7
Stivenha̱ kansole o kedia̱moko͡u egei tobou
1 Kegemo͡u, mogo͡u du daladi hiye oha̱ Stivenko͡u yodu, o kedia̱ ta̱ ko͟͡u tobolo͡u ilibe de damale̱, ha gulokou? 2 Stivenha̱ tobou,* 7:2 Ta̱ sasado (7:2-53) Stivenha̱ ko͟͡u tobou ke̱me ‘Stat’ kuguobo͡u, ‘Kisim Bek’ kuguobo͡u kele dagado nala̱gai dala. mogo dia̱ma, aye dia̱ma, ni̱ duma. Afu kelege, di ko͡u guai o Abraham e̱ sa Mesopotemiako͡u duwei, sa Haranko͡u ili mei, you kelegebe, Godi, e̱ hoho̱bo͡u e̱ nele̱bo͡u hiyedo, e̱ hagua tama̱ degemamo͡u, 3 Abrahamko͡u ko͡u gue tobou,
Na̱ ne̱ sabo͡u ne̱ hu̱tibo͡u de to͡u fogo͡u ba, sa a̱ na̱moko͡u hegile koko͡u fogo͡u iyede tobou. Stat 12:1
4 Kegemo͡u, Abrahamha̱ sa Kaldia* 7:4 Sa kaha̱ hu̱ tabe ‘Mesopotemia’. o sasa̱i̱ kedia̱ to͡u fogo͡u mo͡u, e̱ aye dilie sa Haranko͡u fogo͡u yai. Fologa dalaguali, e̱ aye tolo imo͡u, Godiha̱ haguayede tobo͡u mo͡u, e̱ hagua, sa ni̱ dalagua kuoko͡u fele̱i̱. 5 Fele̱i̱mo͡u, Godiha̱ e̱moko͡u aso͡u kolo ta ka neli̱ mei, e̱me aso͡u kolo meido. Ke̱no͡u si Godiha̱ sa ko͟͡ume olo͡u fe̱i̱do e̱moko͡u nele̱yodema makama̱mo͡u ko͡u gue tobou,
A̱ sa ko͟͡ume na̱bo͡u, ne̱ soso͡u bo͡u, ne̱ habage hagua̱ ilebo͡u ni̱moko͡u ne̱i̱ba, ni̱ sa kuoko͡u haguasie tofolo͡u ileyode tobou. Stat 17:8
Abraham e̱me dihi mei kelege, Godiha̱ ta̱ ke̱ kuhe tobou. 6 Godiha̱ Abrahamko͡u be ko͡u gue tobou,
Ne̱ soso͡u, ne̱ habage hagua̱ ile kedia̱me aso͡u sabeko͡u ya dalaguali, fisiba dabai degele ile. Fisiba dabai degele iba, sa obo͡u kedia̱ dia̱ makomo͡u iligi, sadebe olo͡u fe̱i̱ 400 kege mei degele. 7 Ke̱no͡u si ni̱ fisiba dabai degele kaha̱ hebe kasaga̱i̱ ke̱me a̱ sa obo͡u kedia̱moko͡u nele̱yode tobou. Kegeiba, ne̱ habage hagua̱ ile kedia̱me aso͡u sa ke̱ to͡u fogo͡u haguasie fele̱gaba, sa kuoko͡u ma̱ dabai degele ileyode tobou. Stat 15:13-14
8 Kegemo͡u, Godiha̱ Abrahamko͡u mogo degedi midiho̱ ta hegieba, ni̱ o sisigo̱ olo͡u fe̱i̱ kolo diafigima, dia̱me mayo͟͡u ma̱ biyodema kege makama̱mabeede tobou. Abrahamha̱ ke̱ dulomo͡u, e̱ sasa̱i̱ha̱ dihi Aisak mala̱ fele̱i̱mo͡u, sawisiei olo͡u fe̱i̱ dimayosi kege mei degeimo͡u, Abrahamha̱ dihi Aisakha̱ kolo diafou. Kolo diafo͡u mo͡u, habagedo, Aisakha̱ sasa̱i̱ kaha̱ dihi Jekop mala fele̱i̱. Mala̱ fele̱i̱mo͡u, habage Jekopha̱ sasa̱i̱ dia̱ne dihi olo͡u fe̱i̱ 12 kege mo͟͡uma fele̱gai. O kedia̱me di hu̱ti yodo.
9 Kegemo͡u, di ko͡u guai o kedia̱ die mala̱ Josepko͡u kona degemo͡u, o ilo kedia̱moko͡u sesegu, fisiba dabai degeyadomo͡u. Sesegumo͡u, o kedia̱ Josep wolo͡u, sa Isipko͡u yai. Ke̱no͡u si Godiha̱ Josep dogo͡u guo delei. 10 Godiha̱ dogo͡u gumo͡u, Josep e̱ hagi̱ olo͡u fe̱i̱ mei degei. Godiha̱ e̱moko͡u tewe hiyedo ne̱i̱mo͡u, e̱ Isip kedia̱ hiye o ke̱bo͡u de ta̱ koumo͡u, o kaha̱ e̱moko͡u hoho̱ degemo͡u, makamo̱u̱mo͡u, e̱ gamani dabai degeligi, sa Isip kile bima̱i̱ olo͡u fe̱i̱ ke̱ dia daladi.
11 Kegemo͡u, sa Isipbo͡u sa Kenanbo͡u kile hegie hiyedo hagua kogumo͡u, o sasa̱i̱ hagi̱ hiyedo degele i. Di ko͡u guai o kedia̱ne nale̱ olo͡u fe̱i̱ mei degele i. 12 Ke̱no͡u si o Jekop e̱ sa Isipko͡u nale̱ dalayode tobolo͡u imo͡u dulomo͡u, e̱ di ko͡u guai o kedia̱moko͡u tobo͡u mo͡u, dagado yamo͡u, nale̱ mo͟͡uma haguasiei. 13 Haba tage ya fologoumo͡u, Josepha̱ e̱ eye̱ dia̱moko͡u a̱me Josepyode tobou. Isip o sasa̱i̱ kedia̱ hiye o kaha̱ne Josepha̱ e̱ soso͡u dia̱me dalayodele imo͡u dulo tawai. 14 Ke̱ dulomo͡u, Josepha̱ e̱ aye Jekopbo͡u, e̱ soso͡u ilo kelebo͡u olo͡u fe̱i̱ 75 kege kedia̱ haguamabeedemamo͡u ta̱ tobo͡u ma dogogu. 15 Kegemo͡u, Jekop e̱ sa Isipko͡u ile dalali tolo i. E̱ sisigo̱, di ko͡u guai o kedia̱ne olo͡u fe̱i̱ tofigile hobogou. 16 Tofigile hobogo͡u mo͡u, habagedo, di ko͡u guai o ilo kele tofigiei olo͡u fe̱i̱ mo͟͡uma haguasiemo͡u, sa Sekemko͡u wida i. Widai sa ke̱me, afudo Abrahamha̱ o Hamor hu̱ti kedia̱ sa ke̱ e̱ seleye ko͡u tiga mo̱u̱.
17 Ta̱ Godiha̱ Abrahamko͡u ko͡u tobou ke̱me damale̱do tama̱ degele hafe̱i̱ degeimo͡u, kelege di Israel o sasa̱i̱ne sa Isipko͡u su̱do degei. 18 Di Israel o sasa̱i̱ su̱do degeimo͡u, sa Isip hiye o ta hagua̱ tofou. Hiye o kaha̱ge Josepbe ta tewe mei. 19 Sa Isip hiye o kaha̱ di ko͡u guai o kedia̱ ogo͡u gama, o sasa̱i̱ makolamo͡u, dihi die̱fe̱i̱ tofigieyadomo͡u, aye adio͡u kedia̱moko͡u dihi die̱ mo͟͡uma hebesemabeeede tobou. 20 Kelegebe, Mosesha̱ adio͡u ha̱ dihi Moses mala̱ fele̱i̱. Godiha̱ dugube, dihi ke̱me bolofe̱i̱do. Mala̱ fele̱i̱mo͡u, e̱ aye dilie dihi ke̱ hebele fileli̱ mei, dilo͡u dilie moso̱ko͡u fofolo͡u dalali, oguo kamadia kege mei degei. 21 Oguo kamadia kege mei degeimo͡u, dilie dihi ke̱ a̱i̱ko͡u dogogu dalamo͡u, sa Isip hiye o kaha̱ sasa̱i̱ dihi kaha̱ sulugi dihi ke̱ duguomo͡u, e̱ moso̱ko͡u mala̱ ile, fofolo͡u gi, hiye degei. 22 Moses e̱me soko͡u lo͡u duwoli, Isip o kedia̱ tawagai ke̱ e̱ olo͡u fe̱i̱ mo̱u̱. E̱me ta̱ nele̱do dege tobo͡u di o, dabaine nele̱do dege degedi.
23 Kege dalali, Mosesha̱ e̱ sadebe olo͡u fe̱i̱ 40 kege mei degeimo͡u, e̱ yo͟͡u e̱ o Israel o kedia̱moko͡u ileyodema i. 24 E̱ ilemo͡u dugube, Isip o taha̱ Israel o ta woumo͡u duguomo͡u, e̱ yogoha̱ dowoye Isip o ke̱ woumo͡u tolo i. 25 E̱ tawaibe, e̱ mogo dia̱ge Godiha̱ degeiye e̱ dia̱ dogo͡u guloyode tawale iliyade tawaiye, ke̱no͡u si dia̱ ta tawale ili mei. 26 Tiei sabiyoumo͡u, e̱ iligi dugube, Israel o bolo̱u̱ ta biya imo͡u dugu. Duguomo͡u, biyolu ke̱ akogulamo͡u tobou, nelebe eye̱ mala̱. Kagemo͡u nele nolo͡u sie makolo iya? de yodu. 27 Ke̱no͡u si o e̱ yogo walamo͡u degeli kaha̱ Moses ka fila̱mo͡u tobou,
Na̱me o koyoha̱ makaiye, hiye o degemamo͡u, ei ta̱ souya?
28 Na̱ i Isip o wei saga̱i̱ ke̱no͡u tefele, na̱ a̱ne kege walamo͡u degeli? Kisim Bek 2:14
29 Mosesha̱ ta̱ ke̱ dulomo͡u, kama folo ile, sa ta o Midianko͡u delei. Dalali, e̱ sasa̱i̱ hulomo͡u, o dihi bolo̱u̱ kege mo̱u̱.
30 Kegemo͡u, Moses e̱ dalali, sadebe 40 kege mei degeimo͡u, ilemo͡u, sa hebe mei mihi̱no͡u sa, bito̱u̱ Sainai hafe̱i̱ dege dala koko͡u ge, e̱sol o taha̱ e̱moko͡u tama̱ degeimo͡u dugu. E̱ tafalali dugube, hebe huyadefe̱i̱ taha̱ goya ke̱ olo͡u fe̱i̱ dou wobolo͡u imo͡u, e̱sol o kaha̱ dou i kaha̱ duo kile tafalamo͡u dugu. 31 E̱ ke̱ degeli ke̱ duguomo͡u, fi̱ hiyedo ma̱i̱. E̱ ile, hafe̱i̱ dege dugulamo͡u degeimo͡u, Hiye Oha̱ ko͡u gue tobo͡u mo͡u du,
32 A̱me ne̱ ko͡u guai o kedia̱ Godi. Damale̱do, a̱me Abrahamha̱ Godi, Aisakha̱ Godi, Jekopha̱ Godi. Kisim Bek 3:6
Mosesha̱ ta̱ ke̱ dulomo͡u, gue̱ degemo͡u dio koulugi koko͡u ta maseli mei. 33 Kegemo͡u, Hiye Oha̱ e̱moko͡u haba tobou,
Na̱ ne̱ tamaka tigiga. Yobe, sa na̱ tafala ko͟͡ume ma̱ sano͡u. 34 A̱ dugulube, Isip o kedia̱ge ma̱ Israel o sasa̱i̱ makolo imo͡u dugulu. A̱ ma̱ o sasa̱i̱ kedia̱ gosolo uwo dulu kaha̱ degemo͡u, a̱ dia̱ dogo͡u gulamo͡u migile dala kuhe̱. Kegei degemo͡u, na̱ sa Isipko͡u iyede tobou. Kisim Bek 3:5, 7-8, 10
35 O ke̱me Moses. Afu e̱ mogo dia̱ e̱me tobeko͡u muguomo͡u ko͡u gue yodulo i,
Na̱me o koyoha̱ makaiye, hiye o degemamo͡u, ei ta̱ souya? Kisim Bek 2:14a
Moses e̱me Godiha̱ hiye o degeba, Israel o kedia̱ mamo͟͡uyede tobou. E̱sol o hebe douye wobolo͡u kodu tama̱ degeimo͡u dugu kelege Godiha̱ e̱moko͡u kege tobou. 36 Kege tobo͡u mo͡u, e̱ fogo͡u hagua, Israel o sasa̱i̱ sosogo͡u, sa Isip to͡u fogo͡u fogo͡u haguasiei. E̱ o sasa̱i̱ kedia̱ dihi̱le koko͡u midiho̱ gehe̱ gehe̱ ke̱ milo͡u goumo͡u duguomo͡u kesigile ibe, e̱ sa Isipbo͡u, dawala We̱i̱ Degeibo͡u,* 7:36 To̱ dawala kaha̱ hu̱ tabe Fefe̱ Su̱. haba hebe mei mihi̱no͡u sabo͡u koko͡u e̱ midiho̱ gehe̱ gehe̱ milo͡u gamo͡u sulugi, sadebe olo͡u fe̱i̱ 40 kege mei degei. 37 O ke̱me Moses. E̱ Israel o kedia̱moko͡u ko͡u gue tobou,
Godiha̱ o ta makalebe, e̱ ni̱ o habage haguale̱ ta makale. O ke̱me nebe a̱no͡u tefei, habage-degele-duguo-tobo͡u di-o degeleyodei. Lo 18:15
38 Di ko͡u guai o kedia̱ hebe mei mihi̱no͡u sa koko͡u dalaguali, Mosesha̱ bito̱u̱ Sainaiko͡u felei. Foloumo͡u, e̱sol o ta kaha̱ Godiha̱ ta̱ e̱moko͡u hehegie tobou. Ta̱ ke̱no͡u be e̱ di ko͡u guai o kedia̱moko͡u ne hehegie tobou. Haba dimoko͡u ne tobolo͡u dala kuhe̱. Ta̱ ke̱me ta mei degele mei, yo͟͡u kegeno͡u dalale.
39 Ke̱no͡u si di ko͡u guai o kedia̱ge Mosesha̱ ta̱be ta dulo ili mei. Dia̱ e̱ tobeko͡u muguomo͡u, sa Isipko͡u boholo͡u ma̱ ile saga̱i̱ degele i. 40 Dia̱ o Aronko͡u * 7:40 Aronbe Mosesha̱ e̱ eye̱. ko͡u gue tobolo͡u i,
O Moses, sa Isipko͡u ge di wo͡u ma haguei ke̱me kagelou? Eige ta tawaiyo mei. Kegei kaha̱, na̱ ei godi ilo kele milo͡u gamaba, ei sosogo͡u ba iyede tobolo͡u i. Kisim Bek 32:1
41 Kelege, dia̱ ogo͡u gai godi ta wai bulumakou dihi sa̱ dege igiye milo͡u mamo͡u, gali sile nele̱mo͡u, die ogo͡u gai godi kaha̱ hu̱ hebele foguo, hoho̱bolo͡u i. 42 Ke̱no͡u si, Godiha̱ dia̱ tobeko͡u mugumo͡u, dia̱ge aso̱bo͡u oguobo͡u kuidiho̱bo͡u koko͡u no͡u diho̱ baga̱ tobolo͡u mo͡u, die dabai ke̱no͡u degele idi. Habage-degele-duguo-tobo͡u di-o kedia̱ ke̱ tobolo͡u idi ke̱ die kuguo koko͡u ko͡u gue nala̱i̱ dala,
Israel o dia̱ma, ni̱me hebe mei mihi̱no͡u sa koko͡u sulugualibe, sadebe olo͡u fe̱i̱be 40 kege kelege, ni̱ wai sipsipbo͡u, gali ilo kelebo͡u de woma sidibe, ni̱ a̱moko͡u sima nele̱ idi? Kegeli mei, ni̱ a̱moko͡u sima nele̱ idiyo mei. 43 Ni̱ ogo͡u gai godi Molekha̱ falai moso̱ ke̱ hebema suluguadi. Ogo͡u gai godi Refanha̱ kuidiho̱ figisa ke̱ne ni̱ hebema suluguadi. Damale̱do, ni̱ ogo͡u gai godi figisa ke̱ milo͡u gamamo͡u, yubu sugulo fiyamo͡u, diho̱ baga̱ tobolo͡u idi. Kegei kaha̱ degemo͡u, a̱ ni̱ igiseiba, ni̱ ni̱o͡u ni̱ sa to͡u fogo͡u fogo͡u ile, aso͡u sa Babilon figi iloko͡u dalaleyode tobou. Amos 5:25-27
44 Afudo, di ko͡u guai o kedia̱ hebe mei mihi̱no͡u sa koko͡u deleibe, dia̱ Godiha̱ falai moso̱ ke̱me dia̱bo͡u de delei. Falai moso̱ ke̱me Godiha̱ kuolo͡u ta̱ dala kaha̱ moso̱. O kedia̱ moso̱ ke̱ togolo ibe, Godiha̱ Mosesko͡u tobo͡u mo͡u du saga̱i̱ ke̱no͡u tefelemo͡u togolo i. Damale̱do, Godiha̱ Mosesko͡u hegimo͡u dugu saga̱i̱ ke̱no͡u tefele togolo i. 45 Dia̱ Godiha̱ falai moso̱ ke̱ togoma, die sisigo̱ dia̱moko͡u ne̱mo͡u haguasiligi, o Josuaha̱ di ko͡u guai o kedia̱ sosogo͡u mo͡u, dia̱ falai moso̱ ke̱ hebema haguasiei. Godiha̱ ho o ko͡u le afu deleiguei ke̱ igiseimo͡u, dia̱ sa ko͟͡u mala̱mo͡u, falai moso̱ ke̱bo͡u de mala̱ haguasie fele̱gai. Fele̱goumo͡u, falai moso̱ ke̱ ko͡u le kegeno͡u dalali, Devitha̱ hagua̱ hiye o degei. 46 Devitbe Godiha̱ habaguguegu dala. E̱ Jekopha̱ Godiha̱ moso̱ ta togoloyodema diho̱ baga̱ tobou. 47 Ke̱no͡u si Devit e̱ Godiha̱ moso̱ ke̱ ta tegeli mei, e̱ dihi Solomonha̱ tegei.
48 Ke̱no͡u si Damale̱do Godi e̱me moso̱ oe tegei kodu daladiyo mei. Kegei ke̱me habage-degele-duguo-tobo͡u di-o kaha̱ge ko͡u gue tobou,
49 Hiye Oha̱ ko͡u gue tobou, hebenibe a̱ duwodi sa. A̱ kuoko͡u duwoli, ni̱ wolo͡u daladi. Sa sibige̱ko͡u be a̱ abogo͟͡u muguo tofogo͡u duwo. Kegei kaha̱ ni̱ge ma̱ moso̱ kagei ke̱ tagalamo͡u? A̱me kili̱ya misiholo duwolo? 50 Bi olo͡u fe̱i̱ ke̱me a̱ mayo͟͡uno͡u milo͡u gaiyode tobou. Aisaia 66:1-2
51 Stivenha̱ kansole o kedia̱moko͡u haba tobou, ni̱me dulo idiyo mei o. Ni̱me aso͡u sa o sa̱ degei, ni̱ kihiyo̱u̱be tefegai dala. Ni̱me Godiko͡u damale̱yodele ili mei o sa̱ degei, ni̱ fi̱ne toto͡u degele ino͡u. Ni̱me ni̱o͡u ni̱ ko͡u guai o kedia̱ degedi saga̱i̱ ke̱no͡u tefeli, Duo Bolofe̱i̱ha̱ ta̱ dulo idiyo mei. 52 Ni̱ ko͡u guai o kedia̱ge habage-degele-duguo-tobo͡u di-o olo͡u fe̱i̱ kedia̱me makolo idi. Damale̱do, Midiho̱ Do̱u̱do ke̱no͡u Degedi O hagualeyodele imo͡u, ni̱ ko͡u guai o kedia̱ dia̱ wala imo͡u tofigile idi. Habage, e̱ hagumo͡u ne, ni̱ge e̱me ho o kedia̱moko͡u sesegumo͡u, wala imo͡u tolo i. 53 Godiha̱ kuolo͡u ta̱ ke̱me e̱sol o kedia̱ ni̱moko͡u ko͡u ne̱i̱ye, ke̱no͡u si ni̱ge ta̱ ke̱me ta dulo sesele idiyo meiyode tobou.
O kedia̱ Stiven igiye wala imo͡u tolo i
54 Kansole o kedia̱ Stivenha̱ ta̱ ke̱ dulomo͡u, gofo͟͡u hiyedo degemo͡u, me̱ tiliga i. 55 Ke̱no͡u si Stiven e̱ Duo Bolofe̱i̱ha̱ to͡u mo͡u, agudileto͡u daladugube, Godiha̱ hoho̱ hebenito͡u dalamo͡u dugu. E̱ dugube, Yesube Godiha̱ dobogo͟͡u deleko͡u tafalamo͡u dugu. 56 E̱ ke̱ duguomo͡u tobou, ni̱ duguma. Hebeni a so͟͡ugou dalamo͡u, O Kedia̱ Dihi e̱me Godiha̱ dobogo͟͡u deleko͡u tafalamo͡u a̱ duguluyode tobou.
57 O kedia̱ge Stivenha̱ ta̱ ke̱ tobo͡u mo͡u dulomo͡u, hili̱gedo tige̱ fuamo͡u, die kihiyo̱u̱ tefele ima, e̱moko͡u fo̱u̱kua yamo͡u, e̱ tolo͡u ma̱ i. 58 Dia̱ e̱ tolo͡u mo͡u wolo͡u, sa kaha̱ figiko͡u yamo͡u, igiye wala i. E̱ ta̱ sai o kedia̱ die yukuei sasado ke̱ digima, o gisiai ta, e̱ hu̱be Sol, dia̱ Solha̱ tafala hafe̱i̱ koko͡u yukuei ke̱ dogogule i. 59 Igiye wala imo͡u, e̱ ko͡u gue diho̱ baga̱ tobou, Hiye O Yesu, na̱ge ma̱ fi̱ mo͟͡uyedei. 60 E̱ yubu sugulo fiya duwoli, nele̱do dege tobou, Hiye O, midiho̱ kasaga̱i̱ ko͟͡u milolo͡u ili kaha̱ hebe ke̱me, na̱ge dia̱moko͡u hobo͡u ne̱dayede tobo͡u mamo͡u, e̱ kuhe tolo i.