1 Cana̱ ra Jesús tsa utsi uvi taahan ra tsicá tsihin ra. Tan tsaha̱ ra tunyee iñi cahnu tsi ra naha tyin cuvi tava ra naha tatyi ña vaha tsi nyɨvɨ, tan cuvi janduvaha ra naha tsi nyɨvɨ cuuhví.

2 Tan tava̱ tyiñu ra tsi ra naha na cahan ra naha nácaa ndacá ñaha Nyoo tsi nyɨvɨ. Tan tava̱ tucu ra tyiñu tsi ra naha na janduvaha ra naha tsi nyɨvɨ cuuhví. 3 Tan catyí ra tsihin ra naha:

―Nduve tsa cuiso ndo ityi cuhun ndo, ndi tatun ña cundaha ndo. Ndi marali tan ndi tsa catsi ndo tan ña cundaha ndo. Tan ndi xuhun ña cundaha ndo. Tan iin nditsi ñi jahma ñuhú ndo cuhun tsihin ndo. 4 Tan ndáa cuví ñi vehe tsaa ndo, ndo̱o ndo ican nda cuanda quita quɨvɨ tsa cuhun ndo inga ñuu. 5 Tan nu ña cuñí nyɨvɨ tyaa soho ñi tsa caahán ndo, qu̱ita ndo ñuu ican. Tan na̱quɨsɨ ndo nyaca ñuhu tsaha ndo. Tan yacan janahá tyin ndoó cuatyi ñi sɨquɨ ñi ―catyí ra Jesús tsihin ra naha.

6 Tacan tan cuahán ra naha tandɨhɨ maa ñuu. Tan caahán ra naha tuhun Nyoo tan nácaa cuñí tsi tan cacu ñi. Tan janduvaha̱ ra naha tsi nyɨvɨ cuuhví.

7 Ra Herodes, ra cuví ra ndacá ñaha [tanɨɨ cahnu Galilea], ñihi̱ tuhun ra tsa javahá ra Jesús. Tan ña ñihí vaha ra cuhva yóo ra cuví ra. Tyin yɨhɨ́ nyɨvɨ catyí ñi tyin ra Juan nandoto̱. 8 Tan yɨhɨ́ ñi catyí ñi tyin ra Elías quituvi̱ nyico. Tan yɨhɨ́ ñi catyí ñi tyin inga ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo tsanaha nandoto̱. 9 Maa tyin catyí ra Herodes:

―Maa maa yu tyihi̱ tyiñu tsa tyahnya jucun ra Juan. Tun tacan, ¿yóo ra cuví ra tsa caahán xaan nyɨvɨ tuhun catyí ñi tsiñí yu tyin cuaha xaan tsa iyo javahá ra? ―catyí ra.

Tan ra Herodes can nducú xaan ra cuhva nyehe ra tsi ra.

10 Tan cuhva tsa tsaa̱ nyico ra tava̱ tyiñu ra Jesús, tan nacatyi̱ tuhun ra naha tsihin ra Jesús tandɨhɨ maa tsa cuvi̱ nu tsaha̱n ra naha. Tacan tan tava̱ sɨɨn ra Jesús tsi ra naha tan cuahán ra naha yatyin ñi iin ñuu tsa nañí Betsaida. 11 Maa tyin cuhva tsa ñihi̱ tuhun nyɨvɨ tyin cuahán ra Jesús ndacan, tan cuahán ñi nda nu nyií ra. Tan naquihi̱n cuenda ra tsi ñi. Tacan tan quitsaha̱ caahán ra tsihin ñi nácaa ndacá ñaha Nyoo tsi ñi. Tan janduvaha̱ ra tsi nyɨvɨ cuuhví.

12 Tan tsa tseñi cuii ña, tsa utsi uvi taahan ra tsicá tsihin ra Jesús catyí ra naha tsihin ra:

―Ca̱han tsihin nyɨvɨ ihya, na cunuhu ñi na quitatu ñi, na nanducu ñi tsa catsi ñi ñuu tsa canyií yatyin ñi ihya, tyin ihya nduve maa tsa catsi yo iyó ―catyí ra naha.

13 Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra naha:

―Cu̱hva nyooho tsa catsi ñi ―catyí ra.

Tacan tan catyí ra naha:

―Nduve maa tsa iyó ihya. Uhun taahan ñi paan, tan uvi taahan ñi tyaca iyó. Maa tyin ña ñihi tsa catsi tandɨhɨ nyɨvɨ ihya. Ndi maa cuhun ndi cujata ndi, maa tyin ña cua ñihi tsa catsi ñi tyin cuaha xaan ñi ―catyí ra naha.

14 Tyin vasɨquɨ quitá maa uhun mil rayɨɨ yucú ican. Tan sɨɨn maa ñiñaha tsihin sehe ñi. Tacan tan ra Jesús catyí ra tsihin ra naha:

―Na cunyecu nyɨvɨ tsa uvi xico utsi taahan ñi iin iin nu cunyecu ñi.

15 Tacan tan tsicunyecu̱ tandɨhɨ ñi jaha̱ ra naha. 16 Tan quihi̱n ra Jesús uhun taahan paan ican tsihin uvi taahan tyaca ican. Tan nanyehe̱ ndaa ra ityi andɨvɨ, tan nacuhva̱ ra tyahvi nyoo tsi Nyoo tsa cuenda can. Tan tsahnya̱ sava ra paan tan tyaca ican. Tan tsaha̱ ra tsi ra tsicá tsihin ra, na tsatsa ra naha can tsi nyɨvɨ. 17 Tacan tan tandɨhɨ ñi tsatsi̱ ñi, tan ndaha vaha iñi ñi. Yaha̱ can tan ndoo̱ ca tsa ñahñu, tan jacutu̱ ra naha utsi uvi taahan tyica tsihin tsa ñahñu ican.

18 Iin quɨvɨ quita̱ sɨɨn ra Jesús tsihin ra tsicá tsihin ra. Tan tsica̱n tahvi ra tsi Nyoo. Tan nu ndɨhɨ̱ tsica̱n tahvi ra, tan tsica̱ tuhun ra tsi ra tsicá tsihin ra tan catyí ra tsihin ra naha:

―¿Náa catyí nyɨvɨ tuhun yu, yóo ra cuví yu, catyí ñi?

19 Tan nacaha̱n ra tsicá tsihin ra, tan catyí ra naha:

―Yɨhɨ́ ñi catyí ñi tyin ra Juan, ra jacoondutya̱ tsi nyɨvɨ, cuví un. Tan yɨhɨ́ ñi catyí ñi tyin ra Elías cuví un. Tan yɨhɨ́ ñi catyí ñi tyin inga ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo taha̱n tsanaha cuví un ―catyí ra naha.

20 Tacan tan nducu̱ tuhun ra Jesús tsi ra naha, tan catyí ra:

―Tan nyooho, ¿yóo ra cuví yuhu, cuñí maa ndo?

Tan nacaha̱n ra Pedro, tan catyí ra:

―Yooho cuví ra Cristo, ra tsa quee̱ nu nyaá Nyoo.

21 Tan catyí ra Jesús tsihin ra naha tyin ña cahan ra naha can tsihin nyɨvɨ.

22 Tacan tan catyí ra tsihin ra naha inga tsaha:

―Yuhu Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria cuví yu. Tan taahán tsi tyin cuaha xaan tundoho cua nyehe yu. Tan ra cuví mandoñi naha ra, tan ra cuví jutu tsa cuví ityi nuu naha ra, tsihin ra maestro cuenda ley naha ra ña cua tsinu iñi ra naha tsi yu. Tan cua cahñi ra naha tsi yu. Maa tyin tsa tsinu uñi quɨvɨ cua nandoto yu ―catyí ra Jesús.

23 Tacan tan catyí ra tsihin ra naha:

―Nyooho tsa cuñí cunyicun tsi yu, ca̱hnya iñi ndo tsa cuñí maa ndo javaha ndo, tacan tan cuvi javaha ndo tsa cuñí Nyoo. Ña ndu uvi iñi ndo tsa yɨhɨ́ ndo cuenda yu vasu tandɨhɨ quɨvɨ nyehé ndo tundoho. Tyin yacan cuví tumaa cruu tsa taahán tsi cuiso ndo tatun cua cunyicun ndo tsi yu. 24 Tan nyooho tsa ña cuñí nyehe tundoho tan ña cuñí ndo cuhva ndo ñayɨvɨ iyó ndo tsa cuenda yu, cua nyehe ndo tundoho anyaya. Maa tyin nyooho tsa cua cuhva ñayɨvɨ iyó ndo tsa cuenda yu, cua cacu ndo. 25 Nduve yahvi nyaá cua ñihi ndo tandɨhɨ tsa iyó nu ñuhu ñayɨvɨ ihya, tun ña cua cacu añima ndo. 26 Tyin tatun cahan nuu ndo tsa xaan cuñí nyɨvɨ nyehé ñi tsi ndo tsacatyi yuhu, tan tsacatyi tuhun caahán yu, cua nducahan tucu nuu maa yu nyehe yu tsi ndo na tsaa quɨvɨ quitsi yu inga tsaha. Tyin cua quitsi nyico yuhu Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria tsihin tsa cahnu cuví yu, tan tsa cahnu cuví Nyoo Jutu yo, tan ángel tsa cuenda ra. 27 Tan tsa nditsa catyí yu tsihin ndo tyin yɨhɨ́ ndo tsa nyecú ndo ihya vityin, ña cua cúu ndo nda cuanda yaha nyehe ndo nácaa cuví nu ndacá ñaha Nyoo.

28 Una quɨvɨ yaha̱ tsa caha̱n ra Jesús yacan, tan ndaa̱ ra iin yucu tyin cua ndacan tahvi ra tsi Nyoo. Tan cuahán ra Pedro, ra Jacobo tan ra Juan tsihin ra. 29 Tan tsa ndi tsicán tahvi ca ra Jesús, tan nasama̱ cuhva caá nuu ra tan jahma ra. Sɨɨ xaan cuitsin tsi tan xiñu tsi. 30 Tacan tan quituvi̱ uvi taahan ra natuhún tsihin ra, ra Moisés tan ra Elías. 31 Tan nditsin xaan nu yucú ra naha. Tan caahán ra naha cuenda tsa cua nyehe ra Jesús tundoho ñuu Jerusalén tan cua cúu ra. 32 Tan vasu cuñí xaan ra Pedro naha ra cusu ra naha, maa tyin ña quixi̱ maa ra naha tyin nyehé ra naha tsa nditsin cuví nu nyaá ra Jesús tsihin ra nyecú tsihin ra. 33 Cuhva tsa cuahán ra tsinyecu̱ tsihin ra Jesús, tan catyí ra Pedro:

―Maestro, vaha xaan tsa yucú ndi ihya. Na javaha ndi uñi taahan tyahva, iin tsi maa un, iin tsi ra Moisés, tan iin tsi ra Elías ―catyí ra Pedro, maa tyin ña tsitó ra tsa caahán ra.

34 Tan tsa ndi caahán ca ra tan quitsi̱ iin vico sɨquɨ ra naha. Tan nayuhvi̱ xaan ra naha tsa quɨhvɨ̱ ra naha tsitsi vico ican. 35 Tacan tan tsitsi vico ican tsiñi̱ ra naha iin ndusu tsa catyí:

―Juvin ra ihya cuví Sehe yu, tan cuñí xaan yu tsi ra. Tya̱a soho ndo tsa caahán ra ―catyí ndusu ican.

36 Tan tsa yaha̱ caha̱n ndusu ican, tan nanyehe̱ ra naha tyin intuhun ña maa ra Jesús nyaá ican. Tan yoñi maa tsihin caha̱n ra naha tsa nyehe̱ ra naha.

37 Tan tsa inga quɨvɨ tsa nuu̱ ra Jesús yucu ican, cuaha xaan nyɨvɨ tsijataha̱n tsi ra. 38 Tacan tan cana̱ tsaa iin ra cuahán tsihin nyɨvɨ cuaha tsa tsijataha̱n tsi ra Jesús, tan catyí ra:

―Maestro, ja̱ha tumañi iñi. Cu̱ndaahvi iñi tsi sehe yu. Tyin intuhun ñi maa ra cuví sehe yu. 39 Tan tuhvá tatyi ña vaha quɨhvɨ́ tsi ra. Tan tuhvá ra caná tsaa jahá nu. Tan janduvá nu tsi ra ndasava. Tan quitá tiñuu yuhu ra. Quiñi xaan taahán ra jahá nu. Tan ña cuñí maa nu tatyi ña vaha ican jaña nu tsi ra. 40 Tsa caha̱n yu tsihin ra tsicá tsihin un na tava ra naha tsi nu tatyi ña vaha ican, maa tyin ña cuvi̱ tava̱ ra naha tsi nu ―catyí ra.

41 Tacan tan nacaha̱n ra Jesús tan catyí ra:

―Nyooho, nyɨvɨ ña tsinú vaha iñi. Tan caquiñi ndo. ¿Najava taahan ca quɨvɨ cunyaa yu tsihin ndo tan cunyee iñi yu nyehe yu tsi ndo nda cuanda cutuhva ndo tan tsinu iñi ndo tsi yu?

Tan catyí ra tsihin ra ican:

―Nda̱ca sehe un tsi yu.

42 Tan cuhva tsa natuhva̱ ra luhlu can nu nyaá ra Jesús, tan janduva̱ nu tatyi ña vaha ican tsi ra ndasava. Maa tyin ra Jesús tava̱ ra tsi nu tatyi ña vaha ican. Tan janduvaha̱ ra tsi ra. Tacan tan nacuhva̱ cuenda ra tsi ra tsi jutu ra. 43 Tan tandɨhɨ nyɨvɨ, iyo xaan cuñí ñi tsa cahnu tsa javaha̱ Nyoo nu yucú ñi.

Tsitsi tsa iyo cuñí nyɨvɨ tsa javaha̱ ra Jesús, tan catyí ra tsihin ra tsicá tsihin ra:

44 ―Tya̱a soho vaha ndo tuhun caahán yu. Tan ña naa iñi ndo. Tyin Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria, cua cuhva cuenda nyɨvɨ tsi ra tsi ra xaan iñi tsi ra ―catyí ra Jesús.

45 Maa tyin ra tsicá tsihin ra ña cutuñí iñi ra naha nacuenda caha̱n ra tacan. Tyin Nyoo ña tsaha̱ ra tsa cutuñi iñi ra naha. Tan yuuhví ra naha nducu tuhun ra naha tsi ra Jesús náa cuví tsa caahán ra.

46 Tacan tan ra tsicá tsihin ra quitsaha̱ caahán yuhu tahan ra naha, ndáa ra cahnu ca cuví tsitsi tsa utsi uvi taahan ra naha. 47 Tan tsitó ra Jesús tsa tsicá iñi ra naha, tan quihi̱n ra iin ra luhlu. 48 Tan catyí ra tsihin ra naha:

―Tatun tsihin sɨvɨ yu naquihín cuenda ndo tsi iin nyɨvɨ tsa ña cahnu jahá ñi tsi ñi tumaa ra luhlu ihya, tsi yuhu naquihín cuenda ndo cuví can. Tan tatun naquihín cuenda ndo tsi yu, tsi maa Nyoo tsa jaquitsi̱ tsi yu, naquihín cuenda ndo. Tyin nu yucú ndo, ra tsa ña cahnu cuví, juvin ra cuví ra cahnu cuví nuu Nyoo ―catyí ra Jesús.

49 Tacan tan ra Juan catyí ra tsihin ra Jesús:

―Maestro, nyehe̱ ndi tsi iin ra tavá tatyi ña vaha. Caahán ra sɨvɨ un tan tavá ra tatyi ña vaha. Maa tyin ña tsaha̱ ca ndi javaha ra tacan. Tyin ñavin tsihin yo tsicá ra ―catyí ra.

50 Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra:

―Ña casɨ ndo tsi ra. Tyin ra ican, ñavin ra xaan iñi tsi yo cuví ra, juvin ra cutahán tsihin yo cuví ra ―catyí ra.

51 Tuvi̱ iñi ra Jesús tyin tsa nyaa naa yatyin quɨvɨ tsa cunuhu ra gloria. Tan jandu ii̱n ra iñi ra, tan quihi̱n ra ityi tan cuahán ra ñuu Jerusalén. 52 Tan tava̱ tyiñu ra na cuhun ra tsicá tsihin ra ityi nuu ca. Tan cuahán ra naha nda iin ñuu cuenda Samaria, tyin nducú ra naha nu quitatu ra Jesús. 53 Maa tyin nyɨvɨ Samaria ican, ña cuñí ñi tsa ndoo ra ndacan, tyin tuví iñi ñi tyin Jerusalén cuahán ra, tan nyɨvɨ Samaria ndasɨ cuñí ñi nyehe ñi tsi nyɨvɨ ñuu Jerusalén. 54 Tan tsa tsitó ra Jacobo tan ra Juan tsa ña tsahá ñi Samaria ican tsa ndoo ra ican, catyí ra naha tsihin ra Jesús:

―Jutu Mañi ndi, ¿A cuñí un tsa ica yo tumaa ica̱ ra Elías? Cua ndacan yo tsi Nyoo na jaquitsi ra ñuhu̱ andɨvɨ tyin cayu ñi Samaria ican tyin ña cuñí ñi tsa ndoo yo ñuu ñi ―catyí ra naha.

55 Tacan tan nyehe̱ ra Jesús nuu ra naha. Tan cuxaa̱n ra tsi ra naha tan catyí ra:

―Ta̱xin ñi ndo. Ña vaha tsicá iñi ndo tyin ña cutuñí iñi ndo náa tyiñu vatsí yuhu. 56 Tyin Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria, ña vatsí ra tyin janaa ra tsi nyɨvɨ, maa tyin vatsí ra tyin jacacu ra tsi ñi ―catyí ra.

Tacan tan cuahán ra naha inga ñuu.

57 Tan tsitsi tsa tsicá ityi ra naha, quita̱ iin ra, tan catyí ra tsihin ra Jesús:

―Jutu Mañi yu, cuñí yu cunyicun yu tsi un. Tan cuhun yu tsihin un tandɨhɨ ñi ityi cuhun un ―catyí ra.

58 Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra:

―¿A nditsa un? Tyin ñicuii iyó vehe tɨ. Tan saa iyó taca tɨ. Maa tyin Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria ndi nu cava jiñi ra tan nduve iyó ―catyí ra tsihin ra ican.

59 Tacan tan catyí ra Jesús tsihin inga ra:

―Co̱hon tsihin yu.

Tacan tan nacaha̱n ra ican, tan catyí ra:

―Taa, cu̱atu nuu tsi yu, na cuhun jihna yu cucutsi yu tsi jutu yu ―catyí ra.

60 Tacan tan ra Jesús nacaha̱n ra tan catyí ra tsihin ra:

―Na̱coo tsi nyɨvɨ ña iyó Nyoo añima na cucutsi tahan maa ñi tsi ñi tsitsi ñuhu tun tsihi ñi. Maa tyin yooho cu̱aahan cahan un tuhun Nyoo tsihin nyɨvɨ na cuhva cuenda ñi tsi ñi tsi Nyoo na cundaca ñaha ra tsi ñi ―catyí ra.

61 Tacan tan catyí inga ra tsihin ra Jesús:

―Cuñí yu cunyicun yu tsi un, tata. Maa tyin cu̱hva na cuhun jihna yu cucahan yu tsihin nyɨvɨ vehe yu ―catyí ra.

62 Tan ra Jesús catyí ra tsihin ra:

―Tumaa iin ra tahví ñuhu tsihin indɨquɨ, tatun nanyehe tsata ra, ña quita vaha yucun nu jahá tyiñu ra. Tan tacan cuví iin ra nyicún tsi yu, tatun cuñí nyico ra tsa tsa nacoo̱ ra, ña cuvi cuhva ra tsi ra cundaca ñaha Nyoo ―catyí ra Jesús tsihin ra.