29
یعقوب به فَدّان ارام میرسد
1 یعقوب به سفر خود ادامه داد تا به سرزمین مردمان مشرق رسید. 2 در صحرا چاهی دید که سه گلۀ گوسفند کنار آن خوابیده بودند، زیرا از آن چاه، به گلهها آب میدادند. اما سنگی بزرگ بر دهانۀ چاه قرار داشت. 3 (رسم بر این بود که وقتی همهٔ گلهها جمع میشدند، آن سنگ را از سر چاه برمیداشتند و پس از سیراب کردن گلهها، دوباره سنگ را بر سر چاه میغلتانیدند.) 4 یعقوب نزد چوپانان رفت و از آنها پرسید که از کجا هستند. گفتند از حران هستند. 5 به ایشان گفت: «آیا لابان نوۀ ناحور را میشناسید؟»
گفتند: «بله، او را میشناسیم.»
6 یعقوب پرسید: «حالِ او خوب است؟»
گفتند: «بله، حالش خوب است. اینک دخترش راحیل نیز با گلهاش میآید.»
7 یعقوب گفت: «هنوز تا غروب خیلی مانده است. چرا به گوسفندها آب نمیدهید تا دوباره بروند و بچرند؟»
8 جواب دادند: «تا همهٔ گلهها سر چاه نیایند ما نمیتوانیم سنگ را برداریم و گلههایمان را سیراب کنیم.»
9 در حالی که این گفتگو ادامه داشت، راحیل با گلهٔ پدرش سر رسید، زیرا او نیز چوپان بود. 10 وقتی یعقوب دختر دایی خود، راحیل را دید که با گله لابان میآید، سنگ را از سر چاه برداشت و گلهٔ او را سیراب نمود. 11 سپس یعقوب، راحیل را بوسیده، با صدای بلند شروع به گریستن نمود! 12 یعقوب خود را معرفی کرد و گفت که خویشاوند پدرش و پسر ربکاست. راحیل به محض شنیدن سخنان او، دواندوان به منزل شتافت و پدرش را باخبر کرد. 13 چون لابان خبر آمدن خواهرزادهٔ خود یعقوب را شنید به استقبالش شتافت و او را در آغوش گرفته، بوسید و به خانهٔ خود آورد. آنگاه یعقوب داستان خود را برای او شرح داد. 14 لابان به او گفت: «تو از گوشت و استخوان من هستی!»
یعقوب، لیه و راحیل را به زنی میگیرد
یک ماه بعد از آمدن یعقوب، 15 لابان به او گفت: «تو نباید به دلیل اینکه خویشاوند من هستی برای من مجانی کار کنی. بگو چقدر مزد به تو بدهم؟» 16 لابان دو دختر داشت که نام دختر بزرگ لَیه و نام دختر کوچک راحیل بود. 17 لیه چشمانی ضعیف داشت، اما راحیل زیبا و خوشاندام بود. 18 یعقوب عاشق راحیل شده بود. پس به لابان گفت: «اگر راحیل، دختر کوچکت را به همسری به من بدهی، هفت سال برای تو کار خواهم کرد.»
19 لابان جواب داد: «قبول میکنم. ترجیح میدهم دخترم را به تو که از بستگانم هستی بدهم تا به یک بیگانه.»
20 یعقوب برای ازدواج با راحیل هفت سال برای لابان کار کرد، ولی به قدری راحیل را دوست میداشت که این سالها در نظرش چند روز آمد.
21 آنگاه یعقوب به لابان گفت: «مدت قرارداد ما تمام شده و موقع آن رسیده است که راحیل را به زنی بگیرم.»
22 لابان همهٔ مردم آنجا را دعوت کرده، ضیافتی بر پا نمود. 23 وقتی هوا تاریک شد، لابان دختر خود لیه را به حجله فرستاد و یعقوب با وی همبستر شد. 24 (لابان کنیزی به نام زلفه به لیه داد تا او را خدمت کند.) 25 اما صبح روز بعد، یعقوب به جای راحیل، لیه را در حجلهٔ خود یافت. پس رفته، به لابان گفت: «این چه کاری بود که با من کردی؟ من هفت سال برای تو کار کردم تا راحیل را به من بدهی. چرا مرا فریب دادی؟»
26 لابان جواب داد: «رسم ما بر این نیست که دختر کوچکتر را زودتر از دختر بزرگتر شوهر بدهیم. 27 صبر کن تا هفتهٔ عروسی لیه بگذرد، بعد راحیل را نیز به زنی بگیر، مشروط بر اینکه قول بدهی هفت سال دیگر برایم کار کنی.»
28 یعقوب قبول کرد و لابان پس از پایان هفتهٔ عروسی لیه، دختر کوچک خود راحیل را هم به یعقوب داد. 29 (لابان کنیزی به نام بلهه به راحیل داد تا او را خدمت کند.) 30 یعقوب با راحیل نیز همبستر شد و او را بیشتر از لیه دوست میداشت و به خاطر او هفت سال دیگر برای لابان کار کرد.
فرزندان یعقوب
31 وقتی خداوند دید که یعقوب لیه را دوست ندارد، لیه را مورد لطف خود قرار داد و او بچهدار شد، ولی راحیل نازا ماند. 32 آنگاه لیه حامله شد و پسری زایید. او گفت: «خداوند مصیبت مرا دیده است و بعد از این شوهرم مرا دوست خواهد داشت.» پس او را رئوبین* 29:32 «رِئوبین» یعنی «ببین، یک پسر!» همچنین در عبری با عبارتی به معنی «مصیبت مرا دیده است» نیز شباهت دارد. نامید، زیرا گفت: «خداوند مصیبت مرا دیده است، اکنون شوهرم مرا دوست خواهد داشت.» 33 او بار دیگر حامله شده، پسری به دنیا آورد و او را شمعون† 29:33 «شمعون» احتمالاً یعنی «آن که میشنود». نامید، زیرا گفت: «خداوند شنید که من مورد بیمهری قرار گرفتهام و پسر دیگری به من داد.» 34 لیه باز هم حامله شد و پسری به دنیا آورد و او را لاوی‡ 29:34 «لاوی» با واژۀ عبری به معنی «دلبستگی» شباهت دارد و ممکن است از آن گرفته شده باشد. نامید، زیرا گفت: «اینک مطمئناً شوهرم به من دلبسته خواهد شد، زیرا این سومین پسری است که برایش به دنیا آوردهام.» 35 بار دیگر او حامله شد و پسری به دنیا آورد و او را یهودا§ 29:35 «یهودا» با واژۀ عبری به معنی «ستایش» شباهت دارد و ممکن است از آن گرفته شده باشد. نامید، زیرا گفت: «این بار خداوند را ستایش خواهم نمود.» آنگاه لیه از زاییدن بازایستاد.
*29:32 29:32 «رِئوبین» یعنی «ببین، یک پسر!» همچنین در عبری با عبارتی به معنی «مصیبت مرا دیده است» نیز شباهت دارد.
†29:33 29:33 «شمعون» احتمالاً یعنی «آن که میشنود».
‡29:34 29:34 «لاوی» با واژۀ عبری به معنی «دلبستگی» شباهت دارد و ممکن است از آن گرفته شده باشد.
§29:35 29:35 «یهودا» با واژۀ عبری به معنی «ستایش» شباهت دارد و ممکن است از آن گرفته شده باشد.