Baluwa inandi yanga Paolo yannembidile
Timoseo
Ulongoledi wa baluwa inandi ya Timoseo
Baluwa inandi ya Timoseo ílembwije na Ntume Paolo kunnembila Timoseo nkuhundwa wake. Ìnahululika baluwa aino ílembwije mmwaka fulani, kutandikila mwaka wa 62 mpaka wa 64 kutandikila mwaka wavelekwejije Yesu Kilisto. Paolo álembile baluwa mmaduva la ntululilo wa umi wake. Paolo ávele na uloongo wa pepi na Timoseo, na myanda yohe ànannonjelela wanchema mwanawe (Filimoni 2:22, 1 Timoseo 1:2,18).
Baluwa aino nni imo n'dibaluwa ncheche dyanga Paolo dyalembile kwa nkúkulupila yumo-yumo, na akee kwa likuwa lya vakúkulupila, malinga dibaluwa dyake dinji. Dibaluwa dinji dinatu n'dibaluwa anedyo ncheche nni baluwa yavili ya Timoseo na baluwa ya Tito na baluwa ya Filimoni. Baluwa inandi ya Timoseo ìvele na maeleso lohe layâmba namuna ya kutenda ibada (sula ya 2:1-15), na namuna chivalembelewa vààve vakúlodya va vanu vankulupîla Yesu (sula ya 3:1-13), na maeleso layâmba namuna ya kulatahuka mahundo la kulambila (sula ya 1:3-11, 4:1-15, 6:3-5). Baluwa aino ìlanguja namuna Paolo chachinnyunda Timoseo namuna ya kuva nkúlodya mmakuwa la vanu vankulupîla Yesu. Bahi ìvele na mahundo lohe namene lahulûla kuvayangata vakúlodya va makuwa la vanu vankulupîla Yesu namuna ya kutenda utumishi wavo mmakuwa lavo.
Uinjipihi wa baluwa inandi ya Timoseo
1. Sula ya 1:1-2, Paolo àtandilika baluwa yake kwa kunsalimila Timoseo.
2. Sula ya 1:3-11, Paolo àmwelekesa Timoseo namuna ya kulatahuka mahundo la kulambila.
3. Sula ya 1:12-20, Paolo àelesa namuna chanshukulu Nnungu kwajili ya Yesu Kilisto.
4. Sula ya 2-3, Paolo àmwelekesa Timoseo namuna chiilembelewa ììve paibada na kwamba chivalembelewa vààve vakúlodya va makuwa la vanu vankulupîla Yesu.
5. Sula ya 4-6, Paolo àmalilila baluwa yake kwa kumwing'a Timoseo malaijo fulani la ntululilo.
1
Ntandiliko wa baluwa yanga Paolo
1 Baluwa aino ìhaloka kwang'une Paolo, nguchemwîje kuva ntume wanga Yesu Kilisto kwa amuli ya Nnungu Mpohi wetu na ya Yesu Kilisto, lilolelo lyetu. 2 Nìkulembila wako Timoseo mwanangu wa uhiu muing'ulupa. Nìkuyuwila inema na chididi na amani ihalôka kwanga Atata wetu Nnungu na kwanga Yesu Kilisto Nang'olo wetu, dììve pamo na wako.
Kulatahuka mahundo la kulambila
3 Bahi nìkuyuwa uikale anepo pa Efeso, malinga chinnakuyuwite panichihwena chilambo cha ku Makedoniya, uchinga uvalimbije vanu vanahwenehe kuhunda mahundo la kulambila. 4 Vahaulile valekane na anedyo dinano dya kulambila na malonjedi layâmba midododo ya malina la ding'olo dya anyakala dikee na ntululilo. Kwa kuva, anelo lammalele làtandiliha matahukano lakee mana, na wala lakávayangata vanu kulatumikila makudungilo la Nnungu lamaikâna kwa ing'ulupa. 5 Makudungilo la malaijo anelo nni kuva, papwawe na itamwi ihalokâna na ntima helele na ntima ukáhukumika, na ing'ulupa ihiu. 6 Henga vanu vanji vànilaleka anelo lammalele nkuipindikukila chihi myaha ikee na mana. 7 Vànalembela namene kuva vakúhunda va Sheliya ya Musa, henga vene nanga pavalamaite malove lavatangola ikànava vàlatangola kwa kuhimya.
8 Tùnimala kuva, Sheliya nni yambone namene ikàtumiwa chiilembelewa. 9 Na tùnimala kuva, Sheliya ikávikwije kwajili ya vanu vatênda lalalembela Nnungu, henga ìnivikwa kwajili ya vanu vatênda lahakalenge na vatahûka, na vanu vakámweshimu Nnungu na vakútenda masambi, na vanu vakávele vanaswe na vanu vakufûlu, na vanu vavawalâla atata vao na ayuvao, na akúwalala vammalele. 10 Na ìnivikwa kwajili ya amalaya, na valume valalâna vene kwa vene, na akúchuusa vatumwa, na akúlambila, na vaapîla kwa kulambila pamo na vammalele vatênda vitendo vitindâna na mahundo la uhiu. 11 Na mahundo anelo la uhiu làodana na Malove Lambone la ukulu wa Nnungu atumbyângwa, langukamujijwe nangu uchinga nguvayanjajije vanu.
Paolo ànshukulu Nang'olo Yesu ing'anya ya chididi chake
12 Nangu nanshukulu Nang'olo wetu Yesu Kilisto angupêle dimongo dya kukola madengo, kwa kuva, ànguwene kuva nakulupika, nkungutandola uchinga nintumikile. 13 Ikànava anepo patandi ngúvele nimunu wa kunkufulu Kilisto na kuvabaniha vanu vake na kuvatendela jeuli, henga Nnungu ánguvikidile chididi kwa kuva, anelo lammalele ngúlatendile bila kumala na nikáchinkulupila Kilisto. 14 Henga Nang'olo wetu Yesu Kilisto áningujalila inema yake yohe namene, nkuning'a ing'ulupa na itamwi kwa kulundanywa kwetu na nang'e. 15 Itangodi aino nni ihiu, tena ìnakatapala kuyambukilwa mwalehu kuva, “Yesu Kilisto áidile apano pachilambo uchinga avapohe vanu vavêle na masambi.” Na muanevo vanu, nangu njo nim'baya kupunda vammalele. 16 Bahi ing'anya ya anelyo, Nnungu nkunguvikila chididi uchinga kupitila kwang'une nim'baya namene kupunda vammalele, Yesu Kilisto apate kulanguja ipililidi yake ya namene, na nangu ngùùve nfano kwa vanu vammalele vambenkulupîla na kupwechelela umi ukee na ntululilo. 17 Bahi eshima na ukulu vììve kwanga Nnungu, Nfalume wanavyaka, Nnungu akávele na ntululilo, Nnungu akáonekana, Nnungu waweka, vyaka na vyaka! Amina.
18 Timoseo mwanangu, nangu nìkwing'a alano malaijo kupapatana na malove la unabii lanatongolewije machedo kukwamba wako. Malaijo anelo njo lambekuhululîha wako kupanyana saana ing'ondo, 19 akuno uichunga saana ing'ulupa yako na kuva na ntima ukáhukumika. Vanu vanji vànihita mwalehu kuipilikanila hukumu ya mmitima yavo, bahi kwa kutenda uchocho nkudyondonganga ding'ulupa dyavo. 20 Nnikuwa lya vanu anevo vaondongênge ding'ulupa dyavo nni Imenayo na Isikanda, vanu anevo nìvakamujije kwanga Nanchindenga uchinga valihunde, vanankufùlù Nnungu kavila.