1 Y chiquicojol ri kach'alal ri niquimol qui' pa rubi' ri Dios pan Antioquía, yec'o c'a profetas ri yek'alajsan ri nibix chique ruma ri Dios, y yec'o chuka' tijonel ri yetijon quiche (quixin) ri kach'alal chupan ri ruch'abel ri Dios, achi'el ri Bernabé,* Hch. 11.22. ri Simón ri nibix chuka' Niger chare, ri Lucio ri aj Cirene, ri Manaén ri xq'uiytisex junan riq'ui ri Herodes ri xk'ato tzij chiri' pa Galilea, y ri Saulo. 2 Y jun k'ij, tek man c'a ye waynek ta riche (rixin) chi niquiya' ruk'ij ri Ajaf Dios, ri Lok'olaj Espíritu xubij c'a chique ri kach'alal ri': Ri Bernabé y ri Saulo can ye nusiq'uin (woyon) riche (rixin) chi c'o jun samaj niquiben. Rumari' can que'ijacha' ca† Nm. 8.14. riche (rixin) chi yebe chubanic ri samaj ri',‡ Mt. 9.38. xcha'.

3 Y ri k'ij c'a tek can quibanon chi ma ye waynek ta riche (rixin) chi niquiben orar, yac'ari' tek xquiya' quik'a' pa quiwi' ri Bernabé y ri Saulo, riche (rixin) chi yebe chubanic ri samaj ri rubin ca ri Lok'olaj Espíritu.

4 Y can yac'ari' tek ri Bernabé y ri Saulo xetak el ruma ri Lok'olaj Espíritu. Rumari' riye' xebe pa Seleucia. Y chiri' xe'oc el pa jun barco riche (rixin) chi xek'ax apo pa Chipre.§ Hch. 4.36. 5 Y tek yec'o chic pa tinamit Salamina ri chiri' pa rucuenta ri Chipre, xquichop c'a rutzijoxic ri ruch'abel ri Dios ri pa tak jay ri can riche (rixin) wi chi ri israelitas niquimol qui' riche (rixin) chi niquic'axaj ri ruch'abel ri Dios. Ri Bernabé y ri Saulo quic'uan c'a el ri Juan* Hch. 12.25. riche (rixin) chi yeruto' chubanic ri samaj. 6 Ri Chipre jun c'a ti ruwach'ulef ri pa ya' c'o wi. Rumari', tek ri Bernabé, ri Saulo y ri Juan xe'apon ri juc'an chic ruchi' ri ti ruwach'ulef ri', xe'apon c'a ri pa tinamit Pafos. Y chupan ri tinamit ri' c'o c'a jun achi israelita ri Barjesús rubi', y nibix chuka' Elimas chare, jun achi aj itz,† Ex. 22.18; Lv. 20.6; Dt. 18.10. ri rupo'on anej ri' chi jun profeta. 7 Y ri aj itz ri' nisamej riq'ui ri Sergio Paulo ri aj k'atbel tzij chiri', jun achi ri can c'o runa'oj. Ri Sergio Paulo ri aj k'atbel tzij xutek c'a quisiq'uixic (coyoxic) ri Bernabé y ri Saulo, ruma nrajo' nrac'axaj ri ruch'abel ri Dios. 8 Pero ri Elimas ri achi aj itz can c'o ta xrajo' chi xuk'et‡ 2 Ti. 3.8. ruwech ri ch'abel ri niquitzijoj ri Pablo y ri Bernabé, riche (rixin) chi ri aj k'atbel tzij man ta nunimaj ri Jesucristo. 9 Yac'ari' tek ri Saulo, ri nibix chuka' Pablo chare, can nojnek c'a ri ránima riq'ui ri Lok'olaj Espíritu.§ Hch. 4.8. Riya' xutzu' xutzu' ri achi aj itz, 10 y xubij chare: Riyit xa nojnek ri awánima riq'ui ronojel ruwech k'oloj y riq'ui ronojel ruwech etzelal. Xa yit jun ralc'ual ri itzel winek,* Jn. 8.44; 1 Jn. 3.8. ruma nawetzelaj ronojel ri xa utz. ¿La can ma xtaya' ta cami ca chi nasuk' ri chojmilaj bey riche (rixin) ri Ajaf Dios? 11 Wacami c'a, ri Ajaf Dios xtuya' pe ruc'ayewal pan awi'.† Ex. 9.3; 1 S. 5.6, 9, 11; Job 19.21; Sal. 32.4; 38.2; 39.10, 11. Xcamoyir, y xtik'ax c'a jun tiempo ri ma xtatz'et ta ruwech ri k'ij. Y can xu (xe) wi c'a xubij queri' ri Pablo, can yac'a chuka' ri' tek ma xtzu'un ta‡ 2 R. 6.18. chic ri achi aj itz. Rumari' riya' nucanoj c'a jun ri niyuken ta chuk'a', ruma xmake' pa k'eku'm. 12 Tek ri Sergio Paulo ri aj k'atbel tzij xutz'et ri xbanatej, xumey ri ruch'abel ri Ajaf. Y riya' can ya c'a k'ij ri' tek xunimaj.

13 Y ri Pablo y ri rachibil xquiya' c'a ca ri tinamit Pafos. Xe'oc c'a el chupan jun barco riche (rixin) chi xebe pa tinamit Perge ri c'o pa rucuenta ri Panfilia. Yac'a ri Juan§ Hch. 12.12. xeruya' ca ri rachibil y xtzolin pa Jerusalem. 14 Y tek ri Pablo y ri Bernabé ye k'axnek chic el ri pa Perge, xebe c'a pa jun chic tinamit ri Antioquía chuka' rubi'. Y ri tinamit ri' pa rucuenta ri Pisidia c'o wi. Y chupan c'a ri uxlanibel k'ij, riye' xebe c'a pa jun jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios,* Hch. 9.20; 17.1, 2. y xebetz'uye' c'a. 15 Yac'a tek xsiq'uix yan ka ruwech ri ley riche (rixin) ri Moisés† Hch. 15.21. y ri ye quitz'iban ca ri profetas‡ Lc. 4.17. ri xek'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca, ri principali' chupan ri jay ri' c'o c'a jun ri xquitek apo riq'ui ri Pablo y ri Bernabé, riche (rixin) chi xberubij chique: Wach'alal, wi c'o c'a jun chiwe riyix ri nrajo' nubij ca'i' oxi' ch'abel riche (rixin) chi nuya' jun pixabanic chique ri quimolon qui' wawe', xa utz chi nubij, xcha' ri xapon quiq'ui.

16 Y ri Pablo can yac'ari' xpa'e' anej, y xuben apo retal§ Hch. 12.17. riq'ui ruk'a' chi majun chic tich'o, y xuchop c'a rubixic chique:

Tiwac'axaj riyix wech aj Israel y chuka' riyix ri can nixibij iwi' chi yixmacun chuwech ri Dios; tiwac'axaj c'a re xtinbij chiwe: 17 Ri ka-Dios riyoj israelitas can xerucha' c'a ri ye kati't kamama' ri xec'oje' ojer ca, y xuben c'a chique chi xe'oc jun nimalaj tinamit tek can c'a yec'o na chiri' pan Egipto,* Ex. 1.1, 7, 12. ruwach'ulef ri xa ma quiche (quixin) ta riye'. Ri Dios can riq'ui c'a ri ruchuk'a' xerelesaj pe chiri'.† Ex. 13.14, 16; Dt. 7.6-8. 18 Y juba' ma cawinek juna'‡ Ex. 16.35. ri xec'oje' pa desierto, y ri Dios sibilaj xucoch' ronojel ri xquibanala'. 19 Y xuben chuka' chi ri pa ruwach'ulef Canaán xeq'uis ri winek quiche (quixin) wuku' tinamit,§ Dt. 7.1. y ri culef ri winek ri' xuya' ca pa quik'a' ri ye kati't kamama'.* Jos. 14.1, 2. 20 C'ac'ari' xeruya' aj k'atbel tzij pa quiwi' ri nibix jueces† Jue. 2.16. chique. Y caji' c'a ciento juna' riq'ui nic'aj, xek'ato tzij pa quiwi' ri ye kati't kamama' y ya c'a ri Samuel ri ruq'uisbel juez ri xc'oje'. Y riya' jun c'a chuka' chique ri profetas ri xek'alajsan ri ruch'abel ri Dios. 21 Yac'a ri kati't kamama' xquic'utuj rey riche (rixin) chi nik'ato tzij pa quiwi'.‡ 1 S. 8.5. Y ri Dios can xuya' wi c'a jun rey pa quiwi' ri xubini'aj Saúl, ri ruc'ajol jun achi ri Cis rubi'. Ri rey Saúl cawinek juna' c'a xk'ato tzij pa quiwi' ri kati't kamama'. Y riya' jun chique ri ye riy rumam ca ri Benjamín. 22 Y tek ri Dios xrelesaj ri k'atbel tzij pa ruk'a' ri Saúl, pa ruk'a' c'a ri David xuya' wi ri k'atbel tzij riche (rixin) chi xoc rey.§ 1 S. 13.13, 14; Os. 13.10, 11. Ri Dios can xubij c'a chrij ri rey David: Riyin ntz'et chi ri David ri ruc'ajol ri Isaí, riya' jun achi ri can nika wi chinuwech, ruma can xtuben wi ri nrajo' ri wánima, xcha' ri Dios. 23 Y riq'ui jun chique ri ye riy rumam ca ri rey David ri xalex wi ri Jesús,* Ro. 1.3. can achi'el ri tzujun (sujun) pe ruma ri Dios, riche (rixin) chi yojrucol riyoj israelitas. 24 Y tek c'a ma jane toka ri Jesús, ri Juan ri Bautista xuk'alajsaj c'a chique ri kech aj Israel chi titzolin pe quic'u'x riq'ui ri Dios, y queban bautizar. 25 Yac'a tek ri Juan xa napon yan chuwech ri camic, riya' xubij: ¿Yin achique c'a riyin, nich'ob riyix? Ruma ma yin ta riyin ri Cristo. Ruma ri Cristo c'a ma jane tuchop samaj chicojol, y can sibilaj nim ruk'ij. Y riyin ma yin ruc'amon ta (ma takal ta chuwij) chi nquir ri ruximbel ruxajab† Jn. 1.27. chraken Riya', xcha' c'a.

26 Riyix wech aj Israel, ri can yoj riy rumam ca ri katata' Abraham ri xc'oje' ojer ca, y riyix ri ma yix israelitas ta, ri can nixibij iwi' chi yixmacun chuwech ri Dios, nbij c'a chiwe, chi ri ruch'abel ri Dios, ri can nich'o c'a chrij ri colotajic, can iwuche (iwixin) c'a riyix tek ya'on pe. 27 Y re' xa ruma chi ri winek ri yec'o pa Jerusalem y ri principali' chuka' ri yec'o chiquicojol, can ma xquetamaj ta achique ri' ri Jesús,‡ Jn. 8.28; 15.21; 16.3; Hch. 3.17. ni ma xch'obotej ta chiquiwech§ 1 Co. 2.8. ri nubij ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatal ca cuma ri profetas ojer ca, ri nisiq'uix pa ronojel uxlanibel k'ij ri pa tak jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios. Rumari', tek xquibij riye' chi ticamisex ri Jesús, can yec'a riye' ri xebano chi kitzij xbe'el ri nubij chupan ri ruch'abel ri Dios. 28 Yac'a ri winek y ri principali', astape' majun rumac ri Jesús xquil riche (rixin) chi nicamisex, riye' xquic'utuj chare ri aj k'atbel tzij ri Pilato rubi', chi ticamisex.* Lc. 23.22, 23. 29 Y tek banatajnek chic c'a ronojel ri tz'ibatal ca chupan ri ruch'abel ri Dios ri xtiban chare ri Jesús,† Jn. 19.28, 30, 36, 37. c'ac'ari' yec'o ri xebekasan pe chuwech ri crusin che', y xbequimuku' ca.‡ Lc. 23.53. 30 Yac'a ri Dios xuc'asoj ri Jesús chiquicojol ri caminaki'.§ Hch. 2.24, 32; He. 13.20. 31 Y q'uiy c'a k'ij ri Jesús xuc'utula' ri' chiquiwech* Hch. 1.3; 1 Co. 15.5-7. ri junan xe'el el riq'ui chiri' pa Galilea riche (rixin) chi xebe pa Jerusalem. Y yec'a riye' ri' ri xetz'eto y xek'alajsan ri Jesús chique ri winek.

32 Y riyoj, can ya c'a ri rutzujun (rusujun) ri Dios chique ri ye kati't kamama' ri ojer ca, ya c'a ri' ri nikaya' rutzijol chiwe† Gn. 12.3. y ri' ya ri lok'olaj ch'abel ri niya'o colotajic. 33 Ruma xa can c'a ya re chkawech riyoj, ri yoj quiy quimam ca ri xbanatej wi ri rutzujun (rusujun) ca ri Dios. Riya' xuben c'a chi xbec'astej pe ri Jesús, can achi'el wi ri nubij chupan ri ruca'n Salmo: Yit c'a riyit ri Nuc'ajol. Rumari' wacami nya' ac'aslen,‡ Sal. 2.7. nicha' c'a. 34 Y ri ruch'abel ri Dios nubij c'a chuka': Ri utzil ri ntzujun (nsujun) chare ri rey David, can kitzij wi, y can nya' chuka' chiwe riyix,§ Is. 55.3. nicha'. Queri' xubij ri Dios riche (rixin) chi nuc'ut chkawech chi ri Jesús can xc'asox wi ruma ri Dios chiquicojol ri caminaki', y man c'a xticom ta chic.

35 Y nubij c'a chuka' chupan ri wuj Salmos rubi': Man c'a xtaya' ta k'ij chi ri ruch'acul ri Lok'olaj Ac'ajol nik'ey,* Sal. 16.10. nicha' c'a. 36 Pero ri David, tek xa can ruq'uison chic ca rubanic ri samaj ri ya'on pe chare ruma ri Dios riche (rixin) chi nuben chiquicojol ri ruwinak, xcom, y xbemuk ca ri acuchi (achique) ye mukun wi ri ye rati't rumama'. Y xk'ey c'a. 37 Yac'a ri ruch'acul ri Jesús ma xk'ey ta, ruma ri Dios can xuc'asoj wi el chiquicojol ri caminaki'. 38 Rumac'ari' wech aj Israel, tiwetamaj c'a chi xaxu (xaxe wi) ruma ri Jesús tek nitzijox chiwe chi c'o cuybel mac.† Jer. 31.34; Dn. 9.24. Y yari' ri nikak'alajsaj chiwech. 39 Ruma ri ley riche (rixin) ri Moisés ma xcowin ta xuben chake chi majun kamac yojtz'etetej ruma ri Dios. Pero quinojel c'a ri xqueniman riche (rixin) ri Jesús, xquetz'etetej c'a ruma ri Dios chi majun quimac.‡ Is. 53.11; Ga. 2.16. 40 Can tichajij c'a iwi', chi man ta pan iwi' riyix xtika wi ri quitz'iban ca ri profetas ri xek'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca. Chupan ri ye quitz'iban ca riye', ri Dios nubij:

42 Y yac'a tek ri Pablo y ri Bernabé xe'el pe chiri' pa jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios, yac'ari' tek ri winek ri ma ye israelitas ta xquibij c'a chique: Nikac'utuj c'a jun utzil chiwe chi yixpe chic kiq'ui ri wukbix (kubix) apo riche (rixin) chi no'itzijoj chic jun bey chkawech ri ch'abel ri ic'amom pe, xecha'.

43 Y tek ri winek ri quimolon qui' chiri' xquiquiraj c'a el qui', ye q'uiy c'a ri xetzekelben el quiche (quixin) ri Pablo y ri Bernabé. Yec'o c'a israelitas, y yec'o c'a ri xa ma ye israelitas ta ri can niquiben chuka' ri nubij ri ley riche (rixin) ri Moisés, ruma can niquiya' ruk'ij ri Dios. Y ri Pablo y ri Bernabé xquibij c'a chique, chi can ticuke' quic'u'x riq'ui ri rutzil ri Dios.* He. 12.15; 1 P. 5.12.

44 Y chupan c'a ri uxlanibel k'ij ri jun chic semana, xa juba' ma quinojel ri winek ri yec'o chiri' pa tinamit ri xquimol qui' riche (rixin) chi niquic'axaj ri ruch'abel ri Dios. 45 Rumac'ari', ri winek israelitas ri ma niquinimaj ta ri Jesús, tek xquitz'et chi ye q'uiy winek ri xe'apon, sibilaj itzel xquina', y riche (rixin) chi niquik'et ruwech ri tzij ri nubij ri Pablo, niquibij c'a chi xa ma ya ta ri kitzij nubij ri Pablo, y niquiyok'ola'† Hch. 18.6; 1 P. 4.4; Jud. 10. c'a. 46 Y ri Pablo y ri Bernabé man c'a xquixibij ta qui' chiquiwech riche (rixin) chi xquibij chique: Can rajawaxic c'a chi nabey‡ Hch. 3.26. na chiwe riyix ri yix kech aj Israel nokabij wi ri ruch'abel ri Dios, pero riyix xa ma nika ta chiwech. Y riq'ui ri' can nik'alajin c'a chi ma ruc'amon ta chiwe riyix ri c'aslen riche (rixin) xtibe k'ij xtibe sek. Rumari' quiq'ui ri winek ri ma ye israelitas ta§ Dt. 32.21; Is. 55.5; Ro. 1.16; 10.19. ri yojbe wi. 47 Ruma quec'are' rubin ri Ajaf Dios chake:

48 Y tek ri winek ri ma ye israelitas ta xquic'axaj c'a ri ch'abel ri xbix ka, can xequicot c'a pa cánima, y xquiya' c'a ruk'ij ruc'ojlen† Hch. 2.47. ri ruch'abel ri Ajaf Dios. Y can xquinimaj c'a quinojel ri c'o chi niquil na ri c'aslen riche (rixin) xtibe k'ij xtibe sek. 49 Y ri ruch'abel ri Ajaf Dios xbe c'a rutzijoxic pa ronojel ri ruwach'ulef ri'. 50 Yac'a ri winek israelitas ri ma niquinimaj ta ri Jesús, xequitakchi'ij ri ixoki' ri ma ye israelitas ta, ixoki' ri can niquiya' wi ruk'ij ri Dios y can c'o chuka' quik'ij. Y xequitakchi'ij chuka' ri achi'a' ri c'o quik'ij chiquicojol ri winek, riche (rixin) chi yecokotaj el ri Pablo y ri Bernabé chiri' chupan ri quiruwach'ulef. Y can queri' wi xquiben el chique.‡ 1 Ts. 2.15, 16. 51 Rumari' riye' xquitotaj (xquiquiraj) c'a ca ri pokolaj ri c'o chicaken chiquiwech ri winek, riche (rixin) chi queri' tiquetamaj chi ma utz ta ri yetajin chubanic.§ Lc. 9.5. Y riye' xebe c'a pa jun chic tinamit ri Iconio rubi'. 52 Y quinojel c'a ri can ye kach'alal chic ri yec'o chiri' pa tinamit Antioquía ri c'o pa rucuenta ri Pisidia, can nojnek wi c'a ri cánima riq'ui quicoten* 1 P. 1.8. y riq'ui ri Lok'olaj Espíritu.