11
Mitekjim ya gbɛr
1 Tɔ, mitekjim yé kí li du ki ye a daan a li lɛ nibonn nà nnɔ, a mɔnbe ki laa' nɛ̀ ŋɔ, kí li du ki ye ŋa lɛnh tibont tà nin aʼnunbu nnɔ mɔnbe ki te nɛ. 2 Uyo bo yaab ya tekjim bo nɛ Uwien là len' biʼbo nà mɔn.
3 Ti teke' Uwien ki jin', nɛ ki bɛnde' ki ye wɔn nɛ ñɛn' nà kɛ te nɔ nin uʼñɔmaam. Nnɔ nɛ Uwien ñi' ta lɛnh tibont tà bo ki tien' ti lɛnh tà.
4 Abɛl là teke' Uwien ki jin', nɛ ki tien' lituɔrl là mɔn ki cɛn' Kayɛn yaal, ki de' wɔn Uwien. Nɛn bo nɛ Uwien bù' Abɛl ugbɛmɔ̀ndaan ki tuo' uʼpaabu. Nin Abɛl kpo' ma kɛ nnɔ, mitekjim nnɔ bo nɛ u biɛ ki lienh.
5 Enɔk là teke' Uwien ki jin', nɛ wɔn Uwien taa' wɔ ki don' paaki bó, kuum ŋa jin' wɔ. Uba ŋa ji laa' wɔ, kimɛ Uwien taa' wɔ ki don' uʼba saan ŋɔ. Nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: Uwien ya yɛnm là sɔnge' Enɔk bo nɛ ki yaan u taa' wɔ ki don' paaki bó. 6 Unil ŋa ŋmɔbe tekjim la, wa ń fre kí sɔnge Uwien ya yɛnm, kimɛ nì kpɛ wà kɛ nɛkndeh Uwien ń teke kí ji kí ye Uwien te nɛ, nɛ Uwien li su bà kɛ nuunh wɔ.
7 Nowe là teke' Uwien ki jin', nɛ ki tien' buñɛrcɛnciɛnbu ki ŋmiɛn' wɔn nin uʼden yaab. Uwien là juɔ' ki tɔke' wɔ tibont tà ba laan lɛnh tù, tù lá li tien nnɔ bó nɛ u teke' tù tunɔjɛr tule. Nnɔ nɛ Nowe wuɔn' ki ye uŋɛndun ya nib ŋmɔbe libiil Uwien saan. Uʼtekjim bo nɛ Uwien bù' wɔ ugbɛmɔ̀ndaan.
8 Abraham là teke' Uwien ki jin', nɛ ki tuo' uʼyin, ki bure' Uwien ye u li de wɔ udu wà wun li yé uʼfaal nnɔ bó, ki joh ka bɛn u joh nà bó. 9 U là teke' Uwien ki jin', nɛ ki fii' ki tì kɔn' udu wà Uwien là pùon' ki ye u li de wɔ wù nnɔ ni, ki yé ucaan niʼbó. U là pɔn' ininbon nɛ ki kɔh len. *Isaak nin Sakɔb bà yé lipuonl nnɔ mɔ ya faajib tɛn wɔn nnɔ mɔ là kɔh ininbon nɛ. 10 *Abraham tien' nnɔ ki gu wɔ ń la kɔ udu wà ya dur ya tɛnpuun faa ta ŋmɔbe lum ni nɛ. Uwien nin uʼyul nɛ kpankpaan' u li mɛ udu nnɔ ya dur ma bo, nɛ ki mɛn' tù.
11 Nin Abraham là pore' ki gɛ̀bre' wɔ ń maa kibuk ma kɛ, uʼpo mɔ tonde' ki yé uŋɔl nnɔ, u teke' Uwien ki jin' ma nnɔ nɛ Uwien cère' u maa' kibuk, kimɛ u bɛn ki ye wɔn Uwien wà pùon' lipuonl nnɔ kpɛ bɛ ń li du uʼbo nɛ.* Migbiirm miɛ ya ciim te bolm mile bo nɛ: Nin Abraham là pore' ki gɛ̀bre' wɔ ń maa kibuk ma kɛ, uʼpo mɔ tonde' ki yé uŋɔl nnɔ, u teke' Uwien ki jin' ma nnɔ nɛ Uwien cère' u maa' kibuk, kimɛ u bɛn ki ye wɔn Uwien wà pùon' lipuonl nnɔ kpɛ bɛ ń li du uʼbo nɛ bii nin Sara là pore' ma kɛ ki tonde' ki yé uŋɔl nnɔ, u teke' Uwien ki jin' ma nnɔ nɛ Uwien cère' u maa' kibuk, kimɛ u bɛn ki ye wɔn Uwien wà pùon' lipuonl nnɔ kpɛ bɛ ń li du uʼbo nɛ. 12 Nɛn bo nɛ wɔn ujɛbaab *Abraham, wà là nɛke mikuum nnɔ laa' iyaabii ì yɛbe ka ŋmɔbe kɛnku tɛn iŋmaabii nin likpentɛngbil.
13 Binib nnɔ kɛ là ŋmɔbe mitekjim nɛ ki tì baa' biʼkuum daali ka teke' Uwien là pùon' bɛ nà nnɔ. Ama biʼtekjim bo nɛ bi juɔ' ki laa' Uwien pùon' nà nnɔ nì te fɔnfɔkm, nɛ biʼyɛnm sɔnge' niʼbo, nɛ bi len' binib ya nun bó ki ye bi yé bicɛnb nɛ uŋɛndun wuu ni ki gɛ̀breh. 14 Binib bà lienh nnɔ wɔngeh nì wien nɛ ki teh bi nuunh udu wà yé biʼyu nɛ. 15 Bi bi maaleh bi ñɛn' udu wà ni bó nɛ la, bi bi laa' libònl ki liɛbe' niʼbó ŋɔ. 16 Ama imɔ̀n, biʼnun mɔ́n bɛ ń kɔ udu wà mɔn ki gbien' ni nɛ, wun si Uwien den. Nɛn bo nɛ bi yin' Uwien biʼWien la, na coh wɔ fɛ, kimɛ u bonde' bɛ udu wà bi li kɔ uʼni.
17 Abraham là teke' Uwien ki jin', nɛ ki tuo' ki taa' uʼbijɛbaab *Isaak wɔ ń tien lituɔrl uyo wà Uwien bikn' wɔ wɔ ń liike uʼtekjim nnɔ nin Uwien là pùon' wɔ lipuonl ma kɛ 18 ki ye: «*Isaak bo nɛ aʼlontunku li nɔbe» nnɔ. 19 Abraham là bɛn uʼyɛnm ni ki ye unil kpo' mɔnɔn la, Uwien li fre kí mɛkre wɔ. Nɛn bo nɛ Uwien jiin' uʼbijɛ *Isaak ki de' wɔ. Nì yé mimɛkrm ya nɛnnɛnku nɛ.
20 *Isaak là teke' Uwien ki jin', nɛ ki tien' *Sakɔb nin Esawu Uwien ya mɔnm ki de' biʼwenl bo.
21 Sakɔb là teke' Uwien ki jin', nɛ uyo wà u benh wɔ ń kpo nnɔ, u tien' Yosɛf ya buk kɛ buk Uwien ya mɔnm, ki ñi' ukpɛndɔ bo ki puke' Uwien.
22 Yosɛf là teke' Uwien ki jin', nɛ u tì nɛke mikuum ma nnɔ u tɔke' uyo wà Israyɛl yaab lá li siere kí ñɛ Esipt ni, nɛ ki tɔke' bɛ bi lá li tien ma uʼkpɔb.
23 Moyis ya baambɛ là teke' Uwien ki jin', nɛ ki maa' wɔ ki bɔle' wɔ iŋmaale ita, kimɛ bi là laa' u mɔn, nɛ ba fɛnge ubɛr ble' likuɔl là nnɔ. 24 Moyis là teke' Uwien ki jin', nɛ ki tì kpére' ma nnɔ u yìe' ki ye bi la li yih wɔ Farahɔn ya bisɛ ya buk, 25 ki cɛ̀kre' uʼyɛnm ki ye bi jɛ̀ndeh wɔn nin Uwien ya nib la, nì mɔn ki cɛn' wɔ ń li te ibiɛre ni ki jinh uŋmaa wà ŋa ń wuɔke. 26 U là bɛn ki ye bi yuɔndeh wɔ Uwien ya Nigɛndkɛ bo la, nì mɔn ki cɛn' nin wɔ ń lɛ Esipt ya faal kɛ, kimɛ uʼnun là cɛ, u lá li lɛ lisuul là nnɔ bo nɛ. 27 U là teke' Uwien ki jin', nɛ ki siere' Esipt ni ka fɛnge' ubɛr ya benpiebe, uʼfɛ̀l ŋa wɔ̀re', kimɛ u te tɛn unil wà laa' Uwien wà ba lɛnh wɔ nɛ. 28 U teke' Uwien ki jin', nɛ ki cère' Israyɛl yaab tien' Pak ya nacenku, nɛ ki taa' misɛ̀m ki fanfaan' inañuɔn bo, ŋɔ Uwien ya tond wà kuuleh nnɔ la mɛ Israyɛl yaab ya bujɛbukpiɛkmu.
29 Israyɛl yaab là teke' Uwien ki jin', nɛ ki puore' miñunciɛnmɔ́nmɔ́nm tɛn bi cuonh liwɛl bo nɛ. Ama Esipt yaab bɛn bikn' nɛ ki luo'. 30 Israyɛl yaab là teke' Uwien ki jin', nɛ ki taa' iwien ilole ki cuon' ki linde' Seriko ya du, nɛ liguonjɛl là guɔn' wù nnɔ lu'. 31 Ujɛnkpend Lahab là teke' Uwien ki jin', nɛ ba ku' ki yekn' wɔn nin binib bà yìe' Uwien ya ñɔbu bó, kimɛ u là teke' Israyɛl yaab ya pinpingb kucɛ̀nku mɔnmɔnm.
32 N li biɛ kí len kí ye ba kí pukn-i? N ye ń tùɔre kí len Gedeyɔn nin Barak nin Samsɔn nin Jɛfte nin *Dafid nin Samiɛl nin *Uwien ya ñɔbonsɔknb ya gbɛr la, uyo li pɔre nni. 33 Biʼni biba là teke' Uwien ki jin', nɛ ki faake' nin bibɛrb ki fie' biʼdu ki tien' biʼyi, bitɔb cère' binib kpìen' tigbɛmɔ̀nt ya sɛn, bitɔb laa' Uwien là pùon' nà nnɔ, bitɔb pi' icind ya ñuɔn ya fre' ki tien' bɛ niba, 34 bitɔb kpiin' umufaa, bitɔb ŋmɛre' ba fre' ki ku' bɛ nin jusiek, bitɔb ŋa là ŋmɔbe tuɔm, ki ji tien' bitɔdɛnb, ki ŋmɔbe lifɛ̀l butɔbu ni, ki sɛn' ki gbɛle' idutɔ ya sojambɛ. 35 Bipiib biba mɔ là teke' Uwien ki jin', nɛ Uwien cère' bi mɛkre' biʼyaab bà kpo' nnɔ ki jiin' ki de' bɛ. Bi jɛ̀nde' binib biba mɔ, ki nuunh bɛ ń wiɛ Uwien ya sɛn ŋɔ kí ŋmɛre nɛ, nɛ ba tuo', kimɛ bi là nuunh bɛ ń lá mɛkre bitɛnkpiib ni ŋɔ kí lɛ mifuobm mà mɔn ki cɛn' fɛnfɛnnɔ yaam nɛ. 36 Binib biba mɔ tuo' isuk, bi ñi' bɛ inalɛbe, ki lòle' bɛ tikudɔkr ki pɛkn' bɛ. 37 Bi yèke' bitɔb itɛn ki ku' bɛ, ki jiɛ' ki yɛkre' bitɔb nin kanpintajuk, ki ku' bitɔb nin kijusiek, bitɔb ŋa ŋmɔbe bonn, ki cuonh ki lindeh ki guo tipegbɔnt bii tiwɔgbɔnt, bi jɛ̀ndeh bɛ cɛɛn, nɛ ki teh bɛ nà bre. 38 Bɛn bo uŋɛndun ŋa kpɛ bɛ ń li yé uʼnib. Nɛ bi cuonh ki lindeh, ki joh ijuɔn nin kupenpelku bó, ki kɔh tijɔlulnt nin ifɛle ni. 39 Nin Uwien len' binib nnɔ kɛ bo nà mɔn biʼtekjim bo ma kɛ nnɔ, ba laa' u là pùon' ki ye u li de bɛ nà nnɔ. 40 Kimɛ Uwien là juɔ' ki bonde' tɛ tibont tà mɔn ki cɛn' tibont kɛ. Nɛn bo nɛ wa ń cère bɛ ń kpiɛ kí li yé u sien' bɛ, bɛ ń li yé bidɛnd bà kí dàan tɛ.
*11:11 Migbiirm miɛ ya ciim te bolm mile bo nɛ: Nin Abraham là pore' ki gɛ̀bre' wɔ ń maa kibuk ma kɛ, uʼpo mɔ tonde' ki yé uŋɔl nnɔ, u teke' Uwien ki jin' ma nnɔ nɛ Uwien cère' u maa' kibuk, kimɛ u bɛn ki ye wɔn Uwien wà pùon' lipuonl nnɔ kpɛ bɛ ń li du uʼbo nɛ bii nin Sara là pore' ma kɛ ki tonde' ki yé uŋɔl nnɔ, u teke' Uwien ki jin' ma nnɔ nɛ Uwien cère' u maa' kibuk, kimɛ u bɛn ki ye wɔn Uwien wà pùon' lipuonl nnɔ kpɛ bɛ ń li du uʼbo nɛ.