1 Bere Jesus i kardu pulangay nukunu pumpankakathneme ngipilinh ngala da ngamimarda-nu kathu da nan-nu Kelili nanhthi tharntu-re. 2 I bere kardu wurnangat nimin-ya parraniriwaktha purni i kardu-ka purnirigattha purni da pangu-re ngarra nhini da-nu. Kardu-ka pubemangkardudha wardarra purni da mange ngala ngala ngarra merradha wurrini kardu ngarra matharr-wunngini menpathadha wurrini-yu.

3 Bere nukunu Jesus pangarntuy thangunu-ka pirrimkamardawithneme pangu warda wangu ngarra da palyirr-nu wunku pulangay nukunu ngarra purnengkayiththaneme purne-yu. I pangu da wangu parnamkawupneme. 4 Da nhini-re-ka da nan-ya Passover da manta warda kathu pirridha da ngarra ngala nhini-nu-yu kardu Jews-nu-yu.

5 Bere Jesus-ka memmirl i kardu wurnangat bampunkardu purnililidha warda kathu. I mamna ngarra Philip, “Ya. Ngarra wangu mi panirrukutkutnuneme-yu kardu kumpan kanhi-nu kathu-yu?” 6 Murrinh nhini-ya mamna Jesus-yu ngarra Philip-nu murrinh ngathayida banthap-ya. Mu Jesus-ka the wardarra mebaththa dini mi ngarra mange pamanu-yu. 7 Bere nukunu Philip kathu-ka mamna, “Ku-ka mani-ka terert-nu-wa mi peyim pamanemenu kardu wurnangat kanhi-nu-yu. I bere mi-ka purrkpurrk pana da matha pumerartalnu puru.” 8 Mu kardu pulangay nukunu Jesus numi Andrew-ya, kardu ngathan nukunu Simon Peter-ya mamna ngarra Jesus, 9 “Ya, kardu kigay wakal kanhi kanam wunku mi lawam 5 i ku ngurlmirl perrkenku. Mu mi i ku pana-ka mere ngarra kama-ya kardu wurnangat kanhi-nu-yu.”

10 Mu bere Jesus kathu-ka murrinh mampirruneme ngarra pulangay nukunu, “Kardu terert warda ngatha numarra parniwupnu.” Bere kardu-ka parnawup warda ngarra parnu-yu. Kardu nhini-ka kardu mere thapath, mu kardu wurnangat nimin-ya pirrinidha pangu-yu kardu nugarn, palngun i mamay. Kardu nugarn da matha nginipunh 5,000 mani-wa pirrinidha pangu-yu.

11 Bere mi lawam 5 nhini Jesus-ka mangankut. I ngarra Yile nukunu warda mamna, “Mi kanhi ngarra thamngarramut-ka mi-ka patha-wa.” I bere mi nhini-ka dampirrumutneme ngarra pulangay nukunu. I nhini peneme-ka ngarra kardu warda parranirrumutmutthaneme purne. I ngana deyida ku ngurlmirl perrkenku nhini-ka mange nginipunh nhini deyida mani mam. I bere kardu wurnangat warda ngatha mi i ku warda pardimurrktha ngarra nukunu thangunu kathu Jesus-yu. Nukunu-ka mi lawam i ku ngurlmirl mewathadha pirri-ka mi i ku terert warda ngatha nhini-yu i kardu-ka mi i ku pullamath-yu marda warda pirrinidha mi nhini thangunu-yu.

12 Bere nhini thangunu-ka Jesus kathu-ka mampirruneme ngarra pulangay nukunu, “Nga. Nadhakthuknu-warda-neme mi ngarra kardu thangunu parraniritmuttha pirrini-yu. Mi pana-ka mere ngarra purdupi-nukun-neme.” 13 I bere peneme nhini-ka mi lapun warda parranedhakthukthaneme parde i nanhthi-ka 12 thelerrtherr-wa pumedhalertertthaneme parde-yu mi ngarra kardu thangunu-yu.

14 Bere da mange ngala nhini thangunu kardu pubangammangkardu-ka murrinh warda pumenanudha purni, “Ya. Kardu nugarn kanhi-ka kardu ngarra Yile neki thangunu kathu wurdannhethuk ku prophet thathpirr-ya kardu pana ngarra thimnamardamarda da ngarra kanhi panheruyngimenu.” 15 Mu Jesus-ka the wardarra kanthidha wurrini kardu pumeberttha-wa ku pule ngala-nu pubuypaktha, mu nhini nukunu-ka nungardurr da ngarra palyirr-nu kardu mange nukunu nadha dini pangu warda wangu.

16 Bere da kungini mana-ka kardu pulangay nukunu Jesus-ka puddamkathutneme da ngarra ngipilinh-ngala nu. 17 I parnamkamardapneme ngarra tharntu i punnungamkardurrneme da nan-nu warda wangu Capernaum.

Bere da ngarra thipinhi nhini warda-ka kardu-ka ngarra ngipilinh marda nganangurr purnedhaneme, mu Jesus-ka mere da ngatha derruruydhaneme nhini-yu. 18 Bere wirrirr ngala warda wurrinirrirrdha i ngurntinh ngala wanku. 19 Bere ngarra puyenangurrukadha-da-ngatha-neme parde-ka Jesus warda pubamkangkarduneme wurrinililidha kathu ngarra kura ngipilinh kangkarl. I kardu-ka perremkamanhamneme ngala da matha. 20 Mu nukunu kathu-ka wurrinidha i mampirruneme, “Nga. Mere nengimanhamneme, kardu ngay weyida kanhi-yu.” 21 I bere le warda pardedhaneme i kanammardap warda Jesus-yu ngarra tharntu i da-ka nhini da matha parramkaruyneme-yu da ngamimarda nhini da-nu pumengkadhaneme purne-yu.

22 Bere kardu wurnangat nhini ngarra Jesus mi i ku dampirramut da parnawit da ngarra ngamimarda pangu da ngatha.

Bere da thipinhire pankapurl nhini-ka nanhthi warda pumpanpinhay tharntu-yu ngarra pirridha-yu pangu wardarra wunku peneme nhini da matha kardu pulangay nukunu Jesus-ya. 23 Mu tharntu ngamere-ka parranirutuydha deyida pirrini da nhini-re-yu da pangu thangunu kathu nan-ya Tiberias da manta nhini ngarra Jesus dampirramut mi dhepdhep kardu ngarra wurnangat i ngarra Yile nukunu darntiparl mi nhini-nu-yu. 24 I ngarra Jesus-te mere pubedurttha, kardu-ka parnammardap warda tharntu ngamere nhini-yu i punnidha pangu warda wangu da Capernaum-nu. I pangu da Jesus-nu piranawinhadhaththa purni-yu.

25 Bere kardu-ka Jesus-nu piranawinhadhaththa purni i ngarra pubangarnurt da mana da ngamimarda nhini kathu-yu. I murrinh warda pumamna, “Ya, Pule. Minthire thangarntuy kanhi-yu?”

26 I Jesus kathu-ka mampirra, “Ya, murrinh thathpirr kanhi manarranu-yu. Nanki-ka mere nirangawinhadhaththa da mange ngala thangunu menarradha ngurrini nubengimangkardudha nardi-yu, wurda. Mu nanki nirangawinhadhaththa nardi i marda numanganngert numpan nhini ngay-ka mi da matha ngamnarramut weyida i bangamnanyerderr-yu. 27 Mu nga. Mi mere ngatha mi dhepdhep da matha marda numart nuru, nhini-ka mere pirdith mi kangunu wiye warda pirrim. Mu ngay da matha marda numangertnu nuru kardu ngarra da kangkarl thangunu kathu ngurdamnarrathut-yu. I ngay-ka kardu thathpirr mananthibirnunu i nhini-ka da bere matha wangu birnu narningkadhuknu, da-ka nhini weyida Yile ngay wurdanngithuk kanhi-yu.”

28 Mu kardu kathu-ka pumamna, “Mu nga. Ngarra-re-wa mange nguyemanu nguru-yu i nhini Yile neki-ka le warda paningarranu nhini-yu?”

29 I Jesus kathu-ka mampirra, “Murrinh nubingayepupnu nuru i murrinh numangabathnu nuru kardu ngay-ya ngarra Yile neki kathu wurdanngithuk da kanhi, i nhini-wa nukunu-yu da le thathpirr paninarranu-yu.”

30 Bere kardu kathu-ka pumamna, “Nga. Thangku da mange ngala nangarranu thurru-yu i nhini nganki-ka murrinh warda ngumampabathnu nguru? Mampa, ngarra-wa mange thamanu thurru-yu? 31 Nga, nginipunh Moses mani da murntak warra nganaka. Nukunu-ka mi terert dampirramut ngarra ngalantharr nganki ngarra da darrinpirr pularn mi nan-ya mi mena. I murrinh nhini-ka yibimngurrkurrk ngarra murrinh Yile neki nukunu. I kanhi-wa murrinh-yu, ‘Nukunu-ka mi dhepdhep danirramutmuttha wurrini mi ngarra kangkarl thangunu kathu-yu.’ ”

32 Mu bere Jesus kathu-ka mampirra, “Murrinh thathpirr-ka kanhi-wa manarranu-yu. Nukunu Moses-ka mere derramuttha mi bread thathpirr-yu ngarra da Heaven thangunu kathu-yu. Mu Yile ngay da matha marra kanhi warda mi thathpirr panarramut warda mi bread ngarra da Heaven thangunu kathu-yu. 33 I mi bread nhini-ka mi-ka ngay da matha nhini-yu ngarra da Heaven thangunu kathu ngurdanthut i kardu thathpirr warda mananthibirnunu, i nhini kardu-ka bere matha wangu birnu narninu.”

34 Bere kardu kathu-ka pumamna, “Pule, mi bread nhini-ka bere matha wangu thangarramutmutnu thurru.”

35 Mu Jesus kathu-ka mampirra, “Ngay da matha ngarrim kanhi mi bread thathpirr-yu. I ngarra ngay dere matha kardu-ka bere matha wangu birnu narninu. Nga. Kardu nangkal ngatha ngarra ngay purrunganu kathu i murrinh mangabathnu purru nhini nukunu-ka mere deyida medeyi paninu i mere ngarra keralal nukun kura-yu, mu kardu-ka bamardannu thathpirr purru nhini-yu. 36 Mu, ngay-ka murrinh mamnarra nanki-yu kardu-ka nubamngingkardu, mu nanki-ka mere da ngatha murrinh numengabaththa, wurda.

37 “Kardu pana ngarra Yile ngay kathu pangamutmutnu-ka kardu nhini-ka purunganu kathu i ngay-ka mere nukun nangkal ngurdungkarel kardu nhini ngatha-yu. 38 Ngay-ka ngurdanthut da kangkarl thangunu kathu i mere ngama ngurru da mange ngarra ngay ngatha-yu, wurda da matha. Mu ngay-ka ngamam ngurran da mange ngarra nukunu da matha ngarra ngay wurdanngithuk-yu.

39 “Nukunu nhini ngarra ngay wurdanngithuk-ka kardu marda mangangert dim kardu ngirranpenu ngurru kardu ngarra damngamutmut-yu, nhini kardu-ka kardu numi ngatha yida mere kaningipart nukun. I nukunu-ka marda mangangert dim kardu ngurdunkarlbirl-deyida-nu da nakurlnu-ya ngarra da putek ngala kanhi marikerdeknu. 40 Bere, da mange ngarra Yile ngay marda manganart dim-ka kanhi-wa, kardu pana ngarra pubangingkardunu ngay wakal nukunu-ya i murrinh pumangabathnu ngay-ka kardu nhini-ka bere matha wangu birnu parninu-ya. I ngay-ka kardu ngurdunkabirl-deyida-nu da nakurlnu-ya ngarra da putek ngala kanhi marikerdeknu.”

41 Bere nhini thangunu kardu-ka puddiningkakduktha purni murrinh nhini thangunu ngarra Jesus mampirra-ya, “Kardu ngay da matha mi bread thathpirr-yu ngarra da Heaven thangunu kathu-yu.” 42 I murrinh pumenanudha pardi, “Ya. Kardu pana karrim-ka Jesus nawa wakal nukunu Joseph-ya? Nekingime-ka the thanthinngime yile nukunu i kale nukunu-yu, nhini-ka ngarra-re warda murrinh kama-yu ‘Ngay-ka da Heaven thangunu kathu ngurdanthut.’ Mu thangku-wa-nu murrinh nhini mam wurran-yu?”

43 Mu Jesus kathu-ka mampirra, “Awu murrinh mere nhini nuyema nira mange ngarra nanki ngatha-yu, pirda. 44 Yile ngay-ka wurdanngithuk ngay-yu, i nukunu da matha kardu wurdanpunthukthuk wurran ngarra ngay-nu-yu, i nhini ngay-ka kardu warda ngurdunkarlbirl-deyida-nu da nakurlnu-ya ngarra da putek ngala kanhi marikerdeknu. Mu kardu mere nangkal kurrunga ngarra ngay mange nukunu ngatha, wurda. 45 Nga. Da murntak warra ku prophet parrarntilil murrinh kanhi. I kanhi-wa murrinh-yu, ‘Yile neki-ka purdunthethithnu kardu wurnangat warda ngatha.’ Nhini-wa murrinh parrarntilil-yu. I nga, kardu nangkal ngatha Yile ngay binayepupnu purru i murrinh manabathnu ngarra nukunu thangunu kathu-ka kardu nhini-ka purrunganu warda ngarra ngay.

46 “Mu bere nga, mere nangkal ngadha bengkardudha Yile ngay-yu, mu ngay da matha bamkardu nukunu-yu. Ngay-ka ngarra nukunu thangunu kathu ngurrinidha-yu. 47 Nga, murrinh thathpirr-ka kanhi-wa manarranu-yu. Kardu nangkal ngatha murrinh mangabathnu purru ngarra ngay, nhini nukunu-ka kardu bere matha wangu panibirnunu. 48 Ngay da matha ngarrim kanhi mi bread thathpirr-yu. I ngarra ngay dere matha kardu-ka bere matha wangu birnu parninu. Ngay da matha mi bread thathpirr-yu.

49 “Kardu ngalantharr murntak nanki-ka mi pardimurrktha mi nan-ya mena ngarra da darrinpirr pularn, nawa? Mu kardu-ka mere birnu parningkadhuktha da bere matha wangu mi mena nhini thangunu pardimurrktha-yu, wurda. Kardu-ka da murntak warda-wa purniwuwuptha, nawa? 50 Mu mi bread thathpirr ngarra da Heaven thangunu kathu-ka mere mi nginipunh mena nhini mani, wurda. I kardu nangkal ngatha mi bread thathpirr pulathnu-ka kardu-ka mere kupup nukun nhini-yu. 51 I ngay-wa thathpirr ngarrim kanhi mi bread nhini-yu, i ngarra ngay dere matha kardu-ka bere matha wangu birnu parninu. Ngay-ka ngarra da Heaven thangunu kathu i kardu nangkal ngatha mi kanhi pulathnu-ka kardu nhini-ka bere matha wangu birnu parninu. Mi nhini-ka nginipunh ngay-wa. I ngay-ka ngenarramutnu nginipunh ngay-yu kardu wurnangat-nu-yu i nhini kardu-ka bere matha wangu narninu ngarra ngay,” Jesus kathu-yu mampirra.

52 I bere kardu-ka thu kuy warda pardinadha i parraningkabirrdha pardi murrinh nhini ngarra Jesus-te mampirra-yu. I murrinh mampunmardaraki i murrinh pumenanudha pardi, “Ya. Kardu pana karrim-ka mere ngarra kanhemut-nukun-ngime nginipunh ngarra nukunu pulathnungime-yu, wurda da matha.”

53 Mu Jesus kathu-ka mampirra, “Murrinh thathpirr-ka kanhi-wa manarranu-yu. Nanki mere ngatha nullath nginipunh ngarra ngay kardu ngarra da kangkarl kathu i mere ngatha nubagurduk kumulung ngarra ngay-ka, nhini nanki-ka mere ngarra birnu thathpirr narni nhini-yu. 54 Kardu nangkal ngatha kulathnu nginipunh ngarra ngay i kumulung ngarra ngay bagurduknu, nhini kardu nhini-ka kardu bere matha wangu birnu paninu. I ngay-ka ngurdungkabirl-deyida-nu kardu nhini-yu da nakurlnu-yu ngarra da putek ngala kanhi marikerdeknu. 55 Nginipunh ngarra ngay-ka mi bread thathpirr-wa i kumulung ngarra ngay-ka kura thathpirr-wa nhini-yu. 56 Kardu nangkal ngatha nginipunh ngarra ngay pulathnu i kumulung ngarra ngay bagurduknu, nukunu nhini-ka ngarra ngay paninu i ngepan ngay-ka nganinginirdinu nhini-yu, i nhini kardu-ka numi da matha ngurruninthanu.

57 “Nga. Yile ngay da matha kardu thathpirr mampunthibirnu wurran, i nukunu da matha wurdanngithuk ngay-yu. I ngay-ka birnu nganam ngarra nukunu thangunu kathu-yu. I mangini nhini mani kardu nangkal ngatha pulathnu nginipunh ngarra ngay, nhini kardu-ka da bere matha wangu birnu paninu ngarra ngay thangunu kathu-yu. 58 Ngay da matha kanhi-yu mi bread thathpirr ngarra da Heaven thangunu kathu-yu ngurdanthut, i mi-ka mi mere mangini pana mani mi mena-ya ngarra kardu ngalantharr murntak nanki pardimurrktha-yu, wurda. Kardu nhini-ka pirriniwuwuptha wardarra nhini-yu. Mu kardu nangkal ngatha mi kanhi ngarra nginipunh ngay pulathnu nhini kardu-ka bere matha wangu birnu paninu.”

59 Murrinh nhini-wa Jesus wurdininthethiththa kardi-yu da ngarra church ngarra kardu Jews pigunu da ngarra nan-ya Capernaum.

60 Bere kardu terert ngarra Kangkarlmawu parraniriwaktha purni-ka murrinh nhini pubimnayepup i murrinh warda pumenanudha pardi mange pigunu ngatha-yu, “Ya, murrinh pana-ka tetemandhay-wa. Murrinh-ka mere ngarra pumanabathngime purru, wurda da matha.”

61 Mu Jesus-ka the menmaththa wurrini murrinh nhini ngarra kardu pumenanudha pardi i murrinh warda mampirra, “Ya. Ngay-ka narningipartnu warda? Da-ka tetemandhay-wa nubangamngimardurt nanki-yu? 62 Mu nanki ngatha nubangingkardunu ngimardawith marra kanhi ngarrim-ka da pangu thangunu kathu ngarra ngay ngurdanthut-ya, nhini nanki-ka ngarra mana warda numanganu nhini-yu? Murrinh warda numangabath nhini-yu ngarra da kangkarl thathpirr kathu ngurdanthut-yu?

63 “I nga. Kardu-ka mere ngarra birnu purrunu mange nukunu ngatha-yu, wurda. Mu ngarra Ngepan Yile ngay da matha-re kardu-ka birnu wurran-yu. I nanki-ka birnu thathpirr narninu murrinh thathpi ngarra ngay thangunu-yu i Ngepan ngarra Yile ngay nukunu deyida wanku paninanmardardinu-yu. 64 Mu nanki kardu ngamere-ka mere murrinh ngay thathpirr numangabath nuru nhini-yu,” Jesus kathu-yu mampirra.

Bere Kangkarlmawu-ka the menmaththa wurrini da ngarra marra-re kathu kardu nhini-yu ngarra mere murrinh pumenabaththa. I ngana deyida the mebaththa wurrini kardu nugarn numi pana-ya ngarra panipartnu-yu, i ngarra kardu wiyenpun-nu warda parramutnu. 65 I bere nukunu kathu-ka mampirra, “Nga. Da-ka nhini weyida ngay mamnarra-ya kardu mere nangkal nukun kununga kathu mange nukunu ngatha-yu. Mu Yile ngay da matha kardu wurdanpunthukthuk wurran ngarra ngay-nu.”

66 Bere murrinh nhini thangunu-ka kardu terert ngarra Jesus parraniriwaktha purni-ka parnampart warda nukunu-yu i mere deyida perrariwak-dere-dha.

67 Bere Jesus kathu-ka murrinh mampirruneme ngarra pulangay nukunu kardu peneme 12 nhini-ya, “Nganaka, nankuneme-ka narnengipart-deyida-nemenu?” 68 Mu nukunu Simon Peter kathu-ka mamna, “Awu pule, mu kardu-ka nangkal warda ngariwaknemenu ngarne kardu numi-yu? Nhinhi da matha murrinh pana thanthin thurran ngarra thangarrumutnemenu i nhini ngankuneme-ka kardu bere matha wangu birnu ngarnenemenu. 69 Ngankuneme-ka murrinh ngumampabathneme ngarra nhinhi i the warda ngumamnhibathneme nhinhi-ka ngarra Yile neki thangunu kathu i nhinhi-ka kardu pathanhi thathpirr-wa.”

70 Bere Jesus kathu-ka mampirruneme, “Nga. Ngay-ka mamnankungkarartneme nankuneme-yu kardu 12 pana-yu, nawa? Mu kardu numi-ka paningipart i palerrnu warda ngarra ku karrath.”

71 Nukunu Jesus murrinh nhini mamna kardu nan-nu-wa Judas, wakal nukunu-ya Simon Iscariot. Nukunu Judas kardu numi-yu kardu ngarra pulangay nukunu Jesus-ya, mu nukunu-ka da nakurl-te-wa kanampart Jesus-yu i ngarra kardu wiyenpun warda dampirramut nukunu-yu.