18
Tek ri Pablo xc'oje' pa tinamit Corinto
Y yac'ari' tek ri Pablo xuya' ca ri tinamit Atenas, y xbe ri pa tinamit Corinto.* 1 Co. 1.2; 2 Co. 1.1, 23. Chiri' c'o c'a jun achi israelita ri Aquila rubi', y riya' alaxnek pa jun tinamit ri c'o pa rucuenta ri Ponto. Riya' rachibilan ri Priscila ri rixjayil, xa c'a juba' que'apon ri pa Corinto, Ro. 16.3. ye elenak c'a pe pan Italia, ri xec'oje' wi. Xe'el c'a pe ri pa ruwach'ulef ri', ruma ri Claudio ri aj k'atbel tzij chiri' xubij c'a chi ri winek israelitas que'el el ri pa tinamit Roma. Y ri Pablo xapon c'a chiquitz'etic. Y ruma chi xa can junan c'a quisamaj chi ye oxi', ri Pablo xc'oje' c'a ka quiq'ui. Chi oxi' ye aj banoy jay riq'ui tziek, y junan c'a xesamej. Hch. 20.34; 1 Co. 4.12; 1 Ts. 2.9. Yac'a ri pa tak uxlanibel k'ij, ri Pablo nibe c'a chupan ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios,§ Hch. 13.14. y can nutij c'a ruk'ij riche (rixin) chi nuc'ut ri ruch'abel ri Dios chiquiwech ri winek israelitas y chiquiwech ri ma ye israelitas ta, riche (rixin) chi nik'ax chiquiwech.
Y tek ri Silas y ri Timoteo* Hch. 17.14. ye tzolijnek chic pe ri pa Macedonia y yec'o chic riq'ui ri Pablo pa Corinto, yac'ari' tek ri Pablo más xujech ri' chutzijoxic Job 32.18. ri ruch'abel ri Dios. Y can majun nrewaj ta c'a chiquiwech ri israelitas ri yec'o chiri', xa can nuk'alajsaj chi ri Jesús can ya wi ri' ri Cristo. Pero ri israelitas ri' can ma nika ta c'a chiquiwech ri nubij ri Pablo, y q'uiy c'a itzel tak tzij ri yequibila'. 1 P. 4.4. Rumari' ri Pablo xutotaj (xuquiraj) ri rutziak,§ Neh. 5.13. riche (rixin) chi queri' tiquetamaj chi ma utz ta ri xquiben.* Mt. 10.14; Lc. 9.5; Hch. 13.51. Y xubij c'a chuka' chique: Yix c'a riyix c'o imac wi xquixbeka pa ruc'ayewal. 2 S. 1.16; Ez. 3.18; 18.13; 33.4, 9. Riyin xinel yan c'a chuwech, ruma can xinya' ri rutzijol chiwe. Y re wacami yixinya' c'a ca, riche (rixin) chi yibe quiq'ui ri winek ri xa ma ye israelitas ta, Hch. 28.28. xcha' chique.
Y can yac'ari' xel pe ri Pablo chiri' chupan ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios, y xbe chrachoch ri jun achi ri Justo rubi'. Ri achi ri' can nuxibij ri' chi nimacun chuwech ri Dios, y ri rachoch, can riq'ui c'a apo ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios c'o wi. Y c'o c'a chuka' jun achi ri Crispo§ 1 Co. 1.14. rubi', jun achi ri can principal wi ri chiri' chupan ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios. Riya' xunimaj c'a ri Ajaf Jesucristo ye rachibilan ri ye aj pa rachoch. Y yec'o c'a chuka' nic'aj chic winek aj chiri' pa Corinto, xeniman ri Jesucristo tek xquic'axaj ri ruch'abel ri Dios. Y can xeban c'a chuka' bautizar. Y ri Ajaf xch'o c'a riq'ui ri Pablo pa jun chak'a', xuc'ut c'a ri' chuwech pa jun achi'el achic', y xubij c'a chare: Man c'a taxibij ta awi'* Hch. 23.11; 27.23, 24. y ma tatanaba' ta rubixic ri nuch'abel chique ri winek. 10 Y riyin c'a ri xquichajin awuche (awixin) wawe', can majun ri xtac'ulwachij Is. 41.10; Jer. 1.8, 19; Mt. 28.20; Ro. 8.31. ta pa quik'a' ri winek. Ruma re wawe' pa tinamit Corinto ye q'uiy winek ri can ye wuche (wixin) chic riyin, ruma can xquinquinimaj wi, xcha' ri Ajaf.
11 Rumari' jun juna' riq'ui nic'aj ri xc'oje' ka ri Pablo ri chiri' pa Corinto, y riya' can nuc'ut wi c'a ri ruch'abel ri Dios chiquiwech.
12 Y chupan ri tiempo ri', ya c'a ri jun achi ri Galión rubi' ri aj k'atbel tzij Hch. 13.7. chiri' pa ruwach'ulef Acaya,§ Hch. 18.27; 19.21. ri acuchi (achique) c'o wi ri Corinto. Y ya tiempo ri' tek ri israelitas xquimol qui' riche (rixin) chi xeyacatej chrij ri Pablo. Xbequichapa' pe, xquic'uaj pa k'atbel tzij,* Mt. 10.18. 13 y xbequibij c'a chare ri Galión: Re jun achi re' can nutij c'a ruk'ij chi nubij chique ri winek chi rajawaxic chi tiquiya' ruk'ij ri Dios, pero xa man achi'el ta rubanic ri nubij ri ley Hch. 18.15. riche (rixin) ri Moisés.
14 Y tek ri Pablo xrajo' xch'o apo, xa ya c'a ri Galión ri xch'o pe nabey, y xubij c'a chique ri israelitas ri': Ma tibij ta chic pe chuwe. Ruma xa ta camic o jun ta chic ruwech mac rubanon Hch. 23.29; 25.11, 19. ca re jun achi re', riyin can ruc'amon chi yixinwac'axaj. Pero xa ma que ta ri'. 15 Ruma ri rumac re achi re' xa chiwech ka riyix.§ Mt. 27.4, 24. Xa chrij ch'abel, chrij ri iley y chrij ri bi'aj Jesús. Riyin ma nwajo' ta c'a nben ruchojmil re'. Xa tichojmirisaj ka chiwech riyix, xcha'.
16 Y xerelesaj pe chiri'* Ro. 13.3, 4. pa k'atbel tzij. 17 Can yac'ari' tek ri winek xquichop ri Sóstenes 1 Co. 1.1. chuwech ri Galión ri aj k'atbel tzij y xquich'ey. Ri Sóstenes c'a ri' jun principal chiri' chupan ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios. Pero ri Galión can xuben chi achi'el xa ma xutz'et ta ri xbanatej.
18 Y ri Pablo q'uiy c'a k'ij ri xc'oje' na ka ri chiri' quiq'ui ri kach'alal pa Corinto, ri tinamit ri c'o pa rucuenta ri Acaya, pero xapon c'a jun k'ij tek c'o chi xbe el. Y tek ch'onak chic c'a ca chique ri kach'alal, riya' xoc c'a el pa jun barco riche (rixin) chi xbe c'a pa ruwach'ulef Siria ye rachibilan c'a el ri Priscila y ri Aquila. Yac'a ri Pablo c'o ri rutzujun (rusujun) chare ri Dios. Rumari' tek xe'apon pa Cencrea, Ro. 16.1. ri tinamit ri c'o chi ye'oc wi el pa barco, ri Pablo xusocaj ri rusmal tak ruwi'§ Nm. 6.18; Hch. 21.24. y co'ol xuben c'a chare, riche (rixin) chi retal chi riya' xuq'uis yan pa ruwi' ri rutzujun (rusujun) chare ri Dios chi nuben. 19 Y tek xek'ax juc'an chic ruchi' ya', xe'apon c'a ri pa tinamit Efeso. Ri Pablo xeruya' ca ri Priscila y ri Aquila, y xbe chupan ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios. Junan c'a niquich'ob rij ri ruch'abel ri Jesucristo quiq'ui ri israelitas. 20 Y ri israelitas ri' xquibij c'a chare chi tic'oje' ka juba' quiq'ui chiri' pan Efeso, pero riya' ma xrajo' ta. 21 Xa xubij c'a ca chique chi can nic'atzin chi c'o pa Jerusalem* Hch. 19.21. ri k'ij riche (rixin) ri nimak'ij ri petenak. Dt. 16.1. Pero xquitzolin chic pe jun bey iwuq'ui, wi queri' nrajo' ri Dios, Mt. 26.39; Ro. 1.10; 15.32; 1 Co. 4.19; Stg. 4.15. xcha'. Y tek ch'onak chic c'a ca chique quinojel, xuya' c'a ca ri tinamit Efeso y xoc chic el pa barco.
Ri Pablo xtzolin pan Antioquía y chiri' xel wi pe riche (rixin) chi xbe pa rox mul chubanic rusamaj ri Dios
22 Tek xbeka c'a ri pa Cesarea,§ Hch. 8.40. xa can choj c'a xbe ri pa Jerusalem. Y tek ye ruya'on chic ca rutzil tak quiwech ri kach'alal ri niquimol qui' pa rubi' ri Dios ri chiri', riya' xbe c'a pan Antioquía.* Hch. 11.26. 23 Y xc'oje' na c'a el juba' ri chiri' pan Antioquía. C'ac'ari' xtzolin chic jun bey chucukubaxic quic'u'x Is. 35.4. ri kach'alal ri yec'o pa tak tinamit ri yec'o pa rucuenta ri Galacia Ga. 1.2. y ri yec'o chuka' pa rucuenta ri Frigia.
Ri Apolos nutzijoj ri ruch'abel ri Dios pa tinamit Efeso
24 Y ri chiri' pa tinamit Efeso ri tiempo ri', xapon c'a jun achi israelita ri Apolos§ 1 Co. 1.12; Tit. 3.13. rubi', jun achi aj pa tinamit Alejandría. Y can jabel c'a retaman ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatal ca, y jabel chuka' retaman nich'o chiquiwech ri winek, rumari' jabel rubixic nuben chare. 25 Y can jabel wi rutijoxic banon chupan ri bey riche (rixin) ri Ajaf Jesús. Y can riq'ui c'a ronojel ránima nutzijoj ri ruch'abel ri Ajaf* Ro. 12.11. chique ri winek. Can jabel wi yerutijoj. Xa yac'a riya' xaxu (xaxe wi) ri bautismo riche (rixin) ri Juan ri Bautista Hch. 19.3. ri retaman. 26 Y can ma nuxibij ta c'a ri' chi nutzijoj chique ri winek ri pa jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios. Y ri Priscila y ri Aquila Hch. 18.2, 18. xquic'axaj c'a. Y riye' pa ruyonil c'a xech'o riq'ui, y más xquik'alajsaj chuwech ri achique rubanic ri bey riche (rixin) ri Dios. 27 Y can ruraybel wi c'a riya' chi nibe pa ruwach'ulef Acaya.§ Hch. 18.12. Rumari' tek ri kach'alal ri yec'o pan Efeso xquibij c'a chare chi utz ri nuch'ob, y xquiben chuka' el jun wuj riche (rixin) chi nuya' chique ri can ye nimanel wi riche (rixin) ri Jesús ri yec'o pan Acaya. Ri wuj ri' nubij c'a chi tiquic'ulu' ri Apolos.* 1 Co. 3.6. Y tek ri Apolos xapon, can sibilaj xucukuba' quic'u'x ri ye nimanel ri yec'o chiri', ri can samajnek chic ri rutzil ri Dios ri pa tak cánima riche (rixin) chi quiniman y ye colotajnek chic. 28 Y ri Apolos can chiquiwech c'a quinojel tek xuk'alajsaj chi ri israelitas ri ma quiniman ta ri Jesucristo, xa ma ya ta ri yetajin chubanic. Y ri israelitas ri' majun c'a niquibij, ruma ri Apolos can nucusaj c'a ri ruch'abel ri Dios ri ye tz'ibatal ca, riche (rixin) chi nubij chique chi ri Jesús can ya wi ri' ri Cristo. Hch. 9.22.

*18:1 1 Co. 1.2; 2 Co. 1.1, 23.

18:2 Ro. 16.3.

18:3 Hch. 20.34; 1 Co. 4.12; 1 Ts. 2.9.

§18:4 Hch. 13.14.

*18:5 Hch. 17.14.

18:5 Job 32.18.

18:6 1 P. 4.4.

§18:6 Neh. 5.13.

*18:6 Mt. 10.14; Lc. 9.5; Hch. 13.51.

18:6 2 S. 1.16; Ez. 3.18; 18.13; 33.4, 9.

18:6 Hch. 28.28.

§18:8 1 Co. 1.14.

*18:9 Hch. 23.11; 27.23, 24.

18:10 Is. 41.10; Jer. 1.8, 19; Mt. 28.20; Ro. 8.31.

18:12 Hch. 13.7.

§18:12 Hch. 18.27; 19.21.

*18:12 Mt. 10.18.

18:13 Hch. 18.15.

18:14 Hch. 23.29; 25.11, 19.

§18:15 Mt. 27.4, 24.

*18:16 Ro. 13.3, 4.

18:17 1 Co. 1.1.

18:18 Ro. 16.1.

§18:18 Nm. 6.18; Hch. 21.24.

*18:21 Hch. 19.21.

18:21 Dt. 16.1.

18:21 Mt. 26.39; Ro. 1.10; 15.32; 1 Co. 4.19; Stg. 4.15.

§18:22 Hch. 8.40.

*18:22 Hch. 11.26.

18:23 Is. 35.4.

18:23 Ga. 1.2.

§18:24 1 Co. 1.12; Tit. 3.13.

*18:25 Ro. 12.11.

18:25 Hch. 19.3.

18:26 Hch. 18.2, 18.

§18:27 Hch. 18.12.

*18:27 1 Co. 3.6.

18:28 Hch. 9.22.