1 Te c'u ri' ri Jesús xk'ax ch'äkäp che ri mar ri cäbix “Mar re Galilea” che, ri xukuje' cäcoj “Mar re Tiberias” che ru bi'. 2 E q'uia winak c'ut xeteri bi chrij ri Jesús rumal chi quilom ri cajmabal tak etal ri xubano aretak xeucunaj tak ri yawabib. 3 Te ri' xpaki ri Jesús puwi' jun juyub, chila' c'ut xt'uyi wi junam cuc' ru tijoxelab. 4 Xa c'u jubik' craj man curik ri nimak'ij ri cäbix “Pascua” che, jun chque ri qui nimak'ij ri winak aj Israel. 5 Aretak ri Jesús xeril ri q'uialaj winak ri e benak ruc', xubij che ri tat Felipe: ¿Jawije' ta ne quekalok' wi ri wa ri cäkaya chque ri q'uialaj winak ri'? —xcha che.

6 Xubij wa' ri Jesús xa rech cärilo jas cubij ri tat Felipe. Kas retam c'u ri Are' jas ri cuban na. 7 Xch'aw c'u ri tat Felipe, xubij: Quieb cientos quetzales caxlan wa man cuban tä ri' rech c'o ju tak bik' que conojel chquijujunal, —xcha che.

8 Are c'u ri tat Andrés, ratz ri tat Simón Pedro, jun chque ru tijoxelab ri Jesús, xubij che: 9 Waral c'o wi jun ala ruc'am job caxlan wa re cebada ruc' quieb cär. ¿Jas ta c'u lo u patän wa' che qui tzukic ri q'uialaj winak ri e c'olic? —xcha che.

10 Xubij c'u ri Jesús chque ru tijoxelab: Chibij chque conojel ri winak chi quet'uyi'c, —xcha chque.

Sibalaj q'uia c'u ri räx k'ayes c'o cho ri juyub ri', xet'uyi c'ut. Craj e c'o job mil achijab. 11 Te ri' ri Jesús xeuc'am ri caxlan wa. Aretak xetewchitaj wa' rumal, xeuya chque ru tijoxelab, ri tijoxelab chic xequijach wa' chquiwäch conojel ri winak ri e t'uyut'oj. Xukuje' je' xuban chque ri cär, xeuya chque jampa' ri xcaj. 12 Aretak e nojinak chic, ri Jesús xubij chque ru tijoxelab: Cheiyaca ri ch'äkatak ri xecanaj canok rech man xak tä quebe' pa mes, —xcha chque.

13 Xequiyac c'ut, xequinojisaj cablajuj chicäch cuc' ri ch'äkatak ri xecanaj can chque ri job caxlan wa re cebada. 14 Ri winak, aretak xquil we cajmabal etal ri' ri xuban ri Jesús, xquibij: Kas tzij are wa' ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri cäbixic chi cäpe na cho ruwächulew, —xecha ri'.

15 Ri Jesús c'ut xrilo chi cäcaj cäquicoj qui chuk'ab chuc'amic bic rech cäquicoj che nim takanel pa qui wi', rumal c'u ri' xa xel bi chquiwäch, xe' chi jumul puwi' ri juyub rech cäc'oji chila' u tuquiel.

16 Aretak chak'ab chic, ru tijoxelab ri Jesús xekaj bi chuchi' ri mar. 17 Xeboc c'u pa jun barco, xquichaplej binem puwi' ri mar rech quek'ax pa Capernaum. Sibalaj k'ekum chic, ri Jesús c'ut mäja' cätzelej lok pa ri juyub. 18 Xak te'talic xpe jun nimalaj quiäkik'. Xewalij c'u nimak tak uwoja' puwi' ri mar rumal. 19 Aretak qui binibem chi job o wakib kilómetros, xquil ri Jesús petinak tajin cäbin puwi' ri ja'. Nakaj chic c'o wi che ri barco, xquixej c'u quib che. 20 Are c'u ri Jesús xubij chque: ¡In ri', mixej ba' iwib! —xcha ri' chque.

21 Te ri' ri e are' xequicotic, xquibij che ri Jesús chi cäpaki cuc' pa ri barco. Chanim c'ut xeopan pa ri tinimit jawije' ri benam wi que.

22 Chucab k'ij ri winak ri xecanaj can ch'äkäp che ri mar xquilo chi ri tijoxelab xebe' pa ri jun barco ri xuwi barco wa' c'o chila', man xe' tä c'u ri Jesús cuc'. 23 Xurika c'ut chi xeopan niq'uiaj barcos chic ri qui petic pa ri tinimit Tiberias. Xeopan chila' chunakaj ri uwosak jawije' ri winak xquitij wi ri caxlan wa aretak xmaltioxitaj wa' rumal ri Kajaw Jesús. 24 Je ri' chi ri winak aretak xquilo chi man c'o tä chi ri Jesús chila', xukuje' chi man e c'o tä chi ru tijoxelab, xeboc pa tak ri barcos, xebe' c'u pa ri tinimit Capernaum chutzucuxic ri Jesús.

25 Aretak ri winak xeopan ch'äkäp che ri mar, xquirik ri Jesús, xquita' c'u che, xquibij: Ajtij, ¿jampa' xul la waral? —xecha che.

26 Xubij c'u ri Jesús chque: Kas tzij ri quinbij chech alak chi ri alak quintzucuj alak xa rumal chi xwi' alak, xnoj c'u alak. Man quintzucuj tä alak rumal chi cäch'ob alak u beyal ri cajmabal tak etal ri quinbano. 27 Moc il alak chutzucuxic ri wa ri xa cäsach u wäch, xane are rajwaxic chi coc il alak chutzucuxic ri wa ri man cäsach tä u wäch, ri cuya chech alak ri kas c'aslemal ri man c'o tä u q'uisic. Are wa' ri wa ri quinya na in chech alak, in ri' ri Ralc'ual ri Dios ri Kas Winak. Rumal wa' u c'utum ri Dios ka Tat chi ruc' Are' in petinak wi, —xcha ri Jesús chque.

28 Te ri' ri winak xquita' che ri Jesús, xquibij: ¿Jas c'u ri' ri rajwaxic cäka'no rech cujcowinic cäka'no jachique ri craj ri Dios? —xecha che.

29 Ri Jesús xch'awic, xubij chque: Ri craj ri Dios chi cäban alak are la' chi cäcojon alak che ri Jun ri u takom lok, —xcha chque.

30 Xquita' chi che ri Jesús, xquibij che: ¿Jas u wäch etal cäban la chkawäch rech cäkilo, cujcojon c'u che la? ¿Jas ri cäcowin la chubanic? —quecha che. 31 Ri ka nan ka tat ojer xquitij ri maná pa ri juyub ri cätz'inowic, je' jas ri cubij ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic: “Ri Dios xuya chutijic ri qui wa ri xpe chila' chicaj,” —xecha che ri Jesús.

32 Xch'aw c'u ri Jesús, xubij chque: Kas tzij ri quinbij chech alak chi man are tä ri ka mam Moisés ri xyo'w ri wa chque ri cäpe chila' chicaj, xane are ri nu Tat ri cäyo'w ri kas wa ri cäpe chila' chicaj. 33 Ri wa ri cuya ri Dios are wa' ri kajinak lok chicaj, ri cuya ri kas c'aslemal chque conojel winak, —xcha ri Jesús chque.

34 Xquibij c'u che ri Jesús: Tat, ya la ke ri wa ri' amak'el ronojel k'ij, —xecha che.

35 Ri Jesús xubij chque: In ri' ri wa ri cuya ri kas c'aslemal. Jachin ri cäpe wuc', man c'o tä jumul ri cänum chic. Jachin ri cäcojon chwe man c'o tä jumul ri cächaki'j chi u chi'. 36 Nu bim chi c'u chech alak chi ri alak man cäcojon tä alak chwe pune ilom alak nu wäch. 37 Conojel ri queyi' chwe rumal ri nu tat quepe na wuc' in. Apachin c'u ri quepe wuc' man queintzelejisaj tä bic. 38 Ri in c'ut man xinpe tä chila' chicaj xa chubanic jachique ri cwaj in, xane chubanic ru rayibal ri xintakow lok. 39 Ri u rayibal ri nu Tat ri xintakow lok are la' chi man c'o tä jun chque ri xeuya chwe ri quintzako, xane chi queinc'astajisaj na chquixol ri cäminakib pa ri q'uisbal k'ij. 40 Ri u rayibal ri xintakow lok are la' chi conojel ri cäquil nu wäch in, in ri' ri u C'ojol ri Dios, quecojon c'u chwe, cäquirik ri c'aslemal ri man c'o tä u q'uisic. Queinc'astajisaj c'u na in chquixol ri cäminakib pa ri q'uisbal k'ij, —xcha ri Jesús chque.

41 Ri winak aj Israel, aretak xquita wa' we tzij ri', xquichap u bixic c'äx tak tzij chrij ri Jesús rumal ri xubij: “In ri' ri wa ri cäpe chila' chicaj,” —xcha chque. 42 Xquibij c'ut: ¿A mat are wa' ri Jesús ru c'ojol ri tat José? Ri uj ketam qui wäch ru nan u tat. ¿Jas lo wa' ri cubij chi petinak chila' chicaj? —xecha ri'.

43 Are c'u ri Jesús xubij chque: ¡Tanal alak che ri yok'onic! —cächa'. 44 Man c'o tä jun ri cuya' cäpe wuc' in we ta mat cäc'am lok rumal ri nu Tat ri xintakow lok. Ri in c'ut quinc'astajisaj na chquixol ri cäminakib pa ri q'uisbal k'ij, —cächa'. 45 Cubij pa tak ri wuj ri xquitz'ibaj ri k'alajisal tak re ru Lok' Pixab ojer: “Ri Dios cuya na tijonic chque conojel,” —cächa ri'. Rumal ri' conojel ri cäquitatabej ri cubij ri ka Tat, c'o c'u ri cäquetamaj na ruc', quepe na ri e are' wuc' in, —cächa chque.

46 Are kas tzij chi man c'o tä jun winak ilowinak u wäch ri ka Tat. Ri Jun ri ilowinak u wäch are xak xuwi ri petinak ruc' ri Dios, —cächa'. 47 Kas tzij ri quinbij chech alak chi jachin ri cäcojon chwe in c'o na ru c'aslemal ri man c'o tä u q'uisic. 48 In ri' ri wa ri kas cuya c'aslemal, —cächa chque. 49 Ri nan tat alak ojer xquitij ri wa ri cäbix “maná”* “Maná”: Chawila' ri versículo 31 pa we capítulo. che pa ri juyub ri cätz'inowic, conojel c'ut xecämic. 50 Are c'u ri in tajin quintzijoj chech alak jas ri' ri kas wa ri petinak chila' chicaj. Jachin c'u ri cutij re we wa ri', man cäcäm tä ri', —cächa'. 51 In c'u ri' ri c'aslic wa, ri kajinak lok chicaj. Jachin ri cutij re we wa ri',† a Quel cubij chi cäcojon che ri Jesús (6:48). cäc'asi na pa tak ri k'ij ri junab ri quepetic. Ri wa ri quinya in are ri nu cuerpo. Quinya wa' rech c'o ri qui c'aslemal conojel winak cho ruwächulew,‡ b Quel cubij wa' chi cuya rib pa cämisaxic cho ri Dios che qui q'uexwäch ri winak. —xcha ri Jesús chque.

52 Ri winak aj Israel xquichaplej u tzijobexic quib chquixol, xquibij: ¿Jas ta c'u lo cuban we achi ri' chuya'ic ru tijal chke pa tijic? —xecha'.

53 Ri Jesús xubij chque: Kas tzij ri quinbij chech alak chi we ri alak man cätij tä alak ri nu cuerpo, in ri' ri Ralc'ual ri Dios ri Kas Winak, man cätij tä alak ri nu quiq'uel, te c'u ri' man cäc'oji tä na ri c'aslemal alak ri'. 54 Jachin ri cutij ri nu cuerpo xukuje' cutij ri nu quiq'uel, c'o c'u u c'aslemal ri man c'o tä u q'uisic. Ri in c'ut quinc'astajisaj na chquixol ri cäminakib pa ri q'uisbal k'ij. 55 Ri nu cuerpo c'ut are ri kas wa, ri nu quiq'uel are kas je' jas ri vino ri cätijowic. 56 Jachin ri cutij ri nu cuerpo, xukuje' cutij ri nu quiq'uel kas cäc'oji ri are' wuc' in, ri in xukuje' kas quinc'oji ruc' are'. 57 Ri nu Tat ri xintakow lok c'o u c'aslemal. Ri in xukuje' in c'asal rumal ri Are'. Je ri' xukuje' jachin ri cutzuk rib chwe in, cäc'asi na wumal in. 58 Are tajin quintzijon chrij ri wa ri petinak chila' chicaj. We wa ri' man junam tä ruc' ri maná ri xquitij ri nan tat alak ojer, xecäm c'u ri e are'. Are c'u ri cutij re we wa ri' cäc'asi na pa tak ri k'ij ri junab ri quepetic, —xcha ri Jesús chque ri winak aj Israel.

59 Ri Jesús xubij wa' we tzij ri' chque ri winak ri qui mulim quib pa ri rachoch Dios pa Capernaum che qui tijoxic.

60 Aretak xquita wa' we tijonic ri', e q'uia chque ri winak ri e c'o ruc' xquibij: Sibalaj c'äx wa' ri tzij ri xubij. ¿Jachin ta lo ri cäcowinic cutatabej? —xecha'.

61 Ri Jesús c'ut xretamaj chi c'äx tajin quech'aw chrij rumal ri tzij ri xubij, xuta' c'u chque: ¿A tzel cäta alak ri xinbij? —xcha chque. 62 ¿Jas c'u ri cäc'ulmataj ri' we ta quinil alak in, in ri' ri Ralc'ual ri Dios ri Kas Winak, quintzelejic quinpaki c'u chicaj jawije' ri in c'o wi nabe? 63 Ri Lok'alaj Espíritu are ri cäyo'w ri c'aslemal. Ri cuerpo xak u tuquiel man c'o tä u patän. Ri tzij c'ut ri nu bim chech alak e are' kas tzij ri quepe ruc' ri Dios, xukuje' cäquiya c'aslemal. 64 E c'o c'u jujun chech alak ri man quecojon taj, —xcha chque.

Kas c'u retam ri Jesús petinak lok jachin tak ri man quecojon tä che, xukuje' jachin ri' ri cäjachow na. 65 Xubij c'ut: Rumal ri' nu bim chech alak chi man c'o tä jun ri cuya' cäpe wuc' in we ta mat cäc'am lok rumal ri nu Tat.

66 Tzare chi' c'ut e q'uia chque ri e c'o ruc' ri Jesús xquiya canok, man xec'oji tä c'u ruc'. 67 Te ri' ri Jesús xuta' chque ri cablajuj u tijoxelab, xubij: ¿A quiwaj ix xukuje' quixe' cuc'? —xcha chque.

68 Xch'aw c'u ri tat Simón Pedro, xubij: Kajaw, ¿jachin chi ruc' cuje' wi? Ri tzij la e are tzij ri cäquiya c'aslemal ri man c'o tä u q'uisic. 69 Ri uj, uj cojoninak che la, ketam chi lal ri' ri Cristo, ru C'ojol ri c'aslic Dios, —xcha che.

70 Ri Jesús xch'awic, xubij: ¿A mat ix cablajuj xixincha' rech quixc'oji wuc'? Pune je ri' jun chiwe are c'o ri Itzel pa ranima', —xcha chque.

71 Ri Jesús aretak xubij wa' are tajin cäch'aw chrij ri Judas Iscariote ru c'ojol ri tat Simón. Je ri', rumal chi ri tat Judas are ri cäjachow na, pune are jun chque ri cablajuj u tijoxelab.