján₃. 34 Në₁jua'₂ qui₂dsi'₂ 'nia'₂ jmá'₃ lia'₂ le₃quió'₅ i₂lɨ́n'₂ 'nia'₂ le₃quɨ'₅₄ jmɨg₄ jéin'₃ quiáng'₂, ¿'e₂ ti₁'mag'₄ ca₂tɨ́ng'₂ në₁jua'₂ le₂jaun₂? Ia₁ le₂në₅ bá₄ tion'₅₄ guë'₂ dsa₂ i₂'no₅ dso₄ ján₃, qui₂dsi₂ quió'₅ rɨin'₅₄ jain₂ jain₂, ia₁jaun₂ qui₃gue₃ quió'₅ rɨin'₅₄. 35 La₁ 'nia'₂ në́₃, jme₁'nió₄ i₂'iog₅₄, jmo₄ a₂dse₃ ja₁coin₂; dsi₄ 'nia'₂ quió'₅, tsá₃ jmo₄ 'nia'₂ jua'₅₄ a₂ŋɨ́₄ 'ɨ₅ 'au'₂ a₂jaun₂. Jaun₂ le₂në₅ bá₄ guéi'₁ 'nia'₂ juë'₂ 'liang'₅₄, ton'₂ léng'₂ chi'₂-guein₂ quián₅ Diú₄ i₂guá₅ guei'₅₄. Ia₁ i₂'ua₁ dsɨ́₅ 'éi₂ ján₃ ja₁con₂ dsa₂ 'lɨn'₅₄, i₂jŋia'₅₄ ti₁'mag'₄ tsá₃ cuë₂₃. 36 Juɨ₁len'₅₄ 'nia'₂ dsa₂ ŋéi₂ dsɨ́₅, juɨ₁lia'₂ ŋéi₂ dsɨ́₅ Diú₄ Ŋéi'₅.

37 ’Tsá₃ lë₁cáun₂ 'nia'₂ 'í₁ ja₁con₂ rɨ́ng'₂, jaun₂ tsá₃ con₂ Diú₄ 'í₁ ja₁con'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄. Tsá₃ 'lián'₅ 'nia'₂ rɨ́ng'₂ jaun₂ tsá₃ 'liog'₃ Diú₄ guion'₅₄ 'nia'₂ ján₃. 'Én₃ 'nia'₂ dsáu₁ rɨ́ng'₂, jaun₂ bá₄ 'én₂ Diú₄ dsáu'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄. 38 Qui₂jme₁'on₁ 'nia'₂ rɨ́ng'₂, jaun₂ bá₄ jme₃'o₅₄ Diú₄ 'nia'₂, cuë₃ caun₂ 'éi'₃ tí₅, a₂tó'₅ tiá₂, a₂qui₂rë₂'ŋiá'₄ rë₂ lɨn₃, ca₂lia'₂ tsá₃ ma₃to'₂ ja₁'éi'₄ jmo₃, tó'₃ të₂jmu₂ quián'₂ 'nia'₂. Ia₁ 'éi'₃ jaun₂ bá₄ to'₂ Diú₄ juɨ₁lia'₂ lë́₅ 'éi'₃ a₂dsián'₅ 'nia'₂ rɨ́ng'₂ guiong'₅₄.

39 Jaun₂ ca₂cuë₃ Jesús jág₁ jáng'₅ léi₄ la₂:

―¿Lé₂ le₃jŋia₃ dsa₂ ten₄ jan₂ dsa₂ ten₄ rɨin'₅₄ a₂'ë₃ juɨ₅? ¿Tsa₁ tsɨ₃séin'₂ jua'₅₄ juɨ₁lia'₂ caun₂ siá₅? 40 'I₁jan₂ juɨ₁lia'₂ i₂'ɨ₅ si₂ tsá₃ lɨ́in₅ jua'₅₄ a₂juɨin'₂ guë́₄ con'₂ guë́₄ të₅ quiáin₅; ca₂lia'₂ ca₂dsó'₃ si₂ quió'₅, jaun₂ guë́₄ lé₂ le₃dsióg₄ léin₂ con'₂ lɨ́n₅ të₅ quiáin₅.

41 ’¿'A₂ bá₄ lia'₂ jŋiá'₄ 'ne₂ jme₁qui₅ pí'₁ a₂'i₄ jme₁ne₁ rɨ́ng'₂, ton'₂ tsá₃ leng'₅₄ a₂'i₄ nɨ₁'ma₂ chá₅ jme₁ne'₄ 'ŋiag'₂? 42 ¿'A₂ bá₄ lia'₂ tiá₂ 'au'₂ juɨg'₅₄ rɨ́ng'₂: “Rɨn'₅₄ jniog₄, cuë₄ jmɨg₄ o₁dsi₁₂ jme₁qui₅ pí'₁ a₂'i₄ jme₁ne'₄”? ¡'Ne₂ dsa₂ i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁! Dsi₄ de'₂ jŋiá₅ nɨ₁'ma₂ chá₅ a₂'i₄ jme₁ne'₄ 'ŋiag'₂, jaun₂ guë́₄ le₃jag'₅₄ rë₂ dsí'₁ qui₅ pí'₁ a₂'i₄ jme₁ne₁ rɨ́ng'₂.

43 ’Tsá₃ cha₂ nɨ₁'ma₂ dse₃ jua'₅₄ a₂lé₂ le₃'ag₃ mɨ́g₂ 'lɨg'₅₄; ján₃ guë'₂ le₂jaun₂ tsá₃ cha₂ nɨ₁'ma₂ 'lɨg'₅₄ jua'₅₄ lé₂ le₃'ag₃ mɨ́g₂ dse₃. 44 Le₂caun₂ le₂caun₂ bá₄ nɨ₁'ma₂ jau'₂ 'í₁ të₂le₃ 'a₂ lia'₂ lë́₅ mɨ́g₂ a₂'ag₅: ma₁ tsá₃ quɨn₅ dsa₂ mɨ́g₂ higos juɨ₁lia'₂ nɨ₁'ma₂ taun₅ chei₅₄, on₃ guë'₂ lé₂ le₃cág'₃ dsa₂ mɨ́g₂ uvas juɨ₁lia'₂ chi₁uɨ́ng₃ taun₅. 45 Ján₃ bá₄ le₂në₅ dsa₂ në́₃. Juɨ₁lia'₂ dsa₂ dsen₃, lia'₂ con'₂ lë́₅ a₂dse₃ a₂ma₂rë₂'ma₄ të₂dsɨ́₅, jmo₂₃ a₂dse₃; dsa₂ i₂'lɨn'₅₄ në́₃, lia'₂ con'₂ lë́₅ a₂'lɨg'₅₄ a₂ma₂rë₂'ma₄ të₂dsɨ́₅, jmo₂₃ a₂'lɨg'₅₄. Ia₁ lia'₂ con'₂ lë́₅ a₂'lióng₂ ŋag₅₄ cha₂ të₂dsɨ́₅ dsa₂, a₂jaun₂ bá₄ 'uë₂ mɨ₂'o₅₄.

46 ’¿'E₂ bá₄ lë₃ të́'₅ 'nia'₂ jniá₂, “Te₁gui'₅₄, Te₁gui'₅₄”, ton'₂ tsá₃ jmo'₂ guë'₂ 'nia'₂ a₂juá'₅? 47 Le₂jan₂ le₂jan₂ i₂të₁ja₂lén₂ ne₃, i₂ja₂néi₃ jág₁ quió₃, ton'₂ ne'₅₄ në́₃, la₂ 'ɨ́in₄ 'a₂ lia'₂ lɨ́in₅: 48 lɨ́in₅ juɨ₁lia'₂ jan₂ dsa₂ i₂ca₂jmóg'₃ 'né₅, ca₂guéi₃ 'ei₄ de'₂ jŋiá₅ ca₂lia'₂ ca₂të́₂ ne₄ nɨ₁'lau₂. Ne₄ jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ 'uɨg₅₄ 'ia'₂. Jme₁ca₂juë'₂ jmɨg₂, ca₂dság'₃ jmɨg₂ tiá₂ 'ei₅ dso'₂ tsɨ₁'né₅ jaun₂. La₁ ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ tsá₃ ca₂'ŋiá'₂, ia₁ rë₂ jme₁lë́₄. 49 La₁ juɨ₁lia'₂ i₂nag₅ jág₁ quió₃, ton'₂ tsá₃ nei'₅₄ guë'₂ në́₃, lɨ́in₅ juɨ₁lia'₂ lɨ́n₅ dsa₂ i₂ca₂chi'₃ 'ne₄ jŋia'₅₄ dsɨ́₂ ne₄ 'uë₃ bá₄, tsá₃ 'uɨg₅₄ 'ia'₂ ca₂jmo₃. Jme₁ca₂dság'₃ tiá₂ 'ei₅ jmɨg₂ dso'₂ tsɨ₁'né₅ jaun₂, ca₂quɨ'₃ bá₄, co₂ŋei'₅₄ ca₂'en₃.