1 Daaní, divi quìvì yucán, nì quee Jesús vehe ma cuàhàn‑yà ndè yuhù mar. 2 Te yucán nì nataca cuàhà gá nèhivì nùù‑yá: ñàyùcàndùá nì quècahnu‑ya ini iin lancha, te yucán nì sàcòo‑ya. Te nèhivì cuáhà mà, yuhù mar nì sàcùndoo‑ne. 3 Dandu nì dàcuàhá‑yánè cuàhà iñàha, nì nacani‑ya xì‑né cuàhà historia nduú nahi ejemplu. Te dohó nì cachi‑yà:

―Cunaha‑nsiá, nìsa ìa iin nècuàchì xìtú, te nì quee‑ne cuàhàn‑nè chihi‑ne. 4 Te nì sate uun‑ne tata mà. Te dava‑ña nì còya nùù ichì. Dandu nì quixi laa nì saxì‑síâ. 5 Te dava stná tata mà nì còya nùù cavà ndé còò cuáhà ñuhù. Te yàchì nì xìtià, vàchi có‑ndòó cucún ñuhù yucán. 6 Doco na ní dùcàn orá, dandu nì xìxàn nì quida cahnì, te nì ìchà, vàchi cónì níhàˊ yohá. 7 Daaní, dava stná tata mà, mahì iñù nì còya; te na ní sahnu iñù mà, dandu nì dàdáhvia viu cuati yucán. 8 Doco dava stná tata mà, nùù ñuhù váha nì còya, te nì cuàha viá, ùhùn dico gà tantu nì cana, te ò dava ga‑ñà, ùnì dico ga tantu, te ò dava gà, òcò ùxìn gà tantu nì cuàha. 9 Ni cúníní vàha nsidaa‑nsiá ñà‑ndùá cachíˋ ―nì cachi Jesús.

10 Daaní, nì catnàtuu nècuàchì dacuahá‑yá nùù‑yá, te nì cachi‑nè:

―¿Índù chuun puru ejemplu nacání‑nî xì nèhivì?

11 Dandu nì cachi‑yà xì‑né:

―Mii‑nsiá, sànì nìhìtáhvì‑nsiá cundaà inì‑nsia nansa cuní cachi palabra sàhà ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi, mate antes nìsa ìa dèhé palabra mà. Doco nèhivì dava ga, cónì níhìtáhvì‑né mànìhì ini‑nè. 12 Vàchi nècuàchì sàñùhú (ñà‑vàha) inì‑xi, chicá más icúmí‑nê nìhìtáhvì‑né sàhà‑ñá cucumi‑né más gà. Doco nèhivì có‑ñùhú ndisa (ñà‑vàha) inì‑xi, dècuènde iyuhu (ñà‑vàha) sàñùhú ini‑nè, icúmíâ cuxio dahuan. 13 Ñàyùcàndùá, puru ejemplu cáhìn xì nèhivì yohó, vàchi mate indéhe cuáhà‑né, doco quidámáxìní‑nè; te mate iníní cuáhà stná‑nè, doco có‑sânìhì ini‑nè na ian doho‑né. 14 Ducán quidá‑né, te ducán sànì cuu ndisa stná ñà‑ndùá nì cachitnùhu Isaías sànaha (na ní tiaa‑ne palabra yohó nì cachi Dios):

16 ’Doco mii‑nsiá, ndiaha gá iá xì‑nsiá vichi, vàchi cundáà inì‑nsia sàhà ñà‑ndùá indéhe‑nsiá; sánìhì inì‑nsia sàhà ñà‑ndùá iníní‑nsiá. 17 Vàchi cunaha‑nsiá, cuàhà gá nècuàchì profeta sànaha, xì cuàhà gá más nèhivì xí Dios, nsidaa‑né nìsa cuni sàstnùhù‑né cundehè‑né ñà‑ndiaha íì sànì xininùù‑nsiá vichi, doco cónì níhìtáhvì‑né ducán. Yáha ga nìsa cuni‑nè cunini‑ne palabra ndiaha sànì inini‑nsia vichi, doco cónì níhìtáhvì‑né ducán.

18 ’Vichi cunini vàha‑nsia, vàchi cuàhìn quide explicar nansa cuní cachi ejemplu sàhà nècuàchì xìtù‑mà. 19 Cunaha‑nsiá, nú sànì xìtià ley xi ñuhìví ìì xí Dios, te iníní iin nèhivì, doco có‑cùndáà vàha ini‑nè sàhà‑ñá, dandu vàxi ñà‑malu, te dacúxíó‑si palabra xi Dios iá ini anima nècuàchìmà. Ñàyùcàndùá nacua nì cuu xi tata nì còyo yuhù íchî, ducán‑ní cuú xi stná nècuàchìmà. 20 Daaní, nahi tata nì còyo nùù cavà nduú nèhivì iníní xí palabra ìì, te vichi vichi cudíì gá ini‑nè sàhà‑ñá. 21 Doco na ian cuú xi viu còò yohò‑xí, ducán cuú stná xì‑né; iyuhu gá quidándéé ini‑nè. Vàchi nú sànì yàha‑ne iin tnùndoho, ò nú sànì quida quini nèhivì xì‑né, dandu luegu naxícócuîìn ini‑nè, te nacóó‑né palabra mà. 22 Daaní, nahi tata nì còyo mahì iñù nduú nèhivì iníní xí palabra xi Dios, doco cuàhà gá nacání ini‑nè sàhà vida xi‑ne ñuhìví yohó; cuàhà gá xího‑né coo cuica‑né; ñàyùcàndùá, dandahvíàmàné, te sadíàmà nùù palabra xi‑ya ini‑nè, mà cùì níhìndèè palabra mà chindeá‑nè. 23 Daaní, nahi tata nì còyo nùù ñuhù vàha nduú nèhivì iníní xí palabra xi‑ya, te cundáà ini‑nè, te quidá ndisa‑neà cumplir; quidá‑né na iin viu nì cana viì, a sea cunduu‑ne nahi viu nì cana ùhùn dico tantu, te ò viu nì cana ùnì dico tantu, te ò ñá‑nì cana òcò ùxìn tantu.

24 Daaní, nì nacani Jesús xì‑né inga ejemplu, te dohó nì cachi‑yà:

―Ley xi ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi, ducán iáˋ nacua nì cuu na ní chihi iin tiàa ñà‑ndùú tata vàha trigu itu‑nè. 25 Doco iá iin tè‑xìní ùhì xì‑né, te na quídì‑nè, mii‑né xì nsidaa compañeru‑nè, dandu nì sàà tèmà nì chihi stná‑te tata yùcù chicuéhè mahì itu‑nèmà, te cuàhàn‑te. 26 Daaní, nì xìtià viu cuati ma, nì sahnua, te nì cana sìcàyòcó‑ñà. Dandu nì natùi stná ñà‑ndùú yùcù chicuéhè mà. 27 Te na ní caxini peón nansa iá, nì sàhàn‑te nì cachitnùhu‑tè xì lamú xi‑tè, cachí‑te: “Señor, amádi tata vàha nduá nì chihi‑ní itù‑nímà. Te ¿índù chuun nì xìtià guá yùcù chicuéhè?” 28 Dandu nì cachi lamú mà xì‑té: “Divi tè‑xìní ùhì‑xìˊ nì quida xán”. Dandu nì cachi peón mà xì‑né: “¿A cuní‑nî cùhùn‑nsì tnuhu‑nsi yùcù mà?” 29-30 “Còó”, cachí‑nè, “Còtó tnuhu stná‑nsià viu. Chicá vàha ducání ni coá dècuèndè nú sànì sahnu ndúìà, te sà‑ìá ndanchito cosecha. Dandu quìvì mà cuàhìn cachì xì‑nsiá ñà‑dihna yùcù chicuéhè datacá‑nsià, cunuhnià manojo, te coca. Daaní después, (tàhndè viì) trigu, te nàcòovàha nùnìá”.

31 Daaní, nì nacani tu‑ya xì‑né inga ejemplu, te dohó nì cachi‑yà:

―Ley xi ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi, ducán iáˋ nacua nì quida iin tiàa na ní chihi‑ne iin tata yutnù mostaza itu‑nè. 32 Tata mà nduú tata chicá cuati iá ñuhìví, doco nú sànì sahnua, yutnù nàhnú nduú‑nu, dècuèndè laa ndavá ansivi vàxi stná quidávàha tacà‑xi mahì‑nú.

33 ’Ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi, ducán nduá nahi tàtnà nsidátáchí xí yusàn pan, vàchi divia nì quihin iin nècuàchì ñahà nì dàquée‑ne mahì ùnì maquila yusàn harina, te nì ndutachi nsihá ―nì cachi Jesús.

34 Nsidaa palabra jaàn nì nacani‑ya xì nèhivì cuáhà yucán, vàchi cuisì‑ní ejemplu nì nacani‑ya xì‑né. 35 Ñàyùcàndùá, ducán nì cuu ndisa palabra nì cachitnùhu iin profeta sànaha na ní càhàn‑nè nì quida Dios, te dohó nì cachi‑nè:

36 Daaní, nì ndaquìndèè Jesús xì nèhivì cuáhà yucán, te nì nansìhvi‑ya vehe. Te nì catnàtuu nèhivì dacuahá‑yá, cachí‑nè xì‑yá:

―Cachì‑ní xì‑nsí nansa cuní cachi ejemplu sàhà yùcù chicuéhè iá itu mà.

37 Dandu nì cachi‑yà xì‑né:

―Nècuàchì nì chihi xi tata vàha ma nduú yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví. 38 Te itu mà nduú ñuhìví yohó. Te tata vàha ma nduú nèhivì cusáhnû Dios nùù‑xí, doco tata chicuéhè mà nduú nèhivì xí ñà‑malu. 39 Te tiàa nì chihi tata chicuéhè mà, divi nduú ñà‑malu xiní ùhì xìˊ. Daaní, quìvì nì ndanchito cosecha mà, divi quìvì xìnu tiempu yohó nduá. Te peón nì ndanihi xi cosecha mà, divi nduú ángel xi Dios. 40 Te nacua nì cuu xi yùcù chicuéhè mà, nì sàcùnuhnià, te nì xìxàn, ducán icúmí cuu stná (xì nèhivì malu) na xínu tiempu yohó. 41 Vàchi yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví, icúmî techuín ángel xi cùhùn‑nè tavà‑né nsidaa ana dàtúcù xì ñanìtnaha‑xi, xì nsidaa gá stná ana quìdà‑xì ñà‑có‑ndiàá, te mà cúndóó gá‑nè ñuhìví xi, 42 vàchi icúmí‑nê ndiachi‑né ini xìtnù ndé xíxìn ñuhu, te yucán icúmí‑nê cuacu fuerte‑nè, te càna nùhu‑ne. 43 Dandu icúmí sàà meru tiempu xi nèhivì ndàcuisì inì‑xi; ndiaha gá icúmí coo xi‑né, na ian ndiaha gá orá, ducán ndiaha coo xi‑né quìvì sàà Yua‑nda Dios cusahnú‑yá ñuhìví yohó. Ni cúníní vàha nsidaa‑nsiá ñà‑ndùá cachíˋ xì‑nsiá yohó.

44 ’Ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi, ducán iáˋ nahi dìhùn cuáhà índùxin dèhé nùù iin ñuhù, te nì ndacùhun iin tiàa‑ña. Ñàyùcàndùá nì nachidèhé‑nèà, cudíì gá ini‑nè. Dandu mànuhù‑né nì dicò nsìhí‑né ñà‑ìcúmí‑nê, te nì sàhàn‑nè nì xiin‑ne ñuhù mà.

45 ’Inga ejemplu. Ducán iá ñuhìví ìì xí‑yá nacua nì quida iin nècuàchì dìcó te nacuíín, nducú‑né sì‑diqui perla chicá vico cuiin‑ne. 46 Por fin nì tùi iin sì‑diqui chicá nsiaha. Ñàyùcàndùá nì sàhàn‑nè nì dicò nsìhí‑né ñà‑ìcúmí‑nê, te nì xiin‑ne sì‑diqui nsiaha ma.

47 ’Inga ejemplu. Ducán iá ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi na iin ñunù chìcáá‑nè mahì mar, te quíhvi nsidanuu clase siaca inià. 48 Dandu nú sànì chituá, tavá‑néà yuhù mar, te nácùndoo‑ne nacàxin‑ne siaca ma. Siaca viì, nácòovàha‑sì ìcà sìcàté, te siaca chicuéhè, xítià‑si. 49 Te divi ducán icúmí coo stná quìvì xìnu tiempu yohó. Icúmí caquesaa ángel xi Dios, te nacàxin‑ne nèhivì, cuaán cuita nèhivì malu, te cuaán cuita nèhivì vàha. 50 Dandu icúmí nèhivì malu mà ndiachi‑né ini xìtnù ndé xîxìn ñuhu, te yucán icúmí‑nê cuacu fuerte‑ne, te càna nùhu‑ne.

51 Dandu nì ndàcàtnùhù Jesús nùù nèhivì yucán:

―¿A sánì cundaà ini‑nsià sàhà nsidaájàn?

―Jaan, Stoho‑nsì Señor ―nì cachi‑nè.

52 Dandu nì cachi‑yà:

―Iin nècuàchì cuàhàn chinaha xì ley ìì, nú sànì dàcuàhá vàha‑ne sàhà ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi, dandu (cuaha‑ni iá, vàchi ináhá‑nê ley sànaha, te ináhá stnâ‑nè ley saa), te ducán queé stnámà na iin tiàa ndoó vàha cuàhà traste xi, vàtùni tavà‑né iin ñà‑saa, te tavà stná‑nè iin ñà‑sànaha.

53 Nì nsihi nì nacani Jesús ejemplu jaàn, dandu nì quihin‑ya ichì mànuhù‑yá. 54 Te na sánì nasaa‑yà ñuu‑yà, dandu cuàhàn‑yà veheñùhu, te nì quesaha‑yá dacuahá‑yá nèhivì yucán. Ñàyùcàndùá, nì ndulocó nècuàchìmà, cachí‑nè:

―¿Índù nì xini‑ndà nì cunchichí guâ nècuàchì yohó, te quidá stná‑nè milagru? 55 ¿Amádi déhe nècuàchì tùha yàcún yutnù nduú‑né, te dihi‑né nduú María, te ñani‑nè nduú Jacobo, xì José, xì Simón, xì Judas? 56 Te cùha‑ne, yohó xíndoo stná‑nè ndé ndoo‑nda. Pues nú ducán, dandu ¿índù nì nìhìtáhvì guá‑nè quidá‑né ducán?

Ñà‑jaàn nduá nì cacachi nèhivì, 57 vàchi nì cuduchi ini‑nè sàhà‑yá. Dandu nì cachi‑yà xì‑né:

―Iin ana cáhàn cuenta xi Dios, nú inga ñuu ni cáhàn‑nè, dandu siempre quidáñúhú nèhivì‑né yucán; doco nú ñuu mii‑né, ò vehe‑ne, còó, có‑quìdáñúhú nècuàchìmà‑né ―nì cachi‑yà.

58 Ñàyùcàndùá, mànìcùí quida‑ya milagru fuerte ñuu‑yàmà, vàchi có‑xìníndísâ‑néyà.