1-2 Wanjh bu kunkabelbuyika Jesus yawoyhdurndi kore kuberrkkah manbu Temple. Dja birriwarlahkenh bininj birrimirndemornnamerrinj kore nungka, wanjh Jesus yerrkang dedjingmey benbukkabukkani. 3 Kumekbe bu benbukkabukkani wanjh birribuyika bininj birrimbebmeng. Bedda bininj nawu mankarre birriburrbuni dja mak bininj nawu Pharisees, wanjh birrimberlkani ngalkudji daluk. Kaluk yikahwi bininj birringalkeng ngalmekbe daluk kore benehyoy nabuyika bininj nawu minj nabininjkobeng ngarreniwirrinj. Birrinameng ngalmekbe daluk kore kumirrk bedberre nawu birrimirndewern birrihdi. 4 Wanjh birrimarneyimeng Jesus, “Ngudda nawu kanbukkabukkan, ngad ngarrinang ngahli daluk benehyoy bininj nawu minj nabininjkobeng ngalengngarre. 5 Dja yiburrbun kore mankarre kahyo manbu Moses bimbom. Manmekbe mankarre kanwokrayekwon bu daluk kuhni kakurduyime wanjh karridjalkodjdong kunwardde dorrengh, karribun karrikukkurrme. Dja ngudda baleh bolkkime yiyime bu ngarrikurduyime ngalengngarre?” 6 Kuhni birrimarneyimeng Jesus dja bedda birridjareni yimankek yimeninj kunwarre, kunmekbekenh wanjh ba bu nungka birriwelengnameninj nawu Jesus.

Wanjh Jesus minj benwokmayi, dja minj wokdiwirrinj. Djahdjaldi, wanjh kalukburrk nungka boddanj bidyirriyonginj wanjh rorrebimbuni. 7 Wanjh bedda birridi birridjaldjawani Jesus. Bu Jesus kumyawoyhdolkkang wanjh benmarneyimeng bedberre, “Mah wanjh, nangale kore ngudberre nawu minj kunwarre yimeninj kore kukange ke, wanjh namekbe nanu nungka werrk dokmen warddeburriwemen ngahli daluk birro.” 8 Mak Jesus yawoyhboddanginj, bidyirriyonginj yawoyhrorrebimbuni.

9 Bu kuhni birribekkang Jesus, wanjh bedda birridedjingmey birribebbehbawong bu birrihdjalkudjihrey. Dabborrabbolk werrk birridokmerreni. Wanjh Jesus dja ngalmekbe daluk bindidjalbawong kumekbe benedi. Kaluk ngalmekbe daluk dingihdi kore kumirrk nuye Jesus. 10 Jesus yawoyhdolkkang, dja bidjawam, “Daluk, baleh konhda nawu birriwam? Yiddok minj bedda birriyimeninj ke bu ngudda yirrowimeninj?” 11 Ngalbu daluk yimeng, “Nawu yikimuk, minj nangale nganbuyi.” Jesus biwokmey, bimarneyimeng, “Ngaye mak minj warrewan ke. Dja yiray, mak yuwn yiyawoyhbakke God nuye mankarre dja kuhni yibawo kunwarre rowk.”

12 Jesus dingihdi manbu kururrk Temple kuberrkkah dja benmarneyolyolmi dja benhbukkabukkani birriwern bininj. Wanjh nungan yolyolmerrinj bu benmarneyimeng, “Ngaye nawu marnebolkwolkan ngudberre ngurriwarlahkenh nawu bininj rowk. Bu ngaye kandimunkekadjung wanjh kunukka woybukkih minj mak ngurrire kore kubolkmunun. Ngaye wanjh marnebolkwolkan kore mimbiwon ngudberre.” 13 Nawu Pharisee birribekkani bu yimiyimi wanjh bedda birrimarneyimeng, “Kuhni bu yingan ke kore yiwokmulewarren, bu ngad minj nuk kuhni ngundiwoybukwon. Minj nangale mak nabuyika ngunyolyolmeninj ba bu ngundiwoybukwoyi.”

14 Jesus benwokmey benmarneyimeng, “Kamak bu ngayemandeleng ngahwokdi bu ngudda ngurriyimeng ngardduk, dja kore ngahwokdi kunukka wanjh kunwoybuk. Dja ngaye ngaburrbun kore balehbeh ngamwam dja mak ngaburrbun kore ngare. Ngudda minj ngurriburrbun kore ngamdolkkangbeh dja kore baleh ngare. 15 Ngudda djal nawu binihbininj ngaye kandidarrkiddjadme, kunukka minj nuk kunmak. Dja ngaye minj nangale bininj ngahdarrkiddjadme. 16 Bu ngaye nangale nawu bininj ngadjadmeninj, wanjh kunukka kundjalmakniwirrinj bu ngadjaldjadmeninj namekbe nawu bininj, dja nganedjarrkdjadme ngaye dja mak God nawu Kornkumo nawu nungka nganmunkeweng. 17 Kore ngudberre mankarre kahyo bimbuyindanj, bu bininj benebokenh kabenemre kabenebebbehyime bu kadjalkudji, wanjh kunukka kunwoybuk kayongen. 18 Ngaye wanjh marneyime ngudberre kunwoybuk bu ngayekenh, dja God nawu Kornkumo nganmunkeweng, dja nungka mak ngunmarneyime ngudberre kunwoybuk bu ngayekenh.”

19 Wanjh bedda birrimarneyimeng, “Baleh ngudda ke nawu nakornkumo?” Wanjh Jesus benwokmey benmarneyimeng, “Ngudda nuk minj ngaye kandiburrbun dja mak minj ngurriburrbun nawu kornkumo ngardduk. Bu ngaye kandiburrbuyi wanjh kunukka nungka mak ngurriburrbuyi.” 20 Kuninjkunu wanjh Jesus benmarneyimi, dja minj nangale mak birrarrkidmayi bu bingurdkemeninj. Minj bolkyimerrangimeninj bu nungka nuyeniwirrinj bu bangmedowimeninj.

21 Kaluk bu Jesus benyawoyhmarneyimeng, “Ngaye wanjh ngahre bu ngudda wanjh kandiyawan, dja larrk. Ngudda wanjh ngurridowen kore God minj kabengmidjdan ngudberre kunwarre. Wanjh kunukka minj ngurrire kore ngaye ngare.”

22 Wanjh nawu birriwohrnani Jews bininj bu birribekkang wanjh bedmandeleng birrimarneyimerrinj, “Kuhni bu kahwokdi ‘minj ngurrire kore ngaye ngare’, yiddok kayime nungandeleng kaburren?” 23 Wanjh Jesus benyawoyhmarneyimeng, “Ngudda nawu wanjh kanjdjiwaken, dja ngaye nawu wanjh kaddumwaken. Ngudda wanjh kondanjkunu kurorrewaken, dja ngaye minj ngakang kondahbeh. 24 Kunukkakenh ngaye marnehmarneyimeng ngudberre, ngudda ngurridowen kore God minj kabengmidjdan ngudberre kunwarre. Bu ngudda minj ngaye kandiwoybukwon kore ngaye ngahwokmulewarrinj wanjh woybukkih kunukka ngurridowen kore God minj kabengmidjdan ngudberre kunwarre.”

25 Wanjh bedda birrimarneyimeng, “Dja ngudda nangale mayh?” Wanjh Jesus benmarneyimeng, “Ngaye marnehmarneyimeng ngudberre kerrngehkenh. 26 Ngaye ngakarrme kunwernkenh bu ngadjare djadmeninj ngudberre. Nungka nawu nganmunkeweng nakka wanjh kadjalwokdi bu kunwoybuk. Ngaye ngabenmarneyime birriwern bininj bu nungka kore kadjare ngabenmarneyolyolme, minj mak njale kunbubuyika ngayolyolme.”

27 Bu birribekkani Jesus minj birriburrkburrkbekkayi bu biyolyolmi God nawu Nakornkumo nuye. 28 Wanjh Jesus benyawoyhmarneyimeng, yimeng, “Ngurrina, bu ngaye kandikukwayhke kore kundulk cross, ngaye nawu Bininj Duninjh, wanjh kunukka ngurriwohburrbun bu ngaye woybukkih ngawokmulewarrinj. Dja mak ngudda wanjh ngurriburrbun bu minj mak ngayeman ngakurduyime, dja ngadjalwokdi kore God nawu Kornkumo nganbukkabukkang. 29 Nungka wanjh nganmunkeweng dja nakka nganedjarrkre. Minj nakka nganbawon bu ngahre ngakudji, dja ngaye munguyh ngakurduyime bu ngamarnbun nungka kanjilngmakmen.”

30 Bu Jesus kuninjkunu yolyohyolyolmi wanjh birriwern birriwoybukwong, dja birriwokmarrkmey nuye.

31 Wanjh Jesus benmarneyimeng Jews bininj nawu birriyimi yimankek birriwoybukwong, yimeng, “Bu ngudda munguyh kandiwokmarrkmang, wanjh kunukka woybukkih ngudda nawu bininj ngardduk. 32 Dja mak ngurriburrbun kore kunwoybuk, wanjh manekke kunwoybuk ngunbebke kore ngurridukkayindi.” 33 Wanjh bedda birriwokmey, birrimarneyimeng, “Ngad ngadberre mawahmawah nuye Abraham, dja mak ngad kunu minj nangale kanbongnameninj. Dja njalekenh ngudda kunu kanmarneyime bu ngad ngarrimbebme kore ngarribongdibeh?” 34 Wanjh Jesus benwokmey, benmarneyimeng, “Woybukkih djal woybukkih marneyime ngudberre, bu ngudda munguyh kunwarre ngurrihkurduyime, wanjh kunukka kunwarrekenh ngurridjalmarnedurrkmirri munguyh, yiman kayime bu kunwarre ngunhbongname.

35 Dja ngurrina, ngurriburrbu bu bininj nawu kabidjalmarnedurrkmirri nabuyika kore kabibongkarrme, nakka wanjh minj nungka nuye namud. Kaluk bu kadjare wanjh kabikukburriwe. Dja beywurd nakornkumo nawu namud nuye, wanjh nakka kadjaldi munguyh munguyh. 36 Ngaye wanjh God nuye beywurd, dja bu ngaye bebke ngudberre kore ngurribonghdi, wanjh kunukka ngudda woybukkih bu minj mak ngurriyawoyhbongdi. 37 Ngaye ngaburrbun bu ngudda bebeywurd nuye Abraham, dja njalekenh ngudda ngurridjaldjare kandibun dja kandiwoknjirrhmiwon munguyh. 38 Ngaye ngayolyolme kore kornkumo ngardduk nganang, dja ngudda ngurrikurduyime kore ngurriwokbekkan nabuyika nawu kornkumo ngudberre.”

39 Wanjh bedda birriwokmey birrimarneyimeng, “Ngad kunu ngadberre Abraham nakornkumo.” Jesus benmarneyimeng, “Bu woybukkih ngudda Abraham nuye bebeywurd, wanjh ngurrikurduyimeninj yiman Abraham kurdukurduyimi. 40 Ngaye ngadjalkudji bininj marneyimeng kunwoybuk ngudberre kore ngawokbekkang nawu God. Dja ngudda ngurridjare ngaye kandidjalbun mankarreburudjang. Abraham kuhni minj kurduyimeninj bu korroko. 41 Ngudda ngurridjaldjare ngurrikurduyime kore nakornkumo ngudberre kakurduyime.” Dja bedda birrimarneyimeng, “Ngad kunu minj nangale mak kornkumo nawu nganbornayi. Dja ngad kunu nadjalkudji God ngadberre nawu kornkumo.”

42 Wanjh Jesus yimeng bedberre, “Bu God nawu kornkumo ngudberre wanjh kunukka ngaye kandimarnedjareniwirrinj dja ngaye wanjh ngamdolkkang kore Godbeh. Ngaye ngamwam kondah minj ngayemandeleng bu ngamrawinj dja nungka nganmunkeweng bu ngamwam. 43 Ngudda wanjh ngurridjalwidnan ngardduk kunwok, kunmekbekenh kunu ngudda minj ngurriburrkburrkbekkan bu ngaye marnehmarneyime ngudberre. 44 Dja ngudda kunu kornkumo ngudberre wanjh nawu Namarnde Duninjh. Ngudda wanjh nuye bebeywurd bu ngurridjare ngurridjalwokmarrkmang kore nungka kahyime ngudberre. Nungka wanjh namarndeyini kerrngehkenh duninjh kore dedjingmey. Nungka minj kunwoybuk karrmeninj dja bolkkime kadjalkurrehkurren, dja kawidnan kunwoybuk munguyh. Kore nungka kawokdi, wanjh kunukka munguyh kahdjalkurrehkurren kore kabenmarneyime bininj. Dja mak kabenmarnbun bu kahdjalkurren rowk.

45 Dja ngaye djal kunwoybuk marneyime, dja bonj, minj kandiwoybukwon. 46 Wanjh nangalehngale ngudda bininj ngurriyime bu ngaye kandinayi bu yimankek ngakurduyimeng kunwarre? Burrkyak. Ngaye wanjh ngadjalyolyolme kunwoybuk, dja njalekah minj kandiwoybukwon? 47 Dja kandibekka! Nawu bininj nuye God, wanjh nakka kabiwokbekkan. Dja ngudda kunu minj God nuye bininj, dja kunmekbekenh minj ngurriwokbekkan nawu God.”

48 Wanjh birrimekbe Jews bininj kunwarre birrimarneyimeng, “Ngudda kunu wanjh Samariabeh! Dja mak yikarrme namarnde kore kukange ke! Wanjh kunukka djalwoybukkih.” 49 Wanjh Jesus benwokmey, benmarneyimeng, “Burrkyak! Ngaye kunu minj namarnde nganhkarrme. Ngaye wanjh ngadjare ngaburlume Ngabbard ngardduk, dja ngudda kunu kandimarneyime ngaye kunwarre. 50 Ngaye minj ngadjare ngabenmarnbun bininj ngandiburlume, dja mak nabuyika kadjare bu bininj birriwern ngandiburlume ngaye. Dja mak nungka kanmulewan bu kandjadme kadberre rowk. 51 Woybukkih djal woybukkih marneyime ngudberre, nawu nangale nganwokmarrkmang nakka wanjh minj munguyh kahdowen.”

52 Bu birriwokbekkang, wanjh bedda birrimarneyimeng, “Ngad wanjh bolkkime ngarriwernhburrbun bu namarnde kahni kukange ke! Abraham doweng, dja mak nawu prophets birridoweng dja njalekenh ngudda kuhni yiyime bu nawu nangale ngunwokmarrkmang nakka wanjh minj karrowen? 53 Ngudda yimankek yidjalwernhkimukworren bu yiyurrhke Abraham nawu nakornkumo ngadberre nawu doweng. Dja mak nawu prophets birridowerrinj. Ngudda yimankek yiyime nangale bu yihyimoworren?”

54 Wanjh Jesus benwokmey yimeng, “Bu ngayemandeleng ngaburlumerren, wanjh kunukka djal burudjang. Dja ngaye nganburlume Ngabbard ngardduk, nawu ngudda ngurriyime God ngudberre, nakka wanjh ngaye nganburlume. 55 Dja ngudda kunu minj ngurriburrbuyi dja mak minj ngurridjalburrbun bu bolkkime. Ngaye ngadjalburrbun nungka. Bu ngaye ngayimeninj ngawakwayi wanjh kunukka ngakoweyi yiman kayime ngudda nawu munguyh ngurrikurren. Ngaye ngaburrbun nungka dja mak ngakarrme nuye kunwok dja ngawokmarrkmang. 56 Nawu ngudda ngudberre kornkumo Abraham, nakka wernhnjilngmakminj bu nganburrbuni ngaye ngamhmahmirranj. Nungka ngannang bu korroko, dja njilngmakminj duninjh bu ngayekenh.” 57 Wanjh bedda birriyawoyhmarneyimeng Jesus, “Ngudda nuk minj yirrabbolkkare yiman fifty mandjewk, dja njalekenh yimankek yiyimeng bu ngudda yinang Abraham?” 58 Wanjh Jesus benmarneyimeng, “Woybukkih, djal woybukkih marneyime ngudberre, bu kerrngehkenh duninjh Abraham danginj dja ngaye wanjh ngayungkih ngadjalyingkihni munguyh.” 59 Bu kuninjkunu Jesus benmarneyimeng nawu binihbininj wanjh bedda birriwarddemoyhmangi manyawwarddekihkimuk bu yimankek birrikodjdoyi bu birridjareni birribuyi. Dja nungandeleng warlkkarrinj dja rurrkbawong kuberrkkah ngarre Temple.