1 Tican quee ra Jesuu, ta cuahan ra iti ñuhun Judea, ta yaha ra inga chiyo yuta Jordán. Nducuiti ndico tucu ñivi nuun iyo ra. Tuvi ñivi cuu ñi nducuiti, ta quechaha sacuaha tucu ra chi ñi cuhva iyo costumbre ra.

2 Tacan cuu, ta queta tahan ra fariseo ta ra, ta quechaha nducu tuhun ra ta ra chi ra Jesuu a chaha ley chahnu cha cua saña iin rai chi ñasihi ra. Chacan nducu tuhun ra fariseo can, vati cuni ra tiso ra cuati ra Jesuu, 3 ta nducu tuhun ndico ra Jesuu chi ra ta ra ti:

―¿Ñaan cha cuu cha ni cati tuhun ra Moisee chi ndo? ―cati ra.

4 Ta cati ndico ra ta ra ti:

―Ni chaha ra Moisee cha cua sandoyo ra rai iin tutu cha cua saña ra chi ñasihi ra. Chacan ni cua savaha ra, ta cua saña ra chi ña ―cati ra ta ra.

5 Ta cati ndico ra Jesuu chi ra ta ra ti:

―Cha ni taa ra Moisee tuhun can chihin ndo tiempu chahnu can, vati ndava xaan ini ndo. 6 Nda ni quivi xihna cuii quivi ni tuvi ñuhun ñuñivi ya savaha ra Ndioo cha iyo ra rai, ta cha iyo tahan ña ñahan. 7 Chacan cuu cha nacoo ra rai chi sutu ra chi sihi ra, ta quihin ra chi ñasihi ra, 8 ta cuu ñi uvi tahan, soco ñavi ca uvi ñivi cuu ñi, vati iin tuhun ni ñivi cuu ra chi ñasihi ra. 9 Cha satahan tahan ra Ndioo chi ñi. Chacan cuu cha ña cua cuu ca quenda tahan ñivi chi ñi ―cati ra Jesuu.

10 Tacan cuu, ta tichi vehe nducu tuhun xehe tucu ra sacuaha chi ra Jesuu ñaan tuhun cuu tuhun can, 11 ta cati ndico ra Jesuu chi ra ta ra ti:

―Tu cua nacoo iin rai chi ñasihi ra, ta cua quihin ra inga ñahan, cua savaha ra iin ndavaha ni chi ña, vati cuu chi sava ni ta cua ndacu maan ra ndavaha ni chi ñi ñahan inga chiyo. 12 Tu cua nacoo iin ñahan chi ra cuu ii ña, ta cua quihin ña inga rai, ta ni cuhva cua cuu chi cuhva ndacu maan ña ndavaha ni chi ra rai inga chiyo ―cati ra Jesuu.

13 Tacan cuu, ta ndiso tahan ñivi chi ve cuati cuahan ñi nu iyo ra Jesuu, vati cuni ñi cha cua tiso ra ndaha ra chi ve, soco quechaha cati ra sacuaha chi ra Jesuu ti ña vaha cha savaha ñi. 14 Ndehe ra Jesuu cha ni savaha ra ta ra, ta quechaha nduxaan tahan ra chi ra ta ra, ta cati ra chi ra ta ra ti:

―Cuhva ndo cha cua quichi ve cuati ihya iti nuin. Ña cua casi ndo nu vachi ve, vati cuhva iyo ve cuati ya cua coo ñivi cua quihvi nu cua cundaca ñahan ra Ndioo. 15 Cati ndicha yu chihin ndo ti tu ña cua cuinu ini ndo ti cua coo ndo chi ra Ndioo nu cua cundaca ñahan ra cuhva chinu ini ve cuati, ña cua cuu coo ndo chi ra ―cati ra.

16 Tacan, ta ni quihin ra chi ve cuati can, ta tiso ra ndaha ra chi ve, ta cahan vii ra chi ve.

17 Cha quee iti tucu ra Jesuu, ta chinu iin rai nu cuahan ra. Cha satahan ra chi ra, ta chacuiñi chiti ra nuun ra, ta quechaha nducu tuhun ra chi ra ti:

―Yoho maestru, vaha xaan rai cuu cun. ¿Ñaan cha cuu cha cua savahi, ta cua coo ndito yu chi ra Ndioo ndihi ni quivi ndihi ni tiempu? ―cati ra.

18 Ta nducu tuhun ndico ra Jesuu chi ra ti:

―¿Ñacu cati cun ti rai vaha cui? Ñahni ni iin ñivi vaha iyo. Iin tuhun ni ra Ndioo cuu rai vaha ndicha. 19 Chito maun yoso cuhva cati ley chahnu. Cati chi ti ña cua savaha yo ndavaha ni chi tahan yo inga chiyo. Ña cua cahni yo chi ñivi tahan yo. Ña cua suhu yo cha iyo chi tahan yo. Ña cua sandahyu ñahan yo chi tahan yo. Ña cua quihin yo ndatiñu tahan yo. Cua sacahnu yo chi sutu yo chi sihi yo, cati chi ―cati ra.

20 Ta cati ndico ra chi ra ti:

―Nda quivi cha cui ra luhu, sacuinu yu ndihi cha cahun, maestru ―cati ra.

21 Ndehe ra Jesuu nuun ra, ta cundahvi ini ra chi ra, ta cati ra chi ra ti:

―Ni vii iyo inga cha cumani chihun. Cuahan, ta xico cun ndihi cha iyo chihun, ta cuhvon xuhun can chi ñivi ndahvi, ta cua coo yahvi cun iti siqui andivi. Tacan, ta nahan. Na cua caca cuu cun chihin yu icaa ni ―cati ra.

22 Tacan cuu, ta quechaha ndundahvi cuni ra cha cahan ra Jesuu, ta quee ra cuahan ra, vati iyo xaan ndatiñu ra.

23 Tacan cuu, ta nanducu nuun ra Jesuu, ta quechaha cati ra chi ra sacuaha chi ra ti:

―Ii xaan cha cua quihvi ñivi iyo xaan ndatiñu nu cua cundaca ñahan ra Ndioo ―cati ra.

24 Iyo xaan quechaha cuni ra sacuaha chi ra cha chini ra tuhun cha cahan ra, ta cati ndico tucu ra Jesuu chi ra ta ra ti:

―Yani xaa, ii xaan cha cua quihvi ñivi nu cua cundaca ñahan ra Ndioo, tu cua saxini ñi cuenda xuhun ñi. 25 Ña cuu yaha ri camellu yavi xuu quiticu, soco ii xaan ca cha cua quihvi ñivi ricu nu cua cundaca ñahan ra Ndioo ―cati ra.

26 Iyo xaan iyo xaan quechaha cuni ra ta ra, ta quechaha cati ra chi tahan ra ti:

―Yoni ñivi cua cundee quee vaha, tu tacan ―cati ra ta ra.

27 Ta ndehe ra Jesuu chi ra ta ra, ta cati ndico ra chi ra ta ra ti:

―Ña cua cuu chi ñivi, soco cua cuu chi ra Ndioo, vati cua cuu savaha ra ndihi cuii cha cuni ra ―cati ra Jesuu.

28 Ta quechaha cati ra Pedro chi ra ti:

―Cha ni nacoo ndi ndihi cha iyo chi ndi, ta chica ndi chihun ―cati ra.

29 Ta cati ndico ra Jesuu ti:

―Cati ndicha yu chihin ndo ti tu cua nacoo ñivi vehe ñi chi tahan ñi chi sutu ñi chi sihi ñi chi ñasihi ñi chi sehe ñi chi ñuhun ñi, vati cuni ñi chihin yu chi tuhun cahin, 30 cua nihin ndico tucu ñi ndihi chacan vitin tichi quivi ya. Cua coo ndico vehe ñi chi tahan ñi chi sihi ñi chi sehe ñi chi ñuhun ñi, soco cua ndehe tahan ñi tu ndoho tichi quivi ya, ta nu cuahan quivi cua coo ndito ñi chi ra Ndioo ndihi ni quivi ndihi ni tiempu. 31 Tuvi ñivi iyo iti nuun cua ndoo ihni iti chata, ta ñivi iyo iti chata cua yaha iti nuun ―cati ra Jesuu.

32 Cuahan ra ta ra iti ñuun Jerusalén. Ni vii chica ra ta ra iti, ta iti nuun cuahan ra Jesuu. Iyo xaan cuni ra sacuaha chi ra, soco ñivi vachi iti chata yuhvi ñi suhva. Tacan cuu, ta quihin tucu ra Jesuu chi ndihi uchi uvi ra sacuaha chi ra, ta quee siin ra chi ra ta ra, ta quechaha cati tucu ra chi ra ta ra ñaan cha cuu cha cua tahan ra. 33 Cati ra Jesuu ti:

―Cuahan yo iti ñuun Jerusalén, ta cua xico tuhun ñivi chi ra cuu sehe ñivi, ta cua tiin ra sutu chahnu chi ra sacuaha ley chahnu chi ra, ta cua tachi tuni ra ta ra chi ra. Cua cati ra ta ra ti cua cuvi ra. Tacan cuu, ta cua cuhva cuenda ra ta ra chi ra chi ñivi quichi inga ñuhun, 34 ta cua sacateni ñi chi ra, ta cua tivi sivi ñi chi ra, ta cua cani ñi chi ra chi yoho, ta cua cahni ñi chi ra, soco tichi uni quivi cua natacu ndico ra ―cati ra Jesuu.

35 Tacan cuu, ta tuhva ra Jacobo chi ra Juaan iti nuun ra Jesuu. Suvi ni sehe Zebedeo chi ra ta ra, ta quechaha cati ra chi ra Jesuu ti:

―Maestru, cuni ndi cha cua savahun ñaan cha cuu cha cua ndaca ndi chihun ―cati ra ta ra.

36 Ta cati ndico ra chi ra ta ra ti:

―¿Ñaan cha cuu cha cuni ndo cua savahi chi ndo? ―cati ra.

37 Ta cati ra ta ra chi ra ti:

―Quivi cua nihun ndatu na cua cuhva tahun ndatu chi ndi, ta cua cunda iin ndi iti chiyo ndaha cuaha cun, ta cua cunda inga ndi iti chiyo ndaha satin cun ―cati ra ta ra.

38 Ta cati ndico ra Jesuu chi ra ta ra ti:

―Ña chito ndo ñaan cha cuu cha chica ndo. ¿Atu cua cuu coho ndo copa cha cua coho yu? ¿Atu cua cuu cuanduta ndo cuhva cua cuandute? [Tacan nducu tuhun ra chi ra ta ra, vati cahan ra cuenda tu ndoho cha cua tahan ra.]

39 Ta cati ndico ra ta ra chi ra Jesuu ti:

―Cua cuu ―cati ra ta ra.

Ta cati ndico ra Jesuu chi ra ta ra ti:

―Cua coho ndicha ndo copa cua coho yu, ta cua cuanduta tahan ndo cuhva cua cuandute, 40 soco ña cuu cuhve cha cua cunda ndo iti chiyo ndaha cuahi ni iti chiyo ndaha satin. Maan ra Ndioo cuu ra cua cati yoo ra cua nihin ndatu can ―cati ra.

41 Tacan cuu, ta chito tahan ndihi inga uchi ra sacuaha chi ra Jesuu, ta quechaha nduxaan ra ta ra chi ra Jacobo chi ra Juaan can. 42 Tacan cuu, ta cana ra Jesuu chi ra ta ra, ta quechaha cati ra chi ra ta ra ti:

―Chito ndo yoso cuhva iyo rai ndaca ñahan chi ñivi ñuñivi. Ndurai xaan ra cha ndaca ñahan ra chi ñivi can. 43 Ñavi tacan ni cua savaha maan ndo. Tu cua cuni ndo cuu ndo ñivi cahnu, na cua cuu ndo sava ta cua iin musu chi tahan ndo. 44 Tu cua cuni ndo cuu ndo xini, cua tindee ndo chi ndihi ñivi tahan ndo. 45 Tacan cati yu, vati ña nducu ra cuu sehe ñivi cha cua tindee ñivi chihin ra, soco quichi ra, vati cuni ra tindee maan ra chi ñivi. Chacan cuu cha cua cuvi ra cuenda cuati ndihi ñivi, ta cua sanaan ra cha cumani ñi ―cati ra Jesuu chi ra sacuaha chi ra.

46 Tacan cuu, ta queta ra Jesuu ñuun Jericó. Cha cua quee ra iin ñuun can, ta cuahan tahan ra sacuaha chi ra chi tuvi ñivi, ta ndaa ra Bartimeo sehe Timeo xiin iti can. Ra cuaa cuu ra, ta caya ra. 47 Chini ra ti ra Jesuu ñuun Nazaret cuu ra yaha iti can, ta quechaha cana chaa ra, ta cati ra ti:

―Yoho Jesuu, yoho ra cuu ñivi David, na cua cundahvi ini cun chihin yu ―cati ra.

48 Ta quechaha nduxaan ñivi can chi ra ti na cua cutaxin ra, soco nihin ca cana chaa ra, ta cati ndico tucu ra ti:

―Yoho ra cuu ñivi David, na cua cundahvi ini cun chihin yu ―cati ndico tucu ra.

49 Tacan, ta ni chacuiñi ra Jesuu, ta quechaha cati ra ti:

―Cua cana ndo chi ra ―cati ra.

Ta cana ñi chi ra cuaa can, ta cati ñi chi ra ti:

―Cua cundee ini cun. Cuinda cun, vati cana ra chihun ―cati ñi.

50 Nacoo ra sahma cha isucu ra, ta ndava lahndi ra, ta cuahan ra nu inda ra Jesuu. 51 Tacan, ta nducu tuhun ra Jesuu chi ra ti:

―¿Ñaan cha cuni cun cha cua savahi chihun? ―cati ra.

Ta cati ndico ra cuaa can chi ra ti:

―Na cua ndundichin ndehi, maestru ―cati ra.

52 Ta cati ra Jesuu chi ra ti:

―Cuahan. Cha ni nduvahun, vati chinu ini cun chihin yu ―cati ra.

Ta quii xaan ni ndundichin vaha ndehe ra, ta chandicu ra chi ra Jesuu iti nu cuahan ra.