9
Isa ɔl jee kaan̰ naabin̰ge sik‑kaar‑di se naaba
(Mt 10; Mk 6.7‑13)
Ɓii kalaŋ Isa tus jee kaan̰ naabin̰gen sik‑kaar‑dio ɔɔ naan̰ ɛɗɗen tɔɔgɔ do sitange tu paac ɔɔ ɛɗɗen tɔɔgŋ gɛn kɛɗn lapia jee kɔɔn̰ge tu. Naan̰ ɔlɗen naaba se taa Ꞌɓaa taaɗn labar gɛn *maakŋ Gaar Raa se jeege tu ɔɔ gɛn kɛɗn lapi jee kɔɔn̰ge tu. Naan̰ taaɗɗen ɔɔ: «Kɛn Ꞌɓaaki ɓaa mɛrtɛ se, ɔn̰te Ꞌkuunki ɗim, ɔn̰te Ꞌkuunki sirɗi, ɓɔɔnɔ, kɔsɔ ɔɔ ɔn̰te Ꞌkuunki gurs kici. Ɔɔ maakse ki se, nam ɔn̰te Ꞌtɔsn kalge dio. Ɓee kɛn naase Ꞌbɔɔykiga maak ki se, Ꞌtooɗki gɔtn ese, bini anki kiin̰ ɓaa maak ki. Gɔtn naase Ꞌɓaaki jaay jeege baate dɔɔɗn kɔkse num, kɛn naase Ꞌteecki teec maakŋ gɛgɛrɗe kɛn ese se, kuɗn jɛsege se kic ɓo Ꞌtupɗenki naatn, kɛse aɗen tooɗn saaɗa.» Bin ɓo, *jee kaan̰ naabm Isage se ɓaa lee maakŋ naaŋge tu, taaɗ Labar Jiga jeege tu ɔɔ gɔtɔ ɓaa se paac, naaɗe ɛɗ lapia jee kɔɔn̰ge tu.
Nookŋ Isa se ɛɗ saapm maaka *Ɛrɔd ki
(Mt 10; Mk 6.7‑13)
Kɛn Gaar Ɛrɔd Antipas naan̰ ɓo magal taa naaŋ Galile se jaay booy jꞋɔɔs maan nakgen deel se, taar se ɓaa deel don̰a taa jee mɛtin̰ge ɗeek ɔɔ: «Kɛse Jan‑Batist ɓo duroga daan yoge tu.» Ɔɔ jee mɛtin̰gen kuuy taaɗ ɔɔ: «*Ɛli do dɔkin̰ se ɓo, ɓaaɗoga.» Ɔɔ kɛngen kuuy kic taaɗ ɔɔ: «Kaaɗn naane maakŋ jeege tun taaɗ taar teeco taar Raa ki do dɔkin̰ se ɓo, deb kalaŋ duroga daan yoge tu.» Taa naan̰ se ɓo ɔl Ɛrɔd taaɗ ɔɔ: «Nakage, ey num Jan‑Batist se lɛ maam mala ɓo mꞋɔl kꞋgaaŋo ute don̰a. Num kɛse tap ɓo debm gay daala jaay mꞋbooy tɛɗ nakgen bin se?» Gɔtn se naan̰ je Isa taa an̰ kaaka.
Isa ɛɗ kɔsɔ gaabge tu dupu‑mii
(Mt 14.13‑21; Mk 6.30‑44; Jn 6.1‑14)
10 Kɛn *jee kaan̰ naabm Isage jaay tɛrl ɓaa ɔŋ Isa se, taaɗin̰ mɛtn nakgen naaɗe tɛɗo paac se. Gɔtn se naan̰ ɔk ɓaanɗe cɛɛs ki kaam gɛgɛr kɛn sak Betsaida. 11 Kɛn jee dɛnge jaay booy labar se, naaɗe ru ɓaa mɛtin̰ ki. Ɔɔ Isa dɔɔɗ ɔkɗe ɔɔ gɔtn se, naan̰ taaɗɗen taar *maakŋ Gaar Raa ɔɔ jee kɛn ɓaaɗo je lapi roɗe se, naan̰ ɛɗɗen lapia.
12 Gaŋ kɛn kaaɗa ɓaa ɓaa kooco se, jee kaan̰ naabm Isagen sik‑kaar‑di se, ɓaaɗo taaɗin̰ ɔɔ: «ꞋƊeek jeege tu se kꞋwɔɔk kꞋɓaa maakŋ naaŋge tu ɔɔ maakŋ ɓee naatge tun gɔɔr gɔɔr se. Taa gɔtn naane se, naaɗe Ꞌkɔŋ nakŋ kɔsɔ ɔɔ Ꞌkɔŋ gɔtn tooɗo kici. Ey num gɔtn ara se, naajege kꞋdo kɔɗ‑ɓaar ki.» 13 Gaŋ Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Naase mala ɛɗɗeki kɔsɔ.» Gɔtn se naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Mappan jꞋɔk se lɛ cir mii eyo ɔɔ kɛn̰jge kic lɛ kꞋjꞋɔk di sum. Kɛn jee se jaay Ꞌkɔŋ kɔsɔ paac num, naan̰ se naaje jꞋaɗe ɓaa dugŋ kɔsɔ kuuy do ki.» 14 Jee tus gɔtn ese paac se, gaabge kalɗe ki sum ɓo ɓaa ɓaa nakŋ dupu‑mii.
Gɔtn se Isa taaɗ jeege tun mɛtin̰ ki ɔɔ: «ꞋTaaɗki jeege tu kꞋjꞋiŋg naaŋ ki ɔɔ Ꞌgaaŋɗeki jeege se si‑mii si‑mii.» 15 Naaɗe tɛɗ jeege paac iŋg naaŋ ki. 16 Num Isa tɔs mappan mii ute kɛn̰jgen di se jin̰ ki, naan̰ uun kaamin̰ raan, tɔɔm *Raa, dup mappa ɔɔ ɛɗin̰ jeege tun mɛtin̰ ki taa Ꞌkɛɗn jee dɛnge tu. 17 Naaɗe paac ɔs dɛrɛŋ ute maraadɗe ɔɔ togŋ ɔɔp se kꞋtuun kꞋtusin̰ maakŋ gɔrnge tu sik‑kaar‑dio.
Piɛr taaɗ ɔɔ Isa se naan̰ ɓo *al‑Masi
(Mt 16.13‑28; Mk 8.27–9.1)
18 Ɓii kalaŋ se, Isa iik took cɛɛs ki kalin̰ ki gɛn tɔnd mɛtn Raa. Naan̰ kɛn se, jee mɛtin̰ ki utu te naan̰a. Gɔtn se naan̰ tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Jee dɛnge tap ɓo taaɗ ɔɔ maam mꞋnaŋa?» 19 Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Jee mɛtin̰ge ɔɔ naai Jan‑Batist ɔɔ jee kuuy ɔɔ naai *Ɛli kɛn do dɔkin̰a ɔɔ kɛngen kuuy daala ɔɔ naai se kaaɗn naane maakŋ jeege tun taaɗ taar teeco taar Raa ki do dɔkin̰ se ɓo, deb kalaŋ duroga daan yoge tu ɗaam.» 20 Ɔɔ Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Kɛn maak‑saap naase ki num ɔɔki maam mꞋnaŋa?» Piɛr ɛɛp taarin̰ ɔɔ: «Naai ɓo al‑Masi kɛn Raa ɔlo.» 21 Gɔtn se Isa aacɗen kaama ɔɔ taar se jꞋɔn̰te ɓaa taaɗn nam ki. 22 Tɛr naan̰ taaɗɗen mɛtin̰ ɔɔ: «Bɛɛki num, *Goon Deba utu Ꞌdabar kusin̰a. Magal taa ɓee Yaudge, *jee magal tɛɗn sɛrkɛ Raa ki, ute jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage, naaɗe se utu an̰ kɔɔɗn kundu ɔɔ utu an̰ tɔɔlɔ ɔɔ daan ɓii k‑mɔtɔge tu se, naan̰ utu aɗe dur daan yoge tu.»
Jee je daan Isa
23 Gɔtn se naan̰ taaɗɗen paac ɔɔ: «Debm jaay je am daan maam se, naan̰ Ꞌbaatn ron̰ mala ɔɔ ɓii‑raa Ꞌkuun kaagŋ yon̰a jaay ɓo am daana. 24 Taa debm je kaajn̰ kon̰ se utu an̰ kutu naan Raa ki ɔɔ debm ut kon̰a taa maam se, utu an̰ kaaja. 25 Kɛn debm jaay *duni ute magalin̰ ɓo kaam jin̰ kic num, kɛn naan̰ kutn kon̰ naan Raa ki se, an kɔŋ ɗi ro ki? 26 Taa naan̰ se ɓo, debm jaay tɛɗ sɔkɔn̰ɔ taa maama ɔɔ ro taarum ki se, maam *Goon Deba kic ɓo, ɓiin mꞋaɗe ɓaa maakŋ *nookum ki gɛn Bubum ki ɔɔ ute gɛn kɔɗin̰gen *salal se, maam kic sɔkɔn̰ɔ utu am tɔɔl taa naan̰ kici. 27 Ɗeere, Ꞌbooyki mꞋasen taaɗa: maakŋ jeege tun ɓɔrse utu ara se, mɛtin̰ge se kooy ey sum ɓo, utu Ꞌkaakŋ Raa Ꞌkɔsn gaara doɗe ki.»
Raa ooj ro Isa
(Mt 17.1‑9; Mk 9.2‑10; 2Pr 1.16‑18)
28 Kɛn Isa taaɗ aas taarin̰ jeege tu jaay ɔk nakŋ ɓaa ɓaa ɓii marta se, naan̰ ɔk Piɛr, Jan ɔɔ Jak ɔɔ naaɗe ook do ko ki gɛn ɓaa keem Raa. 29 Kaaɗ kɛn Isa eem keem Raa se, daan‑kaamin̰ ɓaa tɛrl kuuy ɔɔ kalin̰ se ɓaa tɛɗ raap lak lak ɔɔ ɔmb mɛt ki birin̰ birin̰. 30 Gɔtn se naaɗe aak gaabge dio ɗaar taaɗ taaɗ ute Isa ɔɔ jee di ese se, *Musa ute *Ɛli. 31 Ɔɔ gɔtn Musa ute Ɛli ɗaar ro ki se, Raa tɛɗin̰ gɔtɔ wɔɔr kɛlɛŋ. Gɔtn se naaɗe taaɗ mɛtn taar kɛn tɛɗga num, Isa utu Ꞌkooy Jeruzalɛm ki se. 32 Gaŋ Piɛr ute mɛɗin̰ge se bi ɓaa cirɗe. Num kɛn naaɗe duro maakŋ biɗe ki se, naaɗe aak Isa se ron̰ wɔɔr gɔtɔ kɛlɛŋ ɔɔ naaɗe aak jee di se ɗaar ɗaar cɛɛn̰ ki. 33 Kɛn Musa ute Ɛli jaay iin̰ ɔn̰ kɔn̰ Isa se, Piɛr ɗeek Isa ki ɔɔ: «Debm dooyje, bɛɛki num, jꞋaki kiŋg gɔtn ara ki ɓo jiga; ɔn̰ jꞋasen taal daabge mɔtɔ, kalaŋ naai ki, kalaŋ Musa ki ɔɔ kalaŋ Ɛli ki.» Gaŋ taar naan̰ taaɗ se tap ɓo, ɔnd te mɛtin̰ eyo. 34 Kɛn Piɛr utu taaɗ taaɗ sum ɓo, gapara naar ɓaaɗo deebɗe bat. Kɛn naaɗe jaay aak gapara ɓaa deebɗe se, ɓeere ɓaa ɔkɗe. 35 Tɛr naaɗe booy mind deba taaɗ maakŋ gapar ki ɔɔ: «Kɛse goonum kɛn maam mꞋbɛɛr mꞋɔɔɗin̰o. ꞋBooy uunki taarin̰a.» 36 Kaaɗ kɛn naaɗe booy mind deba utu taaɗ taaɗ se, kɔr naaɗe aak ɔk se, ɔɔp Isa kalin̰ ki sum. Nakŋ naaɗe aakin̰ paac se, kaaɗ kɛn se naaɗe taaɗin̰ te nam ki eyo, num naaɗe bɔɔbin̰ maakɗe ki.
Isa ɛɗ lapia goon gaab ki kɛn ɔk kɔɔn̰ sitan
(Mt 17.14‑21; Mk 9.14‑29; Mk 1.23‑27)
37 Ɔɔ mɛtbeen̰ki se, kɛn naaɗe bɔɔyɔ bɔɔy do ko ki se, jeege dɛna ɓaaɗo dɔɔɗn Isa. 38 Maakŋ jeege tu se, gaaba kalaŋ daŋin̰ makɔn̰ɔ ɔɔ: «Debm dooy jeege, mꞋeemi nɔɔ Ꞌɓaaɗo aakum tu goonum ara se. Ɓɛrɛ, goonum ɓo kalaŋ ese sum. 39 Gɔtn mɛtin̰ se kɛn sitan ɔkin̰ga tak ɓo, goono tɔɔy makɔn̰ɔ, uun undin̰ naaŋ ki, tiikin̰ zak zak ɔɔ taarin̰ kic ɓo tiin̰ gupiyu. Kɛn sitan se jaay ɔkin̰ga num, tɛɗin̰ ɔɔn̰ jaay teec ron̰ ki dabarin̰ bini naŋin̰ tɔɔgin̰ jaay ɔn̰in̰a. 40 Maam mꞋtɔndo mɛtn jee mɛti ki mꞋɔɔ am tuur sitan ro goonum ki se naatn, naɓo naaɗe ɔŋ aasin̰ te eyo.» 41 Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Naase jee do naaŋ kɛn ɓɔrse aalki maakse do Raa ki ey se. Naase se jee naajn̰ taarge ɔɔ jee bɛɛki eyo! Maam tap ɓo mꞋkiŋg ute naase se bini nuŋ ki ɔɔ mꞋasen sɛrkŋ bini nuŋ ki? Ɔk ɓaano ute gooni se ara.»
42 Kɛn goono jaay kꞋɓaano ɓaa gɔtn Isa ki se, sitan uun undin̰ naaŋ ki ɔɔ naan̰ baag tiikŋ zak zak. Gaŋ kɛn Isa jaay aakin̰ se, naan̰ aac kaama sitan ki ɔɔ sitan teec ɔn̰ goono. Ɔɔ goono se, Isa uun ɛɗin̰ bubin̰ ki. 43 Kɛn jeege jaay aak nakŋ tɛɗ se, ɓaa deel doɗe ɔɔ ɔkɗen taaɗ eyo ɔɔ ɗeek ɔɔ: «Ɗeere, Raa se magal aak eyo.»
Tɛr Isa taaɗ taa dubar kɛn utu Ꞌkaan don̰ ki
Kaaɗ kɛn jeege paac utu aak kaak nakŋ kɛn Isa tɛɗ jaay ɔkɗen taaɗ ey se, Isa ɗeek jeege tun mɛtin̰ ki ɔɔ: 44 «Uɗki bi jiga ro taar kɛn maam mꞋje mꞋasen taaɗse. *Goon Deba se, jꞋutu jꞋan̰ kɔkŋ kɔl ji jeege tu.» 45 Num gaŋ jee mɛtin̰ ki se, taar se, naaɗe ɔŋ booy ɔk te mɛtin̰ eyo; taa taar se mɛtin̰ ute don̰ naaɗe ɔnd te eyo. Ɔɔ gɛn tɔnd mɛtin̰ lɛ, naaɗe ɓeerin̰ ɓeere.
Jee mɛtn Isa ki naar magala
(Mt 18.1‑7; Mk 9.33‑42)
46 Jee mɛtn Isa ki baag naajn̰ ute naapa ɔɔ maakɗe ki se, naŋa ɓo Ꞌtɛɗn magalɗe. 47 Aan gɔɔ Isa jeel maak‑saapɗe se, naan̰ uuno goon cɔkɔ ɓaaɗo ɔndin̰ cɛɛn̰ ki. 48 Ɔɔ naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Goon ese se jaay debm ɔkin̰ jiga taa maam se, kɛse naan̰ ɔkum maam mala. Ɔɔ debm ɔkum maam se, naan̰ ɔk debm kɛn ɔlumo. Taa naan̰ se ɓo, maakŋ naase kɛn paac se, debm ɔɔp ron̰ baat se, naan̰ ɓo asen Ꞌtɛɗn magalse.»
Jee tɛɗn naaba ute ro Isa
49 Gɔtn ese Jan ɛɛp taarin̰ ɗeekin̰ ɔɔ: «Debm dooyje, naaje jꞋɔŋo deb kalaŋ bin se lee tuur tuur sitange ute roi. Num naaje kꞋje jꞋan̰o gaasa, taa naan̰ lɛ lee ute naajege eyo.» 50 Gaŋ Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Ɔn̰te Ꞌgaasin̰ki! Debm jaay debm taamooyse ey se, naan̰ se debm naase.»
Jee *Samari baate dɔɔɗn kɔkŋ Isa naaŋɗe ki
51 Kaaɗn naan̰ aan kiin̰ kɔn̰ do naaŋa jaay aan se, Isa uun doa ute maakin̰ paac gɛn ɓaa Jeruzalɛm ki. 52 Gɔtn se naan̰ ɔl jeege naanin̰ ki ɔɔ jee se jaay ɓaa aan maakŋ naaŋ kɛn kalaŋ gɛn taa naaŋ Samari ki se, naaɗe je an̰ ɗaapm gɔtɔ. 53 Num gaŋ taa naan̰ ɓaa ɓaa Jeruzalɛm ki se, jee se baate kɔkin̰ gɔtɗe ki. 54 Kɛn naaɗe jaay aak nakŋ ese se, jee mɛtin̰ kɛn Jak ute Jan se ɗeekin̰ ɔɔ: «Mɛlje, kɛn naai je num jꞋaki Ꞌtɔnd mɛtn Raa aɗe bɔɔy pooɗo doɗe ki taa aɗen kɔsn naŋa.» 55 Kɛn Isa jaay booy taarɗe se, naan̰ ɔk tɛrl mooyɗe. 56 Gɔtn se naaɗe uun ɗoobm naaŋ kuuy.
Debm je daan Isa
(Mt 8.19‑22)
57 Kɛn naaɗe ɓaa ɓaa ɗoob ki se, deb kalaŋ ɗeek Isa ki ɔɔ: «Gɔtn naai Ꞌɓaa gay gay kic ɓo, maam mꞋai daana.» 58 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «ꞋBooyo! K‑bukumbɔɔge kic ɓo ɔk ɓee tooɗɗege, ɔɔ yeelge kic lɛ ɔk kujɗege. Num gaŋ maam *Goon Deba se mꞋɔk gɔtn maam mꞋan kɔl dom eyo.»
59 Naan̰ ɗeek deb kuuy ki ɔɔ: «ꞋDaanuma!» Gaabm se tɛrlin̰ ɔɔ: «Ɔn̰um mꞋaɗe ɓaa duubm bubum jaayo.» 60 Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Ɔn̰ jeegen aan gɔɔ ooyga kooy naan Raa ki se Ꞌduubm naapa. Num naai se, Ꞌɓaa taaɗ labar gɛn *maakŋ Gaar Raa se jeege tu.» 61 Tɛr deb kuuy daala ɓaaɗo ɔŋin̰ ɗeekin̰ ɔɔ: «Mɛlje, maam se mꞋje mꞋai daana, naɓo ɔn̰um mꞋaɗe tɛɗn tɔɔsɛ jeemge tun maakŋ ɓeem ki jaayo.» 62 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Debm kɛn naab naab ute maraŋge jaay tɛrl aak mɛtin̰ ki se, debm bin se aas gɛn Ꞌkɔŋ tɛɗn naaba maakŋ Gaar Raa ki eyo.»