1 Sabat pat-nandɨ nain nola Yesulɨ plaua nanañ kena boñgɨpnan ñañɨlɨmbi, gwañgwañii en kle-ñañgɨlɨñ endɨ nanañjɨla tɨmbi, kusei kɨmɨpi, plaua mɨnjɨp mep nañgɨlɨñ. 2 Tɨmbi Falisi ama dɨwɨndɨ wɨn kañbi, Yesu nɨmbi eñgɨlɨñ, “Wɨ ka. Gwañgwañgailɨ Sabat pat-nandɨ naindok endɨkñe manda maklembi, kena tañ.” 3 Eumbi enguk, “Devit gɨt nolii en gɨta pakɨlɨñ endɨ nanañ gawat inda-semgukta Devittɨ nɨtek tɨñguk? Sɨndɨ kasat wɨn pinapi nandañ, gan nandɨ-kamalañ bek? 4 Endɨ Anutulok sel it gɨnañ lombi, plaua nanañ simbi, Anutula tapma tɨñmɨmɨn wɨn mep pɨumbi, sambalii gɨta nañgɨlɨñ. Plaua wɨn tapma ama endɨñgot nanalok, gan Devit gɨt nolii endɨ kɨmɨsip manda maklembi nañgɨlɨñ.

5 Tɨmbi endɨkñe manda Moselɨ youkuk walɨ ñɨndɨñ nɨnɨ-daut nɨmlak wɨn sɨndɨ wɨndɨñgangot pinat nandɨmbi kamalañ bek: Sabat pat-nandɨ nainnan tapma amalɨ tapma it gɨnañ kena tɨñɨpi, Sabattok endɨkñe manda makleañ, gan walɨ Anutulok dainan yom nɨm indalak. 6 Tapma ittok kandañ nak ñɨndɨñ sanlet: nepek ñɨ patak wolok loloñɨlɨ tapma it maklelak. 7 Tɨmbi Anutulok mandalɨ ñɨndɨñ elak, ‘Nak ama gɨnañ busuk tɨ-semnelɨñdok nandɨlet, tapma tɨ-namañ wala nɨm.’ Sɨndɨ manda wolok kusei nandɨ-kɨliñeumda, ama yom nɨm tañ en yom plon nɨm yapɨtnelɨñ. 8 Nekta, Amalok Nɨñañ Anutulɨ nɨ-mukuk endɨ Sabat pat-nandɨ nain wolok molom.”

9 Yesulɨ waliningan yousɨm ñambi, it kiyaunjɨnan loñguk. 10 Tɨmbi ama no kii tombon dalandan endɨ wolok bɨm pakuk. Wɨndɨñda ama dɨwɨsɨlɨ Yesu manda plon kɨmɨtnepi nɨ-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Dɨk nɨtek nandɨlañ? Ama nolɨ Sabatta ep tɨmbɨ kɨndem da wɨn kɨndem tɨmbek ba nɨm?” 11 Eumbi enguk, “Sɨndoññan nanin no endok sipsip noñgangot palmek walɨ Sabat nainnan ban gɨnañ pɨumbi, endɨ nɨtek tɨmbek? Endɨ sipsip wɨn tɨke tiañeumbi lambɨuk bek. 12 Gan amalɨ loloñ sɨnɨk, sipsip maklelak yañ! Wala tɨmbi Sabat nainnan kundit kɨndem tɨ-semeñ wɨn kɨndem.” 13 Eñɨpi, ama wala ñɨndɨñ nɨñguk, “Kɨka kot-suat” eumbi, amalɨ wɨndɨñ tɨmbɨmbi, kiilɨ bɨnda kɨndem dambi, tombon wandin tɨñguk. 14 Gan Falisi amalɨ mɨlapi pɨ ñambi, kɨmɨn tɨmbi, telak nɨtek plon Yesu wɨlɨ kɨmnelɨñdok manda e-lonjɨ tɨñgɨlɨñ. 15 Yesulɨ wɨn nandɨ-daklembi, walinin pɨm ñañguk.

Tɨmbi amatam asuptɨ Yesu kle ñaumbi, jɨmbatsɨat gɨtɨk ep tɨmbɨ kɨndem daumbi, 16 kena tɨñguk wolok gɨñgɨt joñgo nɨm eu satauktok e-kɨmɨsip tɨ-semguk. 17 Endɨ wɨndɨñ tɨmbɨmbi, Anutulɨ plofet Aisaialok man plon Mesialok manda ñɨndɨñ eñguk wolok bien inda-dakleñguk,

22 Nain wolonda ama no Yesuloñ nañgɨp bɨñgɨlɨñ, wɨn yal kolanlɨ pɨñmɨñgukta tɨmbi man ba dai tɨpelatkan sipgɨmɨk. Tɨmbi Yesulɨ tɨmbɨ kɨndem daumbi, nepenepek kañbi manlɨ manda eelok salaktañmɨñguk. 23 Tɨmbi amatam gɨtɨktɨ kundit wɨn ka sɨlɨkñembi, nɨsɨñgan e-nandɨ tɨmbi pa eñgɨlɨñ, “Ama Wapmañ Devittok Komblin bɨmbɨlok e-ta-bañ wɨn ñakan bek?” 24 Gan Falisi amalɨ manda wɨn nandɨñgɨlɨñda tɨmbi Yesula ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Wɨn yal kolandok telak damanjɨ Belsebul endok gembɨnlañgot yal kolan ep kle-semlak.” 25 Yesulɨ nanandɨnjɨ ka-nandɨñgukta ñɨndɨñ enguk, “Ama wapmañ nolok gɨñgɨtñiilɨ tambɨpi nɨsɨñgan miañ endɨ kola sɨnɨk tañ. Ba it kwet ba sambat nolɨ wɨndɨñgangot tañ endɨ nɨm dɨñdam patnelɨñ. 26 Wɨndɨñgangot Satandok gɨñgɨt nolɨ enlok nol no kle kolɨmda, Satandɨ enla mik tɨñmumbi, endok ka-dɨkñenlɨ plakan talewɨk.

27 Sɨndɨ ‘Ama walɨ Belsebullok gembɨnla yal kolan ep kle-kot pa tɨlak’ wɨndɨñ naka nanɨañ. Manda wɨn bien tɨmbekta, nindɨ sɨndok gwañgwanjii gembɨ emumbi, yal kolan ep kle-kot pa tañ? Belsebul ba? Nɨmda, manda nokok gembɨnalok kuseila eañ wolok bien nɨm inda-daklelak yañ. 28 Wɨn Anutu enlok Woñdɨ nep plataumbi, yal kolan ep kle kotet, Belsebullɨ nɨm. Wɨndɨñda ñɨndɨñ inda-daklelak: Anutulɨ ikan sɨndok boñgɨpsɨnan amatam yambɨ-dɨkñelak. 29 Ba ama nolɨ ama gembɨnat nolok it gɨnañnan slak lombi, gɨñgɨtñii joñgoñgan epmektok tuop ba? Nɨm ya! Dama endɨ ama gembɨnat wɨn tɨkembi, toalɨ ap imbi bium palmek, nepek nek it gɨnañ pakañ wɨn gumañ ep talewɨk.

30 Ama no nak not nɨm tɨ-namlakta, endɨ kanjɨk tɨ-namlak. Tɨmbi ama no nak nɨm nep platambi, Anutuloñ amatam nɨm ep kɨmɨn tɨlakta, endɨ ep kleum papuseneañ. 31 Wɨndɨñda ñɨndɨñ sanlet: amatam yom tañ ba Anutu nɨ-kolayañ, endok yomjɨ gɨtɨk Anutulɨ gumañ bi-semekak, gan ama no Dɨndɨm Woñ nɨ-kolalakta, endok yomɨn Anutulɨ nɨm biñmekak. 32 Tɨmbi ama no Amalok Nɨñañ enda manda kolan elakta, endok yomɨn Anutulɨ gumañ biñmekak, gan ama no Dɨndɨm Woñ gembɨn namlak, enda manda kolan elakta, endok yomɨn Anutulɨ man ñɨndɨñgɨt ba nain taletalenan bo nɨm biñmekak. Wɨndɨñda kusatnala gɨnañ tɨpet nombo nɨm tɨnekalɨñ. 33 Komba no kɨndemda, endɨ bien kɨndemgot pa lalilak, tɨmbi komba no kolanda, endɨ bien kolangot pa lalilak. Wɨn komba walɨ kolan ba kɨndem wɨn bienlɨ mek daut samlak.

34 Sɨndɨ manjɨ manbenjɨ malet upmat nomɨk. Ama kolanda, nɨtek tɨmbi manda kɨndem enelɨñ? Nepek kusei kusei ama nolok gɨnañnan tokñelakta, wakan eu lambɨlak. 35 Ama kɨndem nepek kɨnde kɨndem gɨnan gɨnañ pa wɨsɨ-kotak, endɨ nepek kɨndemgot pa tɨlak, tɨmbi ama kolan nepek kola kolan gɨnan gɨnañ pa wɨsɨ-kotak, endɨ nepek kolangot pa tɨlak. 36 Nak ñɨndɨñ sanba: Anutulɨ amatam sambɨ-danbekak nain wolonda endɨ manda kolan gɨtɨk eñgɨlɨñ wolok kusei e-daklenelɨñdok sanbekak. 37 Neta, Anutulɨ mandañga kañ-danbi, wolok tuop dɨk ama dɨndɨm ba ama kolan ganbɨ indaukak.”

38 Tɨmbi endɨkñe manda nandɨ-tale ama gɨta Falisi ama endoññan nanin dɨwɨndɨ Yesu nɨñgɨlɨñ, “Endaut, dɨk nandɨ-nɨmbi, kundit engano sɨnɨk no tɨmbɨmbi kanetamɨñ.” 39 Gan endɨ ñɨndɨñ tambane enguk, “Amatam man ñɨndɨñgɨt kuañ sɨndɨ kolan tɨmbi, Anutu bi-sɨnɨk tañ. Sɨndɨ kundit no kanepi pa nandañ, gan plofet Yonalok kundilɨñgot daut samum kanekalɨñ. 40 Yonalɨ tim sandap tɨpet gɨt no tuk gaut wopumdok mɨnjɨp gɨnañ pakuk. ✡ Yona 1:17 Wɨndɨñgangot Amalok Nɨñañ endɨ bo maim tɨpet gɨt no kwet gɨnañ palekak kanekalɨñ.

41 Nandañ: Anutulɨ amatam manda plon yapɨlekak nain wolonda Niniwe nasi Yonalok molo manda nandɨñgɨlɨñ endɨ amatam man ñɨndɨñgɨt kuañ sɨn gɨta yakan mɨlapi, sɨndok kusasɨ tɨmbɨ dakleukak. Neta, endɨla Yonalok mandala gɨnañjɨ tambaneñgɨlɨñ, gan sɨndɨla ama nin Yona maklelak endok manda nandɨmbi, gɨnañjɨ nɨm tambaneñgɨlɨñ. 42 Wɨndɨñgangot Anutulɨ amatam manda plon yapɨlekak nain wolonda kwet koi Siba wolok tam wapma endɨ bo amatam man ñɨndɨñgɨt kuañ sɨn gɨta yakan mɨlapi, sɨndok kusasɨ tɨmbɨ dakleukak: endɨla ama wapmañ Solomondok nanandɨ kɨndem nandɨuktok kwet mayañgan nanin sɨnɨk walɨ endoñ bɨñguk, gan sɨndɨla ama Solomon maklelak endok mandan nandɨ-kɨmneñgɨlɨñ.”

43 Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Yal kolan nolɨ ama no ka-mɨsɨm poñawɨkta, endɨ kwet kasatnan ña bɨt tɨmbi, pipapat komblin lonjɨwɨk. Lonjɨm nɨm kañbi, 44 enla ñɨndɨñ ewɨk, ‘Nak bɨndambo undane it dama pakutnan ñawa’. Embi ña kawɨk wɨn: it wɨn jamimbi tɨ-kɨliñem biumbi, itgot palek. 45 Kañbi pɨ ñambi, yal kolan kɨt tambon tambon tɨpet endok gembɨnjɨlɨ en makleañ ep tɨmbɨ indambi yanañgɨlɨm, it wolok gɨnañ lombi pi pat mɨlat tɨnelɨñ. Wɨndɨñda tɨmbi damañgan ama wala mɨlap lakat indañmɨñguk, gan man mɨlap wopum sɨnɨk indañmek. Enda indañmɨñguk, wɨndɨñgangot amatam man ñɨndɨñgɨt kolan tɨ-kuañ sɨndoñ inda-samekak.”

46 Yesulɨ amatam manda en-palɨñɨlɨmbi, meñ gɨt kwayañii endɨ bɨ tombi, pawan ipi, en gɨta manda e-nandɨ tɨnelɨñdok eñgɨlɨñ. 47 Tɨmbi ama nolɨ Yesu nɨmbi eñguk, “Nandɨlañ. Meñga kwayañgai pawan bɨ ipi, dɨkɨta manda e-nandɨ tɨnepi nandañ.” 48 Gan Yesulɨ ama wala ñɨndɨñ tambane nɨñguk, “Mena kwayanai wɨn nin?” 49 Eñɨpi, gwañgwañiila kɨt yout tɨ-sembi nɨñguk, “Ñɨ ka: mena kwayanai ñɨ pakañ. 50 Neta, no en Bepna kunum gɨnañ patak endok man tañgonelakta, endɨ wakan nokok mena, kwayanai, ba witnai biañgan t añ.”