6
Sare kaun konagi manaa dungwa, Yesu main i maribe erungwa
(Mat 12:1-8; Mak 2:23-28)
Ena Sare kaun ta Yesu dodal yaalungwa gul suna kol ware ongwa. Ongure gawliman kobe milin taw ule olanin pawlere nongwa. Iru nongwa mere Yuda kile kaman ka, “Main para paimua,” dungwa paangwa. Iru nongure Parasi kobe taw mile iru dungwa, “Na ibal kobe kile kaman ka, ‘Sare kaun kal ta iru erekio,’ manaa dibingare, tameran Sare kaun kal iru kwi ereme?” Dungure Yesu ka iru di tongwa, “Debiti te ibalin kobe kenan gule kal erungwi, i ka pore kere pirekeno? Piringirawe. Yalini God ka main ogu ala pire komina birete God tongure kanungwa, ‘No,’ dungwa ire nere ibalin kobe tongure para nomua. Nomba komina birete i ka main kenin erungwa yal kobe nongwa paamba, ibal imore nomia ena na ibal kobe kile kaman ka si keli simua.” Dire ka ta iru dungwa, “Na U Ibal Obinga Yal, Sare kaun na kobaan miliga paamua.”
Yesu Sare kaun yal ta aan kebil sungwa aa te wai erungwa
(Mat 12:9-14; Mak 3:1-6)
Ena Sare kaun ta i, Yesu ka main ogu ala pire ka main nil si tongure, yal ta aan wen kol kebil sungure milungwa. Yuda ka main nil si tongwa yal kobe te Parasi kobe taw bole mile, ka di mere si Yesu terala di pirere, Sare kaun Yesu yal ta aa te wai ere tenam mo, tekenam mo, nai kane milungwa. Yalin kobe iru nomanin si pirungwa Yesu pirere, iru di aan kebil sungwa yal tongwa, “I ale suna abili u ale milo.” Dungure alere u suna abila milungwa. Milungure Yesu iru di nai kane milungwa yal kobe tongwa, “Na ka sirin bile i terala i maan di na to. Na ibal kobe kile kaman ka, takal waa dungwa pirine? Sare kaun kal wai erabin mo, kal piril sungwa erabine? Ibal aa ki di terabin mo, si gule terabine?” 10 Dire kane kole kole ere tena kanere, iru di aan kebil sungwa yal tongwa, “I anin dire do.” Dungure erungure, aan kwi u wai ongwa. 11 U wai omba, yalin kobe den gulere diria ere iru dungwa, “Yesu takal ere terabine?”
Yesu gawlima kobe paale suna ere ingwa
(Mat 10:1-4; Mak 3:13-19)
12 Ena kaun iray Yesu ana di God terala dire pi kamin kuul ongwa. Pi milere ana di milungwa di milungwa, ena kamin taangwa. 13 Taangure are nol erungure, gawlima kobe di u ku bilere gawlima kobe anan kole kole muru kawnan milin sutan paale suna ere ire, “Nusi erungwa ongwa yal kobe, Aposel milinwa,” dire kaan ye tongwa. 14 Yalin kobe kaan iru paangwa, ta Saimon kaan kwi Pita ye tongwa, ta Pita kebin Endiru, sui Yemis te Yon bole, ta Pilipi, ta Batolomiu, 15 ta Matyu, ta Tomas, ta Alpias wan Yemis, ta yobilaan bilungwa yal Saimon, 16 ta Yemis wan Yudas, ta bale taal sungwa yal kaan Yudas Isikerio.
Yesu ibal binanbile aa te wai ere tongwa
(Mat 4:23-25)
17 Ena Yesu te gawlima kobe bole kamin kuul pisere wi ime pire banin ta wai dungwa ale milungure, gawlima kobe taw binanbile bole para milungwa. Milungure Yudia gariba gul ibal ire, te Yerusalem gariba gul ibal ire, te pirin nil ai sutan Tayan te Saidon ibal ire, 18 te ibal binanwenbile iru Yesu ka dungwa pirala dire, te nibil erungwa u wai nama dire, u ku bile milungwa. Sia digan ibal den miriin suna milungure taalime ere ibalin kobe tongure, ena ibalin kobe Yesu milungwa gul ungure, aa te wai ere tongwa. 19 God yobilaan bile tongure Yesu nibil erungwa ibal aa te wai ere tomia, ena ibal para Yesu galsuna aa terala dungwa.
Ibal miriin painama dire di maribe erungwa
(Mat 5:1-12)
20 Ena Yesu gawliman kobe tena kane mile iru di tongwa, “I ibal kobe kalkan aa te nekinga miriin paimua. Paire God kenin ere ke milungwa gul pi suna milinwa. 21 I ibal kobe malia kenan gulungwa miriin paimua. Paire God kwi aine dinangure, inanga kuunin biinamua. I ibal kobe malia kay miinga miriin paimua. Paire waa gulanwa. 22 Na U Ibal Obinga Yal, i ibal kobe nomanin pire na tenanga, ena ibal den ki ye i tere, te nigi nagi de i tere, te ka su gale i tere, te i kaanin di ime ere ibal iru ere i tenangwa, i miriin painamua. 23 God kamin mina tobe bil ta eme i tenamia, wai wen pire miinin mayo. Gain giil pire i tenangwa mere, goma wen ibalin kobe sanamoi iru ere God ka kebe yal tomua. 24 Dimba i ibal kobe malia kul gal bona aa te nenga, eke, miriin pirie. I kalkan para kaya nengiwe. 25 I ibal kobe malia nere kuubinin maanga, eke, miriin pirie. I kenan bil gule milanwa. I ibal kobe malia waa gulungwa, eke, miriin pirie. I muun bile kay miinanwa. 26 Ibal kobe ka wai di tere deminin si i tomba, eke, miriin pirie. Goma wen ibalin kobe sanamoi ka iru di ka kebe yal kiibe tomua.
Kaymin den miriin tenangwa main
(Mat 5:38-48)
27 “Ena na ka ta di terala piro. I kayminin ibal den miriin tere te den ki ye i tongwa ibal, i kal wai ere ibalin kobi to. 28 Ibal kobe gain ka si i tenamba, i ka wai dire maki ye to. Ibal kobe gaynin giil pire i tenangwa, ibalin kobe kaan gale pile dire ana di God to. 29 Yal ta i pawnin mina i sinangwa, i pawnin kole maa di to. Yal ta i gwi gal inangwa, ena galsuna para irala dungure, ‘Iyo,’ di to. 30 Yal ta ‘Kalkan na to,’ kaan dinangwa, ena i wiina ere to, te yal ta i kalkan inangwa, ‘Kwi maan na to,’ dikio. 31 Ibal kobe kal wai ere na tenama di piranga mere, ena i iru ere ibal kobe to.
32 “Ye nenga ibal tawle den miriin tenanga, ena God wai pire maki ye na tenama di pirino? Tamama. Kal digan ere taalime erungwa ibal den miriin tere maan tomua. 33 Ibal kobe kal wai ere i tongwa mere, maan iru tawle kal wai ere tenanga, ena God wai pire maki ye na tenama di pirino? Tamama. Kal digan ere taalime erungwa ibal, kal main iru pire ere waremua. 34 I ibal kobe mile, ‘Yal ta kalkan teralga ena yalini maan kirara na tenamua,’ dire i yalin kobe iru tawle kalkan tenanga, ena God wai pire maki ye na tenama di pirino? Tamama. Kal digan ere taalime erungwa ibal kal ta tongwa mere, maan iru na tenama di pire ena tomua. 35 I kal iru eranga pisero. I kayminin ibal den miriin tere kal wai ere to. Kal ta tenanga ena pirin pai na tenama dire, ka dagi dikio. Kal iru eranga aibe tobe bil i tenangure, Kamin Singaba God wan abilin i milanwa. Ibal kobe kalkan ire wai pire maki ye tekere, te kalkan inin aa te nongwa, God aa ki di ibalin kobi tomia, ena tobe bil i tenangure, yalini wan abilin i milanwa. 36 Abe kamin mina milungwa piranin pai ibal tongwa mere, i para iru ere to.
Birun bale manin bale tongwa ka dungwa
(Mat 7:1-5)
37 “I ibal kobe kane birun bale manin bale tekinanga mere, God birun bale manin bale i tekenamua. Te i ibal kobe kane pirin pai tekenanga mere, God pirin pai i tekenamua. Te i ibal kobe kane pirin gule tenanga mere, God pirin gule i tenamua. 38 I kalkan obin si ibal tenanga, ena God obin si i tenamua. Tenangwa kalkan binanbile i tenangure, gal maa muulungwa mere i tenamua. I ibal kobe kalkan ere tenangwa mere, God para iru maan i tenamua.”
39 Ena Yesu ka di bile dire iru di tongwa, “Omilin sigi dungwa yal sutan aan aa tere awli nangwa ena yal sui ereko maul ali sagu dinamua. 40 Ka nil sungwa gaan kobe ka nil si tongwa yal yaa ime ta sinangwa, tamama. Dimba ka nil sungwa gaan kobe sikul kaya di piseramia, ena ka nil si tongwa yal kuunin painamua.
41 “Bili mege ta i enin kobe omilin ali dungwa i kaninba, bili bilkaw ta i omilin ali dungwa, tameran inin kanekine? 42 Ka ta iru sirin bile enin kobe tenga, ‘Yalkuno, bili mege ta i omilin ali pi dungwa, i mena ere i teralo?’ Dinba, bili bilkaw i omilin ali pi dungwa we. I miriin kaale tongwa yal milingiwe. Bili bilkaw i inin omilin ali dungwa goma i mena ero. Eranga ena kanere bili mege i enin kobe omilin ali dungwa, i mena eranga painamua.
Eri ta piril sungwa milin kulungwa, ki erungwa paangwa
(Mat 7:17-20; 12:33-35)
43 “Eri ta wai dungwa i milin kulungwa ki erekungwa eri dimua. Te eri ta piril sungwa i milin kulungwa ki erungwa eri dimua. 44 Eri dungwa i kananga wai dim mo, piril sim mo, ena milin kananga piranwa. Eri digan galan yongwa akola painangure yu nekire, te suul ta girepe milin painangure ule nekinanwa. 45 Yal dorimil milungwa nomanin suna ali wai pai dungure, kal wai ere ka wai dinamua, te yal digan milungwa nomanin suna ali ki ere dungure, kal digan ere ka digan dinangwa paimua. Nomanin suna paangwa mere ka iru dinangwa paamua.
Ogu sutan kiingwa main ka di tongwa
(Mat 7:24-27)
46 “I ibal kobe mile, ‘Yesu Singabo,’ iru di na tenba, tameran ka di i tega mere wiina erekine? 47 Ibal kobe na miliga gul ure na giranan wiina pai tenangwa, ena yalini milungwa mere main di maribe ere terala piro. 48 Yal ta ogu iru kiingwa mere yalini iru milemua. Yal i ogu main balere ogu dimin wai gul ogu kiimua. Kiimia ena nimin sire nil simba, ogu mama wen kiingwa si suule erekimua. 49 Dimba yal ta na giranan wiina pai tekenangwa, ogu main wai balekire ogu dimin digan gul ogu kiingwa mere, yalini iru milemua. Nimin sire nil simia, ena ogu gin taran si suule eremua.”