2
Nhe'ẽ Marangatu tee va'e ipy'a omohynyhẽ joa Hesu nhe'ẽ renduha-pe gwive
(At 4.31; 8.15; 10.44; 19.2)
1 Oiko-ma aretegwasu héry va'e Pentecostes. Upéa áry-py Hesu nhe'ẽ renduha gwive peteĩ henda-py ojogweroaty okwa-vy.* Lv 23.15-21; Dt 16.9-11 2 Upe-ma ramo áry gwigwa ogwejy ou-vy. Yvytugwasu-rami ou: “Tyryryry” he'i ou-vy. Oike koty-py ogwapy okwa-vy ha-py. Ojohupa koty. 3 Peteĩ teĩ va'e akã ári ohexa tata rendy po'i ramigwa. 4 Upe-ma ramo ipy'a omohynyhẽ joa íxupe kwéry Nhe'ẽ Marangatu tee va'e. Omohynyhẽmba rire nhe'ẽ ambue-py onhe'ẽ-ma hikwái. Omonhe'ẽ-ma íxupe kwéry Nhe'ẽ Marangatu tee va'e. Upéa-gwi nhe'ẽ ambue-py onhe'ẽ peteĩ teĩ hikwái.
5 Upe ramo heta judeu kwéry oĩ Jerusalém tetã-my. Opa opa-rupigwi ou va'ekwe oĩ upe-py. Nhandejáry-pe omboete hagwã ou va'ekwe. 6 Yvytugwasu ramigwa ohendu ramo ojogweroatypa hikwái:
—Xe nhe'ẽ-py voi onhe'ẽ aipo va'e. Xe nhe'ẽ voi aipo va'e, he'i peteĩ teĩ henduha. —Mba'éixa po onhe'ẽ xe nhe'ẽ-py? Mba'éixa po oikwaa hagwã? oporandu randu-vy ojóupe hikwái. 7 Upéa-gwi opondera joa hese hikwái:
—Ma'erã tipo gwĩ-rami? Galiléia pygwa meme gwĩ va'e ra'e, onhe'ẽ okwa-vy va'e, he'i. 8 —Mba'éixa oikwaa nhane nhe'ẽ? Peteĩ teĩ nhane nhe'ẽ-py onhe'ẽ hikwái ra'e, he'i ojóupe opondera-vy hese. 9 —Nhande jaju va'ekwe a-py opa-rupigwi jaju va'ekwe. Nhande ko Pártia yvy pygwa, Média yvy pygwa, Elão yvy pygwa, Mesopotâmia yvy pygwa, Judéia yvy pygwa, Capadócia yvy pygwa, Ponto yvy pygwa, Ásia yvy pygwa, 10 Frígia yvy pygwa, Panfília yvy pygwa, Egito yvy pygwa. Cirene de Líbia yvy pygwa ave. Nhande ko Roma tetã mygwa, 11 judeu va'e, judeu reko-rupi jaikose va'e ave. Nhande Creta yvy pygwa, Arábia yvy pygwa ave. Opa-rupigwi voi jaju va'ekwe nhande kwéry. Ha peteĩ teĩ nhane nhe'ẽ-py katu onhe'ẽ ramo, nhahendu-ma. Nhandejáry rembiapo porã porã ipu'aka reheve omombe'u ramo, nhahendu, he'i judeu kwéry opa-rupigwi ou va'ekwe.
12 Upéixa ramo opondera ndera Hesu nhe'ẽ renduha va'e-rehe gwive. Ha nainhe'ẽ jojái judeu kwéry:
—Mbava'e po oiko-ta? Mbava'e po oiko-ta? oĩ he'i va'e ojóupe.
13 —Oka'u randai upe va'e, oĩ he'i va'e mo'ã opuka-vy hese.
Pedro omombe'u judeu kwéry-pe Nhandejáry rehegwa nhe'ẽ porã
14 Upéixa ramo Pedro opu'ã onhembo'y oĩ-vy. Onze inhirũ ijave opu'ã. Hatã onhe'ẽ enterove ohendu hagwã:
—Pejeapysaka katu pehendu porã hagwã xe nhe'ẽ, xe re'ýi kwéry, Jerusalém-my oiko va'e gwive ave. Upeixagwa ore nhe'ẽ va'e voi. 15 Ndoroka'úiry teĩ, he'i íxupe kwéry. —“Oka'u” ere mo'ã kuri ore-rehe. Ndayvate etéi vyteri kwarahy. A-rami ha-py ndajaka'uha órai vyteri, he'i íxupe kwéry. —Avave voi ndoka'úiry kóa óra. 16 Ha ãy ojehu va'e katu amombe'u-ta peẽ-my. Aipo va'e rehegwa yma omoĩ va'ekwe kwatia-rehe. Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety héry va'e Joel omoĩ va'ekwe. Yma omohenonde va'ekwe ãy oiko hagwã:
17 “He'i Nhandejáry: Enterove va'e pegwarã ambogwejy-ta ime'ẽ-vy Nhe'ẽ Marangatu tee va'e. Haimete opa-tama ko yvy oiko-ta, he'i. Xe nhe'ẽ-py nde ra'y kwéry xe mombe'u va'erã, nde rajy kwéry xe mombe'u ave va'erã. Peẽ karia'y kwéry va'e, peteĩ va'e upéte ajehexa uka-ta. Xe rehegwa ohexa-ta ikéra-py peẽ tuja kwéry va'e. 18 Xe rembigwái kwéry-pe kwimba'e va'e, kunha va'e ave ambogwejy-ta ime'ẽ-vy Nhe'ẽ Marangatu tee va'e. Xe nhe'ẽ-py xe mombe'u va'erã. 19 Hexapyrã-rupi xe rembiapo-ta áry-rehe. Yvy-py ave xe rembiapo-ta enterove opondera hagwã ahexa uka-ta, he'i. Ambojekwaa-ta ko yvy-rehe tugwy. Tata ambojekwaa-ta ave. Yvytu-rupi oho jave tatatĩ ahexa uka-ta. 20 Ha kwarahy katu onhepytũ-ta. Hugwy-ta jasy. Upe rire ae agwejy jevy-ta aju-vy ko yvy-py, he'i Nhandejáry. Xe pu'akaha reheve aju va'erã upe áry-py. Ndaipóri avave xe rexa e'ỹ va'erã. Entéro va'e oĩ va'e gwive ko yvy ári xe rexa-ta aju ramo, he'i. 21 Upéixa ramo opa-rupi xe réry renoiha gwive onheresende-ta. Aresende-ta íxupe, he'i Nhandejáry.”* Jl 2.28-32
Upéixa voi Nhandejáry nhe'ẽ kwatia-rehe oĩ va'e, he'i Pedro omombe'u-vy.
22 Upe rire he'i jevy íxupe kwéry:
—Pejeapysaka porã katu ko xe nhe'ẽ-rehe, xe re'ýi kwéry. Amombe'u-ta peẽ-my Hesu rehegwa nhe'ẽ. Hesu Nazaré pygwa va'e ko Nhandejáry rembiporavopyre voi, hemimbojekwaa ave. Hexapyrã-rupi hembiapo porã hagwã he'i va'ekwe íxupe Nhandejáry. Ojapo uka va'ekwe íxupe hembiaporã. Nhane rembiexa e'ỹ ave ojapo uka va'ekwe íxupe. Upéixa ojapo uka va'ekwe íxupe pene pa'ũ-my. Enterove hexapyrã-rupi hembiapo ojapo uka. He'i hese kente kwéry: “Hesu ko Nhandejáry rembiporavo nipo ra'e” he'i heko rexa-vy. Upéa peẽ peikwaa voi.
23 —Ha peẽ katu pehupi uka va'ekwe kurusugwasu-rehe imoĩ-vy pejuka hagwã Hesu-pe. Iporayhu e'ỹ va'e po-py pejuka uka va'ekwe íxupe. Ha Nhandejáry omohenonde voi va'ekwe Hesu rekorã. Ojehu va'erã oikwaa voi va'ekwe. Hembiayhu ramo jepe, oipota voi omano. Upéa-gwi oheja omoĩ íxupe kurusugwasu-rehe. 24 Ha ojejuka rire, omoingove jevy íxupe Nhandejáry. Ha'e ae katu omano ete jepe ndikatúi omano are oĩ-vy onhemoĩ asy reheve. Ndaipu'akái hese manoha. Upéa-gwi pya'e omoingove jevy íxupe Nhandejáry. 25 Yma ete myamyrĩ Davi omohenonde va'ekwe Hesu rekorã hese. Hesegwarã omoĩ va'ekwe kwatia-rehe kóa he'i-vy:
“Ahexa Nhandejáry-pe xe yke-rehe meme oĩ ramo. Xe akatúa-koty meme oĩ xe mbopy'a ryrýi e'ỹ hagwã. 26 Upéa-gwi avy'a xe py'agwapy-gwi. Avy'a etereiha amombe'u. Ndaxe rete kyhyje mo'ãvéi-ma aiko-vy. Naxe mytu'e'ỹ mo'ãvéi-ma. 27 Amano ramo, ndereheja mo'ãiry xe nhe'ẽgwe oiko hagwã onhemondo haty-py. Ndereheja mo'ãiry ine nde ra'y marangatu va'e retekwe. 28 Erehexa uka voi xe-vy tape porã amano e'ỹ hagwã. Xe mbovy'a eterei-ta ne ndive aime meme ramo.”* Sl 16.8-11
Upéixa voi omoĩ va'ekwe kwatia-rehe myamyrĩ Davi, he'i Pedro omombe'u-vy.
29 Upéi he'i jevy íxupe kwéry:
—Pejeapysaka porã katu xe nhe'ẽ-rehe, xe re'ýi kwéry. Nhane ramói Davi katu omano va'ekwe. Hetekwe omoĩ va'ekwe itakwa-py. Ha ãy ete peve oĩ ijyta.
30 —Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ekwe oiko-vy. Ko va'e jaikwaa voi. Yma ete he'i va'ekwe Davi-pe Nhandejáry: “Amombe'u-ta nde-vy hupigwa va'e. Ndaxe apu mo'ãi nde-vy” he'i. “Peteĩ ne remiarirõ amoingo-ta mburuvixarã nde rekovía ramo” he'i íxupe Nhandejáry. Ohendu ramo: “Hupigwa va'e voi Nhandejáry nhe'ẽ” he'i va'ekwe Davi.* Sl 89.3-4; 132.11
31 —Ogwerovia-gwi Hesu rekorã omotenonde va'ekwe: “Amano ramo, ndereheja mo'ãiry ine xe retekwe” he'i ramo, omotenonde va'ekwe Hesu rekorã. Hesu Cristo oikove jevymaha va'e rehegwa nhe'ẽ omombe'u va'ekwe. Hesu rekorã omohenonde va'ekwe Davi, he'i Pedro imombe'u-vy.
32 Upéi he'i jevy íxupe kwéry:
—Pehendu katu. Ko va'e Hesu, omoingove jevy kuri íxupe Nhandejáry. Ore kwéry katu hexahare. Orohexa voi oikove jevy rire íxupe. 33 Onhemoingove jevy rire, onhemomba'egwasu ete-ma Nhandejáry yke-rehe. Are-ma he'i va'ekwe Hesu-pe Túvy: “Ambogwejy uka-ta nde-vy Nhe'ẽ Marangatu tee va'e” he'i íxupe Nhandejáry, he'i Pedro imombe'u-vy.
Upéi he'i jevy judeu kwéry-pe:
—Ãy ae ombogwejy-ma kuri Nhe'ẽ Marangatu tee va'e-pe. Ha peẽ katu pehexa-ma. Hemimbogwejy va'e pehendu-ma ave. Pene rembiexa gwive, pene remiendu gwive ave Nhandejáry remimbogwejy voi, he'i. 34 —Ha myamyrĩ Davi katu ndojereroyvatéi voi va'ekwe yváy-py. A-rami ae he'i va'ekwe Davi:
“Nhandejáry he'i xe Járy-pe: Egwapy katu xe yke-rehe. 35 Xe orombopu'aka-ta ne a'e'ỹha-rehe. Orombopu'akapa peve eregwapy-ta ereĩ-vy xe akatúa koty, he'i.”* Sl 110.1
Upéixa Davi omombe'u va'ekwe Hesu rekorã, he'i Pedro imombe'u-vy.
36 Upéi he'i jevy judeu kwéry-pe:
—Davi he'i va'ekwe gwive anhetegwa voi. Toikwaapa katu Israel remiarirõre judeu kwéry va'e. Upe va'e Hesu pehupi uka va'ekwe kurusugwasu-rehe pejuka uka hagwã, omomba'egwasu ete-ma joty íxupe Nhandejáry. Omomba'egwasu joty íxupe, nhane ruvixarã omoingo-vy. “Xe rembiporavo va'e joty voi katu” he'i Hesu-rehe Nhandejáry, he'i Pedro judeu kwéry-pe Nhandejáry nhe'ẽ omombe'u-vy.
37 Upéa nhe'ẽ ohendu ramo ojepy'ajopy joa hikwái:
—Mbava'e po orojapo-ta ãy, ore re'ýi kwéry? he'i Pedro-pe. Outro Hesu remimondo va'e kwéry-pe oporandu ave gwembiaporã-rehe.
Upe ramo he'i íxupe kwéry Pedro:
38 —Perova katu pende rekoha, he'i. —Penhemongarai peteĩ teĩ Hesu Cristo réry-py, omboyke hagwã pendéhegwi pene rembiapo vai va'ekwe. Upe rire ae ombogwejy-ta ime'ẽ-vy peẽ-my Nhe'ẽ Marangatu tee va'e. 39 Yma Nhandejáry he'i va'ekwe: “Ambogwejy-ta ime'ẽ-vy peẽ-my pende ra'y kwéry-pe ave. Mombyry rupigwa-pe gwive ave ambogwejy-ta Nhe'ẽ marangatu tee va'e. Entéro xe remienói-pe gwive ou hagwã xe ha-py ambogwejy-ta ime'ẽ-vy” he'i va'ekwe Nhandejáry, he'i Pedro imombe'u-vy.
40 Upéi onhemonhe'ẽve ẽve íxupe kwéry:
—Tekoha-rami e'ỹ pende rekoha. Perova katu pende rekoha, he'i. —Ani pemoirũ teĩ pende rapixa hekoha vai va'e, he'iri iri judeu kwéry-pe Pedro.
Oĩ hetave tave omombe'u va'e.
41 Upe ramo inhe'ẽ renduha va'e onhemongarai-ma. Upe va'e áry-py heta-ma oĩ inhe'ẽ renduha. Mbohapy mil-rupi oĩ. Ha Pedro kwéry-pe omoirũ-ma hikwái. 42 Hesu remimondo kwéry ndive oiko meme ohendu hagwã inhe'ẽ. Onhemoirũ meme. Hendive mante oiko. Onhondive okaru. Onhondive omondo mondo Nhandejáry-pe onhe'ẽ. 43 Upe-py oĩ va'e gwive opondera hese:
—Mbava'e tipo ko va'e? Mbava'e tipo ko va'e? he'i ojóupe.
Ha hemimondo kwéry heta hembiapo porã hexapyrã-rupi. Heta ojapo nhane rembiexa e'ỹ. Upéa-gwi enterove va'e opondera hese.
Hesu reroviaha gwive onhondive oiko
(At 4.32-35)
44 Ha Hesu reroviaha gwive onhondive oiko: “Kóva ko va'e xe mba'e” peteĩ teĩ nde'ivéi-ma ojóupe. 45 Ogwereko va'e ovende ome'ẽ hagwã hepykwe. Peteĩ teĩ va'e-pe ome'ẽ hemikotevẽ. 46 Ko'ẽmba ẽmba oho meme oje'ói-vy Nhandejáry róga kakwaa-py. Peteĩ teĩ va'e róga-py omboja'o ja'o ojóupe onhondive okaru hagwã. Ovy'a joa okaru-vy. Naima'e rakate'ỹiry. 47 Nhandejáry-pe omboete ete oiko-vy va'e. Upéixa ramo ogwerovy'a joa íxupe kwéry kente kwéry. Ha'e kwéry hetave tave oho-vy. Ogwerovia rovia va'e omoirũ íxupe kwéry. Nhandejáry nhe'ẽ-py ogwerovia.