A Waambaar
Zin Pol Xa Waan
Sin Amun Rom
A Dor Vaamaravazang Pana A Waambaar Angkari
Araan Pol xa iziar Korin o Senkriaa, naan ka varaar a waambaar angkari xa waan sin aubina di inaxam paazaai in Rom. Ka lis a waambaar zin aza ravin aizina xanaan Fibi ma naan ka ra zuruk kun Rom (16:1-2).
Rom adi bina laba mase, ina a xalxaal laba aizina Siza, a waamua laba laaxur wana amun pira vaakdul ina Rom ka rasin a lus laaxur wana naandi.
Araan Pol xa ra varaar a waambaar angkari, naan kawit nanga na ra waan Rom ma xawit nanga nat firaai naandi. Malasing ma lamaskana a waambaar angkari naan ka saxot kana viraai naandi wana amun saan ka varas. Pol xa vazei zaait naandi adu naan ka saxot kana waan sin naandi.
A maariaas iwana fararang ka malasing AD 57.
A baar Rom ka malasing kari:
(1) 1:1-7 A dor vaamaravazang
(2) 1:8-15 Pol xa saxot kana waan Rom
(3) 1:16-17 Avuvuna xunaze Pol xa farar
(4) 1:18-3:20 Aubina vaakdul di gigiu amun matmalabuk taksaat
(5) 3:21-5:21 Nakmai xana zaxot faulin dia wanaze dia di inaxam paazaai wana Kaarisito
(6) 6:1-8:39 Lamaskana Kaarisito dia di iziar wana roroiang faaxur
(7) 9:1-11:36 Nakmai xawit na naxambain Israael
(8) 12:1-15:13 Amun matmalabuk daxa dia dina valos
(9) 15:14-16:27 A vaanongang iwana dorang
1
A Dor Vaamaravazang
Nia xari Pol, a iaana kilaaiang sin Iesu Kaarisito. Nakmai xa ra viring luk nia ma ga balas a aaposal. Ka ra vaziaar warok nia malasing ma gai fazei wana a Dorang Daxa. A Dorang Daxa angkanaan, Nakmai xa ra xalxal wana mumua nanga, wana dorang sin amun profet lamaskana a Baar Xoxok. A Dorang Daxa xa vazei dia wana Naatna ina xa ra balas a xastunaan ma a natnaat sin a Xalxaal Dewit. Ma Nakmai xa lis aiza vaaxur zina malasing kari, Naatna xa Dikdik, panaze naan ka ramaraat puli ziaana maatang. A zaan angkanaan ka balas lamaskana a Laklagaai a Raabu ina xai lis aiziarang ka xoxok. Ma naan Iesu Kaarisito a Piran sin dia. Lamaskana Kaarisito nanga, Nakmai xa ra lis a daxaiang ma a vaamuzazang sin a aaposal zimaam, kuna fazeiang sin aubina vaakdul ina xawit amun Judaa ma dina inaxam paazaai ma dina valos a dorang sin Kaarisito. Maadina giu malasing kanaan kuna valaupang aizina. Nim saait azanon sin naandi xawit amun Judaa ina Nakmai xa ra viring luk nim kuna nim aaxan Iesu Kaarisito.
Nia ga varaar a waambaar angkari xa waan sinim faakdul inaan Rom. Nakmai xa sasaxot nim ma xa ra viring luk nim kuna balazang aubina ninis sina.
A daxaiang ma a luaai zin Nakmai Damana dia ma zin a Piran sin dia Iesu Kaarisito xana waan sinim.
Pol Xat Maainung Pana Naandi
Paamua xalaak, ga wisfaadaxa zin Nakmai zurugu lamaskana aizina Iesu Kaarisito wana nim faakdul, wanaze aubina la pira vaakdul angkari di langarin fanong a dorang pana ainaxam paazaaiang sinim. Nia gat faamuzas ku Nakmai wana a maskaagu vaakdul wana fazeiang pana Dorang Daxa wana Naatna. Nakmai nanga xa rexaas adu nia gat naxaam bulin nim 10 lamaskana amun maainungang surugu lamun taan faakdul. Ma ga maainung saait tamon pana sasaxotang ma ainaxamang sin Nakmai nanga, naari xa lamuraana a notaan baraaf, naan kana kaas lis ta lan surugu xuna balazang sinim.
Pol Xa Saxot Kana Raamin Naandi
11 Ga saxot mase gana raamin nim kuna gana lis ta talazang sin a Laklagai inaan sinim kuna vadikdikang nim. 12 Aknaaza dorang surugu xa malasing kari: Araan gana raamin ainaxam paazaaiang sinim ma nim saait naaguna raamin ainaxam paazaaiang surugu, dia vaakdul dina vadikdik dia zaksaxai. 13  Giu 19:21Amun taatum lamaskana Kaarisito, ga saxot naaguna rexaas adu amun taan ka varas ga rat naxaam tasin adu gana raamin nim kuna vawaalang nim ka ruaas gana raamin tazanon fnuaai iwana vaamuzazang surugu lamaskana roroiang sinim, malasing a fnuaai iwana amun faamuzazang surugu ina ga ra raamin lamun bina rawarak sin aubina xawit amun Judaa. Singsaxai xa ruaas taning, kawit nat faraxas gana wat balas sinim.
14 Nakmai xa ra lis a vaamuzazang surugu xuna fazeiang sin amun Grik ma naandi aubina xawit amun Grik saait, ma gana fazei zin aubina di rauxin a mazamang ma naandi zaait di rabanat. 15 Naan a vuvuna xari a maskaagu xa ramaraat kuna fazeiang pana a Dorang Daxa zaait sinim naagu iziar Rom.
A Dikdikang Iwana A Dorang Daxa
16  Mk 8:38Avuna nia xawit ga maangil wana a dorang iwana a Dorang Daxa, wanaze naan a dikdikang sin Nakmai xuna zaxot faulinang aubina vaakdul ina di inaxam paazaai, maam kalaak amun Judaa ma nim saait aubina xawit amun Judaa. 17 Ma a Dorang Daxa xat famaravaas a lan kuna Nakmai xana vaziaar dia lamaskana aiziarang ka tak faraxai wana naan. A lan iwana ainaxam paazaaiang be aubina dina tak pana xari, dina inaxam paazaai wana Iesu la varumaraiang ma xa ruaas a vaanongang. Ka malasing di ra varaar vating lamaskana Baar Xoxok malasing kari, “Axazak ka tak kana roro lalos ainaxam paazaaiang sina.” (Aab 2:4)
Nakmai Xa Boromaazik Pana Aubina Wana Amun Matmalabuk Taksaat Sin Naandi
18 A boromaazikang sin Nakmai la lia, naat fabalos la maravas pana aubina ina di naxaam pizin naan ma di gigiu amun matmalabuk taksaat, ma wana amun matmalabuk taksaat angkanaan sin naandi, di ruxol a dorang faaratunaan. 19 Nakmai xat boromaazik panaze amun saan kat faraxas pana naandi dina rexaazin Nakmai, naandi di maravas faanong pana, wanaze Nakmai xa ra vamaravaas sin naandi.
20 Pana faaziarang ila pira angkari ma xa utuaas taning, aubina di rexaazin adu Nakmai xa rauxin a dikdikang ka iziar bulaai bulaai, ma naan Nakmai vaaratunaan, ma azanon saan pana naan malasing kanaan. Kawit nat faraxas dina raamin amun saan angkanaan singsaxai naandi di rexaazin. Di rexaazin amun saan angkanaan panaze di raamin amun saan naa ra giu wana faaziarang kanaan. Malasing ma xawit nat faraxas dina dador xol naandi lamarana.
21  Efe 4:17-18Avuna naapalaau di rexaazin Nakmai, xawit di varanop pana naan malasing adu naan Nakmai, ma xawit saait di wisfaadaxa zina. Di inaxam palaau be malasing adu xawit di rexaazin tazaan ma a maskana naandi xa rabanat malasing adu di iziar la bungsuzuk. 22 Naapalaau di piaat adu di mazam singsaxai faaratunaan di balas amun tabanat. 23  Lus 4:16-18Ma di bain dina lotu waan sin Nakmai xa roro bulaai bulaai, ma di lotu wana a laklagaai aubina ina di imaat ma wana a laklagaai amun saan di tok malasing amun maani ma amun kaktalavaat ma amun saan di ios pana xuna naandi.
24 Malasing ma Nakmai xa vamalmalin pizin naandi xuna giuang amun matmalabuk ka mitikaai lalozang amun sasaxotang taksaat ilamaskana naandi. Malasing bani di gigiu amun saan iwana maangilang la winpina naandi wana naandi zaksaxai. 25 Naandi di xul a vaaratunaanang pana Nakmai wana a vaagitang. Ma dit lotu ma dit maainung paan be wana amun saan ina Nakmai xa ra vaziaar ma xawit saxo dit lotu waan sin Nakmai ina xa vaziaar amun saan faakdul. Ma amun aangelo ma aubina zina dina wisfaru naan bulaai bulaai. Ka vaaratunaan.
26 Naandi angkanaan di ra gigiu amun taksaarang malasing kanaan, malasing ma Nakmai xa vamalmalin pizin naandi wana sasaxotang taksaat iwana maangilang sin naandi. A furavin sin naandi zaait di xul a lan iwana maxuzang sin amun kastunaan ma di maxus puli zin naandi nanga a furavin. 27 Malasing saait bani wana ubina, di vataling a lan iwana maxuzang sin a furavin malasing amun kastunaan ma amun maskana naandi xa ramaraat puli wana naandi nanga ubina ma di gigiu amun matmalabuk ka mitikaai wana azanon ubina. Ma dit suruk aikilizang iwana puxaaiang la winpina naandi xat faraxas pana amun matmalabuk taksaat sin naandi.
28 Ma malasing saait, naandi xawit di ra inaxam pana Nakmai, di naxaam adu a matmalabuk iwana rexaazang pana Nakmai azaan palaau be. Malasing ma naan ka vamalmalin pizin naandi xuna ainaxamang sin naandi xana raksaat ma dina giu amun saan kawit na tak pana naadina giu. 29 Di bas pana amun matmalabuk faakdul xawit na tak, ma amun taksaarang faakdul, ma amun matmalabuk faakdul iwana lamaiang, ma amun matmalabuk faakdul iwana kawinang azanon. Ma di bas pana amun matmalabuk iwana marazuzuaiang, ma amun matmalabuk iwana zopsop famaat palauang aubina, ma amun matmalabuk iwana varamangatang, ma amun matmalabuk iwana vaagitang, ma amun matmalabuk iwana maska raksaatang pana azanon. Ma di dador ngutngut, 30 ma di wispiaal azanon tawarak, ma di purua wana Nakmai, ma dit piaal azanon, ma dit langga, ma dit falaup naandi nanga, ma dit naxaam amun lan faaxur xuna giuang a raksaatang, ma xawit dit falos a dorang sin maamaa ma naanaa zin naandi. 31 Kawit di rauxin ainaxamang daxa, ma xawit di waambazof amun kalxalang sin naandi, ma xawit di sasaxot azanon tawarak, ma xawit di maaluf azanon tawarak. 32 A lus ka tak sin Nakmai xa piaat adu aubina dit fadada gigiuang amun matmalabuk angkanaan, dina maat. Ma aubina angkanaan di rexaazin fatalamin a lus angkanaan, singsaxai naadi gigiu nanga amun matmalabuk angkanaan ma di rudaxa wana aubina ina di gigiu zaait malasing kanaan.

1:13 Giu 19:21

1:16 Mk 8:38

1:21 Efe 4:17-18

1:23 Lus 4:16-18