1 Tacan tan quɨhvɨ̱ ra Jesús ñuu Jericó. Tan cua yaha ra tsitsi ñuu. 2 Tan ñuu can iyó iin ra cuca xaan, nañí ra Zaqueo. Tan cuví ra ityi nuu tsihin ra tavá xuhun cuenda ra ndacá ñaha nda ñuu Roma. 3 Ra ihya cuñí xaan ra nacoto ra tsi ra Jesús. Tan ña cuví nyehe ra tsi ra tyin cuaha xaan nyɨvɨ cuahan tsihin ra. Tan maa ra ndɨquɨ xaan ra. 4 Tacan tan tsinú xaan ra cuahán ra ityi nuu, tan ndaa̱ ra iin nu yutun cahnu tsa nañí sicómoro tsa nyaá yuhu ityi nu cua yaha ra Jesús, tan cuví nyehe ra tsi ra Jesús. 5 Tan cuhva tsa quita̱ ra Jesús nu nyáá yutun can, nanyehe̱ ndaa ra ityi sɨquɨ tan nyehe̱ ra tsi ra Zaqueo. Tan catyí ra tsihin ra:

―Zaqueo, ja̱numi nu̱u un nu yutun juvin. Tyin vityin cuñí tsi tsa cuhun yu yuvehe un ―catyí ra tsihin ra.

6 Tacan tan numi xaan nuu̱ ra Zaqueo. Tan sɨɨ xaan cuñí ra. Tan quihi̱n ra tsi ra Jesús cuahán tsihin ra yuvehe ra. 7 Tan tsa nyehe̱ nyɨvɨ tsa tacan cuvi̱, tandɨhɨ ñi quitsaha̱ caahán nyaa ñi tsi ra Jesús. Tan catyí ñi tyin ndoó ra vehe iin ra iyó cuatyi. 8 Tan nu nyecú ra naha tsitsi vehe, ra Zaqueo tsinyaa̱ nyityi ra. Tan catyí ra tsihin ra Jesús:

―Jutu Mañi yu, yuhu cua cuhva yu sava tsa iyó tsi yu tsi nyɨvɨ ndaahvi. Tan tatun jandavi̱ ñaha yu tsi nyɨvɨ tan suhu̱ yu tsa tsii ñi, vityin cua nacuhva cuenda yu cumi taahan ca tsaha tsi ñi ―catyí ra tsihin ra.

9 Tacan tan catyí ra Jesús:

―Vityin cacu̱ un, tan nyɨvɨ ra Abraham cuví tsi un. [Tyin nacuhva̱ cuenda un tsi un tsi Nyoo tumaa nacuhva̱ cuenda ra Abraham tsi ra tsi Nyoo.] 10 Tyin yuhu, Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria, vatsí yu vatsí nanducu yu tan vatsí jacacu yu tsi nyɨvɨ tsa cuanaa̱ maa ―catyí ra Jesús.

11 Tan tsitsi tsa tsiñí nyɨvɨ tsa caahán ra Jesús, tan quitsaha̱ tsahá cuenda ra inga cuhva ihya tsi ñi. Tyin tsa cuñí tsaa ra ñuu Jerusalén. Tan nyɨvɨ cuñí maa ñi tyin tsa cua quitsaha cundaca ñaha ra ndacan. 12 Tacan tan catyí ra:

―Tsicoo̱ iin ra cuca tan tsa cuñí cuhun ra iin ñuu cañi. Tyin ndacan cua quihin cuenda ra tyiñu tsa cuvi ra rey, tyin tacan tan cua quitsi nuhu nyico ra ñuu ra. 13 Tsa ndi cumañi ca cuhun ra, cana̱ ra utsi taahan musu ra. Tan tsaha̱ cuenda ra iin xuhun tsi iin iin ra naha. Tan catyí ra tsihin ra naha: “Ja̱ha tyiñu ndo tsihin xuhun ihya nda cuanda quitsi nyico yu”, catyí ra. 14 Maa tyin nyɨvɨ ñuu ra, ndasɨ cuñí ñi nyehé ñi tsi ra tan ña cuñí ñi tsa cundaca ñaha ra tsi ñi. Tan jacuhu̱n ñi tsi ra cuhun cunyicun tsi ra, tyin cahan ra naha tyin ña cuñí ñi tsa cundaca ñaha ra tsi ñi. 15 Maa tyin ra ican cuvi̱ maa ra rey. Tacan tan tsaa̱ nyico ra nda ñuu ra. Tan quɨvɨ tsa tsaa̱ ra, cana̱ ra tsi musu ra, ra tsa nacoo̱ ra xuhun tsihin. Tyin cuñí ra coto ra nácaa xuhun jaha̱ canaa xuhun ra tsa nacoo̱ ra. 16 Tan tsaa̱ iin ra ican. Tan catyí ra: “Yooho taa, jaha̱ canaa yu utsi taahan ca sɨquɨ xuhun tsa nacoo̱ un tsi yu”, catyí ra. 17 Tacan tan catyí ra rey can tsihin ra: “Vaha xaan. Yooho cuví musu vaha. Tyin javaha̱ un ndɨhɨ tyiñu tsa tava̱ yu tsi un. Tan vityin cua cundaca ñaha un utsi taahan ñuu”, catyí ra rey can tsihin ra. 18 Tacan tan tsaa̱ tucu inga ra tsa tsaha̱ ra xuhun. Tan catyí ra: “Ju̱hun xuhun ihya. Jaha̱ canaa yu uhun taahan ca sɨquɨ xuhun tsa nacoo̱ un tsi yu”, catyí ra. 19 Tacan tan catyí ra rey tsihin ra: “Yooho cua cundaca ñaha un uhun taahan ñuu”, catyí ra. 20 Tacan tan tsaa̱ tucu inga ra can. Tan catyí ra: “Ju̱hun xuhun tsa tsaha̱ un tsi yu. Yuhu naquihin vaha yu itsi tsitsi pañitu. 21 Tyin yuuhví xaan yu tsi un, tyin yooho xaan xaan un. Tyin tuhvá un naquihin tsa ñavin tsa tatsi̱ un. Tan naquihín un ndaha tyiñu quita̱ nu jaha̱ tyiñu inga nyɨvɨ”, catyí ra can. 22 Tacan tan ra rey ican catyí ra tsihin ra: “Yooho musu ña vaha cuví un. Vityin juvin ñi tsihin tsa caha̱n un tsi yu, cua cahan yu tsi un. Tatun tsitó un tyin yuhu xaan yu, tan tsitó un tyin naquihín yu tsa ña tatsi̱ yu, tan naquihín yu ndaha tyiñu inga nyɨvɨ, 23 ¿nacuvi tyin ña tsityihi̱ un xuhun yu banco tyin tsaa yu maa tyin tsa nandaa xuhun yu?” catyí ra rey can. 24 Tan catyí ra tsihin ra nyecú ican: “Qu̱inyaa ndo xuhun tsa tsaha̱ yu tsi ra ihya, tan cu̱hva ndo tsi ra tsa jaha̱ canaa utsi taahan ca sɨquɨ tsa tsaha̱ yu tsi ra”, catyí ra. 25 Tacan tan catyí ra naha tsihin ra rey can: “Maa tyin ra ican, tsa iyó utsi taahan tsi ra”, catyí ra naha. 26 Tacan tan ra rey ican catyí ra: “Maa tyin catyí yu tsihin ndo tyin ra tsa vaha ca jaha̱ tyiñu tsihin tsa tsaha̱ yu tsi ra, cuaha ca cua cuhva yu tsi ra. Tan ra tsa tsaha̱ yu luxu ñi, tan ña cuñí ra jahá tyiñu ra tsihin tsi, cua quinyaa yu tandɨhɨ can tsi ra. 27 Tan tandɨhɨ nyɨvɨ xaan iñi tsi yu, ñi tsa ña cuñí tsa cundaca ñaha yu tsi ñi, nda̱ca ndo tsi ñi nyehe, tan cahñi ndo tsi ñi nuu yu ihya”, catyí ra rey can ―catyí ra Jesús.

28 Tsa yaha̱ caha̱n ra Jesús yacan, tan jañihi̱ ra cuahán ra ñuu Jerusalén. 29 Tacan tan tsa cuñí tsaa ra ñuu Betfagé tsihin ñuu Betania, yatyin ñi iin yucu tsa nañí Olivo, [tyin maa ñi maa yutun olivo iyó ican]. Tava̱ tyiñu ra tsi uvi taahan ra tsicá tsihin ra. 30 Tan catyí ra tsihin ra naha:

―Cu̱aahan ndo ñuu tsa canyií yatyin ñi ihya. Ican cua nañihi ndo iin burru luhlu, quɨtɨ tsa ñaha ca quɨhɨ tyayu. Nuuhñí tɨ. Nda̱tsi ndo tsi tɨ. Tan qu̱itsi ndaca ndo tsi tɨ tsi yu. 31 Tatun yóo tsicá tuhun tsi ndo: “¿Nacuenda ndatsí ndo tsi tɨ?” ca̱tyi ndo tsihin ñi: “Ndatsí ndi tsi tɨ tyin tsiñí ñuhu tɨ tsi ra ndacá ñaha.”

32 Tacan tan ra tsicá tsihin ra, cuahán ra naha. Tan nañihi̱ ra naha tsi tɨ tumaa tsa caha̱n maa ra tsihin ra naha. 33 Tan cuhva tsa ndatsí ra naha tsi tɨ, tsaa̱ tsitoho tɨ. Tan nducu̱ tuhun ra can naha ra tsi ra naha tan catyí ra:

―¿Nacuenda ndatsí ndo burru ihya? ―catyí ra naha. 34 Tacan tan nacaha̱n ra can naha ra:

―Ndatsí ndi tsi tɨ tyin tsiñí ñuhu tɨ tsi ra ndacá ñaha ―catyí ra naha.

35 Tacan tan quihi̱n ra naha tsi tɨ. Tan tsindaca̱ ra naha tsi tɨ nu nyií ra Jesús. Tan tyiso̱ ra naha jahma ra naha tsata tɨ. Tacan tan jandaa̱ ra naha tsi ra Jesús tsata tɨ. 36 Tacan tan cuahán ra Jesús. Tan cuaha xaan nyɨvɨ cuahán tsihin ra tsaquín ñi jahma ñi nu ñuhu ityi nu cua yaha ra, yosó ra burru ican. 37 Tsa tsa cua cuyatyin tandɨhɨ nyɨvɨ tan ra Jesús nu iñi nuu yucu Olivo, quitsaha̱ caná tsaa tandɨhɨ ñi tsinú iñi tsi ra tsihin tsa sɨɨ cuñí ñi. Tan jacahnú ñi tsi Nyoo tyin cuaha xaan tsa iyo javaha̱ ra nyehe̱ ñi. 38 Tan catyí ñi:

―¡Na jacahnu yo tsi ra Rey ihya tyin vatsí ra tsihin sɨvɨ Nyoo Jutu yo! ¡Tan na coo tsa taxin andɨvɨ! ¡Tan na jacahnu yo tsi Nyoo! ―catyí ñi.

39 Tacan tan juhva ra fariseo tsa cuahán tsihin ñi, catyí ra naha:

―Maestro, ja̱cutaxin tsi nyɨvɨ ihya ―catyí ra naha.

40 Tan nacaha̱n ra Jesús tan catyí ra:

―Tatun nyɨvɨ ihya tan cutaxin ñi, yuu cua cana tsaa, tan cua jacahnu tsi tsi yu ―catyí ra Jesús.

41 Tacan tan tsa tsaa̱ ra Jesús yatyin ñi yuhu ñuu Jerusalén, nanyehe̱ ra ñuu can tan quitsaha̱ tsacú ra tsa cuiihya cuñí ra. 42 Tan catyí ra:

―Vaha xaan tun tsatyin cuvi coto ndo tan cutuñí iñi ndo nácaa ñihi ndo tsa taxin coo añima ndo vityin ihya. Maa tyin xeehe xaan yɨhɨ́ tsa vaha can, tan ña cuví nañihi ndo can. 43 Coo quɨvɨ cua nyehe ndo tundoho jaha nu xaan iñi tsi ndo cua tyihi cutu nahnu tsi ndo. Tandɨhɨ ityi cua quitsi nahnu. Tan cañi tahan nahnu tsihin ndo. 44 Tan cua caquin nahnu tsi ndo nu ñuhu tan cua cahñi nahnu tsi ndo. Tan ndi intuhun ca yuu tsa yosó toto tan ña cua nacoo ca nahnu. Tacan cua cuvi tyin maa ndo ña cuñí ndo nacoto ndo tyin tsa vatsí Nyoo, vatsí jacacu ra tsi ndo.

45 Tacan tan quɨhvɨ̱ ra Jesús tsitsi cora vehe ñuhu cahnu. Tan quitsaha̱ tavá ra tandɨhɨ nyɨvɨ xicó tan nyɨvɨ jatá tsa yucú nu quehe. 46 Tan catyí ra tsihin nahnu:

―Nu tutu Nyoo catyí tyin vehe Nyoo, nu tsicán tahvi yo tsi ra cuví tsi. Tan nyooho jananduvi̱ ndo itsi vehe ñasuhu ―catyi ra Jesús.

47 Tan tandɨhɨ quɨvɨ tsaahán ra Jesús tsijacuaha̱ ra tsi nyɨvɨ tsitsi vehe ñuhu cahnu can. Maa tyin ra jutu tsa cuví ityi nuu naha ra, tan ra maestro cuenda ley vehe ñuhu naha ra, tan ra cuví mandoñi ñuu Jerusalén can, nducú ra naha cuhva cahñi ra naha tsi ra. 48 Maa tyin ña ñihí maa ra naha nácaa javaha ra naha tyin tandɨhɨ nyɨvɨ tan vaha tyaá soho ñi tsa caahán ra Jesús.