8
The Light of the world at work
1 Ἰησοῦς δὲ* ιησους δε f35 M1,2,3,5 D,CP,RP,OC,TR,NU ¦ ~ και 1 M4 ¦ ~ και ο 1 M6 HF ἐπορεύθη εἰς τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν. 2 Ὄρθρου δὲ πάλιν† παλιν f35 M1,2,3,4,5 D,CP,RP,OC,TR,NU ¦ 1 βαθεως M6 HF παρεγένετο‡ παρεγενετο f35 M1,2,3,5 (D)CP,RP,OC,TR,NU ¦ ηλθεν ο ιησους M6 HF ¦ ηλθεν M4 εἰς τὸ ἱερόν, καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἤρχετο πρὸς αὐτόν·§ προς αυτον rell ¦ — M5 RP καὶ καθίσας ἐδίδασκεν αὐτούς.
A dirty deal
3 Ἄγουσιν δὲ οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι πρὸς αὐτὸν* προς αυτον f35 M1pt,3pt,5,6pt CP,HF,RP,TR ¦ — M1pt,2,3pt,4,6pt D,OC,NU γυναῖκα ἐπὶ† επι f35 M1,2,3,4,6 (D)CP,HF,OC,NU ¦ εν M5 RP,TR μοιχείᾳ κατειλημμένην·‡ κατειλημμενην rell ¦ καταληφθησαν M5 RP καὶ στήσαντες αὐτὴν ἐν§ εν f35 M1,2,5 D,CP,RP,OC,TR,NU ¦ 1 τω M3,4,6 HF μέσῳ 4 λέγουσιν* λεγουσιν f35 M1,2,5 D,CP,RP,OC,TR,NU ¦ ειπον M3,4,6 HF αὐτῷ·† αυτω f35 M1,2,3,4,6 CP,HF,OC,TR,NU ¦ 1 πειραζοντες M5 (D)RP «Διδάσκαλε, ταύτην εὕρομεν‡ ταυτην ευρομεν f35 M6 CP,HF ¦ αυτη η γυνη κατεληφθη M5 RP,TR ¦ αυτη η γυνη ειληπται M2,3,4 ¦ αυτη η γυνη κατειληπται M1 D,OC,NU ἐπ᾿ αὐτοφώρῳ§ αυτοφωρω f35 D [40%] HF,OC,TR,NU ¦ αυτοφορω [60%] CP,RP (This split cuts across party lines—33% of f35 reads -φορω—and so is not diagnostic.) μοιχευομένην.* μοιχευομενην f35 M6 CP,HF ¦ μοιχευομενη M1,2,3,4,5 D,RP,OC,TR,NU 5 Ἐν δὲ† εν δε rell ¦ ~ και 1 OC τῷ νόμῳ ἡμῶν Μωσῆς‡ ημων μωσης f35 M2,3pt,6 CP,HF ¦ 1 μωυσης OC ¦ ~ 2 ημιν M1pt,5 RP,TR ¦ ημιν 2 M3pt,4 NU ¦ 1 (D) ἐνετείλατο τὰς τοιαύτας λιθοβολεῖσθαι.§ λιθοβολεισθαι f35 M1pt,5 CP,RP,TR ¦ λιθαζειν M1pt,2,3,4,6 D,HF,OC,NU Σὺ οὖν τί λέγεις;»* λεγεις f35 M1pt,5,6pt CP,RP,OC,TR,NU ¦ 1 περι αυτης M1pt,2,3,4,6pt D,HF 6 Τοῦτο δὲ ἔλεγον† ελεγον rell ¦ ειπον OC πειράζοντες‡ πειραζοντες rell ¦ εκπειραζοντες OC αὐτόν, ἵνα ἔχωσιν§ εχωσιν rell ¦ σχωσιν OC κατηγορίαν κατ᾿* κατηγοριαν κατ f35 M2,3,4,6 CP,HF,OC ¦ κατηγορειν M1,5 RP,TR,NU ¦ — D αὐτοῦ.
Ὁ δὲ Ἰησοῦς κάτω κύψας, τῷ δακτύλῳ ἔγραφεν† εγραφεν rell ¦ κατεγραφεν M2pt D,NU εἰς τὴν γῆν, μὴ προσποιούμενος.‡ μη προσποιουμενος f35 M1pt,5,6pt CP,RP ¦ — M1pt,2,3,4,6pt D,HF,OC,TR,NU 7 Ὡς δὲ ἐπέμενον ἐρωτῶντες§ ερωτωντες f35 M1,2pt,3,4,5 D,CP,RP,OC,TR,NU ¦ επερωτωντες M2pt,6 HF αὐτόν, ἀνακύψας* ανακυψας f35 M1pt,5 CP,RP,TR ¦ ανεκυψεν και M2,3,4 D,OC,NU ¦ αναβλεψας M6 HF εἶπεν πρὸς αὐτούς,† προς αυτους f35 M5 CP,RP,TR ¦ αυτοις M1,2,3,4,6 D,HF,OC,NU «Ὁ ἀναμάρτητος ὑμῶν πρῶτος‡ πρωτος rell ¦ πρωτον M5pt RP τὸν λίθον ἐπ᾿ αὐτῇ βαλέτω.»§ τον λιθον επ αυτη βαλετω f35 CP,TR ¦ ~ 3 αυτην 125 M5 RP ¦ ~ 253 αυτην M6 HF ¦ ~ 3 αυτην 52 M1pt,2pt,4 D,NU ¦ ~ 34512 M2pt,3 ¦ ~ 34125 M1pt ¦ ~ 523 αυτην OC (The reading of OC is found in 90 MSS and 270 lectionaries, as collated by Robinson—it dominates the lectionaries.) 8 Καὶ πάλιν κάτω κύψας* κατω κυψας rell ¦ κατακυψας D,NU ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν. 9 Οἱ δὲ ἀκούσαντες, καὶ ὑπὸ τῆς συνειδήσεως ἐλεγχόμενοι,† και υπο της συνειδησεως ελεγχομενοι f35 M5,6pt CP,RP,TR ¦ — M1,2,3,6pt (D)HF,OC,NU ¦ 1 (M4) ἐξήρχοντο εἷς καθ᾿ εἷς,‡ καθ᾿ εἱς rell ¦ καθέις f35 CP (I include this information for the record and so as not to lose sight of it, but since the theta indicates the presence of aspiration (rough breathing) there is no ambiguity. I stay with the conventional pointing.) ἀρξάμενοι ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων ἕως τῶν ἐσχάτων.§ εως των εσχατων f35 M1pt,2,3,4,6 CP,HF,TR ¦ — M1pt,5 RP,OC,NU ¦ D is wild Καὶ κατελείφθη μόνος ὁ Ἰησοῦς,* μονος ο ιησους f35 M2,5,6pt CP,HF,RP,TR ¦ ~ 231 M1pt,6pt ¦ 23 M3,4 OC ¦ 1 D,NU καὶ ἡ γυνὴ ἐν μέσῳ οὖσα.† ουσα rell ¦ εστωσα M1pt TR
10 Ἀνακύψας δὲ ὁ Ἰησοῦς καὶ μηδένα θεασάμενος πλὴν τῆς γυναικὸς‡ και μηδενα θεασαμενος πλην της γυναικος f35 M5 CP,RP,TR ¦ ειδεν αυτην και M3,4,6 HF ¦ — M1,2 D,OC,NU εἶπεν αὐτῇ·§ αυτη f35 M5 CP,RP ¦ γυναι M3pt,6 HF ¦ 1 γυναι M1pt,2,3pt,4 OC,NU ¦ 1 η γυνη TR ¦ D is wild «Ποῦ εἰσιν ἐκεῖνοι οἱ κατήγοροί σου;* εκεινοι οι κατηγροι σου f35 M5,6pt CP,RP,TR ¦ 234 M1,2pt,3,4,6pt HF ¦ — M2pt D,OC,NU Οὐδείς σε κατέκρινεν;» 11 Ἡ δὲ εἶπεν, «Οὐδείς, Κύριε.» Εἶπεν δὲ αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς,† ειπεν δε αυτη ο ιησους f35 M1pt,6 CP,HF,TR ¦ 1245 M2,5 RP,OC,NU ¦ ~ 42513 M3,4 ¦ ~ 421 D «Οὐδὲ ἐγώ σε κατακρίνω·‡ κατακρινω rell ¦ κρινω M5 RP πορεύου, καὶ ἀπὸ τοῦ νῦν§ και απο του νυν f35 M1,2,3,6 CP,HF,OC[NU] ¦ 1 M4pt,5 RP,TR ¦ — M4pt ¦ 234 D μηκέτι ἁμάρτανε.»* 7:53-8:11 f35 D (85%) CP,HF,RP«OC»TR[[NU]] ¦ — 𝕻66,75ℵB,N,T,W (15%)
Jesus dialogs with the Pharisees
12 Πάλιν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησεν† αυτοις ο ιησους ελαλησεν f35 [87%] CP,HF,RP,OC ¦ ~ 2314 [5%] TR ¦ ~ 1423 𝕻66ℵ(W) [5%] NU ¦ ~ 143 𝕻75vB ¦ ~ 4123 D [2%] ¦ ~ 2341 [1%] ¦ 12341 N λέγων· «Ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου. Ὁ ἀκολουθῶν ἐμοὶ οὐ μὴ περιπατήσῃ‡ περιπατηση rell ¦ περιπατησει D [30%] TR ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ᾿ ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς.» 13 Εἶπον οὖν αὐτῷ οἱ Φαρισαῖοι, «Σὺ περὶ σεαυτοῦ μαρτυρεῖς· ἡ μαρτυρία σου οὐκ ἔστιν ἀληθής.» 14 Ἀπεκρίθη Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς· «Κἂν ἐγὼ μαρτυρῶ περὶ ἐμαυτοῦ, ἀληθής ἐστιν ἡ μαρτυρία μου, ὅτι οἶδα πόθεν ἦλθον καὶ ποῦ ὑπάγω· ὑμεῖς δὲ οὐκ οἴδατε πόθεν ἔρχομαι ἢ § η f35 𝕻39,66,75cB,D(N)T [40%] CP,OC,NU ¦ και 𝕻75ℵW [50%] HF,RP,TR ¦ omit whole clause [10%] ποῦ ὑπάγω. 15 Ὑμεῖς κατὰ τὴν σάρκα κρίνετε· ἐγὼ οὐ κρίνω οὐδένα. 16 Καὶ ἐὰν κρίνω δὲ ἐγώ, ἡ κρίσις ἡ ἐμὴ ἀληθής* αληθης f35 𝕻66ℵN (97.6%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ αληθινη 𝕻75B,D,T,W (1%) NU ¦ αληθεια (0.2%) ¦ δικαια (1%) ¦ various omissions (0.3%) [homoioteleuton] ἐστιν· ὅτι μόνος οὐκ εἰμί, ἀλλ᾿ ἐγὼ καὶ ὁ πέμψας με Πατήρ. 17 Καὶ ἐν τῷ νόμῳ δὲ τῷ ὑμετέρῳ γέγραπται ὅτι δύο ἀνθρώπων ἡ μαρτυρία ἀληθής ἐστιν· 18 Ἐγώ εἰμι ὁ μαρτυρῶν περὶ ἐμαυτοῦ, καὶ μαρτυρεῖ περὶ ἐμοῦ ὁ πέμψας με Πατήρ.» 19 Ἔλεγον οὖν αὐτῷ, «Ποῦ ἐστιν ὁ Πατήρ σου;» Ἀπεκρίθη† απεκριθη f35 𝕻66,75B,D [85%] HF,RP,OC,NU ¦ 1 ο ℵN,W [15%] CP,TR Ἰησοῦς· «Οὔτε ἐμὲ οἴδατε οὔτε τὸν Πατέρα μου. Εἰ ἐμὲ ᾔδειτε, καὶ τὸν Πατέρα μου ᾔδειτε ἄν.»‡ ηδειτε αν f35 (ℵ) [98%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ ~ 21 𝕻39v,66,75B(N)W [2%] NU ¦ 1 D 20 Ταῦτα τὰ ῥήματα ἐλάλησεν ὁ Ἰησοῦς§ ο ιησους f35 (N) [97%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵB,D,W [3%] NU ἐν τῷ γαζοφυλακίῳ, διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ· καὶ οὐδεὶς ἐπίασεν αὐτόν, ὅτι οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ.
“You will die in your sins”
21 Εἶπεν οὖν πάλιν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς·* ο ιησους f35 N (98%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻39,66,75ℵB,D,T,W (1.7%) NU ¦ omit clause (0.3%) «Ἐγὼ ὑπάγω, καὶ ζητήσετέ με, καὶ ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ ὑμῶν ἀποθανεῖσθε. Ὅπου ἐγὼ ὑπάγω ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν.» 22 Ἔλεγον οὖν οἱ Ἰουδαῖοι, «Μήτι ἀποκτενεῖ ἑαυτόν, ὅτι λέγει, ‹Ὅπου ἐγὼ ὑπάγω ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν›;» 23 Καὶ εἶπεν† και ειπεν f35 [97%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ 1 ελεγεν 𝕻75B,D,N,W [3%] NU ¦ ελεγεν ουν 𝕻66ℵ αὐτοῖς· «Ὑμεῖς ἐκ τῶν κάτω ἐστέ· ἐγὼ ἐκ τῶν ἄνω εἰμί. Ὑμεῖς ἐκ τοῦ κόσμου τούτου‡ του κοσμου τουτου f35 ℵD,N (95.8%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ ~ 312 𝕻66,75B,T,W (0.7%) NU ¦ 12 (2%) ¦ various long omissions (1.5%) [homoioteleuton] ἐστέ· ἐγὼ οὐκ εἰμὶ ἐκ τοῦ κόσμου τούτου. 24 Εἶπον οὖν ὑμῖν ὅτι ἀποθανεῖσθε ἐν ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν· ἐὰν γὰρ μὴ πιστεύσητε ὅτι ἐγώ εἰμι, ἀποθανεῖσθε ἐν ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν.» 25 Ἔλεγον οὖν αὐτῷ, «Σὺ τίς εἶ;» Καὶ εἶπεν§ και ειπεν f35 N [90%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ 2 𝕻66,75B,W [9.5%] NU ¦ ~ 2 ουν ℵD [0.5%] αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· «Τὴν ἀρχὴν ὅ τι καὶ λαλῶ ὑμῖν. 26 Πολλὰ ἔχω περὶ ὑμῶν λαλεῖν καὶ κρίνειν, ἀλλ᾿ ὁ πέμψας με ἀληθής ἐστιν, κἀγὼ ἃ ἤκουσα παρ᾿ αὐτοῦ—ταῦτα λέγω* λεγω f35 [80%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ λαλω 𝕻66,75ℵB,D,N,W [20%] NU εἰς τὸν κόσμον.» 27 Οὐκ ἔγνωσαν ὅτι τὸν Πατέρα αὐτοῖς ἔλεγεν. 28 Εἶπεν οὖν αὐτοῖς† αυτοις f35 𝕻75N (97%) CP,HF,RP,OC,TR[NU] ¦ — 𝕻66B,T,W (0.8%) ¦ 1 παλιν (ℵ)D (0.9%) ¦ παλιν 1 (1%) ¦ long omissions (0.2%) ὁ Ἰησοῦς· «Ὅταν ὑψώσητε τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου, τότε γνώσεσθε ὅτι ἐγώ εἰμι καὶ ἀπ᾿ ἐμαυτοῦ ποιῶ οὐδέν, ἀλλὰ καθὼς ἐδίδαξέν με ὁ Πατήρ μου,‡ μου f35 B [98%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵD,N,W [2%] NU ταῦτα λαλῶ. 29 Καὶ ὁ πέμψας με μετ᾿ ἐμοῦ ἐστιν. Οὐκ ἀφῆκέν με μόνον ὁ Πατήρ,§ ο πατηρ f35 N [96%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵB,D,W [4%] NU ὅτι ἐγὼ τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ ποιῶ πάντοτε.»
“The Truth will make you free”
30 Ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος, πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν. 31 Ἔλεγεν οὖν ὁ Ἰησοῦς πρὸς τοὺς πεπιστευκότας αὐτῷ Ἰουδαίους· «Ἐὰν ὑμεῖς μείνητε ἐν τῷ λόγῳ τῷ ἐμῷ, ἀληθῶς μαθηταί μού ἐστε· 32 καὶ γνώσεσθε τὴν Ἀλήθειαν, καὶ ἡ Ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς.» 33 Ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον* και ειπον f35 [30%] ¦ — 𝕻66,75ℵB,D,N,W [70%] CP,HF,RP,OC,TR,NU αὐτῷ·† αυτω f35 [99%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ προς αυτον 𝕻66,75ℵB(D)W [1%] NU ¦ 1 οι ιουδαιοι N «Σπέρμα Ἁβραάμ‡ ἁβρααμ f35 [50%] ¦ ἀβρααμ rell ἐσμεν καὶ οὐδενὶ δεδουλεύκαμεν πώποτε. Πῶς σὺ λέγεις ὅτι ‹Ἐλεύθεροι γενήσεσθε›;» 34 Ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· «Ἀμήν, ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν δοῦλός ἐστιν τῆς ἁμαρτίας. 35 Ὁ δὲ δοῦλος οὐ μένει ἐν τῇ οἰκίᾳ εἰς τὸν αἰῶνα· ὁ υἱὸς μένει εἰς τὸν αἰῶνα. 36 Ἐὰν οὖν ὁ Υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε. 37 Οἶδα ὅτι σπέρμα Ἁβραάμ ἐστε, ἀλλὰ ζητεῖτέ με ἀποκτεῖναι ὅτι ὁ λόγος ὁ ἐμὸς οὐ χωρεῖ ἐν ὑμῖν. 38 Ἐγὼ ὃ § εγω ο f35 (92.7%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ ~ α 1 𝕻66,75ℵB,C,W (0.6%) NU ¦ 1 α D,N (4.8%) ¦ 1 (1.4%) ¦ 1 οσα (0.1%) ¦ various omissions (0.4%) [homoioteleuton] ἑώρακα παρὰ τῷ Πατρί μου,* μου f35 ℵ(D)N (97.8%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75B,C(W) (1.1%) NU ¦ three other variants (0.2%) ¦ various long omissions (0.9%) [homoioteleuton] λαλῶ, καὶ ὑμεῖς οὖν ὃ † ο f35 [90%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ α 𝕻66,75ℵB,C,D,N,W [10%] NU ἑωράκατε‡ εωρακατε f35 𝕻66ℵD,N (86.8%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ ηκουσατε 𝕻75B,C,W (10%) NU ¦ εορακατε (2.4%) ¦ three other variants (0.2%) ¦ long omissions (0.7%) [homoioteleuton] παρὰ τῷ πατρὶ§ τω πατρι f35 D,N (89.5%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ του πατρος 𝕻66,75ℵB,C,W (9.8%) NU ¦ long omissions (0.7%) [homoioteleuton] ὑμῶν* υμων f35 ℵC(D)N (98.2%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ ημων (0.4%) ¦ μου (0.2%) ¦ — 𝕻66,75B,W (0.6%) NU ¦ long omissions (0.7%) [homoioteleuton] ποιεῖτε.»
“Your father is the devil”
39 Ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον† ειπον f35 W [99%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ ειπαν 𝕻66,75ℵB,C,D,N [1%] NU αὐτῷ, «Ὁ πατὴρ ἡμῶν Ἁβραάμ ἐστιν.» Λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· «Εἰ τέκνα τοῦ Ἁβραὰμ ἦτε,‡ ητε f35 C,N,W [99%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ εστε 𝕻66,75ℵB,D [1%] NU τὰ ἔργα τοῦ Ἁβραὰμ ἐποιεῖτε·§ εποιειτε f35 𝕻75ℵD,W [50%] CP,HF,RP,OC,NU ¦ 1 αν C,N [50%] TR ¦ ποιειτε 𝕻66B [0.5%] 40 νῦν δὲ ζητεῖτέ με ἀποκτεῖναι, ἄνθρωπον ὃς τὴν ἀλήθειαν ὑμῖν λελάληκα ἣν ἤκουσα παρὰ τοῦ Θεοῦ. Τοῦτο Ἁβραὰμ οὐκ ἐποίησεν. 41 Ὑμεῖς ποιεῖτε τὰ ἔργα τοῦ πατρὸς ὑμῶν.» Εἶπον οὖν* ουν f35 𝕻66,75C,D,N [99%] CP,HF,RP,OC,TR[NU] ¦ — ℵB,W [1%] αὐτῷ, «Ἡμεῖς ἐκ πορνείας οὐ γεγεννήμεθα· ἕνα Πατέρα ἔχομεν—τὸν Θεόν.» 42 Εἶπεν οὖν† ουν f35 ℵD [70%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75B,C,N,W [30%] NU αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· «Εἰ ὁ Θεὸς Πατὴρ ὑμῶν ἦν, ἠγαπᾶτε ἂν ἐμέ, ἐγὼ γὰρ ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐξῆλθον καὶ ἥκω· οὐδὲ γὰρ ἀπ᾿ ἐμαυτοῦ ἐλήλυθα, ἀλλ᾿ ἐκεῖνός με ἀπέστειλεν. 43 Διὰ τί τὴν λαλιὰν τὴν ἐμὴν οὐ γινώσκετε;—ὅτι οὐ δύνασθε ἀκούειν τὸν λόγον τὸν ἐμόν. 44 Ὑμεῖς ἐκ τοῦ‡ του rell ¦ — [20%] TR πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστέ, καὶ τὰς ἐπιθυμίας τοῦ πατρὸς ὑμῶν θέλετε ποιεῖν. Ἐκεῖνος ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ᾿ ἀρχῆς καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐχ§ ουχ f35 𝕻75C [90%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ ουκ 𝕻66ℵB(D)N,W [10%] NU [In consequence, NU has the Imperfect of the verb, rather than the Perfect, and this choice is reflected in many translations.] ἕστηκεν, ὅτι οὐκ ἔστιν ἀλήθεια ἐν αὐτῷ. Ὅταν λαλῇ* λαλη rell ¦ λαλει N [20%] τὸ ψεῦδος, ἐκ τῶν ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶν καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ. 45 Ἐγὼ δὲ ὅτι τὴν ἀλήθειαν λέγω, οὐ πιστεύετέ μοι. 46 Τίς ἐξ ὑμῶν ἐλέγχει με περὶ ἁμαρτίας; Εἰ δὲ† δε f35 [95%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵB,C,N,W [5%] NU ¦ D omits verse 46 ἀλήθειαν λέγω, διὰ τί ὑμεῖς οὐ πιστεύετέ μοι; 47 Ὁ ὢν ἐκ τοῦ Θεοῦ τὰ ῥήματα τοῦ Θεοῦ ἀκούει· διὰ τοῦτο ὑμεῖς οὐκ ἀκούετε, ὅτι ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἐστέ.»
48 Ἀπεκρίθησαν οὖν‡ ουν f35 [95%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵB,C,D,N,W [5%] NU οἱ Ἰουδαῖοι καὶ εἶπον αὐτῷ, «Οὐ καλῶς λέγομεν ἡμεῖς ὅτι Σαμαρείτης§ σαμαρειτης f35 𝕻75B,C,D [99%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ σαμαριτης 𝕻66ℵN,W [1%] NU εἶ σὺ καὶ δαιμόνιον ἔχεις;» 49 Ἀπεκρίθη Ἰησοῦς· «Ἐγὼ δαιμόνιον οὐκ ἔχω· ἀλλὰ τιμῶ τὸν Πατέρα μου, καὶ ὑμεῖς ἀτιμάζετέ με. 50 Ἐγὼ δὲ οὐ ζητῶ τὴν δόξαν μου· ἔστιν ὁ ζητῶν καὶ κρίνων. 51 Ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐάν τις τὸν λόγον τὸν ἐμὸν* τον λογον τον εμον f35 𝕻66N [99%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ ~ 142 𝕻75ℵB,C,D,W [1%] NU τηρήσῃ θάνατον οὐ μὴ θεωρήσῃ, εἰς τὸν αἰῶνα.»
“Before Abraham was, I AM”
52 Εἶπον οὖν† ουν f35 𝕻75D,N [99%] CP,HF,RP,OC,TR[NU] ¦ — 𝕻66ℵB,C,W [1%] αὐτῷ οἱ Ἰουδαῖοι· «Νῦν ἐγνώκαμεν ὅτι δαιμόνιον ἔχεις. Ἁβραὰμ ἀπέθανεν καὶ οἱ προφῆται, καὶ σὺ λέγεις, ‹Ἐάν τις τὸν λόγον μου τηρήσῃ οὐ μὴ γεύσηται θανάτου‡ ου μη γευσηται (γευσητε [5%]) θανατου f35 𝕻66,75A,C,D,N,W [85%] CP,HF,RP,OC,NU ¦ 12 γευσεται 4 [15%] TR ¦ 123 ℵ ¦ ~ θανατον 12 θεωρηση B εἰς τὸν αἰῶνα.› 53 Μὴ σὺ μείζων εἶ τοῦ πατρὸς ἡμῶν Ἁβραάμ, ὅστις ἀπέθανεν; Καὶ οἱ προφῆται ἀπέθανον. Τίνα σεαυτὸν σὺ§ συ f35 [75%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵA,B,C,D,N,W [25%] NU ποιεῖς;» 54 Ἀπεκρίθη Ἰησοῦς· «Ἐὰν ἐγὼ δοξάζω* δοξαζω f35 𝕻66A,N [95%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ δοξασω 𝕻75ℵB,C,D,W [5%] NU ἐμαυτόν, ἡ δόξα μου οὐδέν ἐστιν. Ἔστιν ὁ Πατήρ μου ὁ δοξάζων με, ὃν ὑμεῖς λέγετε ὅτι ‹Θεὸς ἡμῶν† ημων f35 𝕻66,75A,C,N,W [70%] HF,RP,NU ¦ υμων ℵB,D [30%] CP,OC,TR ἐστιν.› 55 Καὶ οὐκ ἐγνώκατε αὐτόν, ἐγὼ δὲ οἶδα αὐτόν. Καὶ ἐὰν‡ και εαν f35 𝕻66A,C,N [99.5%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ καν 𝕻75ℵB,D,W [0.5%] NU εἴπω ὅτι οὐκ οἶδα αὐτόν, ἔσομαι ὅμοιος ὑμῶν,§ ομοιος υμων f35 ℵC,N (93.3%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ ομοιως 2 (1.5%) ¦ ~ 21 𝕻66 (0.8%) ¦ 1 υμιν 𝕻75A,B(D)W (3.5%) NU ¦ three other variants (0.2%) ¦ long omissions (0.6%) [homoioteleuton] ψεύστης, ἀλλ᾿ οἶδα αὐτὸν καὶ τὸν λόγον αὐτοῦ τηρῶ. 56 Ἁβραὰμ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἠγαλλιάσατο ἵνα ἴδῃ τὴν ἡμέραν τὴν ἐμήν· καί, εἶδεν καὶ ἐχάρη.»
57 Εἶπον οὖν οἱ Ἰουδαῖοι πρὸς αὐτόν, «Πεντήκοντα ἔτη οὔπω ἔχεις, καὶ Ἁβραὰμ ἑώρακας;» 58 Εἶπεν* ειπεν rell ¦ 1 ουν D,N [20%] αὐτοῖς ὁ † ο f35 𝕻66ℵA,D,N,W [99.5%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻75B,C [0.5%] NU Ἰησοῦς, «Ἀμήν, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, πρὶν Ἁβραὰμ γενέσθαι, ἐγώ εἰμι.» 59 Ἦραν οὖν λίθους ἵνα βάλωσιν ἐπ᾿ αὐτόν· Ἰησοῦς δὲ ἐκρύβη καὶ ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ ἱεροῦ, διελθὼν διὰ μέσου αὐτῶν· καὶ παρῆγεν οὕτως.‡ (+και N 3%) διελθων (−δ. 1%) δια μεσου αυτων (+επορευετο C,N 2.4%) και (−κ. 1.3%) παρηγεν ουτως (−ο. 1%) f35 A(C)(N) (99%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵB,D,W (1%) NU

*8:1 ιησους δε f35 M1,2,3,5 D,CP,RP,OC,TR,NU ¦ ~ και 1 M4 ¦ ~ και ο 1 M6 HF

†8:2 παλιν f35 M1,2,3,4,5 D,CP,RP,OC,TR,NU ¦ 1 βαθεως M6 HF

‡8:2 παρεγενετο f35 M1,2,3,5 (D)CP,RP,OC,TR,NU ¦ ηλθεν ο ιησους M6 HF ¦ ηλθεν M4

§8:2 προς αυτον rell ¦ — M5 RP

*8:3 προς αυτον f35 M1pt,3pt,5,6pt CP,HF,RP,TR ¦ — M1pt,2,3pt,4,6pt D,OC,NU

†8:3 επι f35 M1,2,3,4,6 (D)CP,HF,OC,NU ¦ εν M5 RP,TR

‡8:3 κατειλημμενην rell ¦ καταληφθησαν M5 RP

§8:3 εν f35 M1,2,5 D,CP,RP,OC,TR,NU ¦ 1 τω M3,4,6 HF

*8:4 λεγουσιν f35 M1,2,5 D,CP,RP,OC,TR,NU ¦ ειπον M3,4,6 HF

†8:4 αυτω f35 M1,2,3,4,6 CP,HF,OC,TR,NU ¦ 1 πειραζοντες M5 (D)RP

‡8:4 ταυτην ευρομεν f35 M6 CP,HF ¦ αυτη η γυνη κατεληφθη M5 RP,TR ¦ αυτη η γυνη ειληπται M2,3,4 ¦ αυτη η γυνη κατειληπται M1 D,OC,NU

§8:4 αυτοφωρω f35 D [40%] HF,OC,TR,NU ¦ αυτοφορω [60%] CP,RP (This split cuts across party lines—33% of f35 reads -φορω—and so is not diagnostic.)

*8:4 μοιχευομενην f35 M6 CP,HF ¦ μοιχευομενη M1,2,3,4,5 D,RP,OC,TR,NU

†8:5 εν δε rell ¦ ~ και 1 OC

‡8:5 ημων μωσης f35 M2,3pt,6 CP,HF ¦ 1 μωυσης OC ¦ ~ 2 ημιν M1pt,5 RP,TR ¦ ημιν 2 M3pt,4 NU ¦ 1 (D)

§8:5 λιθοβολεισθαι f35 M1pt,5 CP,RP,TR ¦ λιθαζειν M1pt,2,3,4,6 D,HF,OC,NU

*8:5 λεγεις f35 M1pt,5,6pt CP,RP,OC,TR,NU ¦ 1 περι αυτης M1pt,2,3,4,6pt D,HF

†8:6 ελεγον rell ¦ ειπον OC

‡8:6 πειραζοντες rell ¦ εκπειραζοντες OC

§8:6 εχωσιν rell ¦ σχωσιν OC

*8:6 κατηγοριαν κατ f35 M2,3,4,6 CP,HF,OC ¦ κατηγορειν M1,5 RP,TR,NU ¦ — D

†8:6 εγραφεν rell ¦ κατεγραφεν M2pt D,NU

‡8:6 μη προσποιουμενος f35 M1pt,5,6pt CP,RP ¦ — M1pt,2,3,4,6pt D,HF,OC,TR,NU

§8:7 ερωτωντες f35 M1,2pt,3,4,5 D,CP,RP,OC,TR,NU ¦ επερωτωντες M2pt,6 HF

*8:7 ανακυψας f35 M1pt,5 CP,RP,TR ¦ ανεκυψεν και M2,3,4 D,OC,NU ¦ αναβλεψας M6 HF

†8:7 προς αυτους f35 M5 CP,RP,TR ¦ αυτοις M1,2,3,4,6 D,HF,OC,NU

‡8:7 πρωτος rell ¦ πρωτον M5pt RP

§8:7 τον λιθον επ αυτη βαλετω f35 CP,TR ¦ ~ 3 αυτην 125 M5 RP ¦ ~ 253 αυτην M6 HF ¦ ~ 3 αυτην 52 M1pt,2pt,4 D,NU ¦ ~ 34512 M2pt,3 ¦ ~ 34125 M1pt ¦ ~ 523 αυτην OC (The reading of OC is found in 90 MSS and 270 lectionaries, as collated by Robinson—it dominates the lectionaries.)

*8:8 κατω κυψας rell ¦ κατακυψας D,NU

†8:9 και υπο της συνειδησεως ελεγχομενοι f35 M5,6pt CP,RP,TR ¦ — M1,2,3,6pt (D)HF,OC,NU ¦ 1 (M4)

‡8:9 καθ᾿ εἱς rell ¦ καθέις f35 CP (I include this information for the record and so as not to lose sight of it, but since the theta indicates the presence of aspiration (rough breathing) there is no ambiguity. I stay with the conventional pointing.)

§8:9 εως των εσχατων f35 M1pt,2,3,4,6 CP,HF,TR ¦ — M1pt,5 RP,OC,NU ¦ D is wild

*8:9 μονος ο ιησους f35 M2,5,6pt CP,HF,RP,TR ¦ ~ 231 M1pt,6pt ¦ 23 M3,4 OC ¦ 1 D,NU

†8:9 ουσα rell ¦ εστωσα M1pt TR

‡8:10 και μηδενα θεασαμενος πλην της γυναικος f35 M5 CP,RP,TR ¦ ειδεν αυτην και M3,4,6 HF ¦ — M1,2 D,OC,NU

§8:10 αυτη f35 M5 CP,RP ¦ γυναι M3pt,6 HF ¦ 1 γυναι M1pt,2,3pt,4 OC,NU ¦ 1 η γυνη TR ¦ D is wild

*8:10 εκεινοι οι κατηγροι σου f35 M5,6pt CP,RP,TR ¦ 234 M1,2pt,3,4,6pt HF ¦ — M2pt D,OC,NU

†8:11 ειπεν δε αυτη ο ιησους f35 M1pt,6 CP,HF,TR ¦ 1245 M2,5 RP,OC,NU ¦ ~ 42513 M3,4 ¦ ~ 421 D

‡8:11 κατακρινω rell ¦ κρινω M5 RP

§8:11 και απο του νυν f35 M1,2,3,6 CP,HF,OC[NU] ¦ 1 M4pt,5 RP,TR ¦ — M4pt ¦ 234 D

*8:11 7:53-8:11 f35 D (85%) CP,HF,RP«OC»TR[[NU]] ¦ — 𝕻66,75ℵB,N,T,W (15%)

†8:12 αυτοις ο ιησους ελαλησεν f35 [87%] CP,HF,RP,OC ¦ ~ 2314 [5%] TR ¦ ~ 1423 𝕻66ℵ(W) [5%] NU ¦ ~ 143 𝕻75vB ¦ ~ 4123 D [2%] ¦ ~ 2341 [1%] ¦ 12341 N

‡8:12 περιπατηση rell ¦ περιπατησει D [30%] TR

§8:14 η f35 𝕻39,66,75cB,D(N)T [40%] CP,OC,NU ¦ και 𝕻75ℵW [50%] HF,RP,TR ¦ omit whole clause [10%]

*8:16 αληθης f35 𝕻66ℵN (97.6%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ αληθινη 𝕻75B,D,T,W (1%) NU ¦ αληθεια (0.2%) ¦ δικαια (1%) ¦ various omissions (0.3%) [homoioteleuton]

†8:19 απεκριθη f35 𝕻66,75B,D [85%] HF,RP,OC,NU ¦ 1 ο ℵN,W [15%] CP,TR

‡8:19 ηδειτε αν f35 (ℵ) [98%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ ~ 21 𝕻39v,66,75B(N)W [2%] NU ¦ 1 D

§8:20 ο ιησους f35 (N) [97%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵB,D,W [3%] NU

*8:21 ο ιησους f35 N (98%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻39,66,75ℵB,D,T,W (1.7%) NU ¦ omit clause (0.3%)

†8:23 και ειπεν f35 [97%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ 1 ελεγεν 𝕻75B,D,N,W [3%] NU ¦ ελεγεν ουν 𝕻66ℵ

‡8:23 του κοσμου τουτου f35 ℵD,N (95.8%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ ~ 312 𝕻66,75B,T,W (0.7%) NU ¦ 12 (2%) ¦ various long omissions (1.5%) [homoioteleuton]

§8:25 και ειπεν f35 N [90%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ 2 𝕻66,75B,W [9.5%] NU ¦ ~ 2 ουν ℵD [0.5%]

*8:26 λεγω f35 [80%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ λαλω 𝕻66,75ℵB,D,N,W [20%] NU

†8:28 αυτοις f35 𝕻75N (97%) CP,HF,RP,OC,TR[NU] ¦ — 𝕻66B,T,W (0.8%) ¦ 1 παλιν (ℵ)D (0.9%) ¦ παλιν 1 (1%) ¦ long omissions (0.2%)

‡8:28 μου f35 B [98%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵD,N,W [2%] NU

§8:29 ο πατηρ f35 N [96%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵB,D,W [4%] NU

*8:33 και ειπον f35 [30%] ¦ — 𝕻66,75ℵB,D,N,W [70%] CP,HF,RP,OC,TR,NU

†8:33 αυτω f35 [99%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ προς αυτον 𝕻66,75ℵB(D)W [1%] NU ¦ 1 οι ιουδαιοι N

‡8:33 ἁβρααμ f35 [50%] ¦ ἀβρααμ rell

§8:38 εγω ο f35 (92.7%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ ~ α 1 𝕻66,75ℵB,C,W (0.6%) NU ¦ 1 α D,N (4.8%) ¦ 1 (1.4%) ¦ 1 οσα (0.1%) ¦ various omissions (0.4%) [homoioteleuton]

*8:38 μου f35 ℵ(D)N (97.8%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75B,C(W) (1.1%) NU ¦ three other variants (0.2%) ¦ various long omissions (0.9%) [homoioteleuton]

†8:38 ο f35 [90%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ α 𝕻66,75ℵB,C,D,N,W [10%] NU

‡8:38 εωρακατε f35 𝕻66ℵD,N (86.8%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ ηκουσατε 𝕻75B,C,W (10%) NU ¦ εορακατε (2.4%) ¦ three other variants (0.2%) ¦ long omissions (0.7%) [homoioteleuton]

§8:38 τω πατρι f35 D,N (89.5%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ του πατρος 𝕻66,75ℵB,C,W (9.8%) NU ¦ long omissions (0.7%) [homoioteleuton]

*8:38 υμων f35 ℵC(D)N (98.2%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ ημων (0.4%) ¦ μου (0.2%) ¦ — 𝕻66,75B,W (0.6%) NU ¦ long omissions (0.7%) [homoioteleuton]

†8:39 ειπον f35 W [99%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ ειπαν 𝕻66,75ℵB,C,D,N [1%] NU

‡8:39 ητε f35 C,N,W [99%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ εστε 𝕻66,75ℵB,D [1%] NU

§8:39 εποιειτε f35 𝕻75ℵD,W [50%] CP,HF,RP,OC,NU ¦ 1 αν C,N [50%] TR ¦ ποιειτε 𝕻66B [0.5%]

*8:41 ουν f35 𝕻66,75C,D,N [99%] CP,HF,RP,OC,TR[NU] ¦ — ℵB,W [1%]

†8:42 ουν f35 ℵD [70%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75B,C,N,W [30%] NU

‡8:44 του rell ¦ — [20%] TR

§8:44 ουχ f35 𝕻75C [90%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ ουκ 𝕻66ℵB(D)N,W [10%] NU [In consequence, NU has the Imperfect of the verb, rather than the Perfect, and this choice is reflected in many translations.]

*8:44 λαλη rell ¦ λαλει N [20%]

†8:46 δε f35 [95%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵB,C,N,W [5%] NU ¦ D omits verse 46

‡8:48 ουν f35 [95%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵB,C,D,N,W [5%] NU

§8:48 σαμαρειτης f35 𝕻75B,C,D [99%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ σαμαριτης 𝕻66ℵN,W [1%] NU

*8:51 τον λογον τον εμον f35 𝕻66N [99%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ ~ 142 𝕻75ℵB,C,D,W [1%] NU

†8:52 ουν f35 𝕻75D,N [99%] CP,HF,RP,OC,TR[NU] ¦ — 𝕻66ℵB,C,W [1%]

‡8:52 ου μη γευσηται (γευσητε [5%]) θανατου f35 𝕻66,75A,C,D,N,W [85%] CP,HF,RP,OC,NU ¦ 12 γευσεται 4 [15%] TR ¦ 123 ℵ ¦ ~ θανατον 12 θεωρηση B

§8:53 συ f35 [75%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵA,B,C,D,N,W [25%] NU

*8:54 δοξαζω f35 𝕻66A,N [95%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ δοξασω 𝕻75ℵB,C,D,W [5%] NU

†8:54 ημων f35 𝕻66,75A,C,N,W [70%] HF,RP,NU ¦ υμων ℵB,D [30%] CP,OC,TR

‡8:55 και εαν f35 𝕻66A,C,N [99.5%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ καν 𝕻75ℵB,D,W [0.5%] NU

§8:55 ομοιος υμων f35 ℵC,N (93.3%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ ομοιως 2 (1.5%) ¦ ~ 21 𝕻66 (0.8%) ¦ 1 υμιν 𝕻75A,B(D)W (3.5%) NU ¦ three other variants (0.2%) ¦ long omissions (0.6%) [homoioteleuton]

*8:58 ειπεν rell ¦ 1 ουν D,N [20%]

†8:58 ο f35 𝕻66ℵA,D,N,W [99.5%] CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻75B,C [0.5%] NU

‡8:59 (+και N 3%) διελθων (−δ. 1%) δια μεσου αυτων (+επορευετο C,N 2.4%) και (−κ. 1.3%) παρηγεν ουτως (−ο. 1%) f35 A(C)(N) (99%) CP,HF,RP,OC,TR ¦ — 𝕻66,75ℵB,D,W (1%) NU

© 2020 Wilbur N. Pickering