10
Pedro y Cornelio
1 Aiba asìali càmíiri judío íipidenéeri Cornelio ìyacaté Cesarea ìyacàlená irìcu. Yái Cornelioca, náiwacalicani níái romanonái yàasu úwinái yéenáca íipidenéeri el Italiano. 2 Yái Cornelioca yàaca Dios icàaluíniná cáalíacáiri iyú, macáita yéenánái yáapichawa. Imàaca nacái manùba plata ofrenda iyú iyúudàacaténá judíonái. Isutéeri yáawawa Dios íicha mamáalàacata. 3 Aiba èeri cawàwanáta a las trescatáita táica, Cornelio iicáca yéenáiwanási nacáiri: Yá iicáca amaléeri iyú Dios yàasu ángel iwàlùacawa Cornelio yàatalé. Yá íimaca Cornelio irí: “¡Cornelio!” íimaca yái ángelca. 4 Yá Cornelio iicáidaca ángel irí manuísíwata icalùni iyúwa. Yá íimaca ángel irí: “¿Càinásica piwàwa numànica pirípiná?” íimaca yái Cornelioca. Néese ángel íimaca irí: “Dios idéca yéemìaca yái pisutáanáca íicha, cayába nacái iicáca yái piyúudàanáca catúulécanéeyéi wenàiwica. 5 Siùcade pibànùa wenàiwica Jope ìyacàlená néré namáidacaténá néese Simón áibaalí íipidenéeri Pedro. 6 Yái Pedroca ìyaca áiba asìali icapèe irìcu íipidenéeri Simón ichùnièrica pìrái íimamimi iwéndacaténá nía, idènièrica icapèewa manuíri úni idùlepi. Yái Pedroca icàlidapiná piríwani càinácaalí iwàwacutá pimànica”, íimaca yái ángelca.
7 Idécanáami yàacawa yái ángel itàaníirica yáapicha, yá Cornelio imáidaca pucháiba yàasu wenàiwicawa. Imáidaca nacái abéeri úwi íibaidéeri Cornelio irí, yèerica Dios icàaluíniná manuísíwata, Cornelio yáaliérica cayábaca íiwitáise imàníinápiná cayábéeri. 8 Cornelio icàlidaca nalíni macáita yái ángel icàlidéericaté irí. Yá Cornelio ibànùaca nía Jope ìyacàlená nérépiná.
9 Néese mapisáináami àniwa, cawàwanáta machacànicaalíté èeri, yá nàyaca mawiénita Jope ìyacàlená irí. Yáta hora nacái Pedro, ìyéerica Simón icapèe irìcu, yàacawa capìi ipùata sàabadéeri íinatalé, machacànicaalíté èeri. Pedro yàacawa néré isutácaténá yáawawa Dios íicha. 10 Máiní máapicani íná iwàwa iyáaca iyáacaléwa. Quéwa idècunitàacá namànica iyáapiná, Pedro iicáca yéenáiwanási nacáiri. 11 Yá iicáca capìraléeri cáli yàacùacawa, yá áiba wawàsi iricùacawa chènuníise cáli íinatalépiná, abéeri wawàsi càiri iyúwa manuíri sábana idacùacanéeri ipùata báinúacanama yéenúlusi iyú. 12 Chái sábana irìcu nàyaca néeni macái cuwèesinái íiwitáaná, pìrái nacái, àapinái nacái, cuìpìranái nacái, macái íiwitáaná ìyéeyéica chái èeri irìcu. 13 Néese Pedro yéemìaca tàacáisi chènuníise. Yá tàacáisi íimaca: “Pimichàawa, Pedro. Pinúa piyáawa nía”, íimaca. 14 Néese Pedro íimaca: “Càmíiri, Nuíwacali. Canácatáita nuyáa níái casaquèeyéica waicáca, profeta Moisés ichùulìacáináté wía judíoca pinùmalìcuíse ipíchaná wayáaca nía”, íimaca yái Pedroca. 15 Néese tàacáisi íimaca irí àniwa: “Masacàacaalí Dios imànica áiba wawàsi, picá píima ìwali casacàacani”, íimaca yái tàacáisica.
16 Máisiba yàawiríaté Pedro iicáca sábana nacáiri iricùacawa, yéemìa nacái tàacáisi. Néese sábana yèepùa imichàacawa chènuniré àniwa. 17 Pedro íináidacawa manuísíwata iwàwalìcuísewa càinácaalí íimáaná yái yéenáiwanási nacáirica, máinícáiná càulenáca íichani. Idècunitàacá íináidacawa ìwali, yá Cornelio yàasu wenàiwicanái nàanàaca capìi inùma néré. Nèepunícawa nasutáca néemìawa alénácaalí Simón icapèe ìya. 18 Nàanàaca néré, yá namáidaca cachàini nasutácaténá néemìawa asáisí ìyacaalí néeni áiba asìali íipidenéeri Simón, íipidenéeri nacái Pedro.
19 Idècunitàacá Pedro íináidacawa mamáalàacata ìwali yái yéenáiwanási nacáirica, yá Espíritu Santo íimaca irí: “Piicá, máisiba asìanáica níara icutá pía. 20 Pimichàawa, pìawa nàatalé pèepuníináwa náapicha. Picá achúma píináidacawa piwàwawa, néese manuí píináidaca piwàwawa; nudéca nubànùaca nía pìatalé”, íimaca yái Espíritu Santoca. Iwàwacutácaté Espíritu Santo ichàiniadaca Pedro iwàwa bàaluitécáiná profeta Moisés ichùulìacaté judíonái càmíinápiná nèepuníwa càmíiyéi judío yáapicha, íná Espíritu Santo ichàiniadaca Pedro iwàwa. 21 Néese Pedro yàacawa nàatalé, yá íimaca nalí:
—Núaquéi picutéericuéca. ¿Càinásicué piwàwa numànica pirípiná? —íimaca yái Pedroca. 22 Náimaca irí:
—Cornelio ibànùaca wía, abéeri úwi íiwacaliná, ìyéerica machacàníiri iyú Dios iicá, yèeri nacái Dios icàaluíniná. Macái judíonái naicáca cáimiétaquéeri iyúni, yá nacái cáinináca naicácani. Dios yàasu ángel ichùulìacaté Cornelio ibànùanápiná wenàiwica namáidacaténá pía, yéewacaténá pìacawa icapèe néré yéewanápiná Cornelio yéemìaca yái picàlidéeripináca irí —náimaca.
23 Néese Pedro yeedáca yàataléwa nía. Yá nayamáacawa néeni Pedro yáapicha abéeri catá. Mapisáita àniwa yá Pedro yàacawa náapicha. Abénaméeyéi Jope ìyacàlená mìnanái yeebáidéeyéica Jesús itàacái nàacawa náapicha.
24 Néese mapisáita àniwa nàanàaca Cesarea ìyacàlená néré, chái Cornelio icùacatáica nàanàaca. Ipíchawáiseté nàanàaca, yáté Cornelio imáidaca néré yéenánáiwa, yàacawéeyéiná nacáiwa cáininéeyéica Cornelio iicáca. 25 Pedro yàanàaca icapèe néré, yá Cornelio imusúacawa íipunita yeedácaténá yàataléwani. Cornelio ibàlùacawa yùuluì ipùata iyúwa Pedro irí yàacaténá icàaluíniná. 26 Quéwa Pedro imichàidacani. Yá íimaca irí:
—Pimichàa pibàlùacawa. Asìalicata nacái núaquéi càide iyúwa pía —íimaca yái Pedroca.
27 Idècunitàacá Pedro itàaníca yáapicha, yá iwàlùacawa iicáca madécaná wenàiwica ìwacáidáyaquéeyéiwa néré, càmíiyéi judío. 28 Néese Pedro íimaca nalí:
—Píalíacuécawa judío íiwitáise càmita ibatàa wàwacáidáyacacawa píapichacué, píacué càmíiyéica judío, ibatàa wawàlùanápinátawa picapèe irìculé, càmitasa cayába cài wamàni. Quéwa Dios idéca yàalàaca núa càmíinápiná quirínama casacàaca nuicáca áibanái, càmita nacái nuicá nía iyúwa canéeri iwèni Dios irípiná nía. 29 Iná namáidacaalíté núa, yá nùanàaca néese aquialéta, càmita báawa nuínáidacawa nuwàwawa ìwali. Iná siùcade nuwàwa núalíacawa càiná ìwalicaalícué pimáida núa —íimaca yái Pedroca. 30 Yá Cornelio íimaca irí:
—Báinúaca èerica néese siùcáade, chácatáicaté èeri càide iyúwa siùcade, nùyacaté chái nucapèe irìcuwa, imàaquéeri íichawa iyáacaléwa, isutéeri yáawawa Dios íicha táicalénama. Yáté áiba asìali mèlumèluíri ibàle imàacaca yáawawa nuicácani. 31 Iimaca nulí: ‘Cornelio, Dios idéca yéemìaca yái pisutáanáca íicha. Cayábaca Dios iicáca yái piyúudàanáca catúulécanéeyéi wenàiwica. 32 Pibànùa wenàiwica Jope ìyacàlená néré namáidacaténá néese áiba asìali íipidenéeri Simón, íipidenéeri nacái Pedro. Yái Pedro ìyaca áiba Simón icapèe irìcu, yáara ichùnièrica pìrái íimamimi iwéndacaténá nía, idènièrica icapèewa manuíri úni idùlepi’, cài íimaca nulí. 33 Iná nubànùacaté nía ráunamáita nacutáca pía, yá pidéca pimànica nulí cayábéeri pìanàacáiná. Siùcade macáita wàyaca chái Dios iicápiná, yá wawàwaca wéemìaca macáita tàacáisi Wacuèriná Dios ichùulièrica picàlidáanápiná walíni —íimaca yái Cornelioca.
Discurso de Pedro en casa de Cornelio
34 Néeseté Pedro idàbaca icàlidaca nalíni. Yá íimaca nalí:
—Siùcade núalíacawa báisíiri iyú Dios càmita iicá abéeri wenàiwica íiwitáaná iyúwa cayábéeri áibanái íicha, néese iicáca macái wenàiwica íiwitáaná abédanamata. 35 Néese, cayábaca Dios iicáca náiwitáise canánama, macái wenàiwica íiwitáaná yèeyéica icàaluíniná, imàníiyéica nacái cayábéeri. 36 Dios idéca icàlidaca walí tàacáisi, wía Israel itaquénáinámica. Dios icàlidaca walí yái cayábéeri tàacáisica íiméerica Jesucristo imàacáanápiná wàyaca Dios yáapicha matuíbanáiri iyú. Yái Jesucristo, yácata macái wenàiwicanái Iiwacali. 37 Píalíacuécawa cayába càinácaalíté ìya judíonái yàasu cáli imanuíca. Quéechatécáwa Juan el Bautista icàlidaca nalíni iwàwacutáaná wenàiwicanái ibautizácawa, náasáidacaténá nawènúadacaté náiwitáisewa Dios irípiná. Néeseté Jesús idàbacaté yéewáidaca wenàiwica Galilea yàasu cáli íinata. 38 Píalíacué nacáiwa Dios ibànùacaté Espíritu Santo Jesús ìwali icùacaténá Jesús íiwitáise manuísíwata, ichàiniadacaténáni nacái, yái Jesús Nazaret ìyacàlená néeséerica. Píalíacué nacáiwa Jesús yèepunícaté imànica yàacawa cayábéeri wenàiwicanái irí, ichùnìacaté nacái macáita wenàiwica Satanás yùuwichàidéeyéica. Càité Jesús idé imànica Dios yàacawéeridacáináni. 39 Wadéca waicáca macáita yái Jesús imàníiricaté Judea yàasu cáli íinata, Jerusalén ìyacàlená irìcu nacái. Néese natàtàacani cruz ìwali, càité nanúacani. 40 Néeseté máisiba èeri irìcu idécanáamité nanúacani, yá Dios icáucàidacani. Néese Dios ibànùacaté Jesús imàacaca yáawawa waicácani, wáalíacaténáwa cáucani. 41 Jesús càmitaté imàaca yáawawa macái wenàiwica iicácani. Néeseté imàacaca yáawawa waicácani, wía Dios íináidéeyéicatéwa ìwali bàaluité imàacáanápináté iicáca cáucani, yái Jesúsca. Yá nacái wayáacaté wayáacaléwa yáapicha idécanáamité imichàacawa yéetácáisi íicha. 42 Néeseté Jesús ichùulìacaté wacàlidáanápiná israelitanái iríni, yái tàacáisi íiméerica Dios idéca imàacaca Jesús icàlidáanápiná báawéeyéi iináwaná ìwali, cáuyéica, yéetéeyéimiwa nacái, yùuwichàidacaténá níawa càiripináta nabáyawaná ìwalíisewa, èeri imáalàacaalípináwa. 43 Ipíchawáiseté Jesús yàanàaca aléi èeri irìculé, yáté macáita profetanái nacàlidacaté iináwaná ìwali. Nacàlidacaté nacái Dios imàacáanápináté iwàwawa wenàiwicanái ibáyawaná íicha, Jesús yéetácáinátéwa nabáyawaná ìwalíise, cawinácaalí wenàiwica yeebáidéeyéica Jesús itàacái —íimaca yái Pedroca.
Los no judíos reciben el Espíritu Santo
44 Néeseté idècunitàacá Pedro icàlidaca nalíni, yá Espíritu Santo iricùacawa nàwali icùacaténá náiwitáise macáita níái yéemièyéica Pedro icàlidáaná nalíni, neebáidacáiná yái tàacáisica. 45 Níái judío yeebáidéeyéica Jesús itàacái yàacawéeridéeyéica Pedro, náináidacawa manuísíwata naicáidaca càmíiyéi judío irí Dios yàacáináté Espíritu Santo càmíiyéi judío irí nacái. 46 Judíonái yéemìaca nacái càmíiyéi judío itàaníca áiba tàacáisi iyú, càmíiri èeri mìnanái itàacái, nàaca nacái Dios irí cayábéeri. 47 Néese Pedro íimaca:
—Dios idéca ibànùaca Espíritu Santo nàwali yàacawéeridacaténá níái càmíiyéica judío càide iyúwaté ibànùaná Espíritu Santo wàwali, wía judíoca. Wàacué wabautizáca nacái nía. Canáca yéewaná wamáisanìaca náicha nabautizáanáwa —íimaca yái Pedroca.
48 Yá Pedro ichùulìaca yáapichéeyéiwa ibautizáca níái càmíiyéica judío Jesucristo íipidená ìwali náasáidacaténá neebáidaca Jesús itàacái. Néese níái càmíiyéica judío nasutáca Pedro íicha iyamáanápináwa náapicha máisibáwanái èeri.