11
Arazar umàno a'e kury
1 Amo awa Metàn taw pe har ima'eahy a'e kury. Arazar her romo a'e. Mari heko haw a'e, ikypy'yr Mart heko haw a'e no, Metàn taw pe tuz a'e. 2 (A'e Mari omono kàpuhàg Zanezar Zezuz ipy rehe a'e, uhyuhyw ipy u'aw pupe a'e. Ikywyr Arazar ima'eahy a'e). 3 Na'e a'e kuzà omono kar amo awa Zezuz pe wà. — Emume'u Arazar ima'eahy haw eho izupe nehe 'y, i'i izupe wà. Oho Zezuz pyr. Uze'eg izupe. — Urezar, nemyrypar Arazar ima'eahy a'e, i'i izupe. 4 Henu mehe uze'eg Zezuz a'e pe har wanupe.
— Arazar ima'eahy a'e. Umàno re nupyta kwaw tywypaw pe a'e nehe, Tupàn umur putar ukàgaw ihewe a'e nehe. A'e mehe amugweraw kar putar ihe nehe. A'e mehe teko umume'u katu putar Tupàn ikàgaw a'e wà nehe.
— Azeharomoete Tupàn ta'yr ikatuahy a'e, ikàg tuwe a'e, i'i putar izupe wà nehe. 5 Zezuz uzamutar katu Mari a'e. Uzamutar katu ikypy'yr no. Uzamutar wakywyr Arazar no. 6 Arazar ima'eahy haw imume'u haw henu re, Zezuz noho kwaw a'e 'ar mehe rihi. Upyta a'e pe weko haw pe rihi. Umumaw amo mokoz 'ar a'e pe. 7 Na'e i'i urewe kury. — Zazewyr zaha Zutez ywy rehe nehe ty wà, i'i urewe. 8 — Purumu'e ma'e, uru'e. — Nan kwehe kwaw tuwihaw ipuruzuka wer awer nerehe a'e wà. Ipurapi wer zepe nerehe ita pupe wà. Aipo erezewyr putar a'e pe tàrityka'i nehe kury, uru'e izupe. 9 Uze'eg urewe.
— Tuweharupi kwarahy uhyape katu ywy rehe a'e. Aze awa wata 'aromo a'e nehe, nu'ar kwaw a'e nehe, ta'e kwarahy uhyape katu hape rupi izupe a'e xe. Nezewegatete Tupàn nahezuka kar kwaw tuwihaw wanupe a'e rihi. Ko 'ar rehe hereko haw nuzawy kwaw 'aromo heata haw ihewe. A'e rupi apuner heata haw rehe wyzài ywy rehe wyzài taw pe ihe. Ta'e Tupàn hemonokatu a'e xe. Hemonokatu haw nuzawy kwaw ywy rehe ihyape katu haw. 10 Aze awa wata pyhaw nehe, u'ar putar nehe. Ta'e naheta kwaw tatainy izupe a'e xe. Nezewegatete amo 'ar mehe Tupàn hezuka kar putar wanupe a'e nehe. A'e mehe apytu'u putar ize'eg imume'u re ko ywy rehe har wanupe ihe nehe. 11 Zanemyrypar Arazar uker e a'e. Amume'e kar putar aha ihe nehe kury. 12 — Urezar. Aze uker e upà a'e nehe, a'e rupi ikatu putar a'e nehe, uru'e izupe. 13 Uze'eg Zezuz urewe imàno haw rehe. Nuze'eg kwaw iker haw rehe. Nurukwaw kwaw imàno haw rehe ize'eg awer ure. — Iker haw rehe ize'eg a'e, uru'e izupe. 14 A'e rupi umume'u tuwe imàno awer urewe a'e kury. — Umàno tuwe Arazar a'e, i'i urewe kury. 15 — Naiko kwaw ipyr imàno mehe ihe. Ikatu nezewe. Ta'e pezeruzar wera'u putar herehe pe nehe kury. Zaha itym awer pe nehe kury ty wà, i'i urewe. 16 Tume a'e, uzexak kar mokoz ma'e kwer her ma'e a'e, uze'eg urewe a'e kury. — Zane paw zaha purumu'e ma'e hupi zane kury ty wà, a'e rupi aze tuwihaw uzuka Zezuz a'e wà nehe, tuwe zanezuka a'e wà nehe no. Nezewe mehe zapuner hehe we zanemàno haw rehe zane nehe no, i'i Tume urewe.
— Herehe uzeruzar ma'e wikuwe wi putar a'e wà nehe, i'i Zezuz a'e kury
17 Uhem Arazar heko awer pe kury. A'e pe har umume'u imàno awer izupe a'e wà.
— Wereko 4 'ar itym ire a'e, i'i izupe wà. 18 Metàn taw namuite kwaw Zeruzarez tawhu wi a'e. Xo na'iruz kirom zo muite haw a'e wi a'e. 19 A'e rupi Zutew tetea'u ur Mart ipyr Mari ipyr a'e wà kury, wamurywete kar pà a'e wà kury. Ta'e uzemumikahy ukywyr imàno awer rehe a'e wà xe. 20 Teko uze'eg Mart pe wà.
— Zezuz ur iko, i'i izupe wà. A'e rupi oho Mart huwàxi pà kury. Upyta Mari wàpuz me. 21 Hexak mehe uze'eg Mart Zezuz pe kury.
— Aze mo ereiko xe, numàno iwer mo hekywyr a'e, i'i izupe. 22 Uze'eg wi izupe. — Aze erenoz ma'e Tupàn pe nehe, umur putar a'e ma'e newe a'e nehe, uzapo putar a'e ma'e newe a'e nehe. Akwaw ikàgaw ihe. Upuner hekywyr imugweraw kar haw rehe a'e, i'i Zezuz pe.
23 — Ukweraw wi putar nekywyr a'e nehe, i'i Zezuz izupe. 24 — Azeharomoete iahykaw rehe ukweraw wi putar a'e nehe, akwaw ikweraw pàwàm ihe, i'i izupe. 25 Uze'eg Zezuz izupe.
— Teko wamugweraw kar har romo aiko ihe, teko wamuigo kar har romo kury. Herehe uzeruzar ma'e ràm umàno putar a'e wà nehe. Ukweraw wi putar a'e re wà nehe. Wiko putar tuweharupi Tupàn pyr wà nehe.
26 Numàno wi pixik kwaw wà nehe. (Noho kwaw tatahu pe wà nehe.) Aipo erezeruzar ko heze'eg rehe ne. 27 — Azeharomoete azeruzar nerehe ihe 'y, tuwihaw. Azeruzar Tuwihawete Purupyro Ma'e romo nereko haw rehe ihe, azeruzar Tupàn ta'yr romo ko ywy rehe ur ma'e kwer romo nereko haw rehe ihe, i'i izupe.
Zezuz uzai'o a'e kury
28 A'e ma'e imume'u re Mart uzewyr oho weko haw pe kury. Wenoz ukypy'yr Mari imuwà kury. — Purumu'e ma'e uhem wà kwez kury. Ize'eg wer newe a'e, i'i izupe.
29 Ize'eg henu mehe tàrityka'i Mari upu'àm oho huwàxi pà kury. 30 (Nuhem kwaw Zezuz wà taw pe a'e rihi. Upyta Mart huwàxi awer pe a'e rihi.) 31 Zutew Mari hàpuz me har a'e wà, imyrypar a'e wà, wexak Mari ipu'àm mehe iho mehe a'e wà. Oho haikweromo wà. — Uzai'o putar oho itym awer pe a'e nehe kury, i'i uzeupeupe wà.
32 Mari uhem Zezuz ipyta haw pe kury. Hexak mehe, uzeamumew ipy huwake kury.
— Hezar, i'i izupe. — Aze mo ereiko xe, numàno iwer mo hekywyr a'e, i'i izupe.
33 Zezuz wexak izai'o mehe. Wexak Zutew Mari hupi ur ma'e kwer wazai'o mehe wà no. Upuhareko tuwe wà. Uzemumikahy. 34 — Ma'e pe pezutym ra'e, i'i wanupe. — Ezur hexak pà nehe, i'i izupe wà.
35 Uzai'o Zezuz kury.
36 — Azeharomoete uzamutar katu Arazar a'e, i'i Zutew izupe wà.
37 Amogwer i'i nezewe wà. — Umukatu hehàpyhà 'ym ma'e a'e. Màràzàwe tuwe nupyro kwaw Arazar imàno haw wi, i'i izupe wà.
Zezuz umugweraw kar Arazar a'e kury
38 Upuhareko wi Zezuz wà kury. Oho itym awer pe kury. (Omono hetekwer itakwar uhua'u ma'e pupe a'e wà. Omono itahu uken rehe wà, iwàpytymaw romo wà.)
39 — Pemunyryk kar itahu uken wi nehe ty wà, i'i Zezuz wanupe. Na'e Mart a'e, a'e umàno ma'e kwer heinyr a'e, i'i izupe a'e kury. — Inemahy 'y, hezar, ta'e umumaw 4 'ar itym ire a'e 'y. Uzetun a'e kury, i'i izupe.
40 Uze'eg Zezuz izupe. — Aze pezeruzar herehe nehe, pexak putar Tupàn ikàgaw nehe, a'e kwez peme ihe. Pezeruzar tuwe a'e heze'eg rehe nehe, i'i wanupe.
41 A'e rupi a'e pe har umunyryk kar itahu itakwar huken wi a'e wà kury. Ume'e Zezuz ywak rehe. Uze'eg Tupàn pe.
— Nekatu heru, ta'e tuweharupi erezeapyaka katu heze'eg rehe xe. 42 Tuweharupi erenu heze'eg. Ko ma'e amume'u putar newe ihe kury, ta'e hepurenu kar wer ko ze'eg rehe teko wanupe ihe xe. A'e rupi uzeruzar putar nerehe wà nehe. Uzeruzar putar hemur kar arer romo nereko haw rehe wà nehe.
43 A'e ma'e imume'u re uhapukaz wahyhaw rupi kury. — Arazar, ehem ezuwà katu pe kury ty, i'i izupe.
44 Na'e uhem Arazar wà utym awer wi a'e kury. Ipo ipy iwàiwànaw pàn pupe rihi, huwa no. — Pezuwànok ty wà, i'i Zezuz urewe.
— Pemuhem kar izewànaw wi nehe ty wà, i'i urewe. (Ureruzar ize'eg. Uruzuwànok pàn wi imuhem kar pà.)
Tuwihaw ipurupyhyk wer zepe Zezuz rehe a'e wà kury
45 Zutew Mari hàpuz me uker ma'e kwer tetea'u wexak Zezuz hemiapo kwer a'e wà. A'e rupi uzeruzar hehe wà. 46 Amogwer uzewyr oho ze'eg kwehe arer kwaw par parizew her ma'e wanupe a'e wà, hemiapo kwer imume'u pà wanupe a'e wà. 47 A'e rupi ze'eg kwehe arer kwaw par a'e wà, xaxeto wanuwihaw a'e wà no, uzemono'og amogwer tuwihaw wapyr a'e wà kury. — Ma'e xiapo putar nehe. Ta'e ma'e purumupytuhegatu kar haw tetea'u uzapo a'e awa iko a'e xe. Ikàg ma'e ài hekon a'e, Tupàn hemimur kar ài hekon a'e, i'i uzeupeupe wà. 48 — Aze naximupytu'u kar kwaw iapo re zane nehe, teko paw rupi uzeruzar putar hehe a'e wà nehe. A'e mehe tuwihaw Hom tawhu pe har umuaiw putar Tupàn hàpuzuhu a'e wà nehe, heityk pà wà nehe. Zanezuka putar paw rupi wà nehe no, i'i uzeupeupe wà.
49-50 Na'e xaxeto ikàg wera'u ma'e Kaiwa her ma'e a'e, uze'eg amogwer tuwihaw wanupe a'e kury. — Napekwaw kwaw ma'e pe. Aze pezuka pitài awa nehe, teko paw wanekuzaromo nehe, aze a'e mehe amogwer numàno kwaw wà nehe, ikatu wera'u nezewe mehe nehe, i'i wanupe. 51 (A'e ae numume'u kwaw a'e ma'e a'e. Tupàn rekwe umuze'eg kar a'e. Xaxeto wanuwihaw ikàg wera'u ma'e romo hekon a'e, a'e kwarahy mehe a'e. A'e rupi Tupàn rekwe umume'u kar Zezuz zutew wanekuzaromo imàno àwàm izupe a'e. 52 Numàno kwaw Zezuz zutew wanekuzaromo zutyka'i a'e. Umàno teko paw wanekuzaromo. A'e rupi omono'og wemiruze'eg paw rupi katete uzehe pitài teko hetekwer ài.)
53 A'e rupi a'e 'ar mehe Zutew wanuwihaw uzypyrog Zezuz izuka àwàm rehe uze'eg pà wà kury. — Ma'e xiapo putar izuka pà zane nehe, i'i waiko uzeupeupe tuweharupi wà. 54 A'e rupi Zezuz Zutez ywy rehe wata mehe numume'u kwaw oho àwàm teko wanupe a'e kury. Uhem oho a'e wi. Oho Eparai taw pe. Tàpuz heta 'ymaw huwake ywyxig heta haw huwake tuz a'e taw. Upyta Zezuz a'e pe wemimu'e wapyr.
55 Uhem etea'i Zutew wazemono'ogaw 'ar a'e kury. Uzapo mai'u haw uhua'u ma'e wà. Zanera'yr wazuka 'ym awer, i'i teko a'e mai'u haw pe wà. Teko tetea'u a'e ywy rehe har oho Zeruzarez tawhu pe wà, uzekwaku pà uzemukatu pà Tupàn huwa rupi wà, a'e temi'u i'u zanune wà. 56 Teko wekar Zezuz oho waiko wà, Tupàn hàpuzuhu pe uzemono'ono'og pà wà. Upuranu uzehezehe wà. — Aipo ur putar mai'u haw pe a'e nehe no, ta'e tuwihaw ipuruzuka wer hehe a'e wà xe, i'i uzeupeupe wà.
57 Xaxeto wanuwihaw a'e wà, ze'eg kwehe arer kwaw par parizew her ma'e a'e wà no, uze'eg nezewe teko wanupe a'e wà. — Aze amo wexak Zezuz a'e wà nehe, tuwe umume'u urewe a'e wà nehe. A'e rupi zapuner ipyhykaw rehe zane nehe, i'i tuwihaw uzeupeupe wà.