11
Zañaha ra Jesús yozo caa caca tahvi yo sii ra Ndyoo
1 Ta minoo saha sa sica tahvi ra Jesús sii ra Ndyoo ta sa ndɨhɨ sica tahvi ra, ta i catyi minoo ra i casi ra sihin ra: Tata, zañohon sii ndi yozo caa caca tahvi ndi sii ra Ndyoo tañi i zañaha ra Juan sii ra i sica noo sihin ra.
2 Tacuan ta i catyi ra Jesús sihin ra: Cuhva sa cua cahan ndo sihin ra Ndyoo tyehen catyi ndo: “Ndyoo Zutu ndi ra ndyaa andɨvɨ, ii xaan cuu zɨvɨ moo. Nasaa quɨvɨ cua cundyaca ñohon ihya ñuu ñiyɨvɨ. Nazavaha ñiyɨvɨ cuhva cuñi moo ihya ñuu ñiyɨvɨ tañi cuu si ndya gloria.
3 Cuhvon sa siñi ñuhu sii ndi minoo minoo quɨvɨ.
4 Ta zohon tucahnu iñi sii ndi sa cuenda cuatyi ndi tañi maa ndi zaha ndi tucahnu iñi sii ñiyɨvɨ zavaha sa ña vaha sihin ndi. Ma cuhvon sa nducu coto ihñi cuihna sii ndi coto zavaha ndi sa ña vaha.” Tacuan i zacuaha ra Jesús sii ra.
5 Ta zɨquɨ i catyi tucu ra: Tatu maañuu cua soon vehe amigun ta catyun sihin ra: “Xaa, cuhva noo uñi tahan pan sii.
6 Vatyi nacaa saa ra tehin. Sica xaan i quisi ra, ta ñahñi maa sa cuhve casi ra.”
7 Ta ndya sisi vehe cua cahan amigun, ta cua catyi ra: “Ma zayangon sii. Sa ndazi cutu yuvehi. Ta quixi sa ndyihi zehi. Ta coto ndoyo si, ma cuu nduvite ta cuhve suun vityi.” Tacuan cua catyi ra suhun.
8 Ta catyi suhun vatyi vazu amigun sii ra cuan, zoco ma nduvita ra ta cuhva ra sa yatyi. Zoco tatu ndoon yucuan ta ndita ñi cacon sii ra, tacuan ta cua nduvita ra ta cuhva ra yozo tahan si cuñun.
9 Ta tacuan tucu maa ndo. Caca ndo sii ra Ndyoo, ta cua cuhva ra sa sica ndo. Nanducu ndo, ta cua nañihi ndo. Cati ndo yuvehe, ta cua nuña si.
10 Vatyi tandɨhɨ ndoho ra sica, cua ñihi ndo. Ta tatu nanducu ndo, cua nañihi ndo. Ta tatu cati ndo yuvehe, cua nuña si.
11 Ndoho, ra cuu zutu sa ndyihi, tatu cua caca zehun minoo pan ¿atu cua cuhva ndo minoo yuu sii ra? Ña tacuan. A tatu caca ra minoo tyiyaca ¿atu cua cuhva ndo minoo coo?
12 A tatu cua caca ra minoo ndɨvɨ ¿atu cua cuhva ndo minoo tizuhma? Ña tacuan.
13 Ñiyɨvɨ quiñi xaan cuu maa ndo, zoco sito ndo yozo caa cuhva ndo sa vaha sii zehe ndo; vaha xaan ca cua zavaha ra Ndyoo, ta cua cuhva ra Tatyi Ii sii ñiyɨvɨ sica sii ra.
Catyi ra xaan iñi sii ra Jesús vatyi zatyiño ra sihin tundyee iñi sii cuihna
14 Tava ra Jesús minoo tatyi cuihna sii minoo ra ñehe. Ta cuhva sa quita tatyi cuihna cuan ta i cuu nacahan ra ñehe. Ta iyo xaan i cuñi ñiyɨvɨ.
15 Zoco zuhva ñu i catyi ñu: Tava ra ya tatyi cuihna sihin tundyee iñi ra Beelzebú, ra cu nuu sii cuihna. Catyi ñu.
16 Ta inga ñu nducu coto ihñi ñu sii ra Jesús, ta i sica ñu sa zañaha ra minoo zeña ityi andɨvɨ.
17 Zoco i sito ra Jesús cuhva sica iñi ñu, ta i catyi ra sihin ñu: Tatu sahñi tahan xaan ñiyɨvɨ minoo ñuu, ndaha cua tɨvɨ ta naa ñuu cuan. Ta tacuan tucu minoo vehe ñiyɨvɨ, tatu sahñi tahan ñu sihin tahan ñu, yatyi xaan cua ndɨhɨ cuhva vaha nu yucu ñu.
18 Ta ma cahñi tahan ra cu nuu sii cuihna sihin inga cuihna vatyi tatu tacuan zavaha si, yatyi xaan cua ndɨhɨ cuhva iyo sii si. Ma tava cuihna sii cuihna. Ta catyi ndo vatyi yuhvi tave sii cuihna sihin tundyee iñi sii ra cu nuu sii cuihna.
19 Zoco tatu yuhvi tave sii cuihna sihin tundyee iñi ra Beelzebú, tacuan tucu zavaha ra ndyico sii maa ndo. Zoco maa ra cuan cua nacatyi sihin ndo vatyi ma tava minoo cuihna sii inga cuihna.
20 Ta yuhvi tave sii cuihna sihin tundyee iñi maa ra Ndyoo. Ta cuñi si catyi si vatyi ndisa cuii sa saa cuhva ndyaca ñaha ra Ndyoo.
Zañaha ra Jesús vatyi ñihi ca tundyee iñi iyo sii ra Ndyoo ta zɨquɨ sii cuihna
21 Tatu minoo ra ñihi xaan zacuenda ra vehe ra sihin mityi ra, yoñi cuu quihin ndaha tyiño ra.
22 Zoco tatu quisi inga ra ñihi ca ta zɨquɨ ra cuan ta quindyaa ra mityi ra, ma cuu ca zacacu ra sii ra. Ta cuu quihin inga ra ndaha tyiño ra ta zasa ra sii ra tahan ra.
23 Tatu ña zatyiño ñiyɨvɨ sihin, zatɨvɨ ñu tyiñe. Ta tatu ma tyindyee ñu sii, sa nacatyi Tuhun Ndyoo sihin ñiyɨvɨ, cuñi si catyi si vatyi ña saha ñu sa coto ñiyɨvɨ tuhin.
Cuhva nandisi tucu tatyi ña vaha inga saha tatu naa iñi ñiyɨvɨ sii ra Ndyoo
24 Tatu quita minoo tatyi ña vaha sii minoo ra, sica noo tatyi cuihna cuan nu ityi xaan, ta nanducu si nu cua quitatu si. Zoco ña nañihi si nu quitatu si, ta catyi si: “Cunuhu tuqui ndya vehi nu i quite”, catyi si.
25 Tacuan ta nasaa si añima ra cuan nu i quita si. Ta ndyehe si vatyi ndɨɨ xaan; yoñi ndyaa yucuan.
26 Ta zɨquɨ cuahan si, ta quihin si usa tahan ca tatyi cuihna xaan ca ta zɨquɨ maa si. Ta ndɨhvɨ tandɨhɨ tatyi cuihna cuan añima ra cuan, ta ndoo si. Ta yaha ca cuhva cua nanduu ra cuan ta zɨquɨ sa xihna ñi.
Ñiyɨvɨ sa zɨɨ xaan cuñi sa ndisa
27 Ta nɨɨ ñi sa cahan ra Jesús cuhva cuan, ta i cana saa minoo ñaha sa ñoho tɨcuɨ ñiyɨvɨ, ta catyi ña: Zɨɨ xaan cuu sii ñaha i zacacu suun, ñaha i zacaxi suun.
28 Zoco i catyi ra Jesús sihin ña: Ndison sa cohon, zoco zɨɨ xaan ca cua cuu sii ñu siñi Tuhun Ndyoo ta zavaha ñu sii si.
Maa maa ñi sa ndyityi cuñi ñiyɨvɨ ña vaha ndyehe ñu
29 I siconduu cuii ñiyɨvɨ nu ndyaa ra Jesús, ta i catyi ra sihin ñu: Quiñi xaan iyo ñiyɨvɨ iyo vityi. Cuñi xaan ñu ndyehe ñu minoo zeña, zoco ñahñi inga ca zeña cua ndyehe ñu ta zɨquɨ sa i cuu sa cuenda ra Jonás.
30 Ra Jonás i cuu ra minoo zeña sii ñiyɨvɨ ñuu Nínive, ta tacuan tucu cua cuu ra i quisi ndya gloria sihin ñiyɨvɨ sa iyo vityi.
31 Quɨvɨ cua tyicuhva ra Ndyoo sii ñiyɨvɨ, cua nandoto minoo ñaha sa sindyaca ñaha sii ñiyɨvɨ ndya siyo tyañuhu ta sa naha. Ta maa ña cua tyaa cuatyi sata maa ndo vatyi sa ndisa iyo cuatyi ndo, vatyi ña tyizoho ndo sa cahan Zehe ra Ndyoo. Ta maa ña, sica xaan i sahan ña i sityizoho ña sa siñi tuñi sa saha ra Ndyoo sii ra rey Salomón. Ta vityi ndyaa inga ra cahnu ca ta zɨquɨ ra Salomón sihin ndo, ta ña tyizoho ndo sa quehin.
32 Ta tacuan tucu ñiyɨvɨ ñuu Nínive, cua tyaa ñu cuatyi sata ndo quɨvɨ cua zandaa ra Ndyoo tyiño cuenda ñiyɨvɨ vatyi i tyizoho ñu sa cahan ra Jonás, ta i ndu‑uu iñi ñu cuatyi ñu. Ta cahnu ca mi ta zɨquɨ ra Jonás, ta ña cuñi ndo tyizoho ndo sa quehin.
Nazaha vaha yo cuenda sii yo coto ñahñi sa ndisi ra Ndyoo iyo sii yo
33 Yoñi yo cua tyaa yo minoo tyuma ta tyihi yo sii si minoo nu xehe a sisi minoo caja vatyi ñúhu cuan tahan si cozo si minoo nu zucu vatyi tacuan ta ndisi ndyehe ñiyɨvɨ quɨhvɨ sisi vehe.
34 Sɨtɨ nuu yo cuu tañi minoo sa zandisi sii yo ta cuu ndyehe yo nu cuahan yo. Tatu vaha sɨtɨ nuu yo, ndisi ndyehe yo nu cuahan yo. Ta tacuan tucu añima yo, tatu iyo sa ndisi sa saha ra Ndyoo añima yo, vaha ñiyɨvɨ cuu yo. Tatu ñahñi sa ndisi sa saha ra Ndyoo iyo añima minoo ñiyɨvɨ, yɨvɨ ñiyɨvɨ vaha cuu ñu. Tañi minoo ra cuaa cuu ñu.
35 Yucuan cuenda zaha ndo cuenda sii ndo tatu ndyaa sa ndisi ra Ndyoo sihin ndo a sa ñaa.
36 Tatu situ cuii sa ndisi ra Ndyoo añima ndo, nu siin ta ma cuu zavaha ndo sa ña vaha. Ñahñi ca sa quiñi ta sa ña vaha iyo sii ndo. Tatu sino iñi ndo, cuu si tañi minoo ñúhu cahnu zandisi sii ndo.
Tyaa ra Jesús cuatyi sata ra fariseo ta ra maestro cuenda ley hebreo
37 Cuhva sa ndɨhɨ cahan ra Jesús ta i cana minoo ra fariseo sii ra vatyi cua casi ra xita vehe ra. Ta cuahan ra Jesús vehe ra. Ta i sicundyaa ra mesa.
38 Ta i ndyehe ra fariseo cuhva zavaha ra. Ta iyo xaan i cuñi ra vatyi ña zavaha ra Jesús costumbre sa nacatya xaan ra ndaha ra tañi tuhva maa ñu zavaha cuee ca sa casi ñu xita.
39 Ta i catyi ra Jesús sihin ra: Ndoho ra fariseo nacatya xaan ndo sata vaso ta sata coho, zoco sisi añima maa ndo yaha xaan quiñi iyo ndo ta zuhu xaan ndo.
40 Tondo xaan iyo maa ndo. I zavaha ra Ndyoo sata vaso ta coño ñuhu maa ndo, zoco ¿atu sica iñi ndo vatyi ña zavaha tucu ra añima ndo?
41 Cuñi si sa cuhva ndo xuhun sii ñiyɨvɨ ndahvi ta zavaha ndo sa vaha sihin ñu. Tacuan ta cua ndundɨɨ tucu añima ndo.
42 Ndahvi ndoho ra fariseo vatyi saha ndo diezmo sii ra Ndyoo tandɨhɨ yucu sa tasi ndo tañi menta ta ruda ta inga sa sasi ndo, zoco ña zavaha ndo sa ñiñi ca vatyi ña zavaha ndo sa ndoo sihin ñiyɨvɨ, ta ña cuñi ndo sii ra Ndyoo sa ndisa cuii. Ta yucuan cuu sa ñiñi ca, ta ma naa iñi ndo sa cuhva ndo diezmo, ndɨhɨ ca.
43 Ndahvi ndoho ra fariseo vatyi cuñi ndo cundyaa ndo tyayu vaha vehe ñuhu. Ta cuñi ndo sa zacahnu ñiyɨvɨ sii ndo nuyahvi.
44 Ndahvi ndoho ra maestro cuenda ley ta ndoho ra fariseo vatyi zaha ndo tuhun vatyi vaha xaan ndo ta ña ndisa. Cuu ndo tañi ndɨyɨ sa ñoho sisi ñaña, ta yaha ñiyɨvɨ zɨquɨ si, zoco ña sito ñu ñaa sa ñoho. Catyi ra Jesús.
45 Tacuan ta i nacahan minoo ra maestro cuenda ley sihin ra, ta catyi ra: Maestro, tatu cohon cuhva cuan, tyaa tucun cuatyi sata maa ndi.
46 Ta i catyi tucu ra Jesús sihin ra: Ndahvi tucu ndoho ra maestro cuenda ley vehe ñuhu vatyi zanducuaha ca ndo ley i tasi ra Ndyoo ta sa naha, ta ña tahan si zavaha ndo tacuan. Yoñi sa cuu zavaha tandɨhɨ si. Ta nu maa ndo ta ña zavaha ndo tandɨhɨ si vatyi sa sito ndo vatyi ma cuu.
47 Ndahvi ndoho vatyi zandutyaqui xaan ndo ñaña cuenda ra i cuu profeta ta sa naha, ta zuun ñi ñiyɨvɨ sahnu sii ndo ta sa naha i sahñi ñu sii ra cuan.
48 Sihin cuhva zavaha ndo zañaha ndo vatyi ndoo ndo vaha cuhva i zavaha ñiyɨvɨ sahnu sii ndo ta sa naha vatyi maa ra i sahñi sii ra profeta, ta maa ndo zandutyaqui xaan ndo ñaña ra profeta cuan.
49 Yucuan cuenda i catyi ra Ndyoo ta sa naha: Cua tasi sii ra cua cahan tuhun sa cua cuhve sii ra, ta cua tasi sii ra cua tave tyiño sa zatyiño ra tyiñe. Ta cua cahñi ñiyɨvɨ sii zuhva ra, ta sii inga ra cua zayanga xaan ñu.
50 Ta ndisa vatyi tacuan zavaha ndo. Ta cua tasi tuñi ra Ndyoo sii maa ndo sa cuenda tandɨhɨ ra profeta i sahñi ñiyɨvɨ ta sa naha ta ndya cuhva ndya vityi.
51 Ndya cuhva ndya ñɨñɨ ra Abel, ra i sahñi ra Caín yañi ra, ta ndya cuhva ndya nɨñɨ ra Zacarías, ra i sahñi ñiyɨvɨ sisi vehe ñuhu, ta catyi sihin ndo sa ndisa cuii vatyi cua tasi tuñi ra Ndyoo sii ñiyɨvɨ iyo vityi sa cuenda tandɨhɨ si cuan.
52 Ndahvi ndoho ra maestro cuenda ley vehe ñuhu vatyi i tyixehe ndo ndaha tɨcuɨ cuenda yuvehe nu quɨhvɨ ñiyɨvɨ ityi ra Ndyoo. Ñá quɨhvɨ maa ndo ityi cuan, ta inga ñiyɨvɨ sa cuñi quɨhvɨ, ña saha ndo sa quɨhvɨ ñu.
53 Sa ndɨhɨ cahan ra Jesús tuhun cuan, ta ra maestro cuenda ley ta ra fariseo i cuxaan xaan ra sihin ra, ta i quisaha nducu tuhun xaan ra sii ra cuaha xaan cuhva
54 vatyi nducu ra cuhva sa cahan ra Jesús minoo cuhva ña vaha. Ta zɨquɨ cua tyaa ra cuatyi sata ra.