18
¿Quién es el más importante?
1 Néenialíté, wía Jesús yéewáidacaléca, wàacawa Jesús yàatalé. Yá wasutáca wéemìawani:
—¿Cawinásica wéená máiní cachàinipiná náicha canánama icùacaténá macáita èeri mìnanái píapicha? —wáimaca. 2 Néese Jesús imáidaca yàataléwa abéeri sùmài ibàlùacaténáwa wèewi. 3 Yá Jesús íimaca walí:
—Càmitacué píináidawa machacàníiri iyú. Péemìacué cayába, càmicaalícué piwènúada píiwitáisewa àniwa píináidacaténáwa càide iyúwa sùmài íináidáanáwa, càmíiri cáimacái iicáca yáawawa, néese canácatáita yéewa Dios yéenibecuéca pía, Dios icùacaténácué pía. 4 Cawinácaalí wenàiwica iwènúadéerica íiwitáisewa íináidacaténáwa càide iyúwa yái sùmài yáana íináidáanáwa, càmíiri cáimacái iicáca yáawawa, yácata máiníiripiná cachàini náicha canánama áiba èeriwa Dios ìyacàle irìcu Dios icùacataléca macáita chènuniré. 5 Pimànicaalícué cayábéeri nuípidená ìwali sùmài irí, càiride iyúwa yái sùmàica peebáidacáiná nutàacái, yásí nuicáca yái cayábéerica pimàníirica sùmài irí càide iyúwa pidéca nacáicaalí pimànica nulí cayábéeri —íimaca yái Jesúsca.
El peligro de caer en pecado
6 Jesús íimaca: “Aibacaalí iméeràidaca nùasu wenàiwica namànicaténá nabáyawanáwa, níái púubéeyéica yeebáidéeyéica nutàacái, yásí Dios yùuwichàidapiná manuísíwatani. Cayába cachàini irítáni yéetácaalíwatá ipíchawáise iméeràidaca sùmanái. Aibanái idacùacaalí manuíri íba icanápi ìwalíise, náucacaténáni manuíri úni yáaculé isawíacaténáwa, yásí ìisicùmacawa. Quéwa ìyacaalí mamáalàacata chái èeri irìcu, néese iméeràidacaalí sùmanái namànicaténá nabáyawanáwa, yá máiní cachàiníwanái yùuwichàapinácawa áibanái íicha infierno irìcu. Iná cayába cachàini irítáni yéetácaalíwatá ipíchawáise iméeràidaca púubéeyéi. 7 ¡Máiní nàuwichàapinácawa níái èeri mìnanáica, nàyacáiná madécaná wawàsi chái èeri irìcu imàaquéerica wenàiwica íináidacawa namàníinápiná nabáyawanáwa! Macái èeri imanùbaca ìyaca càiri wawàsi, quéwa ¡máiní Dios yùuwichàidapiná cawinácaalí wenàiwica yáalimáidéerica áibanái namàníinápiná nabáyawanáwa!
8 “Iná piwàwacaalí pimànica pibáyawanáwa picáapi iyúwa, pìabàli iyú nacáiwa pìanápináwa aléera càmicatalé Dios iwàwa pìacawa, yá piúca píichawa píiwitáise báawéeriwa, ipíchaná pimànica pibáyawanáwa, càide iyúwa wenàiwica iwichùacaalí icáapiwa, yàabàli nacáiwa, ipíchaná imànica ibáyawanáwa icáapi iyúwa, yàabàli iyú nacáiwa. Càita nacái iwàwacutá piúcaca píichawa píiwitáise báawéeriwa, yéewanápiná pidènìaca picáucawa càmíiri imáalàawa, ipíchaná nacái Dios yúucaca pía infierno irìculé, yái manuíri quicháica, càmíirica ichacàwa, càiripinéerita ìyaca. 9 Piwàwacaalí pimànica pibáyawanáwa pituí iyúwa, piicáanápiná wawàsi càmíirica Dios iwàwa piicáca, yá piúca píichawa píiwitáise báawéeriwa, ipíchaná pimànica pibáyawanáwa, càide iyúwa wenàiwica imusúadacaalí ituíwa, ipíchaná imànica ibáyawanáwa ituí iyúwa. Càita nacái iwàwacutá piúcaca píichawa píiwitáise báawéeriwa, yéewanápiná pidènìaca picáucawa càmíiri imáalàawa, ipíchaná nacái Dios yúucaca pía infierno irìculé, yái manuíri quicháica”, íimaca walí yái Jesúsca.
La parábola de la oveja perdida
10 Jesús íimaca walí: “Picácué piicá níái sùmanáica càiyéide iyúwa canéeyéi iwèni meedá, picácué nacái pimàni nalí báawéeri. Núumacué pirí Dios yùuwichàidapiná cawinácaalí cài imàníirica, níacáiná Dios yàasu ángelnái icuèyéica níái sùmanáica náalimá nàacawa Núaniri Dios chènuníiséeri yàatalé chácatáinápinácaalí nawàwa naicácani, natàanícaténá Dios yáapicha. 11 Iwàwacutácué cawènica piicáca sùmanái, núacáiná, asìali Dios néeséerica, nudéca nùanàaca aléi èeri irìculé nuwasàacaténá nía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha, níái iméerèeyéicawa Dios íicha.
12 “¿Càinácué píináidacawa ìwali yái comparaciónca? Asìali idènìacaalí cien namanùbaca ipìra ovejanáiwa, yá abéeri oveja iméeràacaalíwa íiwacali íichawa, yásí náiwacali imàacaca ipìranáiwa noventa y nueve namanùbaca dúli inàliméeri yèewiré, yásí yàaca icutáca yái yúuquéericawa íicha. 13 Yàanàacaalíni, yásí iyanídacawa ipìra ìwaliwa manuísíwata íicha yái iyanídáanácawa noventa y nueve namanùbaca ìwali, níái càmíiyéica iméeràawa íicha. 14 Càitacué nacái Píaniri Dios chènuníiséeri cáinináca iicáca níái púubéeyéica. Càmita iwàwa áiba yúucacawa íicha, ibatàa abéeripináta”, íimaca yái Jesúsca.
Cómo se debe perdonar al hermano
15 Jesús íimaca walí àniwa: “Aibacaalí imàni pirí báawéeri, pìa pitàaníca yáapicha abéerita. Picàlida iríni machacàníiri iyú, yái imàníirica pirí báawéeri. Yeebácaalí pitàacái, yásí abédanamata íiwitáise píapicha àniwa. 16 Quéwa yái imàníirica pirí báawéeri, càmicaalí yeebá pirí, yá pimáida áiba wenàiwica, cawàwanáta pucháiba wenàiwica nacái, nàacaténáwa píapicha yàatalé náalíacaténáwa ibáyawaná ìwali. 17 Néese càmicaalí nacái yeebá nalí, yái imàníirica pirí báawéeri, néese picàlida iináwaná nalí níái ìwacáidáyaquéeyéicawa yéemièyéica Dios itàacái. Néese càmicaalí yeebá mamáalàacata, yá iwàwacutá piicácani càiride iyúwa wenàiwica càmíiri yeebáida Dios itàacái, càita nacái càiride iyúwa wenàiwica yeedéeri plata yéenánái judío íichawa Roma ìyacàlená yàasu gobierno irípiná. Iná iwàwacutá càmita pìwacáidáyacacawa yáapicha.
18 “Péemìacué cayábani, càinácaalí wawàsi càmíiricuéca pimàaca namànica chái èeri irìcu, yáta nacái Dios chènuníiséeri càmíiri imàaca namànica. Càinácaalí wawàsi nacái pimàaquéericuéca namànica chái èeri irìcu, yáta nacái Dios chènuníiséeri imàaquéerica namànica.
19 “Núumacué pirí pucháibacaalícué pía chái èeri irìcu abédanamacaalícué píiwitáise píapichawáaca pisutáanápinácué Dios íicha iyúudàanápiná pìalàaca péenásàiriwa, yásí Núaniri Dios chènuníiséeri imànicué pirí càide iyúwa pisutáanácué Dios íicha. 20 Ata alénácaalí nàyaca pucháiba yeebáidéeyéica nutàacái, ìwacáidáyaquéeyéicawa nuípidená ìwali, áibaalí nacái máisiba nàwacáidáyacacawa nuípidená ìwali, yásí nùyaca néré náapicha, íná Núaniri Dios yéemìacué pisutáaná íicha”, íimaca yái Jesúsca. 21 Néese Pedro isutáca yéemìawa Jesús:
—Nuíwacali, ¿càisimaléná yàawiría iwàwacutá numàacaca nuwàwawa ibáyawaná íicha càinácaalí báawéeri áiba wenàiwica imàníirica nulí? ¿Numàacasica nuwàwawa ibáyawaná íicha siete yàawiríasica? —íimaca yái Pedroca. 22 Jesús íimaca irí:
—Càmita núuma pirí pimàacáanápiná piwàwawa ibáyawaná íicha siete yàawiría. Néese núuma pirí, pimàaca piwàwawa ibáyawaná íicha siete yàawiría setenta imanùbaca íimáanáca cuatrocientos noventa imanùbaca yàawiría iwàwacutá pimàacaca piwàwawa íicha càinácaalí báawéerica imàníirica pirí —íimaca yái Jesúsca.
La parábola del funcionario que no quiso perdonar
23 Jesús íimaca walí: “Yái Dios icùanáca yàasu wenàiwicawa ìyaca càide iyúwa abéeri nacuèrinásàiri imàníiná. Yái nacuèriná iwàwacaté yàasu wenàiwicanái ipáyaidaca íichawa imawènìacálecawa. 24 Néese idàbáanéeri asìali needéerica nacuèriná yàataléwa, imawènìaca icuèriná íichawa manùba millones. 25 Néese càmicáiná yáalimá ipáyaidaca íichawani, íná nacuèriná ichùulìaca nawéndaca asìali áibanái irí, yàacawéetúa yáapichawa nacái, yéenibe yáapichawa nacái, macáita yàasumi nacái yéewanápiná nacuèriná yeedáca iríwa àniwa achúmáanata yéená yái platami yàasu wenàiwica imawènièrica íicha. 26 Néese yái íibaidéerica yéemìacaalíni, yá ibàlùacawa yùuluì iyúwa yàacaténá icuèriná icàaluínináwa, yéewanápiná icuèriná iicáca ipualé. Yá isutáca icuèriná íichawa manuísíwata cài: ‘Nuíwacali, picùacáwa quiríta matuíbanáitàacáwa, nupáyaidapiná tàacáwa nuíchawa macáita’, íimaca. 27 Néese catúulécanáca icuèriná iicácani. Yá iwasàacani, imàaca nacái iwàwawa asìali imawènìacále íicha, yéewanápiná càmita quirínama iwàwacutá ipáyaidaca íichawani. Néese icuèriná imàacaca asìali yàacawa matuíbanáita.
28 “Yái íibaidéerica idécanáami yàacawa icuèriná íichawa, yá yàanàaca inacáiriwa íibaidéeri imawènièrica íicha achúmáanata plata. Néese idàbáanéeri asìali íibàaca inacáiriwa icanápi ìwalíise cachàiníiri iyú, batéwa inúacani. Yá íimaca inacáiri iríwa: ‘Pìa nulí nùasu plata yái pimawènièrica nuícha’, íimaca irí. 29 Néese yái inacáiri ibàlùacawa yùuluì ipùata iyúwa yàacaténá icàaluíniná, yái idàbáanéeri asìalica, isutácaténá iicáanápiná ipualé. Yá íimaca: ‘Picùacáwa quiríta matuíbanáitàacáwa, nupáyaidapiná tàacáwa nuíchawa macáita’, íimaca irí. 30 Quéwa yái idàbáanéeri íibaidéerica càmíirita iwàwa cài, yá yúucaca inacáiriwa presoíyéi ibànalìculé àta ipáyaidacataléta íichawa yái imawènìacálecawa. 31 Aibanái íibaidéeyéi naicácaté càinácaalí ìyáaná, yá máiní achúmaca nawàwa ìwalíise. Yá nàaca nacàlidaca iináwaná ìwali nacuèriná iríwa. 32 Iná nacuèriná imáidacani yàataléwani yái idàbáanéerica yàasu wenàiwicaca. Yá nacuèriná íimaca irí: ‘Pía nùasu wenàiwica báawéeri íiwitáise meedá. Numàacacaté nuwàwawa íicha macáita yái pimawènìacálemica, pisutácáináté nuícha manuísíwata. 33 Nuicácaté pipualé, íná iwàwacutáca piicáca áibanái ipualé nacái, càide iyúwa nùyáaná’, íimaca yái nacuèrináca. 34 Yá máiní calúaca yái nacuèrináca, yá yúucaca asìali presoíyéi ibànalìculé nàuwichàidacaténáni mamáalàacata ipáyaidacaténá íichawa càiripináta yái imawènìacálemicawa”, íimaca yái Jesúsca. 35 Néese Jesús íimaca:
—Càita nacái Núaniri Dios chènuníiséeri yùuwichàidapinácué pía canánama càmicaalícué pimàaca piwàwawa nabáyawaná íicha báisíiri iyú, càinácaalí báawéerica áibanái imàníiricuéca pirí —íimaca walí yái Jesúsca.