1 Nu̱ya yø pa ya, nu̱na̱ ra̱ Jesús co 'nɛ̱hyø xädi bi tocabi ngue bi thop'ʉ ja yø nua̱trigo 'mø ra̱ pa ngue ra̱ ts'äya. Nu̱'ʉ yø xädi bi zä ngue tu̱ ma̱nthu̱hu̱, ja̱na̱ngue bi daxtyø trigo, bi za. 2 Mi̱ nu̱ yø fariseo te øtyø xädi ra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Nu̱ ni̱ xädi gue di̱ mpɛfi. Conque mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley ngue nu̱'mø ra̱ pa ngue ra̱ ts'äya, hi̱ngui̱ sä ngue to di̱ mpɛfi ―bi 'yɛ̱mbi̱.

3 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Xi'mø mi̱ zʉhra̱ thu̱hu̱ n'na ndi̱ ra̱ David, co 'nɛ̱'ʉ mi̱ n'youi, ¿ua hi̱nja̱m'mø ga̱di xähmʉ p'ʉ ha nt'ot'i'a̱ te bi 'yøt'e? 4 Nu̱ ra̱ David bi yʉrbʉ ja rá̱ ngu̱ Oja̱ ngue bi zi yø thu̱hmɛ̱ xi t'ʉspa̱bi̱ Oja̱ ngue da̱ nu̱. Bi zi ra̱ David co 'nɛ̱'ʉ mi̱ n'youi. Conque nu̱'ʉ yø thu̱hmɛ̱'ʉ, hi̱ndi̱ u̱nna̱ nt'ɛ̱di̱ ra̱ ley ngue to bi zä da̱ zi, hi̱nda̱ høndyø mmäcja̱ yø ts'i'ʉ yø thu̱hmɛ̱ t'ʉspa̱bi̱ Oja̱. 5 ¿Ua hi̱n ga̱di xähmʉ te mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley, ngue yø mmäcja̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱, nu̱'mø ra̱ pa ngue ra̱ ts'äya di̱ mpɛfi, pɛ hi̱nda̱ t'ɛ̱mbi̱ ngue ra̱ ts'oqui øt'e ngue njap'ʉ? 6 Nu̱gä dí xi'a̱hʉ ya, ngue nu̱ua ha guí 'bʉhmʉ, 'bʉcua n'na nc'ɛ̱i̱ ta̱te ngue ra̱ ni̱ja̱. 7 Pɛ hi̱ngui̱ ti̱nni̱ mmʉihʉ hanja'a̱ te ra̱ hya̱ nt'ot'i p'ʉ ja ra̱ Ma̱ca̱ Libro ngue ɛ̱na̱: “Dí̱ nnegä ngue di̱ nja ni̱ nhuɛ̱ca̱tehʉ, porque guehna̱ ma̱n'natho di̱ mu̱ui'a̱ ngue yø 'bøt'e guí ørca̱hʉ”, i ɛ̱na̱. Porque nu̱'mø di ja ni̱ nhuɛ̱ca̱tehʉ, nuya yø ja̱'i̱ hi̱n tema̱ hya̱ øt'e, hi̱ngui̱ 'yɛ̱mphʉ ngue ja yø ts'oqui 'mø. 8 A nu̱ ra̱ N'yohʉ bí 'yɛ̱ ma̱hɛ̱ts'i̱, ja rá̱ ts'ɛdi ngue nu̱'a̱ go da̱ zänni̱, gue'a̱ di̱ nja 'mø ra̱ pa ngue ra̱ ts'äya'a̱.

9 Mi̱ ma ra̱ Jesús, i̱ map'ʉ ja rá̱ ni̱ja̱ yø judío. 10 Nu̱p'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱, mi̱ 'bʉp'ʉ n'na ra̱ n'yohʉ xi 'yotrá̱ 'yɛ̱. Yø ja̱'i̱ honi̱ ha di di̱nnba̱bi̱ ra̱ Jesús ngue da̱ ma ma̱ ya̱pi, ja̱na̱ngue bi 'yørpa̱bi̱ ra̱ nt'änni̱ ra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:

―¿Ua guí ɛ̱mbi̱ ngue ja ra̱ nt'ɛ̱di̱ da̱ t'øthe n'na ra̱ därquɛ̱hi̱ 'mø ra̱ pa ngue ra̱ ts'äya?

11 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱na̱:

―¿Teni̱ 'bɛ'a̱ gui 'yøthʉ 'mø gdi sihʉ n'na ra̱ dɛ'yo, 'nɛ̱ da̱ zop'ʉ ja ra̱ ots'i 'mø ra̱ pa ngue ra̱ ts'äya? Ua̱ngui̱ 'bexque'a̱ guá̱ jʉts'i n'nahma̱ntho, ma̱da̱gue'a̱ ra̱ pa ngue ra̱ ts'äya. 12 Xi ra̱ ja̱'i̱ ya, ya fa̱di̱ ngue ma̱n'na xa̱mma̱di̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue ra̱ dɛ'yo. Ja̱na̱ngue ma̱da̱gue'a̱ dra̱ pa ngue ra̱ ts'äya, i jatho ngue da̱ t'ørpa̱ ra̱ nho yø ja̱'i̱.

13 Ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbra̱ n'yohʉ mi̱'ʉ rá̱ 'yɛ:

―Da̱mi̱ majni̱ 'yɛ ya ―bi 'yɛ̱mbi̱.

Ra̱ n'yohʉ p'ʉya bi̱ macrá̱ 'yɛ, pɛ 'bexpi zä rá̱ 'yɛ mi̱ 'ʉ. Bi gohi tengu̱tho ja'a̱ ma̱n'na rá̱ 'yɛ. 14 Mi̱ zä mi̱ nu̱ yø fariseo ngue bi̱ n'øthe ra̱ Jesús, bi̱ ma bá̱ nhɛca̱hya̱ ngue honi̱ ha di hyo ra̱ Jesús.

15 Mi̱ ba̱di̱ te mbɛ̱nnba̱bi̱ yø ja̱'i̱ ra̱ Jesús, bi̱ ma. Pɛ bi̱ ntɛt'i xa̱ndøngu̱ yø ja̱'i̱. Gä bi 'yøthe yø ja̱'i̱ di hyɛ̱nni̱. 16 Pɛ nu̱ya yø ja̱'i̱ øthe, di 'bɛpi ngue hi̱njonda̱ xifi te ørpe. 17 Nu̱ya te gä øtra̱ Jesús, ya bi̱ nja'a̱ te ra̱ hya̱ bi̱ ma̱nna̱ pønga̱hya̱ Isaías ngue Oja̱ bi 'yɛ̱na̱: 18 “Nu̱na̱ 'bʉcua ya, guehna̱ ma̱ mɛfi ya xtá̱ huanhni̱. Ɛ̱mmɛ̱i̱ da̱di̱ ma̱di̱. Co nu̱ná̱, i ja ga̱mpähä. Ga̱ japi ngue di̱ n'youi ra̱ Espíritu Santo ya, n'namhma ngue di ha̱tra̱ ts'ɛdi te da̱ 'yøt'e. Guehna̱ da̱ xihyø ja̱'i̱ hi̱ngyø judío na̱, ngue nu̱na̱ Oja̱, da̱ hya̱spa̱ ra̱ güɛnda te ga̱ 'yo yø ja̱'i̱. 19 Nu̱ná̱, hi̱ndra̱ nequisʉi na̱. Hi̱ngra̱ hmafi di̱ nya̱ p'ʉ ha di̱ nya̱. Hi̱n hapʉ da̱ t'øde ngue di da̱ma̱ ya̱hni̱ p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱. 20 Da̱ zɛrpa̱bi̱ yø ja̱'i̱ hi̱ngui̱ ha̱ ra̱ ts'ɛdi. Di ha̱tra̱ ts'ɛdi yø ja̱'i̱ asta̱ gue'mø bi zønna̱ pa ngue di̱ ma̱nda ua. 21 Gätho yø ja̱'i̱ 'bʉ'a̱ nxi̱mhäi p'ʉya da̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱ ngue gue'a̱ da̱ ya̱n'a̱”.

22 Nu̱na̱ n'na ra̱ n'yohʉ ma̱di gonebi 'nɛ̱ ma̱di xädäbi ra̱ ts'onthi̱ mi̱ n'youi, bi ts'ixpʉ 'bʉhra̱ Jesús ngue bi 'yøthe. Mi̱ 'yøthe p'ʉya, bi zä bi̱ nya̱ ra̱ n'yohʉ 'nɛ̱ bi zä bi̱ nzø yø dä. 23 Gä di 'yødyø ja̱'i̱ bi̱ nu̱ te øtra̱ Jesús, bi 'yɛ̱na̱:

―Pɛ guehna̱ rá̱ mbom'mɛto ra̱ David ja ngue di thojpa̱bi̱ rá̱ 'bɛfi na̱, uague hi̱nga̱ guehna̱.

24 Mi̱ 'yøhyø fariseo na̱ te ra̱ hya̱ mma̱nyø ja̱'i̱, bi 'yɛ̱na̱:

―Nu̱na̱ ra̱ n'yohʉ i hma̱, i øthe yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱, pɛ gue gue'a̱ ra̱ zithu̱ rá̱ hmu̱ yø ts'onthi̱ fäts'i ngue njap'ʉ.

25 Pɛ ra̱ Jesús, gä pa̱di̱ tema̱ hya̱ mbɛ̱nyø ja̱'i̱, bi 'yɛ̱mbʉya:

―Xip'ʉ ha di̱ ma̱nda n'na ra̱ da̱st'abi, nu̱'mø di̱ ndu̱nhyø ja̱'i̱, hi̱nja̱m'mø da̱ zä da̱ zɛhyø hya̱. Xip'ʉ ja n'na ra̱ hni̱ni̱ ogue ja n'na ra̱ ngu̱, nu̱'mø di̱ nsʉhyø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ, di̱ n'uɛ̱ni̱. 26 Njarbʉtho na̱ ra̱ hya̱ dí xi'a̱hʉ ya. Xi'mø ngue di hɛjpa̱sɛ yø mɛfi ra̱ zithu̱, ya rá̱ 'bɛfisɛ di ts'oni̱. 27 Guí ɛ̱mhmʉ ngue ra̱ zithu̱ fäxqui ngue dí øthegä yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱. A nu̱'mø ngue ngu̱'a̱, xi ni̱ mmi̱judíohʉ tɛnna̱ hya̱ guí xännba̱tehʉ, ¿ua ra̱ zithu̱ fäx'mø øthe yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱? A nu̱yá, ja di̱ nɛ̱qui̱ p'ʉya ngue guí ya̱ xädähʉ, hi̱nguí̱ pa̱di̱ te guí mma̱mhmʉ. 28 A nu̱gui̱, Oja̱ bá̱ pɛnnga̱gui̱ ra̱ Espíritu Santo ngue ga̱ n'yo'be, da̱ mäxqui ga̱ øthe yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱. Ja di̱ nɛ̱qui̱ p'ʉya, ngue ya di̱ ma̱nda ua Oja̱.

29 Hi̱ngra̱ zithu̱ øthe yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱. Xi n'na ra̱ n'yohʉ xa̱nzaqui, nu̱'mø to da̱ du̱t'i̱, ya da̱ zä to da̱ yʉrbʉ ja rá̱ ngu̱ ngue da̱ jʉjpi te ja mbo. Di̱ njadä p'ʉya, di tu̱t'ä ra̱ zithu̱ di̱ ma̱nda yø ts'onthi̱, ja̱na̱ngue sä dí øthe yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱.

30 Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ hi̱ngui̱ nne ngue ma̱ n'yo'be, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ rá̱ n'youi ma̱ nsʉi'be na̱. Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ hi̱ngui̱ fäxqui ngue ga̱ ør'be ra̱ 'bɛfi, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ di ts'onnga̱tho ma̱ 'bɛfi na̱. 31 Da̱mi̱ pa̱hmʉ ya, ngue nu̱'a̱ te gäma̱ ts'oqui øtyø ja̱'i̱, da̱ gue'a̱ te gäma̱ hya̱ ma̱n'ʉ ga̱ ya̱ yø ja̱'i̱, da̱ zä ngue di̱ mpu̱nnbi̱. Pɛ nu̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue da̱ nømma̱n'ʉ ra̱ Espíritu Santo, ya hi̱ndi̱ pu̱nnba̱bi̱ Oja̱. 32 Ja̱na̱ngue nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ nømma̱n'ʉ ra̱ N'yohʉ bí 'yɛ̱ ma̱hɛ̱ts'i̱, i sä ngue di̱ mpu̱nnbi̱. Pɛ nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ nømma̱n'ʉ ra̱ Espíritu Santo, ya hi̱ndi̱ mpu̱nnbi̱, ni̱ xi̱nga̱ guehra̱ pa dí 'yohʉ ya, ni̱ xi̱nga̱ guehra̱ pa di 'yɛ̱p'ʉ di̱ mpu̱nnbi̱.

33 Nu̱ ra̱ hoga̱ za, ra̱ hoga̱ ndät'ä zʉdi. Pɛ ra̱ za hi̱ngui̱ ho, hi̱ngra̱ hoga̱ ndät'ä zʉdi. Ja̱na̱ngue nu̱yá, n'na ra̱ za, nu̱ te rá̱ ndät'ä zʉdi, gue'a̱ di fa̱'a̱ ngue'mø ra̱ hoga̱ za ogue hi̱n'na̱. 34 Guí øthʉ tengu̱tho yø c'ɛ̱ya̱ ngue n'youi ra̱ nda̱te yø ne. Porque hi̱ngui̱ sä guí̱ mma̱mhmʉ n'na ra̱ hoga̱ hya̱. Nu̱ te ra̱ hya̱ bí̱ mi̱hrá̱ mmʉi ra̱ ja̱'i̱, gue'a̱ pønná̱ ne'a̱. 35 Nu̱ ra̱ hoja̱'i̱, ra̱ hoga̱ hya̱ i̱ mma̱, porque xa̱nho rá̱ mmʉi. Pɛ nu̱ ra̱ ja̱'i̱ hi̱ngui̱ ho rá̱ mmʉi, xa̱nts'o ra̱ hya̱ ja mbo rá̱ mmʉi, gue'a̱ pønná̱ ne'a̱. 36 Nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'mø ra̱ pa da̱ni̱ hya̱xra̱ güɛnda Oja̱, nu̱ te gäma̱ ts'omhya̱ pønni̱ nehʉ, gä da̱ tha̱t'a̱hʉ ra̱ güɛnda. 37 Nu̱'mø xa̱nho ra̱ hya̱ xcá̱ ma̱mhmʉ, ya hi̱n tema̱ castigo gui thohmʉ. Pɛ nu̱'mø xa̱nts'o ra̱ hya̱ xcá̱ ma̱mhmʉ, gue'a̱ ra̱ castigo gui thohmʉ'a̱.

38 Nu̱ 'da yø fariseo conyø xännba̱te ngue ra̱ ley bi 'yɛ̱mbra̱ Jesús:

―Ague grá̱ xännba̱te, dí̱ nne ga̱ nnu̱gähe ha gdi 'yøt'a̱ n'na ra̱ milagro para ngue da̱ fa̱di̱ te'o'i ―bi 'yɛ̱mbi̱.

39 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Nu̱ yø ja̱'i̱ 'bʉhya, ja yø ts'oqui ngue hi̱ngui̱ pa̱ Oja̱, 'bet'o äcyø milagro da̱ nu̱, ja da̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱. Pɛ hi̱n tema̱ milagro ga̱ øt'e ngue da̱ nu̱ yø ja̱'i̱. Nu̱'a̱ da̱ nøpa̱ hmɛ̱ya yø ja̱'i̱ ya, gue'a̱ te bi thohra̱ pønga̱hya̱ Jonás. 40 Porque ra̱ Jonás nhyu̱ pa bá̱ o rá̱ mmʉi ra̱ hua̱. Di̱ njarbʉtho'a̱ ra̱ N'yohʉ bí 'yɛ̱ ma̱hɛ̱ts'i̱ ya, nhyu̱ pa da̱ o häi. 41 Nu̱'mø ra̱ pa da̱ni̱ hya̱xra̱ güɛnda Oja̱, nu̱ya yø ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Nínive da̱ nangui̱ ngue di ya̱pya yø ja̱'i̱ 'bʉhra̱ pa ja p'ʉya. Porque yø ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Nínive, bi 'bätyø mmʉi 'mø mi̱ 'yø'a̱ ra̱ hya̱ bi̱ ma̱nna̱ Jonás. Conque ma̱n'na dí ta̱tegä ya ngue ra̱ Jonás, pɛ hi̱nguí̱ nne gui 'yøhmʉ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä ya. 42 Dá̱ gue'a̱ n'na ra̱ xisu mi̱ nda̱st'abi p'ʉ sur, nu̱'mø ra̱ pa da̱ni̱ hya̱xra̱ güɛnda Oja̱, da̱ nangui̱ ngue di ya̱pya yø ja̱'i̱ 'bʉhra̱ pa ja p'ʉya. Porque nu̱na̱ ra̱ xisu na̱, ndøyap'ʉtho rá̱ häi bí 'yɛ̱hɛ̱ ngue bi 'yøxra̱ hya̱ mi̱ pa̱hra̱ Salomón. Conque ma̱n'na dí ta̱tegä ya ngue ra̱ Salomón, pɛ hi̱nguí̱ nne gui 'yøhmʉ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä ya.

43 Nu̱ ra̱ ts'onthi̱ 'mø bi hyɛp'ʉ ra̱ ja̱'i̱ mi̱ n'youi, bi 'yo ra̱ ts'onthi̱ p'ʉ ja ra̱ xɛqui ma̱thoguitho xa̱ 'yot'i, honi̱ ha di̱ nsäya. Pɛ nu̱'mø hi̱mbi̱ di̱ni̱ ha di̱ nsäya, i ɛ̱na̱: 44 “Ga̱ pengä p'ʉ ja ma̱ ngu̱ dá̱ pøni̱”, i ɛ̱na̱. Nu̱'mø bá̱ pengbʉya, da̱ di̱nnba̱bi̱ rá̱ mmʉi ra̱ ja̱'i̱ ngue hi̱njongui̱ 'bʉp'ʉ, tengu̱tho n'na ra̱ ngu̱ ngue ma̱hoqui xa̱nho, i̱ njoqui. 45 Da̱ mengbʉya, da̱ si mi̱ yoto yø ts'onthi̱ ma̱n'na xa̱nts'o ngue'a̱ ra̱ ts'onthi̱ rá̱ mʉdi. Gä da̱ yʉrbʉ ja rá̱ mmʉi ra̱ ja̱'i̱ ngue di̱ m'mʉp'ʉ. M'mɛfa p'ʉya, ma̱n'na di̱ m'mʉmma̱n'ʉ ra̱ ja̱'i̱ ngue'a̱ te ra̱ n'ʉ mi̱ sä m'mɛt'o. Xquet'a̱ ngu̱na̱ ra̱ hya thohyø ja̱'i̱ 'bʉhya.

46 Ra̱ Jesús tobe ya̱duitho yø ja̱'i̱ 'mø mi̱ zøhrá̱ mamá conyø n'yohʉ. 'Bäp'ʉ thi, i̱ nnepe da̱ ts'ohra̱ Jesús ngue di̱ nya̱ui. 47 Hi̱ndi̱ 'bɛdi to bi xihra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Ni̱ mamá 'nɛ̱ ni̱ n'yohʉ 'bäcua thi. I̱ nzo'i ngue gui̱ nya̱ui 'na̱ ―bi 'yɛ̱mbi̱.

48 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱ntho:

―Ma ga̱ xi'a̱hʉ ndana̱ ma̱ mamá, ndana̱ ma̱ n'yohʉ ―bi 'yɛ̱na̱.

49 Bi macyø 'yɛ p'ʉya, bi 'yu̱hyø xädi, bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱ di̱ mäts'i:

―'Bʉcua ya yø ja̱'i̱ di̱ nnøpe ngue ma̱ mamá, di̱ nnøpe ngue ma̱ n'yohʉ. 50 Porque nuya yø ja̱'i̱ di ho da̱ 'yørpa̱bi̱ rá̱ pähä ma̱ Papá bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱, guehya ɛ̱ntho ma̱ n'yohʉ, ogue ma̱ nju̱, ogue ma̱ mamá ―bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱.