12
Jiwda Lotiw Ñin Ak, Wiyt Maŋgiy Tik Ñiŋyak
(Mak 2:23-28; Luk 6:1-5)
Jiwda lotiw ñin ak, Jiysis binuk gok yip wiyt woŋg namb ak amyiŋg, binuk gok yiwan gek, wiyt maŋgiy kun gok gunap diy, wak pikyokiy ñimbyiŋg ñimbyiŋg amniyak. Kun geyak, bi Peresiy gok niŋiy, Jiysis nup aŋgyak, “Binak gok yenen lotiw ñin woŋg magep biy, wiyt maŋgiy tik wak pikyoksipay aŋgyak.”
Aŋgeyak kuyip aŋgak, “Depiyt wosrey binuk gok yip yiwan gek, Gor aŋgniŋep korip ak amjakiy, biret Gor windin yirik ar ak ay, bi yikop ma ñimbay: bi Gor nup simboŋgipay gok nep ñimbay biret ak kuyip aŋgniŋek nup ñey, binuk gok yip ñiŋyak. Pen yiwan gek giyak kesim kun ak, Baybol buk biyaŋ tikyak ak nimb ma niŋbim?
“Nimb Mosis Baybol buk tikak ak ma niŋbim rek ayip. Nuk tikiy aŋgak, ‘Bi Gor nup tap simboŋgep gok, lotiw ñin ak Gor aŋgniŋep korip ak mindiy, niŋind woŋg gipay aŋgak.’ Pen lotiw korip kun ak tap yikop: Bi bap Ñinuk ap mindip biy Biyomb yimb. Pen minim bap Baybol buk tikyak ak, niŋrep ma gipim rek ayip. Minim kun ak tikiy aŋgyak, ‘Biynimb yip tap simboŋg ñimbay ak, tep ma gip; biynimb gok kuyip simb niŋbay ak yip tep gip aŋgyak.’ Minim kun ak niŋiy ma gipim ak mey, bi yand gok mindrep giyakniŋ, kuyip aŋg gipik. ‘Lotiw ñin Lotiw ñin’ apim ak, Bi bap Ñinuk nep kond mindip aŋgiy niŋnimimb ak pen, gos kun ak ma niŋbim aŋgak.”
Jiysis Bi Ñin Pipich Gak Ak Gek Suŋ Ayak
(Mak 3:1-6; Luk 6:6-11)
Jiysis miñmon kun ak kirgiy, miñmon bap amiy, Jiwda nan-gep korip miŋgan ak amnak. 10 Pen korip miŋgan kun ak bi ñin pipich gak bap mindek. Biynimb ap mindeyak gok, Jiysis minim gunap aŋgek nup dand kor amnun aŋgiy, nup aŋgyak, “Lotiw ñin ak, biynimb suŋ ayaŋ aŋgiy gep akaŋ mer?”
11 Aŋgeyak, Jiysis kuyip aŋgak, “Kanj siypsiyp nimb bap lotiw ñin ak kaw miŋgan ameniŋgamb, yiŋgpaŋg yokniŋgambim akaŋ mer? Yiŋgpaŋg yoknimimb rek ayip. 12 Pen kanj siypsiyp ak tap yikop. Biynimb ak tap yimb. Lotiw ñin gok suŋ ayaŋ aŋgiy giniŋgambun ak, minim ma mindip aŋgak.”
13 Jiysis kun aŋgiy, bi ñin pipich gak ak nup aŋgak, “Ñin almil ayan!” Aŋgek, ñin almil aysipiyn aŋgak, pisnep suŋ ayak.
14 Kun gek niŋiy, bi Peresiy gok am nan-giy aŋgyak, “Nup kun kun giy pikayjun aŋgiy, minim kapkap aŋgayrep giyak.”
Jiysis, Gor Bi Woŋg Giñemb Nuk Yimb
15 Kun aŋgeyak niŋiy, nuk miñmon kun ak kirgiy, wikan gunap amniŋg saŋdakniŋ, biynimb kuŋaynep kisen giyak. Kun geyak, nuk biynimb tap gak gok gek suŋ ayakniŋ, 16 kuyip aŋgak, “Bi ak kun kun gip aŋgiy, ma aŋgnimimb aŋgak.”
17 Jiysis gak kun ak, bi Gor minim aŋgep Asaya giniŋgamb aŋgak rek nep gak. Nuk tikiy aŋgak:
18 “Bi yand pisnep yiŋ dipiyn biy, woŋg yip giñimb. Bi kun ak yip niŋen tep yimb gip. Kawnan yand ak nup bak ayek, minim tep yip ak biynimb miñmon keykey maŋgiysek aŋgñiniŋgamb.
19 Pen nup miluk yapek minim yomb yimb ma aŋgniŋgamb. Biynimb mindpay okok yip nep niŋniŋgiy aŋgiy, meŋg miŋgan dand araniy ma aŋgniŋgamb. 20 Biynimb ma niŋbay gok kuyip kapkap aŋgrep giniŋgamb. Lam suŋgniŋg gek, kalasin paŋgey yin nep mindip rek ak kuyip aŋgniŋgamb. Nuk kun giy gi dand amiy, Gor aŋgip rek pis ak aranek; tap siy tap timey gep pis ak pisnep apyowniŋgamb. 21 Biynimb miñmon okok nimb gok kunep, nup gos sek kond mindeniŋgambay aŋgak.”
Jiysis Nup Belsiybul Kilis Dip Aŋgyak
(Mak 3:20-30; Luk 11:14-23; Luk 12:10)
22 Bi kichekiy ambaŋ ayek, windin koy giy minim ma aŋgyiŋgip bap dand apeyak; Jiysis kichekiy ak aŋg mis yokek; windin yimb niŋiy, minim aŋgiy gak. 23 Biynimb mindeyak gok, gak kun ak niŋiy, wal aŋgiy aŋgyak, “Bi kun biy basind Depiyt Ñinuk per kond mindpun ak rek ayip aŋgyak.”
24 Pen bi Peresiy gok minim kun ak niŋiy, gos kiyk okok nep niŋiy aŋgyak, “Bi kun ak Gor nup aŋgniŋiy ma aŋgyokip; nuk kichekiy malñiluk tap gok nop kiyk Belsiybul kilis ak diy aŋgyokip aŋgyak.”
25-26 Pen gos niŋyak kun ak Jiysis key niŋiy, kuyip aŋgak, “Seytan tikjakiy, biynimb nuk gunap aŋgyokniŋgamb ak; yergiy biyomb mindeniŋgamb? Miñmon bap penpen aŋgiy asik keykey ayniŋgambay ak; apyap pikniŋgambay. Miñmon yomb bap akaŋ biynimb kiñiŋ nokom bap, penpen aŋgiy asik keykey ayniŋgambay ak; apyap pikniŋgambay. Nimb kun ak rek aspim ak pen; Seytan layn nuk key gok kuyip ma aŋgyokniŋgamb.
27 “Yip kichekiy malñiluk tap okok nop kiyk Belsiybul kilis ak diy aŋgyokip apim ak pen; yip aŋgem niŋyin: biynimb nimb gok key Belsiybul kilis ak diy aŋgyokpay? Kiyk key nimbip aŋgniŋgambay, ‘Biynimb bap kun giniŋgiy rek ma ayip aŋgniŋgambay.’
28 “Pen Gor Kawnan ak yip kilis ñek aŋgyokpiyn ak, yenen Gor binuk biynimb diy kond mindeniŋgamb ak wip biy aŋgiy ma niŋbim.
29 “Bi kalrimey bap mindek, tap nup gok diniŋg, yikop ma ambay. Nup miñ tiwniŋg ay nep, am tap nup gok dipay.
30 “Biynimb yip ker mindpay gok, biynimb gok kuyip dand yip ker opay. Biynimb yand mer gok, biynimb yip ker winiŋg gipay gok kuyip yuk dam yokpay. 31 Kun ak nimb niŋrep ginimimb. Biynimb gok tap timey geniŋgambay akaŋ, Gor nup minim deniŋgambay, nuk niŋiy kirginimuŋ rek ayip; pen Gor Kawnan ak nup minim dey; kuyip niŋiy kirginimuŋ rek ma ayip. 32 Bi bap Ñinuk ak nup minim timey aŋgeniŋgambay, Gor niŋiy kirginiŋgamb. Pen Gor Kawnan ak nup minim timey aŋgeniŋgambay; ñin biy kunep, ñin kisen ak kunep niŋiy kirginimuŋ rek ma ayniŋgamb.
Minim Key Apim Ar Ak Nimbip Kor Giniŋgamb
(Luk 6:43-45)
33 “Yip yenen, ‘Seytan ambaŋ ayek, woŋg tep ak gip apim?’ Mon tep gok maŋgiy timey ma piyip; mon timey gok maŋgiy tep ma piyip. 34 Pen nimb siyŋ saraw ñapan tikpay gok mey kun apim. Nimb biynimb timey kun ak rek, yergiy minim tep aŋgniŋgambim? Biynimb minim apay rek niŋiy gos yerip niŋbay ak, niŋniŋgambun. 35 Biynimb tep gok gos tep niŋiy mey, tep gipay; biynimb timey gok, gos timey niŋiy mey, timey gipay. 36 Niŋrep ginimimb. Kisen kor yomb ñin ak, Gor biynimb gok kuyip maŋgiysek minim monmon aŋgiy akaŋ, timey aŋgiy giyak rek, yenen kun gipik aŋgiy, kuyip aŋgniŋniŋgamb. 37 Kun ak minim aŋgniŋgambim rek niŋiy, biynimb gok suŋ-tep, biynimb gok yiwur dep aŋgniŋgamb.”
Tap Mageprek Gey Niŋun Aŋgyak
(Mak 8:12; Luk 11:29-32)
38 Bi low minim niŋep gok sek, bi Peresiy gok sek ap Jiysis nup aŋgyak, “Tiysa! Tap mageprek bap gey, chin niŋiy mey, nip Gor nep yokek wip aŋgniŋgambun aŋgyak.”
39 Aŋgeyak aŋgak, “Nimb biynimb tap siy tap timey nep gipim. Tap mageprek bap gey niŋun apim ak pen; nimbip tap bap gen ma niŋniŋgambim. Bi Gor minim aŋgep Jona nup gak ar ak nep yip gek, niŋniŋg niŋniŋgambim. 40 Wosrey piys yomb ak Jona nup kal ayek, koŋgiy namb akyaŋ ñin omiŋal nokom mindiy, andkind owak. Kun ak rek, yand kunep ñin omiŋal nokom man namb okok mindiy, andkind winiŋgayn. 41 Wosrey Jona am Niyniypa biynimb kuyip aŋgek, tap siy tap timey giyak gok kasek kirgiy, Gor nup gosimb niŋyak. Jona bi yikop ak aŋgek niŋyak; nimb pen biyomb yimb miñiy mindip biy, minim aŋgip ak ma dipim. Kun ak kor yomb ñin ak, miker yomb yimb diniŋgambim.
42 “Biyn Kiwiyn yomb, miñmon Siyba nimb ak, wosrey gak rek ak niŋbim. Miñmon nuk par okok nimb ak pen, Jiwda kiyŋ yomb Solomon minim nup ak niŋniŋg owak. Solomon bi yikop ak nup kun gak; pen yenen biyomb miñiy mindip biy minim aŋgip ak ma niŋbim. Kun ak kor yomb ñin ak, minim yomb diniŋgambim aŋgak.”
Gor Nup Deniŋgambim Kichekiy Tap Gok Tip Kiyk Ma Mindeniŋgamb
(Luk 11:24-26)
43 “Seytan layn nuk kichekiy tap gok bap biynimb abaŋ ay mindiy, mis amiy, biynimb gunap kuyip abaŋ ayin aŋgiy, niŋraŋg mer niŋiy, 44 andkind apiy niŋniŋgamb: bi nind kiriŋg amniŋgamb ak, Gor Kawnan ak yip ma mindeniŋgamb; tip teprep ak nep mindeniŋgamb. 45 Nuk niŋiy, bi timey nuk rek mer, timey yimb onep ar ak poŋind apeniŋgamb, bi kun ak nup molik sikniŋgambay. Kun gey, nind tep tep mindek rek mer; kisen pisnep mind timey yimb giniŋgamb. Kun ak rek mey, biynimb ñin namb biy mindiy, alemb alemb ñi mindpay gok.”
Jiysis Nonim Numam Sikop
(Mak 3:31-35; Luk 8:19-21)
46 Jiysis biynimb gok kuyip minim aŋgakniŋ, nonim numam nuk yimb gok mis biyaŋ apiy aŋgyak, “Chin Jiysis nup minim aŋgniŋg aswun.” 47 Aŋgeyak bi bap korip miŋgan amiy, nup aŋgak, “Nanim namam nak gok, nip minim aŋgniŋg ap mindpay mis biyaŋ aŋgak.”
48-49 Aŋgek biynimb nuk yip korip miŋgan biyaŋ mindeyak gok kuyip niŋkus giy aŋgak, “Niŋind apan ak pen, biynimb korip miŋgan mindpay guniy kunep amiy yand, mam yand gok nep mindpay. 50 Biynimb Bapiy yomb semb biyoŋ aŋgip rek niŋbay gok, amiy, mam, ay yand gok nep mindpay aŋgak.”