1 Yésus mú ka wú na, bə́nɔ̂ŋ *ompwíín bɛ́ bwə́ mú kə nyə́dɨ́ kwáádə́. 2  Yuá 7.15Ja jwɔ̂w lʉ́ Sábaad í á wɔ́ɔ́s yí, nyə á kə *mpáánzə́ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá, kə ŋgə yə buud minjɨ́ɨ́gʉ́lá. Ncúlyá buud bwə́ á ŋgə gwágʉlə nyə wá bwə́ mú ŋgə bul káam, bwə́ ŋgə́ jî nə́: «Bíga ísâ í á wú nyə ŋgow? Dʉ́ga váál fʉ́g wə́ jɨ? A ŋgə mpu sá dʉ́ga váál *mə́shimbá wa ntʉdɛlɛ̂? 3  Yuá 6.42Kábíndá á mwân mə́ Maríya dɨ́ ɛ́ga? Mínyɔŋʉ̂ mə́ Zhâk, bə́nɔ̂ŋ Yózɛs, nə Yûdə nə Shímun dɨ́ ɛ́ga? Ŋgaá okɔ́ɔ́l bɛ́ bʉ́sə wa sə́dɨ́!» A mú bə bwo kwal-bɔɔgʉ́. 4  Yuá 4.44Yésus mú zə cɨ nə bwo nə́: «*Muud micúndə́ mə́ dʉ nə́mə́ bwəma nə mpyóŋ njɨ nyə́dɨ́ kwáádə́, nə nyə́dɨ́ mə́wɔ́ŋgɔ́d, nə nyə́dɨ́ njɔ́w búúdʉd.» 5 Nyə a shígɛ́ bə nə ŋkul sá tɔɔ *shimbá cínɔŋg nyə́dɨ́ kwáádə́, njɨ baalɛ́ mímbə̂l nyə́ a kɛɛl məbwə̂, cʉg myá. 6 A mú bul káam nda búúd bwə́ á bə kú *búgʉla nyə nə́. Nə́ ndɛɛ́ a mú cɔ̧́, ŋgə kə mə́kwáádə́ mɛ̂sh mâ faan dɔɔŋgʉ́d kə ŋgə yə buud minjɨ́ɨ́gʉ́lá.

7 Ja ísâ ínɨ í mə́ cɔ̧́ yí, Yésus mú jɔ̂w *ómpwíín wûm nə óbá bɛ́, a mú zə ŋgə lwâm bwo óbá óbá. A shîn yə bwo ŋkul á dʉ́lə yîl búúd bɔ́w-bɔ̂w míshíshim. 8 A báásʉlə bwo nə́: «Ja bɨ́ mə́ kə́ yí, bɨ kú ŋwa íbadʉga í njɔɔnd, ka njɨ wagatîg. Bɨ kú ŋwa bʉlɛ́d, tɔɔ baamʉtálá. Bɨ kú kə nə *mwaanɛ̂. 9 Bɨ́ bwáád osílʉ́faas! Njɨ bɨ kú bwáád íshimí íbá.» 10 A mú nyiŋgə cɨ nə bwo nə́: «Ja bɨ́ mə́ jé wúl ŋgwə́la dɨ́ yí, bɨ ɔ́ ji njɔ́w bɨ́ ámə nyíi yííd, kə jé jwɔ̂w bɨ́ mə́ bá lɔ̧ yí. 11 Búúd bwə́ ká bá bə kú lə́g bɨ́ gúl kʉ́lʉ́d, bwə́ kú cɛɛl gwág sâ bɨ́ mə́ jááw bwo yí, bɨ́ ɔ bá wú cínɔŋgʉ́, bɨ́ kudə fumbyá í ámə nada bɨ́ mə́kuú dɨ́ yí.* Ja Oyúdɛn bwə́ á dʉ kudə fumbyâ mə́kuú dɨ́ yí, bwə́ á dʉ lwágʉlə nə́, kʉ́kʉ́l shí bwə́ ámə tə̂l mə́kuú máŋ yí, bwə́ mə́ kâl gwo nə buud bɨ́ cínɔŋg wá nə́ bwə́ músə sâ nyɛɛ́. Sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wɔɔŋgʉ̂ í lwágʉlə bwo nə́ bwə́ mə́ byaagʉlə.» 12 Nə́ ndɛɛ́ ompwíín bɛ́ bwə́ mú zə kə, kə ŋgə cúndə nə́ buud bwə́ cɛ́ndʉ́g mítə́dʉ́gá. 13  Zhk 5.14Bwə́ mú nə́mə́ yîl buud zhwog mə́jamb mə́ á ŋgə ntágʉlə bwo má. Bwə́ gwáágʉlə zhwog mímbə̂l məwúdə, ŋgə lwag myo.

14  8.28Njwú-buud Herod mú gwág jínə́ mə́ Yésus ŋgə́ jag bul jwɔ̧, bɔ́ɔ́lʉ́gá búúd bwə́ á ŋgə cɨ nə́: «Yuánɛs Nduu-buud mə́ gwûm, sâ jɔɔŋg wə́ á músə́ nə mpífə́ á ŋgə́ sá *məshimbá ntʉ́nɨ nɨ.» 15  Luk 7.16Bɔ́ɔ́lʉ́gá nə́: «Jísə Eli.» Bɔ́ɔ́lʉ́gá nə́: «Jísə Zɛmbî ŋgwɔ́l *múúd micúndə́ yé, nda bɔɔŋg ɔ́ ayág.»

16 Ja Herod nyə á gwág ntɔ́ yí, nyə nə́: «Yuánɛs Nduu-buud mə́ á cígə cʉ́ŋ wə́ ɛ́nɛ! A mə́ gwûm shwóŋʉd!» 17  Ləv 18.16; 20.21; Luk 3.19-20Nəcé Herod nyəmɛ́fwó nyə a ŋwa Herodyâd, mudá mə́ mínyɔŋʉ̂ yé Fílíp, bâ. Lə́sʉ́ wɔɔŋg wə́ í á sá nə́ Herod lwámʉ́g buud kə bii Yuánɛs, wɔ́ɔlə nyə məŋkəda, kə wá nyə mímbwugʉd. 18 Nəcé Yuánɛs Nduu-buud nyə á jum Herod nə́: «Wo ajə́láyɛ́ nə ŋwa mudá mə́ mínyɔŋʉ̂ woó nə́ wo bâ!» 19 Herodyâd nyə á ka dʉ fʉm Yuánɛs, a mú dʉ sɔ̧́ mə́zhɨɨ́ nə́ a gwú nyə. Njɨ, yuug jé í á shígɛ́ bánda 20 nəcé Herod nyə á dʉ mpu nə́ Yuánɛs jɨ tʉ́təlí muud mísh mə́ Zɛmbî dɨ̂, a njúl muud Zɛmbî, nyə á ka dʉ gwɔ̧́ɔ̧ nyə. Sâ jɔɔŋg wə́ nyə á dʉ kɛɛm nyə yí. Nə́ ndɛɛ́, tɛɛm bə nə́ iciyá í Yuánɛs í á dʉ shul nyə lámʉ́d, nyə á yida nə́mə́ dʉ gwágʉlə nyə nə məshusʉg.

21 Nə́ ndɛɛ́, Herodyâd nyə á zə dʉ́g zhɨ́ɨ́ mə́ gwú Yuánɛs jwɔ̂w Herod nyə a tə̂l zaŋ byélé dɛ́ yí. Herod nyə a jɔ̂w milúlúú myâ lɔɔm nə myâ izɨmbɨ, a jɔ̂w nə́mə́ otɔ́we ɔ́ shwóg wâ Galilê. 22 Í á ka bə, Herod bə́nɔ̂ŋ buud bɔɔŋgʉ́ bwə́ njúl shí, shilə mə́ Herodyâd mú nyíi cínɔŋg, tɛ́ɛ́d sáágʉ́lə cwánʉ́d. Kuú zâŋ yé mú zə bul nywa Herod bə́nɔ̂ŋ buud ɔ́nɨ míshʉ́d. Kə jé Njwú-buud nyə á cɨ nə nyə nə́: «Jaawʉ́g mə sâ jɛ̂sh wó cɛ́ɛ́l yí, mə é fáágʉlə wo gwo.» 23  Est 5.3, 6; 7.2A mú kaag nyə fwámɛ́ kaag nə́: «Tɛɛm bə nə wó jɨɨ məma mpál á faan dâm, mə é fáágʉlə wo gwo.» 24 Shilə nɨ kú fwo bɛ̧sa, a mú wɔ́ɔ́s tɔ́ɔ́n, kə jí nyɔ́ɔ́ŋgʉ̂ nə́: «Mə gwáámbʉ́g jɨ́?» Nyɔɔŋgʉ́ mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Gwáámbʉ́g lúu mə́ Yuánɛs Nduu-buud!» 25 A mú lɛɛl ntâg jéél nyiŋgə kə jé wə́ Herod, kə cɨ nə nyə nə́: «Mə́ jɨɨ nə́ wo yə́g mə lúú mə́ Yuánɛs Nduu-buud yáásə́d wa kɨ́kɨdɨ́ga.» 26 Ŋgwóómbʉ́lú nɨ mú shul Njwú-buud lámʉ́d. Njɨ nda nyə á bwey kɛɛn ŋkaanə́ mísh mə́ ójóŋ dɨ́ nə́, nyə a shígɛ́ nywá nyiŋgə ban nə́ nyə ayə́yɛ́ nyə sâ nyə́ ámə gwáámb yí. 27 Nə́mə́ cé nə cé, a mú kənd ŋgwɔ́lʉ́gá zɨmbɨ nə́: «Zaá mə nə lúú mə́ Yuánɛs Nduu-buud!» Muud wɔɔŋgʉ̂ mú kə cígə Yuánɛs cʉ́ŋ. 28 A mú zə nə lúú yáásə́d, zə yə shilə nɨ. Shilə nɨ mú kə nə wo, kə cwámbʉlə nyɔ́ɔ́ŋgʉ̂. 29 Nə́ ndɛɛ́ *ompwíín ɔ́ Yuánɛs bwə́ mú gwág sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wɔɔŋgʉ̂. Bwə́ mú kə ŋkɛ̂ny kug nyúul mə́ Yuánɛs kə wá shwóŋʉd.

30  Luk 6.13; 10.17Ja *búúd ɔ́ lwámá ɔ́ Yésus bwə́ á nyiŋgə yí, bwə́ á zə bwiiŋg Yésus sâ jɛ̂sh bwə́ á kə ŋgə sá yí, nə sâ bwə́ á ŋgə jɨ́ɨ́gʉli buud yí. 31 Yésus mú cɨ nə bwo nə́: «Zəgá, shé kə́g kʉ́l búúd bwə́ cúgɛ́ yí ŋwá ná kə woga.» Nyə á cɨ ntɔ́ nəcé buud bwə́ á bə cínɔŋg ŋkí bulya, bɔ́ɔ́l ɔ́ ŋgə́ kə, bɔ́ɔ́l ɔ́ ŋgə́ nyiŋgə, mbií á nə́ bə́nɔ̂ŋ ompwíín bɛ́ bwə́ á shígɛ́ bə nə fwála nə́ bwə́ də́g. 32  8.1-10Bwə́ á ka kəwa byɔ́ɔ́lʉ́d, kyey nə́ bwə́ kə́ ji bwə́mɛ́fwó bugád kʉ́l búúd bwə́ cúgɛ́ yí. 33 Njɨ buud ŋkí bulya bwə́ á dʉ́g bwə́ ŋgə́ kə byɔ́ɔ́lʉ́d, bwə́ mú yag bwo. Buud bwə́ á ka ŋgə wu míŋgwə́la myɛ̂sh dɨ́, ŋgə kə nə mikʉ́lə́, kə́ sámb Yésus bə́nɔ̂ŋ ompwíín bɛ́ shwóg kə tɛ́ɛ́d jê.

34  Zhe 10.21; Eze 34.5; Zak 10.2; Mat 9.36; 14.14; 15.32; Mak 8.2Ja bwə́ mə́ shulə byɔ́ɔ́l dɨ́ yí, a mú dʉ́g mə́ŋkúmbə mə búúd mə́nɨ, a mú gwág bwo cɛy lámʉ́d nəcé bwə́ á bə nda sɔɔnz íncwəmbɛ í cúgɛ́ nə mbaagʉlə yí. Ntɔ́ a mú ŋgə jɨ́ɨ́gʉli bwo isâ ŋkí bulya. 35 Nda kugʉ́ í á ka jé nə́, ompwíín bwə́ mú kə cɨ nə nyə nə́: «Sə́ bʉ́sə wa bugád, kugʉ́ nə́mə́ ɔ́ga. 36 Bɨ́dʉ́g búúd ɔ́ga, bwə́ kə́g íbaafə́ nə mə́kwáádə́ mə́sə́ wa kúnə́-kúnə má, kə kusə sâ mə́ də̂.» 37 Yésus mú cɨ nə bwo nə́: «Bɨmɛ́fwó yə́gá bwo sâ mə́ də̂.» Bwə́ mú jí nyə nə́: «Sə́ é sá ntʉdɛlɛ̂ nə́ sə́ kúsəg ibʉlɛ́d kwaga nə buud ɔ́ga? Í jɨɨ́ ódanarî† danarî: Danarî ŋgwúd í á dʉ kwaga nə myə́na myâ ŋkúmba jwɔ̂w. mitəd mímbá!» 38 A mú jí bwo nə́: «Bɨ bʉ́sə nə ibʉlɛ́d ínɛ́y? Kəgá dʉ́g!» Bwə́ mú kə lɔ̧̂. Bwə́ mú zə jaaw nyə nə́: «Sə́ bʉ́sə nə ibʉlɛ́d itɔ́ɔn, nə oshú óbá.»

39 Yésus mú cɨ nə bwo nə́ bwə́ jílʉg buud shí ikínda ikínda ákánda dɨ̂. 40 Bwə́ mú zə ji shí ikínda ikínda, bíl íkínda nə buud təd, bíl nə buud məwûm mə́tɔ́ɔn. 41 Ja búúd bwə́ mə́ shîn ji shí yí, Yésus mú ka ŋwa íbʉlɛ́d itɔ́ɔn nə oshú óbá ɔ́nɨ, a bʉ̂n mísh gwɔ̂w, yə Zɛmbî akíba. A mú fɛ̂y íbʉlɛ́d, yə ómpwíín bɛ́. Bwə́ mú kaaw búúd. A mú nə́mə́ kaaw oshû mbií ŋgwúd. 42 Buud bɛ̂sh bwə́ mú də, jílə, idʉ̂w lʉ́g. 43  2Oj 4.43-44Ompwíín bwə́ mú sɛɛŋg íkʉ́l í bʉlɛ́d nə ikʉ́l í óshû í á lʉ́g yí, byɛ̂sh í á lwánd mə́bwumú wûm nə mə́bá. 44 Buud bwə́ á də ibʉlɛ́d byɔɔŋg wá, bwə́ á bə budûm otɔ́ɔ́shin otɔ́ɔn.

45 Nə́mə́ njɨ í á shîn yí, Yésus nə *ompwíín bɛ́ nə́ bwə́ kə́wag byɔ́ɔ́lʉ́d, bwə́ lɨ́ɨ́nág kə nyə shwóg Bɛtʉsayída, mâŋ faŋwíny tɛ́ nyə é ŋgə fwo bɨ́d zhwog buud bwə́ á bə ɔ́nɨ yí. 46  Luk 5.16Yésus mú shîn bɨ́d búúd, a músə bád mbʉ́ŋʉ́d nə́ a kə́ jəgʉla nə Zɛmbî. 47 Bulú mú zə yínd, kwey nə́ byɔ́ɔ́l mú tâm mâŋ, nyɛ mə́ lʉ́g cíndú nyəmɛ́. 48  Zhb 9.8; Luk 24.28Nyə á ka dʉ́g nə́ júgə í ŋgə bə ompwíín cúŋ nə cúŋ, nəcé ŋkwɔ̧́ nyə á ŋgə yida wú kɔ́ɔ́mb bwə́ á ŋgə kə yí. Ŋgɛɛ míŋgwûm mí kúwo mí ashúshwóógʉ́ dɨ, a músə zə bɛ̧ bwo, a ŋgə́ kyey nə məkuú mə́júwó dɨ́ gwɔ̂w. Nyə á ka sá nda a cɔ̧́ bwo. 49  Luk 24.37Ja bâŋ bwə́ mə́ dʉ́g a ŋgə́ kyey nə məkuú mə́júwó dɨ́ gwɔ̂w yí, bwə́ mə́ tə́dʉga nə́ jísə *jîm, bwə́ mú bwú óŋkwiimbyê. 50 Nəcé bɛ̂sh bwə́ a dʉ́g nyə, iŋkuŋkúúnd í mú bii bɛ̂sh. Yésus mú lɛɛl cɨ nə bwo nə́: «Səlʉgá milâm shí. Mə wə́ ɛ́nɛ, kúgá fúndə!» 51  4.39A mú kə kəwa byɔ́ɔ́lʉ́d, kwey bwo, ŋkwɔ̧́ mú ntâg shîn. Bwə́ mú káam mbií á nə́ fʉg dʉ jímb lúúd. 52  8.16-18; Mat 16.7-9Bwə́ á bul káam nəcé bwə́ á shígɛ́ fwo mpu gwág mbií múúd mə Yésus. Sâ jɔɔŋgʉ̂ ɔ í á sá nə́ bwə́ kú wámbʉlə sâ nyə á cɛɛl jɨ́ɨ́gʉli bwo ja nyə á sá nə́ ibʉlɛ́d í búlyag yí. Bwə́ á bə ná ŋkí jilə milúu.

53 Bwə́ mə́ shîn lɨ́ɨ́na mâŋ, bwə́ mú jé lɔɔm á Genezarɛ̂t, bwə́ mú səl byɔ́ɔl. 54 Nə́mə́ shulə́lə bwə́ á shulə byɔ́ɔ́lʉ́d yí, buud bwə́ mú yag Yésus. 55 Bwə́ mú kə nə mikʉ́lə́ kə ŋgə báŋgʉla shí nyɔɔŋg nyɛ̂sh dɨ̂. Bwə́ mú ŋgə́ ŋkɛ̂ny mimbə̂l ítaŋʉ́d, ŋgə kə nə myo kʉ́l jɛ̂sh bwə́ á ŋgə gwág nə́ Yésus jisə yí. 56  Mat 9.20; Mis 5.15Yésus mú ŋgə kyey mə́kwáádə́ nə míŋgwə́la, tɔɔ íbaafə́. Buud bwə́ mú ŋgə kə bwɨ́ɨ́g mimbə̂l myáŋ mímbaadə́d, íkʉ́l nyə é ŋgə cɔ̧́ yí. Bwə́ mú ŋgə tɛ́ɛ́g nyə məbwə̂ nə́ a bɨ́dʉ́g nə́ bwə́ jísɔ́wʉ́g ŋgə kúnya njɨ nə *mbwaag káándə́ yé. Bɔɔŋg bwə́ á ŋgə kúnya nə nyə wá bwə́ mú ŋgə yâl.