14
Ni fataabu ba'ita gila launge'enia funi'oonga 'e nagwa fana kwa'ialana la Jisas
(Mat 26:1-5; Luk 22:1-2; Jon 11:45-53)
1 Rua fe'e gani 'i na'ona nga Fafangalaa na Tala Riunga 'e nigi,* Fafangalaa na ta'a 'i Jiu gila agea fana madailana alata wawarifuga leka fa'asia Ijip. ma nga Fafangalaa na 'anilana nga beret na iist 'amoe 'i 'ubulai. Ni fataabu ba'ita, ma nga ta'a kwaifa'ananaunga na Tagi ala Moses, gila ka ogu 'agila launga'i fana nagwafilana ma kwa'ilana la Jisas. 2 Gila fata 'ilo'oo, “Goru sia agea mola na alata fafangalaa, fa'asia laloana nga ta'a gila ta bi'i ngada 'ola.”
Te'e noni ngaia 'e 'irisia waiwai si'inilana 'e le'a
'i gouna la Jisas
'i gouna la Jisas
(Mat 26:6-13; Jon 12:1-8)
3 Na alata la Jisas ngaia 'e to'oru 'i 'ubulana maa'e fanua 'i Betani, ngaia ka keto 'i 'ubulana 'ifi ala Saemon, nga wane nga kuu 'e lau ana 'i na'o. Ma te'e noni ngai ka leka mai te'ana fe'enia nga fe'e waiwai na sugalana 'e ba'ita iiki,† Nga waiwai lo'oo si'inilana 'e le'a iiki na gila fa'alata nad. ma ngaia 'e fongu 'ania nga waiwai lo'oo si'inilana 'e le'a, nga kokole'e 'ola na waiwai lo'oo forilai 'e ba'ita na gila fa'alata 'ania alabasta.‡ Alabasta nga fou na gila launge'enia 'ola 'ania. Ma nga forilana 'e ba'ita iiki. Ngaia 'e 'oia nga maana fe'e waiwai lo'oori, ma ka 'irisia no'o waiwai lo'oori si'inilana 'e le'a 'i gouna la Jisas. 4 Ma tani wane na gila to'oru 'i no'ona, gila ka ogaria, ma gila ka fata 'ilo'oo faga kwairiu, “To'omia 'i ngaia 'e sia ngadaa mola nga waiwai lo'oo 'e si'ini 'e le'a! 5 To'omia ngaia 'ani fa'afori 'ania fana bata 'e aula, to'omia foforinga na te'e wane fana farisi, fana 'ani ngaria bata lo'oori, ma ka kwatea fana nga ta'a galafa.” Ma gila ka fata tegela fana noni lo'oori.
6 La Jisas ngaia 'e longoa, ma ka fata 'ilo'oo, “Moru rugasia kau moru sia fata ngadaa la'u. Ngaia 'e agea taunga'inga le'a ba'ita fagu. 7 Nga ta'a no'ona gila galafa'a gila to'oru furifuri mola fe'eni amooru. Ma lauta moru siria, ma tamoru booniga kau na ta alata ngaa'i. Tafe'ua, mai nau ku 'ame to'oru aburu fe'eni 'amooru. 8 Ngaia 'e agea 'ola ne'e to'omia fana agelai. Ngaia 'e 'irisia nga waiwai 'e si'ini 'e le'a lo'oo 'i nonigu 'i na'o na maenga agu, fana 'ani sasari nau fana kwaiatolagu. 9 'Ola kwala'imori nau ku iiria famooru, nga lefu te'efou fofona fanua lo'oo 'i wado na tagila alafuu suria nga Kwairiinga Le'a lo'oo, tagila alafuu la'u mola suria 'ola ne'e agea fana manatanga to'ona.”
La Judas ngaia 'e alafafia 'ani 'olonge'enia la Jisas fana nga marimae aana
(Mat 26:14-16; Luk 22:3-6)
10 Sui ma la Judas Iskariot, te'e wane na nga akwale'e wane ma ruaai na fufu'iwane ala Jisas, ngaia 'e leka te'ana ni fataabu ba'ita, ma ka kwairii faga 'ilo'oo, “Nau taku kwatea la Jisas famooru.” 11 Ma gila ka malale'a ba'ita suria 'ola ne'e iiria, ma gila ka fataarunga'i fana kwatelana bata fana. Ma la Judas ka etaa no'o fana aganga fana me'e alata le'a fana 'olonge'enilana la Jisas faga.
Jisas 'e 'ania nga Fafangalaa na Tala Riunga fe'enia fufu'iwane aana
(Mat 26:17-25; Luk 22:7-14,21-23; Jon 13:21-30)
12 Na gani eteeta na Fafangalaa na 'anilana beret na iist 'amoe ai, fe'e gani lo'oori na 'agila kwa'ia te'e sifisifi fana nga Fafangalaa na Tala Riunga. Alata lo'oori, fufu'iwane ala Jisas tagila orisia 'ilo'oo, “'I fai na 'i'oo siria ameeru leka ma meru ka sasaria na nga Fafangalaa na Tala Riunga famu?”
13 Ma la Jisas ka fata fana nga rua wane laloaga 'ilo'oo, “Molo ru'u 'ubulana 'i Jerusalem, ma te'e wane ne'e ngaria nga fe'e ka'o, ngaia te'e daria moo'o. Ma molo leka 'i burina 14 fana 'ifi lo'oori ne'e ru'u 'i 'ubulai. Molo orisia nga wane ne'e to'o na nga 'ifi no'ona 'ilo'oo, ‘Nga wane ni kwaifa'ananaunga 'e iiria, nga tofi 'ifi fai na ngaia te'e 'ania nga Fafangalaa na Tala Riunga fe'enia nga fufu'iwane aana ai?’ 15 Ma ngaia te'e faate'enia tofi 'ifi 'i langi 'e ba'ita ne'e to'oru ai. 'I no'ona ni 'ola fana to'orunga ai ma fangalaa ngai fofona gila sasaria no'o. Ma molo ka sasaria nga ketonga fadauru te'efou no'ona.”
16 Sui ma, nga rua wane laka'u gala leka, ma gala ka ru'u no'o 'i Jerusalem, ma gala ka agasia nga 'ola te'efou 'e 'ilaka'u na la Jisas 'e iiria fagaa'a. Ma gala ka sasaria 'ola te'efou fana Fafangalaa na Tala Riunga.
17 Ma ngaia 'e laulafi no'o, la Jisas 'e nigi no'o mai fe'enia nga akwale'e wane ma ruaai laka'u ana. 18 Ma alata gila keto, la Jisas ka fata 'ilo'oo, “Nga 'ola kwala'imori nau ku iiria famooru, te'e wane amooru te'e 'olonge'eni nau fana nga marimae agu. Te'e wane amooru ne'e keto fe'eninau na alata lo'oo.”
19 Ma nga fufu'iwane aana, gila ka etaa gila kwaimanadai no'o, ma gila ka fata tala te'e wane, ma gila ka 'ilo'oo, “Nau ku sia kwate'o mola fana marimae amu welakau!”
20 Ma la Jisas ka lamadu'aga 'ilo'oo, “Te'e wane amooru nga akwala ma ruaai lo'o agu, nga wane ne'e arua me'e beret 'i 'ubulana nga daoko fe'eni nau. 21 Mai nau, nga Wela na Wane, taku mae 'ilaka'u nga Girigiringa Abu laka'u 'e fata suri nau. Tafe'ua, kwaimanadainga ba'ita fana wane na te'e tagoni 'olonge'eni lagu fana nga marimae agu! Ngaia le'a fana wane 'ilo'oo lauta ngaia 'ame futa mola.”
La Jisas ngaia 'e etaa nga Fafangalaa 'e Abu
(Mat 26:26-30; Luk 22:14-20; 1 Korin 11:23-25)
22 Ma alata gila keto no'o, la Jisas 'e ngaria nga me'e beret, ma ka baatafea God, sui ma ka mandanga maka kwatea fana nga fufu'iwane aana, ma ka fata 'ilo'oo, “Ngaria ma moru 'ania. Ngaia no'o na nonigu ne'e mandanga famooru.”
23 Sui ma ngaia ka ngaria nga teteu na waen, ma ka baatafea God, sui ma ka kwatea faga. Ma gila te'efou gila ka go'ufia no'o. 24 Ma ngaia ka fata 'ilo'oo, “Ngaia no'o na 'abugu ne'e afe fana ta'a 'e aula fana fa'ategelalana nga fataarunga'inga fooru ala God. 25 'Ola kwala'imori nau ku iiria famooru, nau ku sia go'ufia mola nga waeni lo'oo la'u leleka maka nigi na fe'e gani 'inau taku go'ufia la'u nga waeni fooru, alata God te'e ba'ita fafia ta'a te'efou.”
26 Burina gila ka nguria fe'e nguu, sui ma gila ka leka no'o fana nga busu 'i Olif.
La Jisas 'e iiria la Pita
te'e gwalaa
te'e gwalaa
(Mat 26:31-35; Luk 22:31-34; Jon 13:36-38)
27 La Jisas ka fata 'ilo'oo faga, “Mooru te'efou na tamooru 'akwa fa'asi nau. Suria nga Girigiringa Abu 'e fata 'ilo'oo,
‘La God te'e kwa'ia wane na 'e aga suria nga sifisifi,
ma nga sifisifi te'efou tagila tagala'i.’ ✡ Sekaraea 13:7
28 “Ma gwa'a 'ani 'ino'ona, 'i burina nau taku tata'e la'u fana mooringa, nau taku leka no'o 'i na'o mooru fani Galili.”
29 Ma la Pita ka fata 'ilo'oo, “Ngaia 'e 'ato no'o fana 'aku 'akwa fa'asi'o, tafe'ua ni wane ngaa'i gila ka 'akwa fa'asi'o!”
30 Ma la Jisas ka fata 'ilo'oo fala Pita, “Nau ku iiria famu. Na'ona nga susuki te'e aani rua alata 'ubulana logo lo'oo tala'ina, 'i'oo to'o tofe nau moko iiria 'i'oo bobolosi nau.”
31 Ma la Pita ka lamadu'aa tegela aana 'ilo'oo, tafe'ua nau taku mae fe'eni'o, 'e 'ato no'o nau 'aku iiria nau ku bobolosi'o.”
Ma nga fufu'iwane aana te'efou lo'oo, gila iiria la'u mola te'e 'ola lo'oori.
La Jisas 'e fo'a 'i Getsemani
(Mat 26:36-46; Luk 22:39-46)
32 Sui mala Jisas fe'enia nga fufu'iwane aana, gila ka leka fana te'e lefu gila fa'alataa 'ania 'i Getsemani. Alata gila nigi no'ona, la Jisas ka fata 'ilo'oo faga, “Ta'a mooru to'oru 'i lo'oo alata nau ku fo'a 'i talagu.” 33 Sui ngaia ka talaia la Pita, ma la Jemes, ma la Jon fe'enia. Ma ngaia ka kwaimanadai maka manata gelo ba'ita ma ka aotala no'o. 34 Mai ngaia ka fata 'ilo'oo faga, “Nga mangogu 'e fiitala 'e ba'ita no'o, ma ngaia 'e to'omia no'o kwa'ilagu. Moru to'oru 'i lo'oo, ma moru ka agaaga fe'eninau.”
35 Ma ngaia ka 'idu sisika kau, ma ka bobouruuru 'i wado. Ma ngaia ka fo'a 'ilo'oo lauta ngaia 'e wada'u mola, kwatea nau ku sia ru'u mola 'ubulana nonifiinga lo'oo. 36 Ma ngaia ka fo'a 'ilo'oo, “Mama'a, ni 'ola te'efou ngaia 'e talawada'u mola famu. 'Oi lafua kau nga nonifiinga lo'oo fa'asi nau. Ma tafe'ua, nga kwaisiriinga agu 'amoe lo'oo, tafe'ua ma suria kwaisiriinga amu no'o.”
37 Sui mala Jisas ka ori la'u, mai maka daria nga oru wane laka'u aana, gila eeno mola. Ma ngaia ka fata 'ilo'oo fala Pita, “Saemon, 'utaa na 'i'oo eeno mola? To'omia 'i'oo 'ani aga fe'eninau suria gwa'a te'e tofi'i logo sisika.” 38 Ma ngaia ka alafuu 'ilo'oo faga, “Ta'a mooru agaaga 'ania fo'anga fa'asia nga irito'onga eta riufia mooru. Suria manata lamooru 'e siria agelana 'ola 'e le'a, tafe'ua ma noni mooru 'e waata'uta'u 'e iiki.”
39 Ma la Jisas ka leka la'u fa'asiga, ma ka fo'a, ma ka iiria la'u mola te'e alafuunga laka'u. 40 Sui ma ngaia ka ori la'u mai te'aga, ma ka nigi to'oga gila eeno mola, suria nga maaga 'e oloolo moo no'o. Ma gila 'ame su'a no'o na nga te'efuta 'ola na 'agila iiria fana.
41 Ma alata 'e ori la'u mai na oruna alata, ngaia ka fata 'ilo'oo faga, “Mooru moru eneeno 'ua? 'E le'a no'o! Moru aga no'o, tagila kwate nau no'o, nga Wela na Wane, 'ubulana nimana nga ta'a 'e ria. Nga alata laka'u lo'oo 'e nigi no'o! 42 Tata'e, goru leka no'o. Moru aga nga wane laka'u ngaia 'e 'olonge'eni nau fana nga marimae agu, ngaia 'e nigi no'o mai!”
Nga gaulana la Jisas
(Mat 26:47-56; Luk 22:47-53; Jon 18:3-12)
43 Na alata la Jisas ngaia 'e alafuu mola 'ua, la Judas, nga wane na nga akwala ma ruaai laka'u aana, 'e nigi no'o mai. Te'e oguogunga ba'ita gila leka mai, ma gila ka ngaria mai nga naifi ma sua ma nga 'ola ni fununga. Ni fataabu ba'ita, ma nga ta'a na'ona'o na ta'a 'i Jiu, ma nga ta'a kwaifa'ananaunga na Tagi ala Moses gila alea nga oguogunga fana lekanga te'ala Jisas. Ma gila ka ngaria mai nga naifi ma sua ma nga 'ola ni fununga. 44 Ma la Judas, nga wane ne'e 'ani kwatea la Jisas faga, ngaia ka kwatea nga faata'inga fana oguogunga no'o na 'ilo'oo, “Nga wane na 'inau taku nono fe'enia,§ Nga falafala 'i Jiu, nga kwai nono'inga faate'enia kwaimaanga ma iiri ba'ita malaa nga falafala na ‘sek han’ adauru. ngaia na wane na moru siria. Ta'a mooru gemasia, ma moru ka talaia kau.”
45 Sui ma la Judas 'e nigi, ma ngaia ka leka no'o kau te'ala Jisas, ma ka fata 'ilo'oo, “Wane kwaifa'ananaunga!” Ma ngaia ka nono'ia no'o. 46 Ma gila ka gemasia no'o la Jisas, ma gila ka gaua no'o. 47 Ma alata lo'oori, te'e wane ne'e tata'e galangi mai, 'e lafua nga naifi aana, ma ka tofu mousia nga aringana nga wane ni taunga'i fana alafa ni suuabunga.
48 Ma la Jisas ka orisi 'ilo'oo aaga, “'Ino'ona ma amooru moru madafia nau nga wane beriberi lo'oo? Ngaia lo'oo moru nigi mai fe'enia nga naifi ma nga 'ola ni fununga fana daulagu? 49 Aburu no'o mai, nau ku kwaifa'ananau amooru 'i 'ubulana nga 'Ifi Abu na God, tafe'ua ma moru 'ame gemasi nau mola. Ma nga 'ola lo'oo moru agea, ngaia 'e fa'ato'oa nga Girigiringa Abu.”
50 Sui ma nga fufu'iwane aana te'efou gila ka 'akwasia, ma gila ka 'akwa no'o.
51 Ma te'e wane bi'i ba'ita mai ne'e 'afesia mola me'e ruu, 'e leka mai burina la Jisas. 52 Na alata gila gemasia nga wane bi'i ba'ita lo'oo ngaia ka rugasia ruu lo'oo ana maka 'akwa daadala no'o.** Ta'a 'e aula gila madafia wane bi'i ba'ita lo'oo la Mak.
La Jisas 'e ula 'i na'ona ta'a na'ona'o na Jiu
(Mat 26:57-68; Luk 22:54-55,63-71; Jon 18:13-14,19-24)
53 Sui ma gila ka talaia la Jisas fana 'ifi na alafa ni suuabunga. Ma ni fataabu ba'ita, ma ni ta'a na'ona'o 'i Jiu, ma nga ta'a ni kwaifa'ananaunga na Tagi ala Moses, gila ogu 'i lo'oori. 54 Ma la Pita ngaia 'e ole no'o kau 'i burina, ma ka ru'u la'u 'ubulana nga lala bata na 'ifi na alafa ni suuabunga. Ngaia ka to'oru 'i no'ona fe'enia nga ta'a ni folonga, ma ngaia ka lalangia 'i gegena nga eele. 55 Ma, ni fataabu ba'ita, ma ni wane ni fadafadanga, gila ka agea fana 'agila dari te'efuta 'ola 'e ria fana felete'enilai ala Jisas 'agila kwa'ia, tafe'ua ma gila 'ame daria mola ta 'ola aana. 56 Ma nga ta'a 'e aula, gila ka koto fe'enia 'ola fana la Jisas, tafe'ua ma alafuunga aaga 'ame nana'i na te'e lefu.
57 Ma tani wane ngaa'i gila tata'e la'u mai, ma gila ka koto fala Jisas ma gila 'ilo'oo, 58 “Meeru meru longoa ngaia 'e fata 'ilo'oo, ‘Nau taku osia nga 'Ifi Abu na God na ta'a gila launge'enia, ma 'i 'ubulana oru ma'e gani, nau taku launge'enia la'u nga 'Ifi Abu lo'oo ne'e 'ato fana wane 'ani launge'enia.’ ” 59 Ma nga alafuunga aaga 'ame nana'i na te'e lefu.
60 Ma nga alafa ni suuabunga ngaia 'e ula 'i na'oga, ma ngaia ka orisia la Jisas 'ilo'oo, “'Ino'ona ma, 'i'oo 'ame to'o mola na ta alafuunga fana orisilai tofuna alafuunga na ta'a lo'oo gila faia fafi'o?” 61 Tafe'ua, la Jisas 'e nana'i aloalo mola, ngaia 'ame lamadu'aa ni kotonga gila iiria fafia. Ma nga alafa ni suuabunga ngaia 'e orisia 'ilo'oo la'u, “'Ino'ona ma, 'I'oo na Kraes laka'u, nga Wela na God?”
62 Ma la Jisas ka lamadu'aa 'ilo'oo, “'I nau na 'i ngaia. Ma tamoru agasia nau, nga Wela na Wane, 'aku to'oru 'i gule'e nimana le'a na God. Nau taku ba'ita fafia ni 'ola te'efou, ma taku ori mai fa'asia 'i langi fofona nga kofa.”
63 Ma nga alafa ni suuabunga no'o na ngaia ka gaasia nga ruu tekwa aana 'i talana ma ka faate'enia nga ogarianga aana, ma ka fata 'ilo'oo, “Goru 'ame siria la'u ta wane ngai 'ani alafuu la'u suria! 64 Moru longoa no'o ngaia 'e fa'atooto'ome'enia fe'enia God! Moru manata 'utaa ana?”
Ma gila te'efou no'o, gila ka iiria ngaia 'e kuta no'o, ma ngaia 'e to'omia 'agila kwa'ia no'o.
65 Ma tani wane laloaga gila ka etaa fana ngisufilana la Jisas, ma gila ka gau 'usia maana, ma gila ka gumuria. Ma gila ka fata 'ilo'oo, “Su'a ana ni dai ne'e gumuri'o!” Ma nga ta'a ni folonga gila ka talaia, ma gila ka gule kwairiu ana.
La Pita ngaia 'e gwala la Jisas
(Mat 26:69-75; Luk 22:56-62; Jon 18:15-18,25-27)
66 La Pita ngaia 'e to'oru 'ua 'i 'ubulana lala bata na 'ifi na alafa ni suuabunga, alata gila malate'ote'o ala Jisas. Te'e wela geni laari'i ne'e taunga'i fana alafa ni suuabunga ngaia 'e nigi mai. 67 Ma alata ngaia 'e agasia la Pita ne'e lalangia 'i talana, ngaia ka aga tegela kau fana, ma ka fata 'ilo'oo, “'I'oo to'oru la'u mola fe'enia la Jisas, nga wane laka'u fa'asia nga maa'e fanua 'i Nasaret.”
68 Ma la Pita ngaia ka tofea 'ilo'oo, “Nau ku bobolosia, nau ku 'ame su'ana 'ola na 'i'oo fata suria.” Ma ngaia ka ru'u kau maana sinama na lala bata. Ma alata no'ona, nga susuki ka ani no'o.
69 Ma nga wela geni laari'i ni taunga'i laka'u ngaia 'e agasia la'u 'i no'ona, ma ka fata 'ilo'oo fana ta'a na gila ula 'afuia 'i no'ona, “Ngaia te'e wane aaga la'u mola lo'oo!” 70 Ma la Pita ka gwalaa la'u mola.
Ma alata sisika 'i burina, nga ta'a na gila ula galangi, gila ka fata 'ilo'oo la'u fala Pita, “Ngaia 'e 'ato no'o 'i'oo gwalaa iiria 'i'oo wane aga, ma 'i'oo la'u mola 'i'oo leka mai fa'asia nga gule'e lefu 'i Galili.”
71 Sui ma la Pita ka fata tegela'a 'ilo'oo, “Alamia God te'e kwatea nga kwa'ikwa'inga fagu, lauta nau ku 'ame fata kwala'imori! Nau ku 'ame su'aai na wane na moru fata suria!”
72 Ma te'e alata no'ona mola, nga susuki ruana fe'e aaninga ka aani no'o. Ma la Pita ka manata to'ona nga alafuunga laka'u la Jisas 'e iiria laka'u 'e 'ilo'oo, “'I na'ona nga susuki 'ani aani rua na alata, 'i'oo to'o gwala nau oru alata na, 'i'oo bobolosi nau.” Ma alata la Pita ngaia 'e manata to'o na 'ola lo'oori, ngaia ka aani ba'iba'ita no'o.
*14:1 Fafangalaa na ta'a 'i Jiu gila agea fana madailana alata wawarifuga leka fa'asia Ijip.
†14:3 Nga waiwai lo'oo si'inilana 'e le'a iiki na gila fa'alata nad.
‡14:3 Alabasta nga fou na gila launge'enia 'ola 'ania.
✡14:27 Sekaraea 13:7
§14:44 Nga falafala 'i Jiu, nga kwai nono'inga faate'enia kwaimaanga ma iiri ba'ita malaa nga falafala na ‘sek han’ adauru.
**14:52 Ta'a 'e aula gila madafia wane bi'i ba'ita lo'oo la Mak.