24
Guembiguai pe Abraão Isaque ra'yxyrã ojou ukaague
1 Ha'e rire Abraão tuja'i ete ma, heta ma'etỹ ma oguereko, ha'e opa mba'e py Senhor omoingo porã.
2 Ha'e ramo Abraão ijayvu guembiguai hoo py ikuai va'e gui inhymave va'e, opa mba'e oguereko va'e re opena va'ety pe. Ha'e vy ixupe aipoe'i:
— Emoĩ ndepo xe'u guy rupi,
3 ha'e eura Senhor Nhanderuete yva ha'e yvy ha'e javi re ipo'aka va'e rery rupi, xera'y ra'yxyrã rejou aguã teĩ Canaã yvy apy aikoa py ikuai va'e rajy kuery regua e'ỹ guive.* Ha'e va'e jave ma ha'e kuery ouraa ovareve aguã opo omoĩ 'rã jo'u guy rupi oura vy.
4 Ha'e rã xeretarã kuerya py ae 'rã reo, ha'e va'e regua rejou aguã xera'y Isaque ra'yxyrã — he'i.
5 Ha'e ramo hembiguai aipoe'i:
— Xapy'a rei ma kunha va'e ndouxei 'rã xerupive kova'e yvy re. Ha'e rami rã ndera'y teve 'rã araa yvy rejuague katy?
6 Abraão ombovai:
— Nda'evei! Ejapo eme xera'y ha'e katy ojevy aguã rami.
7 Mba'eta Senhor Nhanderuete yva pygua xepe'a karamboae xeru ro ha'e yvy xetuiague gui, ha'e xevy oura reve “Kova'e yvy ame'ẽ 'rã neramymino kuery peguarã”, he'i va'ekue. Ha'e rami vy nerenonde omondouka 'rã guembiguai anjo. Ha'e ramo ha'e va'e yvy gui 'rã reru xera'y ra'yxyrã.* Gálatas 3.16
8 Ha'e gui xapy'a rei kunha va'e nderupive ndouxei ramo toaxa rive reuraague. Ha'e rami teĩ eraa eme xera'y ha'e katy — he'i.
9 Ha'e ramo opatõ Abraão 'u guy rupi hembiguai opo omoĩ reve oura ijayvuague rami ojapo aguã re.
10 Ha'e rami vy dez camelo hembiguai ogueraa opatõ rymba, ha'e mba'emo porã ipatõ ogueraa uka va'ekue ha'e javi. Mesopotâmia katy ojepe'a ovy, Naor kuery retã katy ae.
11 Hetã py ovaẽ rai'ia py peteĩ ygua oĩ va'e yvýry ovaẽ. Ha'e py omombytu'u ranhe mymba camelo henapy'ã re. Ka'aru jave kunhataĩgue yy re ouaty hora omombytu'u imbokuapy.
12 Ha'e vy aipoe'i opy'a py:
— Senhor, xepatõ Abraão Ruete reiko va'e, ajerure ndevy xepytyvõ aguã, ha'e xepatõ Abraão voi remboaxy aguã.
13 Mba'eta xee ma apy aĩ ygua rexei'i, kunhague kova'e tetã pygua rajy kuery yy re ouaty py.
14 Ha'e nunga rupi tove kunhataĩ xevy aipoa'ea va'e: “Emboguejy yryru ay'u aguã”, ha'e ramo “Ey'u, ha'e nerymba camelo kuery avi 'rã amboy'u”, he'i va'e ae toiko nerembiguai Isaque ra'yxyrã reiporavo va'ekue. Ha'e ramo 'rãe aikuaa xepatõ remboaxy maa — he'i.
Rebeca reve Isaque nhovaexĩague
15 Ha'e rami teri ijayvu ho'amy jave tetã gui oẽ ouvy Rebeca, Betuel rajy va'e. Tuu ma Abraão ryke'y Naor ra'y, ha'e Milca pi'a. Peteĩ yryru ogueru oiny oaxi'y áry.
16 Ha'e va'e kunhataĩ ma iporã vaipa, ava reve joguereko va'e'ỹ teri. Ha'e gui ygua py oo vy o'yryru omonyẽ ma vy ou ju.
17 Ha'e va'e jave py tembiguai oo vy ovaexĩ. Ha'e vy aipoe'i:
— Eme'ẽ yy nde'yryru gui ay'u aguã.
18 Kunha va'e ombovai:
— Ey'u katu xeruvixa — he'i. Ha'e rami vy yryru omboguejy pojava vy ojopy reve ombojero'a omboy'u aguã.
19 Omboy'upa ma vy aipoe'i:
— Anoẽve ta nerymba camelo kuery pe ju ha'e javive oy'u peve — he'i.
20 Ha'e rami vy ojapura reve onhoẽ mymba oy'uaty py, ha'e onha ju ovy ygua katy ojarave aguã. Ogueruve ju vy camelo kuery ha'e javive omboy'u.
21 Ava va'e ijayvu e'ỹ re oma'ẽ oiny oikuaa porãxe vy Senhor anhetẽ pa ha'e oguataa py oipytyvõa, tyrã anya.
22 Camelo kuery ha'e javive oy'u ma ramo ava va'e oguenoẽ peteĩ ojere'i va'e ouro guigua hatã'i va'e rami rai ipoyi va'e, ha'e mokoĩ poapy regua ouro guigua dez hatã'i va'e rami ipoyi va'e.
23 Ha'e vy oporandu kunha va'e pe:
— Xee ajerure remombe'u aguã: Mava'e rajy tu ndee? Ha'eve 'rã nda'u nderu ropy ake aguã, ha'e xerupive ou va'ekue guive?
24 Ombovai:
— Xee ma Betuel rajy. Xeru ma Naor ra'yxy Milca pi'a.
25 Ha'e gui roguereko reta mba'emo pire ha'e nhuũ. Peke aguã voi ha'eve — he'i.
26 Ha'e rami rã ava va'e guenapy'ã re oĩ vy ombojerovia Senhor.
27 Ha'e vy aipoe'i:
— Ta'ima'endu'a porãmby toiko Senhor, xepatõ Abraão “Xeruete” he'ia, mba'eta nomboaxy e'ỹi xepatõ, neĩ anhetẽ rupi ndoguereko e'ỹi. Xeraperã re Senhor xembo'e ra'e xepatõ retarã kuery ro py ae avaẽ aguã — he'i.
28 Ha'e rami rã kunhataĩ va'e onha ovy, ha'e oxy kuery ro py omombe'upa.
29 Rebeca oguereko peteĩ okyvy Labão hery va'e. Ha'e va'e onha ovy tembiguai ygua rexei hi'aĩ va'e ovaexĩ aguã.
30 Ojere'i va'e ha'e poapy regua gueindy poapy re oexa vy, ha'e heindy “Po rami ava va'e ijayvu xevy” he'i. Ha'e ramo Labão oendu vy oo ovaexĩ camelo reve, ygua yvy'iry hi'aĩa py.
31 Ha'e vy aipoe'i ixupe:
— Senhor nemoingo porã va'e, evaẽ ke. Mba'e re tu re'ã apy oka py? Xeropy rupi areko katupa ma, nerymba camelo ikuai aguã guive — he'i.
32 Ha'e rami vy omovaẽ. Camelo kuery áry gui mba'emo omboguejypa vy ome'ẽ mba'emo pire ha'e nhuũ. Yy guive ogueru ruka ava va'e py ojoi aguã, avakue hupive ou va'ekue pe voi.
33 Tembi'u guive ogueru.
Ha'e ramo ava va'e aipoe'i:
— Xee ndakaru reguai amombe'upa e'ỹ re mba'erã pa ajua.
Labão ombovai:
— Emombe'u ma'vy — he'i.
34 Ha'e ramo aipoe'i:
— Xee ma Abraão rembiguai aiko.
35 Senhor omoingo porã ete xepatõ. Ha'e ramo oguerekopa: vexa'i, vaka, prata, ouro, guembiguai avakue ha'e kunhague, guymba camelo ha'e mburika'i.
36 Sara xepatõ ra'yxy kakuaa vaipa oikoa py oikuavã opi'a. Ha'e va'e pe ma tuu ome'ẽmba oguereko va'e ha'e javi.
37 Ha'e gui xepatõ xeapo karamboae aura aguã rami. Ha'e vy aipoe'i: “Xera'y ra'yxyrã rejou vy nda'evei kunhague Canaã yvy xee aikoa va'e regua rejou aguã.
38 Ha'e rami 'rãgue py xeru ro py 'rã reo, xeretarã kuerya py ae. Ha'e gui 'rã reru xera'y ra'yxyrã”, he'i va'ekue xevy.
39 Ha'e ramo xepatõ pe “Xapy'a rei ma kunha va'e ndouxei 'rã xerupive”, ha'e.
40 ramo ombovai: “ Senhor hexeve aikoa va'e ombou 'rã guembiguai anjo nepytyvõarã, xeretarã kuery ha'e xeru ro py ae rejou aguã xera'y ra'yxyrã.
41 Ha'e rami avi xeretarã kuerya py reo ramo kunha va'e ha'e kuery nombou ukaxei ramo ma toaxa rive reuraague”, he'i va'ekue xevy.
42 Ha'e gui ange ygua py avaẽ vy aipoa'e xejeupe: “Xepatõ Abraão Senhor ‘Xeruete’ he'ia va'e, xapy'a rei aguataa rupi xepytyvõ ramo ma,
43 apy ma aĩ aỹ ygua yvy'iry. Tove kunhataĩ yy re ou va'e pe aipoa'e ramo ‘Eme'ẽ na yy ruxã'i tay'u nde'yryru gui’, ha'e rã
44 xevy ‘Ey'u, ha'e nerymba camelo kuery pe voi ajara 'rã’, he'i va'e, ha'e va'e ae toiko xepatõ ra'y ra'yxyrã Senhor oiporavo va'ekue”, ha'e va'ekue.
45 Ha'e nunga re teri xepy'a ainy jave oẽ ouvy Rebeca. Yryru oaxi'y áry ogueru va'e reve ygua py oo vy ojara yy. Ha'e gui xee aipoa'e: “Ajerure ndevy eme'ẽ na ay'u aguã”, ha'e
46 ramo ome'ẽ pojava. Ha'e vy oaxi'y áry gui yryru omboguejy vy aipoe'i: “Ey'u, ha'e nerymba camelo kuery pe voi ame'ẽ 'rã oy'u aguã”, he'i. Ha'e ramo ay'u, xerymba camelo kuery voi omboy'u.
47 Ha'e gui ixupe aporandu: “Mava'e rajy tu ndee?” Ha'e ombovai: “Betuel rajy aiko. Xeru ma Naor ra'y, Milca pi'a va'e”, he'i. Ha'e ramo ixĩ re amoĩ ojere'i va'e, ha'e rã ipoapy re ma poapy regua amoĩ.† Ha'e va'e jave py kunhague omombu uka 'rã oxĩ, aỹgua onambi omombu ukaa rami avi, ijegua va'e omoĩ aguã.
48 Ha'e vy xerenapy'ã re aĩ vy ambojerovia Senhor. Xema'endu'a porã Senhor xepatõ Abraão “Xeruete” he'ia va'e re, mba'eta tape ha'evea rupi xerereko rire, xepatõ retarã rajy ae ajou aguã rami ta'y ra'yxyrã.
49 Ha'e gui aỹ ma xapy'a rei xepatõ pe iporã va'e ha'e anhetẽ rupigua ri pejapoxe vy pemombe'u xevy. Ha'e rami e'ỹ ramo pemombe'u porã avi xevy, xee aikuaa aguã jaiporu kuaa regua katy aa aguã, e'ỹ vy jaiporu kuaa e'ỹa katy — he'i.
50 Ha'e ramo Labão ha'e Betuel ombovai:
— Ha'e nunga ma Senhor gui ae oiko ra'e. Ore ma mba'eve rei oreayvurã ndoroikuaai, anhetẽ va'e remombe'u ramo.
51 Upe hiny Rebeca nerenonde. Eraa, tapeo. Toiko nepatõ ra'y ra'yxyrã, Senhor ijayvuague rami vy — he'i.
Rebeca re Isaque omendaague
52 Ha'e rami ombovai rã Abraão rembiguai oendu vy guenapy'ã re oĩ Senhor renonde.
53 Ha'e oguenoẽ mba'emo porã: ouro, prata guigua ha'e tupyja. Rebeca pe ome'ẽmba. Ikyvy pe, ixy pe avi ome'ẽ mba'emo porã.
54 Ha'e rire mae okaru ha'e oy'u okuapy, avakue hupive ou va'ekue reve. Pytũ oaxa okuapy.
Ko'ẽ rai ramove tembiguai opu'ã vy aipoe'i:
— Xemondouka ju xepatõa katy.
55 Ha'e rã ikyvy ha'e ixy aipoe'i:
— Tove, kunha va'e topytave'i ranhe dez ára ri jepe. Ha'e gui mae ma 'rã oo — he'i.
56 Ha'e ramo aipoe'i:
— Nda'evei ha'e rami aguã, aguataa rupi Senhor xepytyvõ rire. Xemondouka ju xepatõa katy.
57 Aipoe'i okuapy:
— Nhaenoĩ ha'vy kunhataĩ va'e, ixugui ae nhaendu aguã — he'i.
58 Ha'e rami vy gueindy Rebeca oenoĩ okuapy vy oporandu ixupe:
— Reoxe pa kova'e ava reve?
Ha'e ramo
— Aa 'rã — he'i.
59 Ha'e ramo omondouka gueindy Rebeca hembiguai reve, Abraão rembiguai ha'e avakue hupive ou va'ekue reve oo aguã.
60 Ogueroayvu porã imondovy Rebeca. Ha'e vy aipoe'i:
— Ndee ma orereindy. Tanememby reta ete. Tove neremiarirõ kuery ta'ipo'aka ngovaigua kuery retã re — he'i.
61 Ha'e ramo Rebeca opu'ã guembiguai kunhataĩgue reve. Camelo áry oĩmba vy oje'oi ava va'e rakykue. Ha'e rami py Abraão rembiguai ogueraa Rebeca.
62 Ha'e va'e jave Isaque ou oiny Beer-Laai-Roi katy gui, Neguebe yvy re ju oiko aguã.
63 Ka'aru'i jave oo oyvy rupi oikuaa pota aguã. Ha'e gui oma'ẽ vy oexa camelo árygua kuery ou oiny rã.
64 Rebeca voi oma'ẽ vy oexa Isaque. Ha'e rami vy camelo áry gui oguejy vy
65 oporandu Abraão rembiguai pe:
— Mava'e ava tu ou oiny yvy rupi nhandea katy?
— Xepatõ rima ou — he'i ombovai vy. Ha'e ramo tova mo'ãa oguenoẽ vy omo'ã ngova.‡ Rebeca ma ngova ojao'i omerã Isaque omboete vy, ha'e kuery reko rami vy.
66 Isaque pe tembiguai omombe'u mba'emo ojapo va'ekue ha'e javi.
67 Ha'e ramo Isaque ma oxy Sara rogue py ogueraa Rebeca. Hexe omenda ramo ta'yxy oiko. Isaque oayvu ete. Ha'e rami vy mae ipy'a porã ju ixy omanoague gui.
*24:3 Ha'e va'e jave ma ha'e kuery ouraa ovareve aguã opo omoĩ 'rã jo'u guy rupi oura vy.
*24:7 Gálatas 3.16
†24:47 Ha'e va'e jave py kunhague omombu uka 'rã oxĩ, aỹgua onambi omombu ukaa rami avi, ijegua va'e omoĩ aguã.
‡24:65 Rebeca ma ngova ojao'i omerã Isaque omboete vy, ha'e kuery reko rami vy.