9
Wuribware̱ ya waa ke̱tɔ ne̱ ɔ kpa‑ɔ, ke̱mo̱ ne̱ ane̱ de a ane̱ tɔwe̱?
1-2 To, mo̱ fɔŋfɔŋ ase̱sɛ, Yudaa awuye, ne̱ bamo̱ ase̱ŋ tiri mo̱‑ɔ ase̱ŋ ne̱ mo̱ e̱ kpa a m bo̱ tɔwe̱‑ɔ. Kase̱ŋtiŋ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱. N gye̱ Kristoonyi, ne̱ ma ba aye̱ba. Ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o ne̱ o nyi mo̱ mfɛɛre̱‑ɔ gbaa ye̱re̱ mo̱‑rɔ fe̱yɛ mo̱ fɔŋfɔŋ ase̱sɛ, Yudaa awuye‑o, mo̱ i su mo̱ e̱ ko̱re̱ Wuribware̱ mo̱ e̱ sa bamo̱ fe̱yɛ ɔ sa a bo̱ kii Kristoo awuye. Bamo̱ kikine Kristoo si, mo̱ kame‑ro a nye̱ra mo̱ saŋ ke̱maa. 3 Kase̱ŋtiŋ, a dɛɛ a taare̱ na a waa ne̱e̱ weetee bamo̱ se̱ Wuribware̱ da mo̱ yii na o lee mo̱ le̱e̱ Kristoo a ko̱ko̱we̱bɛɛ‑ɔ‑rɔ nsu pɛɛɛ, na ɔ nya bo̱ mo̱rɔwe̱ bamo̱. 4 Wuribware̱ ase̱sɛ e̱ gye̱ bamo̱. Bamo̱ ne̱ Wuribware̱ a ba bo̱ waa mò̱ agyi‑o ne̱e̱. Bamo̱ ne̱ de̱daa‑ɔ Wuribware̱ a lee mò̱ ke̱dabe̱‑ɔ ifuri bo̱ kaapo̱ bamo̱ kimukee‑ro. Bamo̱ ne̱ Wuribware̱ a pini fe̱yɛ mò̱ ase̱sɛ, ne̱ bamo̱ mɔ baa pini mò̱ fe̱yɛ bamo̱ nyaŋpe̱. Bamo̱ dɛɛ bamo̱ ne̱ Wuribware̱ a taa mò̱ mbraa‑ɔ bo̱ sa na bo̱ gya mmo̱ se̱. Bamo̱ dɛɛ ne̱ Wuribware̱ a kaapo̱ bamo̱ ane̱ŋ ne̱ ba waa taŋte̱e̱ ke̱kyaŋ ne̱ ba taare̱ a bo̱ bo̱ suŋ mò̱ ke̱mo̱‑rɔ‑ɔ, na ate̱tɔmo̱ŋta ne̱ ba ba a bo̱ bo̱ suŋ mò̱‑ɔ na mbo̱ ne̱ ba ba a bo̱ bo̱ lɔŋŋɔ mò̱‑ɔ. Bamo̱ dɛɛ bamo̱ be̱e̱ ne̱ Wuribware̱ a tɔwe̱ bo̱ be̱ya fe̱yɛ ɔ sa bamo̱ bamo̱ fɔŋfɔŋ swe̱e̱re̱. 5 Bamo̱ ade̱daapo̱ Abraham na Isak na Isireelii dɛɛ bo̱ gye̱ ase̱sɛ dabe̱ ne̱e̱. Bamo̱ kasuro amo̱ dɛɛ ne̱ baa ko̱we̱ Kristoo. Wuribware̱, owure dabe̱‑ɔ, nya ke̱dabe̱ na nkyo̱rɔ nsu pɛɛɛ. Amɛye̱.
6 Mbe̱yɔmɔ, Isireelii awuye a kine Kristoo‑o si‑o, ŋ yɛ a kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a tɔwe̱ bo̱ be̱ya fe̱yɛ ɔ sa bamo̱‑ɔ ɔ maa lɛɛ sa bamo̱ aaa? Daabii! Ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ ɔ maa sa bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ gye̱ Isireelii awuye kase̱ŋtiŋ mò̱ ase̱‑ɔ ke̱tɔ‑ɔ. 7 N gye̱ Abraham a ke̱nana‑ɔ‑rɔ agyi‑o pɛɛɛ e̱ gye̱ Abraham mò̱ gyi‑ana kase̱ŋtiŋ. Ane̱ e̱ kare̱ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ fe̱yɛ Wuribware̱ a tɔwe̱ gywii Abraham fe̱yɛ,
“Fo̱ gyi Isak si ne̱ fo̱ e̱ bo̱rɔ a fo̱ nya ananagyi.”* Ke̱le̱e̱kaase̱ 21.12.
8 Amo̱‑ɔ e̱ kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ n gye̱ bamo̱ ne̱ baa ko̱we̱ bamo̱ fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ ba ko̱we̱ dimaadi pɛɛɛ‑ɔ e̱ gye̱ Wuribware̱ mò̱ gyi‑ana. Ananagyi ne̱ Wuribware̱ a tɔwe̱ bo̱ be̱ya fe̱yɛ ɔ sa Abraham‑ɔ e̱ gye̱ ne̱ bo̱ gye̱ Abraham ananagyi kase̱ŋtiŋ‑o. 9 Ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a tɔwe̱ bo̱ be̱ya gywii Abraham‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ,
“Su-a-ba saŋ mɔ se̱ mo̱ i kiŋŋi a m ba fo̱ ase̱,
na fo̱ ka Sara ko̱we̱ ɔnyare̱.”* Ke̱le̱e̱kaase̱ 18.10.
10 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ Wuribware̱ bo̱‑rɔ ɔ waa mò̱ kusuŋ ne̱ Sara mò̱ gyi amo̱ ne̱ ba te̱e̱ mò̱ ɛ Isak‑ɔ a daŋ, ne̱ ɔɔ waare̱e̱ ɔkye̱e̱ ko̱ ne̱ ba te̱e̱ ɛ Re̱bɛɛka‑ɔ, ne̱ baa ko̱we̱ ale̱ŋba anyare̱. Ɔbre̱sɛ‑ɔ ne̱ ba te̱e̱ ɛ Isawu, ne̱ ba te̱e̱ kagyingyii‑o fe̱yɛ Yakubu. 11-13 Pwɛɛ ne̱ baa dɛɛ ko̱we̱ bamo̱‑ɔ, na pwɛɛ ne̱ ŋyaagyi amo̱ a dɛɛ waa e̱bɔye̱ bɛɛɛ itimaa‑o, Wuribware̱ a tɔwe̱ gywii Re̱bɛɛka fe̱yɛ,
“Bamo̱‑rɔ ɔbre̱sɛ e̱ ba a ɔ bo̱ suŋ kagyingyii‑o.”* Ke̱le̱e̱kaase̱ 25.23. Heebrii awuye ananatɔ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ ale̱ŋba‑rɔ ɔko̱ ne̱ ɔɔ gye̱ ŋkpɛɛ le̱e̱ mò̱ nyi kame‑ro‑o, mò̱ e̱ gye̱ ɔbre̱sɛ.
Ne̱ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ mɔ Wuribware̱ a tɔwe̱ ŋyaagyi amo̱ ase̱ŋ fe̱yɛ,
“Mo̱ a lee Yakubu kpa mò̱ aa mò̱ ke̱nana‑rɔ ase̱ŋ,
ne̱ mo̱ a kisi Isawu na mò̱ ke̱nana‑rɔ.”* Malakii 1.2-3.
Amo̱‑ɔ pɛɛɛ e̱ kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ n gye̱ ke̱dame̱naŋsɛ ne̱ se̱sɛ e̱ waa‑ɔ e̱ gye̱ ne̱ ki tiri. Amaa ke̱tɔ ne̱ amo̱‑ɔ e̱ kaapo̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ Wuribware̱ ya lee ɔko̱ fe̱yɛ ɔ ba mò̱ ase̱, ne̱ mò̱ ya kine ɔko̱ mɔ, ane̱ mo̱ŋ de amo̱ ko̱ko̱ a ane̱ tɔwe̱.
14 Amo̱‑ɔ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ e̱ waa‑ɔ mo̱ŋ bware ne̱e̱ e̱e̱e̱? Daabii daa! 15 A le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ a tɔwe̱ gywii ane̱ ɔde̱daapo̱ Mosis fe̱yɛ,
“Mo̱ i su ɔke̱maa ne̱ mo̱ e̱ kpa‑ɔ se̱, na ŋ ŋu mò̱ e̱wɛɛ.”* Ke̱le̱e̱ Igyipiti 33.19.
16 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, Wuribware̱ ya sa se̱sɛ ŋyure, a mo̱ŋ gye̱ fe̱yɛ se̱sɛ‑ɔ a kpa mmo̱‑ɔ se̱ ne̱ ɔɔ nya, bɛɛɛ ɔɔ waa kusuŋ ko̱ pwɛɛ ne̱ ɔɔ dɛɛ nya. Wuribware̱ a ŋu se̱sɛ‑ɔ e̱wɛɛ ne̱e̱ se̱ ne̱ ɔɔ sa mò̱. 17 Abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ baa be̱e̱ kyo̱rɛɛ fe̱yɛ Wuribware̱ a tɔwe̱ gywii Igyipiti owure fe̱yɛ,
“Ke̱tɔ se̱ ne̱ mo̱ a sa ne̱ fo̱ a kii owure‑o e̱ gye̱ fe̱yɛ
mo̱ e̱ kpa fe̱yɛ ŋ kaapo̱ mo̱ ke̱yaale̱ŋ ne̱e̱
na ke̱ sa mo̱ ke̱nyare̱ dabe̱ kaye̱ pɛɛɛ‑rɔ.”* Ke̱le̱e̱ Igyipiti 9.16 (LXX).
18 Amo̱se̱‑ɔ amo̱‑ɔ e̱ kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ i ŋu ɔke̱maa ne̱ ɔ kpa‑ɔ e̱wɛɛ, ne̱ ɔ waa bamo̱ ne̱ ɔ maa kpa‑ɔ kuŋurole̱ŋ.
Wuribware̱ de kpa fe̱yɛ o ŋu ɔko̱ ne̱ ɔ kpa‑ɔ e̱wɛɛ
19 Amɔ mo̱ne̱ ɔko̱ e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Amo̱ e̱ gye̱ fe̱yɛ ɔko̱ maa taare̱ a o kyurowi ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a kra fe̱yɛ ɔ waa‑ɔ, amo̱ fe̱raa, ne̱ e̱me̱ne̱ se̱ ne̱ Wuribware̱ e̱ po̱rɔ ɔko̱?” 20 Amaa, mo̱ nyare̱, nsɛ e̱ gye̱ fo̱‑ɔ fo̱ ne̱ fo̱ e̱ be̱ŋŋaa Wuribware̱ ane̱ŋ? E̱me̱ne̱ ne̱ gyare̱ e̱ taare̱ a ɔ tɔwe̱ gywii ɔpwɛɛpo̱ fe̱yɛ, “E̱me̱ne̱ se̱ ne̱ fo̱ a pwɛɛ mo̱ ane̱ŋ?”* Isaya 45.9. 21 Ɔpwɛɛpo̱ de kpa a ɔ waa kabori ane̱ŋ ne̱ ɔ kpa‑ɔ. Ɔ taare̱ a ɔ ba kabori ko̱ŋko̱‑ɔ bo̱ pwɛɛ taŋŋa bɛɛɛ gyare̱.
22 Amo̱se̱ se̱‑ɔ Wuribware̱ e̱ kpa fe̱yɛ ɔ kaapo̱ mò̱ kaduŋfwii, bɛɛɛ o ŋu se̱sɛ e̱wɛɛ, ke̱mo̱ ne̱ ane̱ de a ane̱ tɔwe̱? Mò̱ ya kra mò̱ duŋ, ne̱ mò̱ e̱ mo̱ŋ kaapo̱ mò̱ ke̱yaale̱ŋ, ne̱ o nyite bamo̱ ne̱ ba fwii mò̱ duŋ, ne̱ bo̱ bware ke̱mɔɔ‑ɔ, ane̱ mo̱ŋ de amo̱ ko̱ko̱ a ane̱ tɔwe̱. 23 Oo nyite bamo̱ bo̱ le̱e̱ ane̱ŋ ne̱ ɔ kpa fe̱yɛ o ŋu ase̱sɛ ko̱ e̱wɛɛ‑ɔ se̱. Ane̱ŋ a ase̱sɛ amo̱ ne̱ oo lee kyee fe̱yɛ ɔ kaapo̱ bamo̱ mò̱ ke̱dabe̱‑ɔ. 24 Ase̱sɛ amo̱ e̱ gye̱ ane̱ fɔŋfɔŋ ane̱ e̱ye̱e̱. Hare̱e̱ ane̱ a gye̱ Yudaa awuye bɛɛɛ ane̱ mo̱ŋ gye̱ ooo, ane̱ ne̱ oo lee fe̱yɛ ane̱ ba mò̱ ase̱.
25 Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ a bo̱rɔ mò̱ kyaamɛɛ Hoseya si tɔwe̱‑ɔ,
“Mo̱ne̱ ne̱ mo̱ a dɛɛ te̱e̱ ɛ ‘Mo̱ne̱‑mo̱ŋ‑gye̱-mo̱‑ase̱sɛ’‑ɔ,
mo̱ e̱ tɔwe̱ mo̱ i gywii mo̱ne̱ fe̱yɛ ‘Mo̱ne̱‑e̱‑gye̱-mo̱‑ase̱sɛ.’
Mo̱ i lee mo̱ ke̱kpa a m bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱
ne̱ mo̱ a dɛɛ te̱e̱ ɛ ‘Ma‑lɛɛ‑kpa-mo̱ne̱‑ase̱ŋ’‑ɔ.”* Hoseya 2.23.
26 “To̱ŋ ke̱maa ne̱ baa dɛɛ tɔwe̱ gywii bamo̱
fe̱yɛ bo̱ mo̱ŋ gye̱ Wuribware̱ ase̱sɛ‑ɔ,
saŋ ko̱ e̱ ba na ba te̱e̱ mfe̱ŋ a ase̱sɛ‑ɔ
fe̱yɛ Wuribware̱ ne̱ mò̱ wo̱re̱ dooo i de ŋkpa‑ɔ mò̱ gyi‑ana.”* Hoseya 1.10.
27 Ne̱ Wuribware̱ kyaamɛɛ Isaya gbaa a kyo̱rɛɛ Yudaa awuye‑o ase̱ŋ fe̱yɛ,
28 “A gye̱ kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ Isireelii awuye kyɔ
fe̱yɛ ɔpo̱o̱ kɛɛ ke̱se̱pu‑o mbe̱yɔmɔ,
amaa ase̱sɛ kafwe̱e̱ i kiŋŋi a bo̱ ba mò̱ ase̱,
a le̱e̱ fe̱yɛ o gyi kase̱ŋtiŋ a o bu bamo̱ ke̱pɔ me̱naŋ,
na ɔ sa kanɔ fe̱yɛ ba kpuri.”* Isaya 10.22-23 (LXX).
29 Ne̱ Isaya a be̱e̱ kyo̱rɛɛ to̱ŋ ko̱ fe̱yɛ,
“N gye̱ fe̱yɛ Bo̱-e̱le̱ŋ‑ɔ‑kyo̱ŋ‑ɔke̱maa-Bware̱
a mo̱rɔwe̱ ase̱sɛ‑ɔ bo̱ko̱ se̱ sa ane̱,
weetee Yɛro̱salɛm maŋ pɛɛɛ i kpuri,
fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ Sɔdɔm na Gomora e̱maŋ a kpuri‑o.”* Isaya 1.9 (LXX).
30 Amo̱se̱‑ɔ ke̱tɔ ne̱ kaa ba‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ nde̱ se̱ awuye‑o a nya ke̱tɔ ne̱ bo̱ mo̱ŋ buwi kpa‑ɔ, amaa Yudaa awuye‑o fe̱raa mo̱ŋ nya ke̱tɔ ne̱ baa buwi kpa‑ɔ. Nde̱ se̱ awuye‑o ne̱ Wuribware̱ a te̱e̱ fe̱yɛ ase̱sɛ timaa, a le̱e̱ fe̱yɛ baa kɔɔre̱ Yeesuu Kristoo gyi. 31 Amaa Yudaa awuye‑o fe̱raa, Wuribware̱ mo̱ŋ te̱e̱ bamo̱ fe̱yɛ ase̱sɛ timaa, a le̱e̱ fe̱yɛ bamo̱ akatɔ a pee mò̱ mbraa‑ɔ ke̱gyase̱ se̱, na bo̱ nya waa bamo̱ e̱ye̱e̱ ase̱sɛ timaa. 32 Nte̱tɔ se̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ taare̱ pre̱ Wuribware̱? A le̱e̱ fe̱yɛ baa kpa ne̱e̱ fe̱yɛ bo̱ ba mò̱ mbraa‑ɔ ke̱gyase̱ kyɛɛkyɛɛ bo̱ waa bamo̱ e̱ye̱e̱ ase̱sɛ timaa mò̱ ase̱. Ke̱fo̱re̱ ko̱ a di bamo̱ kpa‑rɔ‑ɔ, ne̱ baa daye̱ ayaa ke̱mo̱ se̱ le̱e̱ da. Ke̱mo̱ e̱ gye̱ fe̱yɛ bo̱ mo̱ŋ kɔɔre̱ Yeesuu Kristoo gyi. 33 Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ a tɔwe̱ mò̱ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ to̱ŋ ko̱‑ɔ,
“Mo̱nꞌ ke̱e̱, n de ke̱fo̱re̱ mo̱ e̱ be̱ya Yɛro̱salɛm maŋ‑nɔ,* Isaya 28.16 (LXX).
na ase̱sɛ daye̱ ayaa ke̱mo̱ se̱ na bo̱ le̱e̱ da.* Isaya 8.14.
Ɔke̱maa mɔ ne̱ ɔ kɔɔre̱ ke̱mo̱ a o gyi‑o
ipeere maa gyi mò̱, daa.”* Isaya 28.16.
*9:7 Ke̱le̱e̱kaase̱ 21.12.
*9:9 Ke̱le̱e̱kaase̱ 18.10.
*9:11-13 Ke̱le̱e̱kaase̱ 25.23. Heebrii awuye ananatɔ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ ale̱ŋba‑rɔ ɔko̱ ne̱ ɔɔ gye̱ ŋkpɛɛ le̱e̱ mò̱ nyi kame‑ro‑o, mò̱ e̱ gye̱ ɔbre̱sɛ.
*9:11-13 Malakii 1.2-3.
*9:15 Ke̱le̱e̱ Igyipiti 33.19.
*9:17 Ke̱le̱e̱ Igyipiti 9.16 (LXX).
*9:20 Isaya 45.9.
*9:25 Hoseya 2.23.
*9:26 Hoseya 1.10.
*9:28 Isaya 10.22-23 (LXX).
*9:29 Isaya 1.9 (LXX).
*9:33 Isaya 28.16 (LXX).
*9:33 Isaya 8.14.
*9:33 Isaya 28.16.