2
Kivi ni ka kuta'vi ñayii ma Xtumani Ndios ma
1 Nuu ni kenda Viko Pentecostés ma, ndaka tee ni tetniñu ya ma, te in‑ni nuu ka iyo tutu de.
2 Sani te sanaa sanaa‑ni, te onde ichi andivi ma ni kuu nini'i yu'u kuenda tnu'u ja yi'i xeen kajin, te ni wa'a sonda'a ni‑ka'nu ini ve'e nuu ka iyo de ma.
3 Te sani te kuenda tnu'u ja ita ñu'u ndú'va ni ka jakona'a xini ndi‑in ndi‑in de ma.
4 Te ndaka de ni ka kuta'vi Xtumani Ndios ma. Sani te siin siin‑nka sa'an ni ka keja'a de ka ka'an de, sukan ni wa'a maa Xtumani Ndios ma ja jin ka'an de ma.
5 Te maa kivi yukan ni ka ndenda koo ndaka tee judío ka iyo ni‑ka'nu ñuu ñayivi a tee ka ñu'u ini de ja jin ko sa'a tna de sukan kúni Su'si ma.
6 Te nuu ni ka jiniso'o de sukan ni kuu yu'u ma, te kua'a xeen de ni jan koo ni ka ndututu, te ñatuu ka ni'i ini‑ka de naxe jin kani ini de ja ni ka jini de ma, vaa ndi‑in ndi‑in de ma ka jiniso'o sa'an maa maa ñuu nuu ve koo de ma ja ka ka'an tee ni tetniñu ya ma.
7 Te ûni ni ka sa'vi kuiti‑nka ini de, te ka ka'an ndi‑in ndi‑in de ma:
―¿Masu tee ñuu Galilea ma ka kuu ndaka tee ka ka'an a?
8 ¿Naxe kúu ja ka jaku'ni ini ndi‑in ndi‑in o ja ka ka'an de sa'an maa maa ñuu nuu ve koo o a?
9 Te vitna ja yo'o chi ve ndi koo o ñuu Partia ma, ñuu Media ma, ñuu Elam ma, ñuu Mesopotamia ma, ñuu Judea ma, ñuu Capadocia ma, ñuu Ponto ma, ñuu Asia ma,
10 ñuu Frigia ma, ñuu Panfilia ma, ñuu Egipto ma, ji'in ñuu kuechi Libia ma yatni Cirene ma. Suni ka iyo tna jaku ñayii ve koo ñuu Roma ma.
11 Te jaku o ka kuu ñayii judío ya, te jaku‑ka o ka kuu ñayii in‑ka ñuu te ni ka nduu o ñayii ñuu judío a. Suni ñayii ve koo ñuu Creta ma ji'in ñuu Arabia ma. Te ja ka ka'an tee ya'a chi ndaka o ka jaku'ni ini, vaa sa'an maa maa o a ka ka'an de, ja ka kaxtnu'u de ndaka ja va'a ni sa'a Su'si ma ―ka kuu de ka ka'an de.
12 Ndaka ñayii ma, ni ka sa'vi‑nka ini i, te ñatuu ka ni'i ini i naxe jin kani ini i, te ka jikan‑tnu'u tna'a i:
―¿Nawa kúu ndaka cha'a? ―ka kuu i ka ka'an i.
13 Kovaa jaku i, ka jakundee i de, te ka ka'an i:
―Vâa ka ndajini de ―ka kuu i ka ka'an i.
Sukan ni kaxtnu'u Pedro ma tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma
14 Sani te Pedro ma, ni ndokuiñi de ji'in ndi‑uxi in‑ka tee ni tetniñu Jesús ma, te ni ka'an nini'i de jiña'a de:
―Ndaka ni ja ka kuu ni ñayii judío a ji'in ndaka‑ka ni ja ka kuu ni ñayii ka iyo ñuu Jerusalén a, jin koniniso'o va'a ni, te jin koniniso'o ndaka ni tna'a ja ká'an sa a.
15 Tee ya'a chi masu ka ndajini de sukan ka jani ini ni a, vaa yika ka iin‑ni xtnee kúu.
16 Su'va cha'a kúu ja ká'an nuu ni tee tee nani Joel tee ni yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma:
17 Ká'an Su'si ma:
Sa'a ko kuu ja kivi ve ndi'i kii ma,
te tetniñu sa Xtumani maa sa a siki ndaka ñayii ma.
Sayii ni ma ji'in sasi'i ni ma,
jin ndakaxtnu'u i tnu'u maa sa ma.
Suchi jaa ma, jin kuninuu i nawa kúni Su'si ma ja kaxtnu'u ya,
te tee nija'nu ma, sa'a Su'si ma ja jin jani de nawa kúni Su'si ma ja kaxtnu'u ya ma.
18 Suni siki tee ji'in ña'a ka jinukuechi nuu sa ma tetniñu sa Xtumani maa sa a kivi yukan,
te jin ndakaxtnu'u i tnu'u sa a.
19 Te onde andivi ma sa'a sa ja jin kuni ñayii ma seña kaxtnu'u sa ma,
te nuu ñu'ú a jin kuni i ja ndute ma, te nduu de niñi,
te jin kuni i nuu kayu koko ñu'u ma,
te kana yoko kuenda tnu'u ja ñu'ma.
20 Te kandii ma, ndutnuu i te kunee,
te yoo ma ndukua'a sukan kaa niñi ma.
Sa'a ko kuu xi'na‑ka sana kenda kivi ndenda Iya Tátnuni ma.
In kivi jayiñu'u, in kivi ka'nu ko kuu kivi yukan.
21 Kovaa ndaka ñayii ka kandija te ka ndakune'e i Iya Tátnuni ma,
jin kaku i te jin ndani'i ta'vi i kivi yukan.
Sa'a ni ndaka'an tee kúu Joel ma.
22 ’Jin koniniso'o ni ñayii Israel tna'a ja ká'an sa a: Ni ka jini va'a, ni ka jini vii maa ni ja Jesús iya ni iyo ñuu Nazaret ma kúu iya ni yo sa'a kua'a milagru nuu ka iyo ni a, te sukan ni kaxtnu'u Su'si ma nuu o ja maa ya ni tetniñu Jesús ma.
23 Te maa ya kúu iya ni ndataa tee nani Judas ma nuu nda'a ni ma, te maa ni chi ni ka ja'ni ni ya, vaa ni ka sa'a ni ja tee ka ndiso kuechi ma, ni ka skuita kaa de ya nuu krusi ma. Te ndaka cha'a ni jani ini Su'si ma ja ndo'o neni Jesús ma, vaa kúni ya ja jin ndani'i ta'vi o a.
24 Visi ni ndo'o, ni neni ya te ni ji'i ya ma, kovaa ni ndaxteku ña'a Su'si ma, vaa masu nawa kundee nuu ya ma.
25 Vaa sa'a ni ka'an David ma ja sa'a Jesús ma:
Saña chi ni yo jini sa ja ndimaa yoxtnuu kua'an yoxtnuu vee Iya Tátnuni ma nuu sa a.
Vaa maa ya iyo ichi xiñi kua'a sa ya,
te ûni konukuiñi vava'a sa,
te masu nawa sa'a ja kotuu sa.
26 Te chukan kúu ja ni ndusii ini xeen ini anua sa ya,
te jita sii ini xeen yu'u sa a,
te ndátatu ni‑ka'nu ni‑tu'u sa,
vaa kúkanu ini xeen ña'a sa,
te koteku sa ni‑kani ni‑jika, vi Su'si.
27 Vaa masu xndoo ña'a ni ini yavi kinee ñunde'yu sa ja tivi i ma,
ni masu kua'a ni tnu'u ja ñayii jâ ni nduvii jâ ni ndundoo ini i ma, te ndutne'e‑ka tuku i in‑ka jichi.
28 Vaa maa ni ni kaxtnu'u ichi va'a ja sa'a ja koteku sa a,
te maa ni ni sa'a ja koo sii ini xen‑xeen sa,
vaa iyo ni ji'in sa a,
kúu de ká'an de.
29 ’Ñani, ndaka maa ni chi ni ka jini ni ja ká'an sa a. Ja ndaa kúu ja tee jana'a tna'a o David ma chi ni ji'i de, te ni kuyu'u de, te ka jini o ndenu yinee de ma.
30 Kovaa David ma chi in tee ni yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma ni yo kuu de, te ni yo jini de ja ni skuiso Su'si ma ja ndokani ya in rey, te in tee ne'un sa'ya tata David ma ko kuu de.
31 Kuenda tnu'u ja nde'ya David ma kúu ja ni ka'an de ma, ja ndateku Jesús ma. Suni ni ka'an de ja masu kendoo ya yavi ni yinee ya ma, ni a yikikuñu ya ma, masu tivi i.
32 Te vaa jâ ni ndaxteku Su'si ma Jesús ma, te chukan chi ndaka sa ni ka jini ji'in nuu sa a ja sukan ni kuu ma.
33 Te jâ ni ndaa ya kuan no'o ya andivi ma, te ni nukoo ya xiñi kua'a Su'si ma, te ni nduta'vi ya Xtumani maa Su'si ma, te ni tetniñu ya ya nuu ka iyo o a sukan ni skuiso ya ma. Te cha'a kúu ja ni ka jiniso'o ni a, ji'in ja ni ka jini ni a.
34 Vaa masu ni kaa David ma andivi ma, kovaa sa'a ni ka'an de:
Iya Tátnuni ma, ni jiña'a ya nuu iya tátnuni nuu sa a:
“Xiñi kua'a sa ya kunukoo ni,
35 onde nú ni ndi'i ñayii ñatuu ka kunimani nuu ni ma,
ni chinee sa i chii ja'a ni ma”,
kúu ya jiña'a ya.
Sukan ni ka'an David ma.
36 ’Jin kona'a ndaka ni ja ka kuu ni ñayii ñuu Israel ya ja maa Jesús iya ni ka skuita kaa ni nuu krusi ma, ni sa'a Su'si ma ja maa ya kúu Iya Tátnuni ma, te suni maa ya kúu Cristo iya ni tetniñu maa Su'si ma ―kúu Pedro ma jiña'a de.
37 Te tee ni ka ndututu ma, nuu ni ka jiniso'o de ja ká'an Pedro ma chi ni ka kuxii xeen ini de, te ni ka jikan‑tnu'u de Pedro ma, ji'in nuu ndaka‑ka tee ni tetniñu ya ma:
―Ñani, ¿nawa jin sa'a, nawa jin kuu sa, sukan‑va'a ndasakanu ini ña'a Su'si ma? ―ka kuu de ka jiña'a de.
38 Pedro ma, ni ndakone'e de:
―Jin ndakokuiñi ni nuu Su'si ya, te jin kandija ni ya, te jin kuandute ndi‑in ndi‑in ni ja maa Jesucristo ma, sukan‑va'a ndaka kuechi ni ma ndasakanu ini Su'si ma. Sani te jin ni'i ni Xtumani Ndios ma ja skuta'vi ña'a ya ma.
39 Vaa tna'a ja ni skuiso ya ma chi ndaka ni jin ni'i, ji'in sa'ya ni ma, ji'in ndaka ñayii ka iyo jika‑ka ma, ndaka i ja kúni maa Su'si iya tátnuni nuu o ma ja ndakana ya i ―kúu de jiña'a de.
40 Tnu'u ya'a ji'in jaku‑ka tnu'u ni ka'an Pedro ma, te káxtnu'u de naxe jin sa'a ñayii ma. Te ni jiña'a de:
―Má jin kondikin‑ka ni sukan ka sa'a ñayii ka kuneé ka ku‑uun ma ja ñatuu ka kandija i Su'si ma ―kúu de jiña'a de.
41 Te kua'a xeen ñayii ni ka kandija Su'si ma ja sukan ni ka'an de ma, sani te ni ka jandute i, te visi uni mil ñayii ni ka kandija ma kúu, te ni ka ndandikin i tee ni tetniñu ya ma.
42 Te ndaka i ûni ni‑yu'u ni‑ini i ni ka yo sa'a i ndaka ja ni ka yo kaxtnu'u tee ni tetniñu Jesús ma, te vivii ni ka yo ketna'a ini i, te ni ka yo chindee tna'a i nawa ka jiniñu'u in in i ma, te vivii ni ka yo ndututu i ja jin kaa i xita ma, te suni ni ka yo ta'vi i xita tila ma sukan ni tatnuni ya ja jin ko sa'a i ma te jin ndaka'án i sukan ni ndo'o ni neni ya ja jin kuu i ma, te ni ka yo jikan‑ta'vi, ni ka yo jikan‑ta'vi i nuu ya.
Sukan ni ka yo kuu ñayii ni ka kandija Su'si ma xinañu'u kuiti ma
43 Te ndaka ñayii ma, ja ni ka yo jini i kua'a milagru ji'in seña ja ni ka yo sa'a tee ni tetniñu Jesús ma ja maa Su'si ma, te ni ka yo yu'u i Su'si ma, te ñatuu na ja u'vi ni ka yo sa'a‑ka i.
44 Ñayii ka kandija ya ma, ni ka yo iyo tutu i, te ni ka yo chindee tna'a i nawa ni ka yo jiniñu'u in in i ma.
45 Te ni ka yo xiko i nawa ni ka yo neva'a i ma, te ni ka yo ndachindee tna'a i nawa ka jiniñu'u ndi‑in ndi‑in i ma.
46 Ndaka kii ni ka yo ndututu i ini veñu'u ka'nu ma, te suni sii ini ni ka yo ndututu i ve'e ndi‑in ndi‑in i ma, ja jin kaa i xita te jin ta'vi i xita tila ma sukan ni tatnuni ya ja jin ko sa'a i ma, te inuu‑ni ni ka yo jani ini ndaka i te vivii ni ka yo ketna'a ini i.
47 Te vivii ni ka yo chiñu'u i Su'si ma, te ni ka yo ka'an va'a ndaka ñayii ñuu ma ja jin kuu i ma, te ndi‑kivi ndi‑kivi ni yo sa'a Su'si ma ja kénda koo ñayii jin ndani'i ta'vi ma.